Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wychowanie moralne w rodzinie

100%

Mariański J.

Ius Matrimoniale

|

2003

|

tom 14

|

nr 8

193-220

EN

Im vorliegen den Artikel werden ausgewählte moralische Werte im Zusammenhang mit der Erziehung in der polnischen Familie vorgestellt, und zwar im Rahmen folgender Detailfragen: Die Familie als höchster Wert, Wichtige Ziele in der Kindererziehung, Methoden und Techniken der Einwirkung auf die Kinder sowie Erziehungsstile in der Familie. Diese Fragen werden im Lichte der Ergebnisse soziologischer Untersuchungen behandelt, die in den Jahren 1997-2000 in sieben Städten Polens (Jastrzębie Zdrój, Chełm, Rzeszów, Lublin, Gdańsk, Poniatowa, Ryki) in allgemeinbildenenden Mitte lschulen (Lyzeen) und technischen Fachschulen (erste und Abiturklasse) durchgeführt wurden. Von Studenten, die ihre Diplomarbeiten am Lehrstuhl für Soziologie der Moral der KUL vorbereiteten, wurden insgesamt 2239 Fragebögen ausgewertet. Die sozial-ökonomischen und politischen Wandlungsprozesse in Polen in denneunziger Jahren scheinen die axiologischen Wahlentscheidungen auf dem Gebiet der für die Kindererziehung wichtigen Werte nicht prinzipiell beein flußt zu haben. Jedoch kann hypothetisch davon ausgegangen werden, daß in einer Zeit radikaler sozialer Wandlungen solche Eigenschaften wie Ehrlichkeit, Selbstachtung, Geduld, Toleranz, Verantwortlichkeit, Selbständigkeit und Wahrheitsliebe höher eingeschätzt werden, während auf Religiosität und Gehorsam seltener Nachdruck gelegt wird. Somit nimmt die Bedeutung derjenigen Merkmale zu, die die sich neu herausbildenende institutionelle Ordnung in der Gesellschaft begünstigen, mit besonderer Betonung der Kreativität und des Erfolgs im Leben. Die sich im moralischen Bewußtsein der Kinder und Jugendlichen vollziehende Umorientierung auf persönliche Werte (der eigenen Entwicklung) prägt auch die Erziehungsziele in der Familie. Die sich verändernde Verteilung der in der Erziehung wichtigen Werte bildet zum Teil das Ergebnis eines Generationswechsels, zum anderen eine Reaktion auf den Einfluß anderer Faktoren.

2

Kształtowanie moralności w warunkach szkolnych – Herbart i poza nim

94%

Stępkowski D.

Przegląd Pedagogiczny

|

2021

|

nr 1

42-58

PL

Od czasów starożytnych w kulturze europejskiej kształtowanie moralności należało do priorytetowych zadań edukacji szkolnej. W ostatnich dziesięcioleciach realizacja tego zadania zaczęła przybierać postać coraz bardziej zinstytucjonalizowaną – szkolnych lekcji etyki. Jak do tej pory brakuje zgody co do celów i metod uczenia moralności w warunkach szkolnych. Nie wiadomo również, czy owe lekcje wyręczają inne przedmioty szkolne z ich odpowiedzialności za sferę moralną uczniów. Prezentowany artykuł składa się z trzech części. W pierwszej zostanie zrekonstruowana koncepcja nauczania wychowującego, która stanowi centralny i najbardziej znany składnik teorii pedagogicznej Herbarta. Druga część zawiera prezentację koncepcji doradztwa pedagogicznego, której zadaniem według Herbarta jest rozwijanie u wychowanka/ucznia umiejętności sądzenia i działania moralnego. W trzeciej i ostatniej części uwaga autora skupia się na wypracowanym na fundamencie teorii Herbarta modelu kompetencji moralno-etycznej. Model ten umożliwia ustalenie odpowiedzialności lekcji etyki i innych przedmiotów szkolnych w zakresie kształtowania moralności.

3

Les transformations socio-politiques et l’éducation religieuse et morale dans l’école Polonaise

94%

Osewska E. , Stala J.

Studia Pastoralne

|

2012

|

tom 8

140-147

PL

Po upadku systemu socjalistycznego w Polsce bardzo wyraźnie dostrzeżono kryzys wychowania jako rezultat „choroby postsocjalistycznej”. Dlatego Kościół katolicki w Polsce, zauważając istniejące zagrożenia i wyzwania wobec wychowania, włącza się również w proces formacji religijnej i moralnej dokonujący się w szkole, budując go na solidnych podstawach antropologii personalistycznej. W niniejszym artykule podjęto zagadnienie wychowania moralnego obejmującego podstawowe normy życia chrześcijańskiego, kształtowanie sumienia, wychowanie do wolności i samowychowanie, jak i wychowania religijnego ukazującego świętość jako cel formacji chrześcijańskiej. Odpowiedzialne podjęcie procesu wychowania dzieci zakłada ścisłą współpracę odziców, nauczycieli i wychowawców.

