Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Przestrzenne zróżnicowanie wybranych wskaźników poziomu życia mieszkańców miast średniej wielkości a system logistyczny miasta

100%

Cheba K. , Kiba-Janiak M.

|

tom 11

|

nr 2

102-111

PL

Poziom i warunki życia ludności w Polsce są silnie przestrzennie zróżnicowane. Coraz częściej podkreśla się również zależność pomiędzy sprawnym i efektywnym (przede wszystkim szybkim i stosunkowo tanim) zarządzaniem ruchem osobowym w obrębie miasta, a poziomem i jakością życia jego mieszkańców. Analiza przestrzennego zróżnicowania wybranych wskaźników poziomu życia istotnie powiązanych i pozostających we wzajemnych relacjach ze sprawnym systemem logistycznym miasta, wymaga przede wszystkim prawidłowego skwantyfikowania zmiennych diagnostycznych.

EN

The level and the conditions of living in Poland are highly spatially variable. The relationship between the effective and efficient (especially rapid and relatively cheap) management of passenger traffic within the city, and the level and quality of life of its inhabitants is indicated more and more often. The analysis of the spatial variation of selected indicators of living standards which remain significantly related to the logistics system of the city, first of all requires proper quantifying of diagnostic variables.

2

Miara zróżnicowania wyposażenia gospodarstw rolnych w techniczne środki produkcji

100%

Szewczyk J.

|

nr 1

204-211

PL

Wyniki PSR 2010 wskazują na duże zróżnicowanie wyposażenia gospodarstw w ciągniki i maszyny rolnicze w ujęciu terytorialnym. W pracy podjęto próbę utworzenia rankingu województw określającego poziom wyposażenia gospodarstw indywidualnych w maszyny i urządzenia rolnicze. Różnorodne mierniki wyposażenia sprowadzono do stanu porównywalności stosując metodę unitaryzacji zerowanej (MUZ). W oparciu o metody taksonomiczne wyodrębniono 3 grupy województw, których gospodarstwa charakteryzują się wysokim, średnim lub niskim poziomem wyposażenia w maszyny rolnicze.

EN

In the light of the Central Statistical Office data from 2010, farm equipment is shows very high differentiation in spatial aspect across Poland. The paper presents an attempt to construct ranking of voivodships with respect to the level of farm equipment. On the basis of zero unitarization method different variables are compared and used to form the synthetic variable. In consequence, three groups of districts were distinguished: of high, moderate and low level of farm equipment.

3

Infrastruktura telekomunikacyjna a rozwój obszarów wiejskich

100%

Pięcek B.

|

2001

|

tom nr 3-4

66-76

PL

Zwrócono uwagę, że jednym z istotnych warunków gospodarczego ożywienia obszarów wiejskich jest zapewnienie jej mieszkańcom sprawnego systemu łączności telefonicznej i dostępu do usług teleinformatycznych, co wiąże się z koniecznością pokonania wielu ograniczeń oraz barier (niski przeciętny stopień telefonizacji obszarów wiejskich, brak umiejętności i wiedzy, umożliwiającej wykorzystywanie usług teleinformacyjnych). Podkreślono, że w ciągu ostatnich 10 lat nastąpiła znaczna poprawa infrastruktury telekomunikacyjnej, ale zwiększył się zakres dysproporcji między gminami. Poziom telefonizacji w układach lokalnych jest skorelowany z gęstością sieci osadniczej. Wskazano, że inwestycje telekomunikacyjne na obszarach wiejskich - ze względu na ich specyfikę i sytuację ekonomiczną - wymagają specjalnych rozwiązań i wsparcia.

EN

The article points out that one of the important conditions of economic revival of rural areas is to secure residents with efficient telecommunication system and access to the telecommunications services. This is related to the need to overcome many restrictions and barriers (low average level of telecommunications infrastructure of rural areas and lack of skill and knowledge how to use it). During the last 10 years we have observed significant improvement in the telecommunication infrastructure, but the level of disproportion between gminas (local governments) has increased. The level of telecommunication on the local level is correlated to the density of the settlement network. The article shows that telecommunication investments in rural areas, because of their specificity and economic situation, require special solutions and additional support.

4

OCENA POZIOMU I PRZYCZYN ZRÓŻNICOWANIA WYNAGRODZEŃ W POLSCE

100%

Przekota G.

|

2016

|

nr 9

-403

PL

Odpowiedni poziom i zróżnicowanie płac tratowane są jako jeden z warunków stabilnego wzrostu gospodarczego. Różnice przestrzenne w poziomie płac z jednej strony skłaniają przedsiębiorców do relokacji swoich inwestycji, z drugiej strony mogą być przyczyną ruchów demograficznych i przyczyniać się do powstawania nierównowagi demograficznej. Problemy poruszane w pracy dotyczą oceny zróżnicowania przestrzennego płac w Polsce oraz dynamiki wzrostu. Ocenie w pracy poddano zmiany w poziomie wynagrodzeń oraz czynniki potencjalnie wpływające na te zmiany w 30 powiatach. Zakres czasowy badań obejmuje lata 2008–2014. Wyniki uzyskane w pracy potwierdzają występowanie zróżnicowania płac w Polsce. Podstawowym czynnikiem wpływającym na taki stan okazuje się stopa bezrobocia oraz produkcja sprzedana przemysłu. Zaobserwowano wyrównywanie wynagrodzeń względnych. Czynnikami odpowiedzialnymi za wyrównywanie płac były zmiany w koncentracji produkcji. Produkcja sprzedana przemysłu oraz nakłady inwestycyjne rosły proporcjonalnie szybciej w powiatach o niższych średnich płacach. Wyrównywaniu względnej relacji płac w ujęciu przestrzennym sprzyjała w badanym okresie polityka rządu. Na zmianach w wysokości płacy minimalnej zyskiwały powiaty o najniższym średnim wynagrodzeniu. Potwierdza się zatem hipoteza o łącznym wpływie polityki rządu i mechanizmu rynkowego na wyrównywanie płac.

EN

The right level and wage differentiation are treated as one of the conditions for stable economic growth. From one side spatial differences in wage levels leads of companies to relocation their investments, on the other hand, may be the cause of the demographic movements and to contribute to the formation of demographic imbalances. Issues addressed in the work concerns the evaluation of the spatial differentiation of wages in Poland and dynamic growth of wages. Changes in the level of wages and factors potentially affecting the changes in the 30 districts were researched. Time scope of research covers 2008–2014.The results of the study confirm the existence of wage disparities in Poland. The main factor contributing to this condition turns out to be the unemployment rate and industrial production sold. It has been observed alignment relative wages. The factors responsible for the equalization of wages were changes in the concentration of production. Sold production of industry and investment grew proportionately faster in districts with lower average wages. Government policy promotes the equalization of wage relations in spatial terms. In changes in the minimum wage gained districts with the lowest average earnings. This confirmed the hypothesis about good impact of government policy and market mechanism in to equalize wages.

5

Detection of diseases on example of participation in selected health programmes – spatial approach

94%

Twardowska K.

|

2017

|

tom 3

|

nr 329

PL

Profilaktyka opieki zdrowotnej, wchodząca w skład prewencji zdrowotnej, ma bardzo znaczący wpływ na stan zdrowia jednostek, a w konsekwencji na społeczeństwo jako całość. W Polsce zauważa się znaczne różnice w stanie zdrowia i jakości życia w poszczególnych regionach. Głównym problemem jest niedobór właściwego wsparcia finansowego w niwelowaniu różnic, jak również niewystarczające działania niektórych regionów pod względem wspierania zachowań prozdrowotnych, np. brak odpowiednich mechanizmów przeznaczonych do realizacji zakładanych celów. Analizy wskazują na podobieństwa i różnice, które można zaobserwować w poszczególnych województwach w Polsce. Wynikają one z określenia wspólnych cech w odniesieniu do aktualnie realizowanych programów profilaktyki opieki zdrowotnej, wykrywania specyficznych symptomów chorób, a także pojawiających się szans w ich dalszym leczeniu. Badaniem objęto profilaktyczne programy zdrowotne realizowane na poziomie makro, jednakże najwięcej uwagi poświęcono województwu łódzkiemu, ze względu na niekorzystne środowisko epidemiologiczne i demograficzne – analizy dla województwa łódzkiego zostały przeprowadzone na poziomie NUTS–4. Ponadto artykuł skupia się na szacowaniu jednostkowych kosztów pomiaru programów zdrowotnych realizowanych w regionie łódzkim (finansowanych przez samorząd wojewódzkiego łódzkiego) w kategoriach per capita, a także w wartościach pierwotnych. Dzięki temu możliwe było wskazanie programów zdrowotnych, które okazały się najbardziej kosztowne, jak również tych, które cechowały się największą oszczędnością, przyczyniając się do stosunkowo wysokiego poziomu efektów zdrowotnych.

EN

Health care prophylaxis as an element of health prevention has a major impact on health status of individual unit and consequently on society. In Poland there are significant disparities in health status and quality of life appearing in each region. The main problem in this field is the shortage of the appropriate financial support for combating these disparities, as well as insufficient action of some regions in terms of the promotion of healthy behavior, resulting in, eg. by the lack of suitable mechanisms required for their implementation. The result of the analyses should indicate the similarities and differences that exist in Polish voivodships. These result are from the defining common features in relation to ongoing programmes of health care prevention, detection by their specific disorders, as well as appearing opportunities for further treatment of selected diseases. The study included preventive health programmes implemented at the macro level, although most attention was paid to the Lodz province, due to its unfavourable epidemiological and demographics environment – analysis for the Lodz voivodships will be carried out at the NUTS–4 level. In addition, the article focuses on estimating an unit costs measurement of health programmes implemented in the Lodz region (financed by the Provincial Government of Lodz), in terms of per capita, as well as, in incremental values – in this way was possible to identify health programmes that have proved to be the most expensive, as well as identify those that manifested the greatest savings, contributing to the relatively high level of health effects.

6

Zróżnicowanie przestrzenne starzenia się ludności na świecie

94%

Janiszewska A.

|

2017

|

tom 5

|

nr 331

91-113

EN

The ageing of populations is a currently global process which occurs in almost all regions of the world, although it is uneven in different countries. Doubtlessly, the changes in demographic behaviours observed at present contribute to the growing thereof, yet the process itself started much earlier. The work analyses statistical data and confirms that the most intense demographic ageing has been occurring for half a century in Europe. However, it needs to be mentioned that the dynamics of population ageing in Europe ever since the 1990s has been lower than in Central and South America or Asia which signifies the spreading of this phenomenon onto other continents. The main purpose of this work was to present the spatial diversity of population ageing in the world, sorted by continents and countries.

PL

Starzenie się ludności jest procesem, który obecnie ma zasięg globalny i dotyczy niemal wszystkich regionów świata, choć przebiega bardzo nierównomiernie w skali poszczególnych krajów. Niewątpliwie obserwowane współcześnie przemiany zachowań demograficznych przyczyniają się do pogłębiania rozmiarów tego zjawiska, niemniej jednak sam proces rozpoczął się dużo wcześniej. W opracowaniu poddano analizie dane statystyczne i potwierdzono, że najwyższy poziom starości demograficznej występuje już od pół wieku na kontynencie europejskim. Należy jednak stwierdzić, że dynamika starzenia się ludności w Europie począwszy od lat dziewięćdziesiątych jest niższa niż w Ameryce Środkowej i Południowej czy w Azji, co oznacza rozprzestrzenianie się tego zjawiska na inne kontynenty. Głównym celem opracowania jest pokazanie zróżnicowania przestrzennego starzenia się ludności na świecie według kontynentów i krajów.

7

Zróżnicowanie przestrzenne absorpcji funduszy unijnych perspektywy finansowej 2007–2013 a zmiany poziomu wzrostu gospodarczego województw w Polsce

84%

Spychała M.

|

tom 49

348-358

PL

W artykule przedstawiono zróżnicowanie przestrzenne absorpcji funduszy unijnych okresu programowania 2007–2013 na poziomie województw. Wykorzystanie środków europejskich omówiono najpierw w układzie programów operacyjnych, a następnie przy zastosowaniu wielkości bezwzględnych (liczby projektów i wartości funduszy) oraz względnych (wartości funduszy na 1 mieszkańca i wartości funduszy na 1 km2). W artykule postanowiono zweryfikować hipotezę, według której w Polsce występują znaczne dysproporcje przestrzenne w wykorzystaniu funduszy unijnych perspektywy finansowej 2007–2013. Najwyższą kwotę funduszy oraz największą liczbę projektów zrealizowano w województwie mazowieckim. Z kolei najwyższą kwotę środków unijnych w przeliczeniu na 1 mieszkańca odnotowano w województwie warmińsko-mazurskim, a w przeliczeniu na 1 km2 – w województwie śląskim. Ponadto w opracowaniu zbadano i określono związek między kształtowaniem się koniunktury gospodarczej w województwach a kwotą wykorzystanych środków wspólnotowych w poszczególnych regionach. Wykorzystanie funduszy unijnych w poszczególnych regionach było istotnie dodatnio skorelowane ze stopą wzrostu PKB. Najwyższe tempo wzrostu PKB zaobserwowano w tych województwach, w których zostało zaangażowanych najwięcej funduszy unijnych, a najniższe tempo wzrostu PKB odnotowano w regionach o najmniejszej absorpcji środków europejskich. Dane statystyczne dotyczące PKB zaczerpnięto z Banku Danych Głównego Urzędu Statystycznego, natomiast dane dotyczące zaangażowania funduszy unijnych wygenerowano z Listy beneficjentów publikowanej przez Ministerstwo Rozwoju. Z kolei wszystkie opracowania graficzne przygotowano w programie GIS-owskim.

EN

The article presents the spatial differentiation of absorption of EU funds in financial framework 2007–2013 at the level of provinces. At first, the absorption of EU funds was discussed in the system of operational programs, and then – using absolute figures (number of projects and the value of funds) and relative terms (the fund per 1 inhabitant and the value of funds on 1 km2). The article includes the hypothesis that there are the significant spatial disproportions in the use of EU funds of the financial perspective 2007–2013 in Poland. The highest amount of funds and the largest number of projects were implemented in the Masovian province. In turn, the maximum amount of the EU funds per 1 inhabitant was recorded in the Warmia-Masuria province and per 1 km2 – in the Silesia province. In addition, the paper presents the relationship between the evolution of the economic situation in the provinces and the amount of EU funds used in the various regions of Poland. The absorption of EU funds in the particular regions was significantly positively correlated with the rate of growth of GDP. The highest GDP growth rate was seen in those provinces where there has been involved most of EU funds, and the lowest GDP growth recorded in the regions with the lowest absorption of EU funds. Statistical data on the GDP were taken from the Data Bank of the Central Statistical Office and the data on the involvement of EU funds were generated from the list of beneficiaries published by the Ministry of Development. On the other hand, all the graphics were prepared in the GIS program.

8

Wyposażenie gospodarstw rolnych w ciągniki rolnicze w Polsce w latach 1996-2010

84%

Piwowar A.

|

tom R. 16, nr 4, t. 1

339-348

PL

W artykule zaprezentowano zmiany w wyposażeniu gospodarstw rolnych w ciągniki rolnicze w Polsce. Zakres czasowy prowadzonych analiz obejmował lata 1996- 2010. Podstawowym źródłem danych były informacje pochodzące z Powszechnych Spisów Rolnych w 1996 r., 2002 r. i 2010 r. Głównym celem opracowania była próba oceny tendencji zmian (w czasie) wyposażenia gospodarstw rolnych w ciągniki rolnicze w Polsce. Dodatkowo porównano wyposażenie gospodarstw rolnych w ciągniki rolnicze w 2010 r. w układzie województw. Jak wynika z badań liczba ciągników w analizowanych latach wzrosła o 163,4 tys. szt., z tego najwięcej w grupie obszarowej gospodarstw 20-49,99 ha UR (o 91 090 szt.). Wraz ze wzrostem liczby ciągników zmianie uległa także struktura liczby ciągników w rolnictwie według grup obszarowych użytków rolnych. Charakterystyczne w latach 1996-2010 było m.in. zmniejszenie udziału liczby ciągników w rolnictwie w grupie obszarowej 5-9,99 ha UR o 5,7 punktu procentowego oraz zwiększenie udziału w grupie obszarowej 20-49,99 ha UR o 5,1 punktu procentowego. W latach 1996-2010 zwiększył się o 10,3 punktu procentowego udział gospodarstw rolnych posiadających ciągniki rolnicze w Polsce (z poziomu 34,4% w 1996 r. do 44,7% w 2010 r.).

EN

The article presents the changes in the equipment of farms in tractors in Poland. Time range of the analysis covered the years 1996-2010. Information from the common agricultural censuses in 1996, 2002 and 2010 was the primary data source. The main objective of this study was an attempt to assess trends (in time) of changes in the equipment of tractors in Poland. Additionally, a comparison of equipment in tractors of farms in 2010 in the voivodeships was carried out. As the research shows, the number of tractors in the analyzed period increased by 163.4 thousand of items including the most in the size groups of farms with 20-49.99 ha of arable lands (about 91 090 items). With the increase in number of tractors also the structure of the amount of tractors in the view of size groups of arable lands changed. The reduction of number of tractors in agriculture in the size group with 5-9.99 ha of arable lands by 5.7% and the increased participation in the size group cultivating 20-49.99 ha of arable lands by 5.1% was characteristic, inter alia, for the period between 1996 and 2010. In the years 1996-2010 the share of farms with tractors in Poland increased by 10.3% (from 34.4% in 1996 to 44.7% in 2010).

9

Social potential in spatial organization and urban development in terms of forming of informational society

84%

Gabrel M. , Khromyak J. , Lysyak N.

|

2013

|

nr 35

124-132

EN

This article investigates the relationship between the social potential of city and the architecture and town-planning organization. As such the problem of public potential for urban planning tasks was analyzed on theoretical basis and research methods were selected. The social characteristics of Lwow were identified in the light of the city objective and subjective properties. An association between the social potential and the spatial potential was identified. A justification of the ways in which spatial changes are based on the requirements of structuralization and the effective use of public potential.

PL

W artykule przedstawiono relacje występujące między potencjałem społecznym miasta a jego architekturą i organizacją urbanistyczną. Problem znaczenia potencjału społecznego w zagadnieniach planowania urbanistycznego przedstawiono w ujęciu teoretycznym i dokonano wyboru metod badania. Scharakteryzowano społeczny potencjał Lwowa z uwzględnieniem jego obiektywnych i subiektywnych właściwości. Wskazano na powiązania występujące między potencjałem społecznym a obszarem oraz przedstawiono przestrzenną lokalizację tego potencjału. Uzasadniono kierunki przestrzennych zmian na podstawie wymagań strukturalizacji i skutecznego wykorzystania społecznego potencjału.

10

Procesy koncentracji i specjalizacji przemysłu w województwie dolnośląskim w latach 2005–2016 – ujęcie przestrzenne

84%

Brezdeń P.

Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego

|

2019

|

tom 33

|

nr 4

EN

The article is devoted to the problem of spatial diversity of the concentration of industry process and accompanying specialisation in Dolnośląskie Voivodeship in the years 2005–2016.The aim of the study is to assess the level of development of the aforementioned processes. The scope of the research was limited by the availability of data. The paper presents analysis regarding the value of sold production of industry, working in industrial activity or spatial structure of the entities of industrial processing according to the intensity of research and development works. The study also presents the dynamics of the variables involved in the analysis. The results of the conducted research indicate significant changes that took place in 2005–2016 in the region in terms of concentration and industry specialisation. At the same time, the changes were accompanied by a decrease in the level of concentration of industrial production. Dolnośląskie Voivodeship is characterised by considerable spatial differentiation of concentration processes and industry specialisation. The largest increase in industrial production was characteristic for poviats located directly in the vicinity of the main urban centres of the region. The identified regularities indicate the growing role of the whole area of the suburban area, especially of Wrocław, as an area of intensive diffusion of industrial activity from the central area. This diffusion is, however, selective.

PL

Artykuł poświęcony jest problematyce przestrzennego wymiaru i zróżnicowania procesu koncentracji przemysłu oraz towarzyszącej mu specjalizacji w województwie dolnośląskim w latach 2005–2016.Celem opracowania jest dokonanie oceny stopnia rozwoju wspominanych procesów. Zakres przyjętych do analiz zagadnień uzależniony był od dostępności danych, szczególnie na poziome lokalnym. W artykule zaprezentowano analizy dotyczące m.in. wartości produkcji sprzedanej przemysłu, pracujących w działalności przemysłowej czy struktury przestrzennej podmiotów przetwórstwa przemysłowego według intensywnościprac badawczo-rozwojowych. W opracowaniu zaprezentowano także dynamikę przyjętych do analizy zmiennych. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na istotne zmiany, jakie nastąpiły w latach 2005–2016 w strukturze przestrzennej regionu w zakresie koncentracji i specjalizacji przemysłu. Towarzyszyło im jednocześnie obniżenie poziomu koncentracji produkcji przemysłowej. Województwo dolnośląskie cechuje się znacznym zróżnicowaniem przestrzennym procesów koncentracji i specjalizacji działalności przemysłowej. Największy przyrost produkcji przemysłowej był charakterystyczny dla powiatów bezpośrednio zlokalizowanych w sąsiedztwie głównych ośrodków miejskich regionu. Zidentyfikowane prawidłowości wskazują na rosnącą rolę całego obszaru strefy podmiejskiej, szczególnie Wrocławia, jako terenu intensywnego przenikania działalności przemysłowej z ośrodka centralnego. Przenikanie to ma jednak charakter selektywny.

11

Potrzeby zdrowotne społeczeństwa polskiego a skłonność do płacenia za świadczenia zdrowotne

84%

Jewczak M. , Twardowska K.

Problemy Zarządzania

|

2017

|

nr 3/2017 (69), t.1

159-174

EN

Health needs of every person are growing constantly. Attempts to improve social well-being in relation to health needs use the results of cross-sectional studies combined with local data at the individual level. Popularisation of GIS tools has enabled monitoring of various system dysfunctions and thus contributes to the identification of actual health needs, thereby improving the quality of healthcare via, for example, adjusting health policies and changing the goals of public health. GIS can be used for mapping health needs that have been specified by the Ministry of Health. However, as evidenced by research and observed in numerous opinions, it is possible to extend these analyses in terms of regional/local factors, taking into account households’ preferences. The analyses within the research aim were conducted mostly for the level of Polish subregions. The data was collected on the basis of reports from the Local Data Bank of the Central Statistical Office and the Council for Social Monitoring – Social Diagnosis. Spatial statistics and econometric tools were applied, focusing the research attention on patterns of spatial distribution of variables; for that purpose, spatial autocorrelation measures and cluster analysis were adopted.

PL

Potrzeby zdrowotne człowieka stale się zwiększają. Próby poprawy zadowolenia w sferze zapotrzebowania zdrowotnego są podejmowane z wykorzystaniem rezultatów badań ilościowych identyfikowanych lokalnie. GIS umożliwił monitorowanie niedoskonałości systemu, pozwalając na identyfikację rzeczywistych potrzeb zdrowotnych. Przekłada się to na poprawę jakości usług, np. dzięki dopasowaniu polityk zdrowotnych i ukierunkowaniu zmian celów dla zdrowia publicznego. GIS zostaje zatem wykorzystany przy mapowaniu potrzeb zdrowotnych, z rozszerzeniem analiz uwzględniających uwarunkowania regionalne oraz preferencje gospodarstw domowych. Analizy prezentowane w artykule były prowadzone dla polskich podregionów. W opracowaniu wykorzystano dane GUS oraz Rady Monitoringu Społecznego – Diagnoza Społeczna. Sięgnięto po narzędzia statystyki i ekonometrii przestrzennej. W celu badania rozkładów przestrzennych zmiennych wykorzystano m.in. mierniki autokorelacji przestrzennej oraz analizę skupień.

12

Wydatki Europejczyków na wyposażenie i prowadzenie gospodarstwa domowego

84%

Piekut M.

|

nr 2(7)

50-59

PL

Celem artykułu jest zbadanie zróżnicowania poziomu i struktury wydatków na wyposażenie mieszkania w europejskich gospodarstwach domowych. Stosowanych obliczeń dokonano, stosując współczynnik zmienności, średnie tempo wzrostu oraz metody skupień. W latach 1995-2008 malało zróżnicowanie w wydatkach na wyposażenie prowadzenia gospodarstw domowych między krajami europejskimi. Struktura wydatków na wyposażenie mieszkania i prowadzenie gospodarstwa domowego różni się w poszczególnych krajach. W Polsce jest najbardziej zbliżona do krajów o podobnym położeniu geopolitycznym. Poznanie zachowań konsumentów w różnych krajach europejskich stanowi ważną wskazówkę dla przedsiębiorców poszerzających działalność poza rynek krajowy.

EN

An aim of the article is to survey differentiation of the level and structure of expenditure on dwelling equipment in European households. Relevant computations were made applying the coefficient of variation, the mean growth rate the cluster methods. In 1995-2008, there was decreasing differentiation in expenditures on household equipment and management between European countries. The structure of expenditures on household equipment and management differs in individual countries. In Poland, it is the most approximate to the countries of a similar geopolitical situation. Recognition of consumers’ behaviour in different European countries is an important indication for entrepreneurs expanding their activity beyond the domestic market.

13

Wybrane aspekty przemian strukturalnych i innowacyjności przemysłu Śląska - ujęcie przestrzenne

84%

Brezdeń P.

|

nr 2

123-146

PL

Zmiany strukturalne i innowacyjność produkcji przynoszą wzrost wydajności pracy i mają pozytywny wpływ na wzrost gospodarczy krajów i ich poszczególnych regionów. Celem opracowania jest ukazanie wybranych zagadnień dotyczących przemian w strukturze i poziomie innowacyjności tradycyjnie wysoko uprzemysłowionego regionu Śląska (trzech województw: dolnośląskiego, opolskiego i śląskiego) oraz dokonanie oceny stopnia zmian przestrzennych przemysłu w skali całego analizowanego obszaru w okresie 2005–2012. Zakres przyjętych do obserwacji zagadnień uzależniony był od dostępności danych na poziome lokalnym. W artykule zaprezentowano analizy dotyczące przemian w strukturze przestrzennej Śląska: pracujących w przemyśle, wartości produkcji sprzedanej przemysłu, wartości dodanej brutto. Badanie działań innowacyjnych w województwach i powiatach regionu Śląska zostało przeprowadzone na podstawie czterech wskaźników. Charakteryzują one: aktywność innowacyjną, nakłady na nią, jej efektywność w postaci przychodów z produkcji wyrobów nowych lub istotnie ulepszonych oraz stopień wyposażenia w środki automatyzacji produkcji. Wymienione parametry były podstawą do skonstruowania syntetycznych wskaźników przemian strukturalnych i innowacyjności, które ilustrują konkurencyjność intraregionalną powiatów Śląska. Analizy dotyczące przemian strukturalnych i innowacyjności przemysłu Śląska zaprezentowano w odniesieniu do sytuacji ogólnokrajowej, umożliwiającej określenie pozycji regionu na tle kraju.

EN

Structural changes and production innovation lead to an increase in labour productivity and have a positive impact on the economic growth of country and its regions. The aim of the study is to present selected issues relating to changes in the structure and the level of innovativeness in Silesia, highly industrialized region in south western Poland (the region covers three voivodeships: Lower Silesian, Opole and Silesian). Furthermore, assess the degree of spatial changes of industry in the whole analyzed area in the period 2005–2012 has been done. The scope of the analysis depends on the availability of data on local level. The article presents an analysis on the changes of the spatial differentiation of selected indicators in Silesia, like working in industry, production, value of industrial output, gross value added. Analysis of innovative activities in voivodeships (= provinces) in Poland and in the poviats (= counties) of Silesian region was based on four indicators, which characterize innovation activity, expenditure on it, its effectiveness as revenues from the production of new or substantially improved products and the level of fitting with the means of manufacturing automation. These parameters were used to construct a synthetic indicator of structural changes and innovation that illustrates the intra-regional competitiveness of the poviats. Analysis of structural changes and innovation of the industry of Silesia is presented in relation to other voivodeships what allows to determine the position of the region to the rest of the country.

14

Species abundance-distribution relationship : the differences among oak (Quercus liaotungensis Koidz) forest layers

84%

Feng Y. , Ma K. , Zhang Y. , Anand M. , He K.

|

tom Vol. 59, nr 1

55-62

EN

Species abundance-distribution relationship is currently a hot topic in community ecology. Previous studies have suggested that a positive abundance-distribution relationship is a widespread feature of ecological assemblage across a wide variety of organisms, but how this relationship varies among different functional groups remains unclear. In this study, the species abundance-distribution relationship in the tree layer, shrub layer, and herb layer were analyzed respectively in an oak forest (Quercus liaotungensis Koidz.), Beijing region, China. Ten transects were set up from the foot to the top of every west slope to create a continuous altitude gradient (1020-1770 m). The width of each transect was 10 m and the length of each transect ranged from 80.200 m, depending on the altitude range and slope degree. This study area consisted of 119 quadrats, each 10 x 10 m2. Within each quadrat, three sub-quadrats (1m x 1m) were randomly selected for the inventory of herb layer. Our results showed that the relationship between local species abundance and the regional distribution was significantly positive while the frequency distribution was unimodal in the three layers, indicating that locally abundant species were widely spread whereas locally rare species had restricted regional distributions. Variance partitioning of species abundance showed that the contribution of environmental variation and spatial variation to regulating the species abundance-distribution relationship of different layers are different: the pure geographical variation decreased and the pure soil variation increased in the order of tree layer, shrub layer, to herb layer, while the response due to total soil variation was similar in all three layer communities. The distribution of tree layer and shrub layer are mainly influenced by large-scale factors while herb layer distribution is more likely determined by local-scale factors.

15

Przestrzenne zróżnicowanie sezonowości bezrobocia. Przykład gmin nadmorskich województwa zachodniopomorskiego w Polsce

84%

Radlińska K. , Klonowska-Matynia M.

Journal of Agribusiness and Rural Development

|

2014

|

nr 4(34)

79-90

EN

The main aim of this article is to analyse and asses spatial diversity and seasonality of unemployment rate on labour market in selected seaside districts (rural, urban and rural-urban) in the Zachodniopomorskie voivodeship in Poland. The following thesis was formulated: the location of the examined districts in the coastal zone determines their nature tourism and similar behaviour in the observed seasonal unemployment changes. Seasonal changes of the monthly unemployment rate were studied in the period 2001--2012. Data from the Central Statistical Office, Regional Data Bank and the Regional Labour Office in Szczecin were used in research process. The results confirm the authors’ assumptions about a relatively high sensitivity of the surveyed markets to seasonal changes, which is determined by the tourist nature of the area of the surveyed districts. There is no reason to assess that all the coastal districts react in a similar way. It has been observed that rural markets are more sensitive to seasonal unemployment changes in relation to the urban markets.

PL

Celem artykułu jest analiza i ocena przestrzennego zróżnicowania sezonowych wahań bezrobocia na rynkach pracy w nadmorskich gminach wiejskich, wiejsko-miejskich i miejskich województwa zachodniopomorskiego. Przyjęto hipotezę, że położenie badanych gmin w pasie nadmorskim determinuje ich turystyczny charakter, oraz że obserwowane lokalne rynki pracy wykazują podobne wahania sezonowości bezrobocia. Przedmiotem badań były zmiany sezonowości miesięcznego natężenia bezrobocia w latach 2001-2012. Do badania wykorzystano dane pochodzące głównie z Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie oraz Głównego Urzędu Statystycznego, Banku Danych Regionalnych. Otrzymane wyniki badań wskazują na stosunkowo duże przestrzenne zróżnicowanie natężenia bezrobocia w badanych gminach. Brak jednak podstaw, by przyjąć za słuszne, iż wszystkie gminy nadmorskie reagują podobnie na wahania sezonowe. Zaobserwowano wyraźną większą wrażliwość rynków wiejskich na zmiany sezonowe względem rynków miejskich.

16

Działalność przemysłowa w Polsce i zmiana jej struktury przestrzennej w czasie pandemii SARS‑CoV-2

67%

Brezdeń P.

|

nr 2

47-65

EN

The article deals with the issue of the assessment of industrial activity during the SARS‑CoV-2 pandemic in Poland by voivodeship. The aim of the study is to identify the scale of the impact of the SARS‑CoV-2 pandemic period in the years 2020–2021 on industrial activity and to determine the consequences in the spatial structure of industry in the system of voivodeships in Poland. The scope of issues adopted for analysis depended on the availability of data, especially at the regional level. The study presents analyses of the basic features characterising industrial activity, i.e. the value of industrial production, the number of employees, the number of entities registered in industrial activity, or the value of the general economic climate indicator in manufacturing. The analyses of the regional structure of industry were complemented by the survey of the survival rate of entities, measured by the number of entities undertaking activities in industry and the number of entities deregistered in the quarters of the analysed period. The results of the conducted research indicate a clear effect of the impact of the first wave of COVID-19 cases (Q2 2020) on the basic parameters of industrial activity. During the pandemic period (Q4 2019 and Q2 2021), the spatial structure of industry in Poland was characterised by high stability, it changed only by less than 3%. Despite high stability, the spatial structure of industrial production was, however, subject to certain fluctuations. The largest changes in the spatial structure of industrial production took place between Q2 2020 and Q2 2019 – 4%. The essential feature of the ongoing structural changes is the relative reduction of disproportions between the distribution of industrial production to individual Polish voivodeships.

PL

Artykuł podejmuje problematykę oceny działalności przemysłowej w czasie trwania pandemii SARS‑CoV-2 w Polsce w układzie województw. Celem opracowania jest identyfikacja wpływu pandemii SARS‑CoV-2 w latach 2020–2021 na działalność przemysłową oraz określenie jej konsekwencji w strukturze przestrzennej przemysłu w poszczególnych województwach. Zakres omawianych zagadnień był uzależniony od dostępności danych, zwłaszcza na poziome regionalnym. W opracowaniu zaprezentowano analizy dotyczące podstawowych cech charakteryzujących działalność przemysłową, takich jak wartość produkcji sprzedanej przemysłu, liczba pracujących, wartość wskaźnika ogólnego klimatu koniunktury w przetwórstwie przemysłowym. Dopełnieniem analiz struktury regionalnej przemysłu były badania przeżywalności podmiotów, mierzone liczbą podmiotów podejmujących działalność w przemyśle i liczbą podmiotów wyrejestrowanych. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na wyraźny wpływ pierwszej fali koronawirusa (II kwartał 2020 r.) na podstawowe parametry działalności przemysłowej. W okresie pandemicznym (między IV kwartałem 2019 r. a II kwartałem 2021 r.) struktura przestrzenna przemysłu w Polsce odznaczała się dużą stabilnością – zmieniła się jedynie w niespełna 3%. Pomimo dużej stabilności struktura ta podlegała jednak pewnym wahaniom. Największe zmiany dokonały się pomiędzy II kwartałem 2020 r. a II kwartałem 2019 r. Zasadniczą cechą zachodzących zmian strukturalnych jest relatywne zmniejszanie się dysproporcji pomiędzy rozdziałem produkcji przemysłowej na poszczególne województwa Polski.

17

Zróżnicowanie poziomu i charakteru bezrobocia w przekroju powiatów w Polsce

67%

Kwiatkowski E. , Kwiatkowska E.

|

nr 3(987)

7-29

PL

Cel: Ukazanie zróżnicowania bezrobocia w polskich powiatach w latach 2011–2019 ze względu na stopę i charakter bezrobocia, identyfikacja najtrudniejszych i najkorzystniejszych powiatowych rynków pracy oraz ustalenie najważniejszych czynników ekonomicznych decydujących o klasyfikacji powiatów ze względu na poziom i charakter bezrobocia. Metodyka badań: Klasyfikacja powiatowych rynków pracy na podstawie średniej i odchylenia standardowego oraz analiz ekonometrycznych wykorzystujących modele logitowe zmiennych dwumianowych. Wyniki badań: Wykazano duże zróżnicowanie poziomu i charakteru bezrobocia w polskich powiatach w latach 2011–2019. Powiaty z korzystną sytuacją na rynkach pracy zlokalizowane są w zachodniej części kraju, zaś powiaty ze stosunkowo trudnymi rynkami znajdują się w części wschodniej. Największe zróżnicowanie sytuacji na powiatowych rynkach pracy utrzymuje się w województwie mazowieckim. Na szansę przyporządkowania powiatów do grup charakteryzujących się niskim poziomem bezrobocia i co najmniej średnim poziomem przepływów wpływały wysokie wartości majątku produkcyjnego, produkcji sprzedanej przemysłu oraz poziomu przedsiębiorczości. Wnioski: Zmniejszenie przeciętnego poziomu stopy bezrobocia w powiatach oraz zwiększenie przepływów między bezrobociem a zatrudnieniem w latach 2011–2019 nie zmieniło znacząco grupowania powiatów ze względu na ich sytuację na rynku pracy. Nadal występuje duże zróżnicowanie poziomu i charakteru bezrobocia. Na podstawie oszacowań modelu można przypuszczać, że utrzymująca się struktura przestrzenna wartości stymulant rozwoju gospodarczego będzie decydować o utrwalaniu różnic między lokalnymi rynkami pracy pod względem poziomu oraz charakteru bezrobocia. Wkład w rozwój dyscypliny: Wykazanie zróżnicowania bezrobocia w powiatach ze względu na równoczesne wykorzystanie mierników stanu i strumieni, porównanie zróżnicowania bezrobocia w dwóch odmiennych stanach koniunktury gospodarczej oraz określenie najważniejszych czynników decydujących o poziomie i charakterze bezrobocia w powiatach.

EN

Objective: The paper discusses the variation in unemployment in Polish poviats in 2011–2019 by rate and dynamics of unemployment. It identifies the most difficult and leading poviat labour markets and the most important economic factors determining the classification of poviats in terms of the unemployment rate and the flows between employment and unemployment. Research Design & Methods: Poviat labour markets were classified based on the mean and standard deviation and econometric analyses using logit models of binominal variables. Findings: Significant variation in the level and dynamics of unemployment in the Polish poviats in the years 2011–2019 was confirmed. Poviats with a favourable labour market situation are located in western Poland while those facing greater challenges are located in the east. The highest variation between poviat labour markets occurs in Mazowieckie voivodeship. Three economic determinants increase the chances of a poviat being included in the low unemployment rate group and at least with moderate levels of labour flows. They are: high levels of fixed assets, high industrial output and a high level of entrepreneurship. Implications / Recommendations: In the years 2011–2019, average unemployment rates decreased while labour flows between employment and unemployment increased somewhat. However, these processes have not significantly changed the grouping of the poviat labour markets. Significant variation in the level and dynamics of unemployment in the Polish poviats continues. The estimations of the model indicate the spatial structure of economic stimulants will determine differences between local labour markets with respect to the unemployment level and dynamics. Contribution: The article shows the variation of unemployment in the Polish poviats results both from the variation of unemployment rates and variation in the dynamics of labour flows between unemployment and employment. Unemployment variation in the poviats was described for two stages of the business cycle and the most important factors determining the level and dynamics of unemployment in the poviats were identified.

18

Zmiany demograficzne i ich przestrzenne zróżnicowanie jako czynnik rozwoju regionalnego w Polsce w latach 2004-2015

67%

Maruszewska K.

|

nr 4 (369) Tom I

330-342

PL

Jednym z kluczowych społeczno-demograficznych czynników rozwoju regionalnego jest kapitał ludzki. Rozmiary i jakość kapitału ludzkiego w znaczącej mierze wpływają na konkurencyjność regionów, rozwój nowoczesnej produkcji i usług; są też istotnym elementem atrakcyjności inwestycyjnej. Celem artykułu jest przedstawienie terytorialnego zróżnicowania oraz kierunków zmian ilościowych kapitału ludzkiego w Polsce w latach 2004-2015. W opracowaniu zaprezentowano wyniki statystycznej analizy poziomu zasobów ludności i podstawowych trendów demograficznych oraz migracji wewnętrznych i zagranicznych w układzie województw (NTS-2). W badaniu wykorzystano dostępne dane statystyczne Głównego Urzędu Statystycznego oraz Eurostatu. Wyniki analizy wskazują na utrzymujące się zróżnicowanie regionalne podstawowych wskaźników demograficznych w kraju; czynnikiem szczególnie silnie różnicującym sytuację ludnościową regionów są migracje zagraniczne. Pogłębianie się istniejących trendów w perspektywie długookresowej będzie negatywnie wpływać na możliwości rozwoju gospodarczego w regionach.

EN

One of the main components of a country’s wealth is human resources, determined mainly by the number of people in a country’s labour force, and human capital. The aim of the paper is to present the spatial differentiation and the quantity changes in the stocks of human resources in Poland in the years 2004-2015. The paper shows the results of statistical analysis of territorial differentiation of human resources and the main demographic trends at the voivodship level (NUTS-2). The analysis is based on the data from the Central Statistical Office in Poland and Eurostat. The main findings of the study revealed the regional disparities in demographic indicators in Poland, mainly due to a significant dispersion of the international migration activity.

RU

Одним из основных социально-демографических факторов регионального развития является человеческий капитал. Объем и качество человеческого капитала в значительной степени влияют на конкурентоспособность регионов, развитие современного производства и услуг; они – тоже существенный элемент инвестиционной привлекательности. Цель статьи – представить территориальную дифференциацию и направления количественных изменений человеческого капитала в Польше в 2004-2015 гг. В разработке представили рузультаты статистического анализа уровня людских ресурсов и основных демографических трендов, а также внутренних и зарубежных миграций по воеводствам (NUTS-2, Номенклатура территориальных единиц для целей статистики). В изучении использовали доступные сатистические данные ЦСУ и Евростата. Результаты анализа указывают сохраняющуюся региональную дифференциацию основных демографических показателей в стране; фактором, особенно сильно дифференцирующим ситуацию с точки зрения числен- ности населения регионов, являются зарубежные миграции. Усугубление существующих трендов в долгосрочной перспективе будет отрицательно влиять на возможности экономического развития в регионах.

19

Zmienność mineralogiczna i petrograficzna piaskowców Beskidów Zachodnich pomiędzy pasmem Stożka i Czantorii w Beskidzie Śląskim a Jaworzyną Krynicką w Beskidzie Sądeckim

59%

Panek E. , Pawlikowski M.

|

2001

|

tom T. 17, z. 3

53-71

PL

Celem pracy było rozpoznanie składu mineralnego piaskowców karpackich z sześciu odkrywek, zlokalizowanych pomiędzy przełęczą Kubalonka w Beskidzie Śląskim a doliną Czarnego Potoku w paśmie Jaworzyny Krynickiej w Beskidzie Sądeckim, w aspekcie ustalenia składu petrograficznego obszarów źródłowych z których te piaskowce powstały. Próbki pobrane ze zlokalizowanych w Beskidzie Śląskim profili nr I i II reprezentowały piaskowce istebniańskie. Pozostałe cztery stanowiska, usytowane w Beskidzie Żywieckim, Gorcach oraz Beskidzie Sądeckim, reprezentowały piaskowce magurskie. W każdym profilu pobrano trzy fragmenty skał z poziomu BC. Wykonano analizę mineralogiczną materiału. Piaskowce zawierają w zmiennych ilościach: kwarc, skalenie potasowe, plagioklazy, muskowit, biotyt, węglany, glaukonit, minerały ciężkie, okruchy skał osadowych, magmowych i metamorficznych, substancję organiczną oraz spoiwo. Różnice w udziale poszczególnych składników występują w obrębie tego samego profilu oraz pomiędzy profilami. Piaskowce istebniańskie średnio zawierają większe ilości okruchów skał metamorficznych i osadowych niż piaskowce magurskie. Piaskowce magurskie charakteryzują się natomiast wyższym udziałem kwarcu.

EN

The aim of the study was to determine mineralogical composition of carpathian sandstones in order to define petrographic composition of the source material areas. The mineralogical composition of the carpathian flysh sandstones collected in six sampling sites was established. The samples collected in the profiles no I and II in Beskid Śląski represent istebniańskie sandstones. The other four sampling sites were located in Beskid Żywiecki, Gorce and Beskid Sądecki and represent magurskie sandstones. Tree samples of rock material were collected in reach sampling profile from the BC horizon. The sandstones contain various amounts of quartz, potassium feldsarps, plagioclase, fragments of sedimentary, magmatic and metamorphic rocks, muscovite, biotite, carbonates, glauconite, heavy minerals, organic matter and binder. There are considerable differences in mineral composition of the sandstone samples taken from six profiles as well as from the same profile. The istebniańskie sandstones contain average higher amounts of metamorphic and sedimentary rocks than the magurskie sandstones. On the contrary, the magurskie sandstones contain higher amounts of quartz.

20

Przestrzenne zróżnicowanie zasobów kapitału ludzkiego w Polsce

59%

Klonowska-Matynia M.

|

2014

|

nr 5 (352)

63-75

PL

Niniejszy artykuł ma charakter badawczy, a jego zasadniczym celem jest oszacowanie oraz analiza i ocena zróżnicowania przestrzennego zasobów kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich i miejskich w Polsce. Zastosowano syntetyczny wskaźnik zasobów kapitału ludzkiego (WZKL), na podstawie którego dokonano hierarchii województw, określając także stopień zróżnicowania badanych obszarów pod względem zasobów kapitału ludzkiego. Wyniki badań wskazują na silne zróżnicowanie przestrzenne zarówno obszarów wiejskich, jak i miejskich. Ponadto zaobserwowano większy dystans dzielący jednostki badanych województw dla obszarów miejskich niż wiejskich. Analizę zasobów kapitału ludzkiego przeprowadzono w ujęciu przestrzennym wykorzystując dane Banku Danych Lokalnych GUS, Narodowego Spisu Powszechnego oraz studia literaturowe.

EN

This article is of the research nature and its basic objective is to estimate and to analyse and assess the spatial differentiation of human capital in the rural and urban areas in Poland. There was applied the synthetic index of resources of human capital on which basis there was made the hierarchy of provinces (voivodeships), also determining the degree of differentiation of areas in terms of human capital resources. The research findings indicate the strong spatial differentiation both of rural areas and urban ones. Moreover, there was observed a bigger distance between the units of the provinces in question for urban areas than for rural ones. The analysis of human capital resources was carried out in terms of spatial profile making use of the data from the CSO’s Local Data Bank, the Polish census as well as literature studies.

RU

Статья имеет исследовательский характер, а ее основная цель – расценка, а также анализ и оценка пространственной дифференциации ресурсов человеческого капитала в сельских и городских районах в Польше. Применили синтетический показатель ресурсов человеческого капитала, на основе которого провели иерархию воеводств, определяя также степень дифференциации исследуемых районов по ресурсам человеческого капитала. Результаты исследований указывают сильную пространственную дифференциацию как сельских, так и городских районов. Кроме того, заметили большее расстояние, разделяющее единицы обследуемых воеводств, для городских районов, нежели сельских. Анализ ресурсов человеческого капитала провели в пространственном разрезе, используя данные Банка местных данных ЦСУ. Национального банка Польши, Национальной переписи населения, а также результаты изучения литературы.