4

Dylematy nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej w urzeczywistnianiu wartości moralnych

71%

ZUBRZYCKA-MACIĄG T.

Edukacja-Technika-Informatyka

|

2019

|

tom 10

|

nr 2

57-62

PL

Wprowadzanie dzieci i młodzieży w świat wartości jest integralnym elementem wychowania. Szczególne znaczenie w teorii wartości mają wartości moralne, których urzeczywistnianie umacnia w jednostce jej indywidualne człowieczeństwo. Wraz z kryzysem wartości moralnych młodego pokolenia rośnie potrzeba skoncentrowania się nauczycieli na kształtowaniu postaw moralnych u uczniów w szkole. W wychowaniu moralnym podejmowanym przez nauczycieli wobec młodszych dzieci szczególnie ważne jest dbanie o jasność głoszonych zasad moralnych, unikanie relatywizmu moralnego i bycie dla wychowanków wzorem postępowania. W artykule ukazano wyniki badań własnych przeprowadzonych wśród nauczycieli klas młodszych obrazujące ich dylematy i trudności w zakresie urzeczywistniania wartości moralnych wśród dzieci.

EN

Introducing children and adolescents to the world of values is inherent in the process of education. In the value theory, moral values are of particular importance because it is by putting those values into practice that the individual reassures his or her unique nature as a human being. In the wake of a crisis in moral values in the young generation, there is a growing need to concentrate teachers’ efforts on promoting moral behaviour in school students. The moral education of younger pupils calls particularly for the unambiguity of moral principles. Teachers should become examples for their pupils, without embracing moral relativism. This article presents the results of the author’s own study conducted among early childhood educators, which indicate the dilemmas and predicaments they face in their efforts to nurture children’s sense of morality.

5

Wychowanie jako proces duchowy w koncepcji Sergiusza Hessena

71%

Gołek B.

Sympozjum

|

2018

|

nr 1(34)

241-260

PL

Sergiusz Hessen to jeden z najwybitniejszych filozofów wychowania XX wieku, przedstawiciel pedagogiki kultury, autor koncepcji pedagogiki rozumianej jako filozofia stosowana. Rozumiał wychowanie jako proces duchowy, w którym realizuje się osobowość człowieka, a jednocześnie podtrzymywana jest ciągłość tradycji kulturowej. Jest ono procesem wprowadzania jednostki w świat ducha obiektywnego, w świat kultury. Szczególne miejsce w swojej koncepcji poświęcił Hessen zagadnieniu wychowania moralnego, które ma być momentem formalnym każdego oddziaływania pedagogicznego. Nie ma ono nic wspólnego ze sztywnym i szkodliwym moralizowaniem – środkami wychowania moralnego nie są nakazy i słowa, ale wyłącznie czyny. Moralność, jak i cała osobowość, rozwija się na drodze rozwiązywania konkretnych zadań, dostosowanych do poziomu rozwojowego jednostki.

EN

Sergius Hessen is one of the most prominent philosophers of the 20th century, he is a representative of cultural pedagogy, the author of the concept of pedagogy understood as an applied philosophy. He understood education as a spiritual process, in which he implements the human personality, and at the same time supporting continuity of cultural traditions. It is the process of an individual entering the world of objective spirit into the world of culture. Sergius Hessen devoted a special place in his concept, the issue of moral education, which is to be the moment of any formal pedagogical impact taking place. It has nothing to do with rigid and harmful moralizing – means of moral education are not commands and words, but only actions. Morality and so does the whole personality develops through solving specific tasks tailored to the developmental level of that individual.

6

Problematyka wychowania w koncepcji pedagogicznej Heliodora Muszyńskiego

71%

Szalkiewicz M.

Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy

|

2016

|

nr 4(21)

PL

W niniejszym artykule autor zwraca uwagę na pojmowanie procesu wychowania przez Heliodora Muszyńskiego, jednego z przedstawicieli pedagogiki socjalistycznej. Wylicza przedstawione przez niego cele i zadania wychowania. Skupia się na wyodrębnianych przez tego polskiego pedagoga rolach społecznych, jakich dziecko uczy się w trakcie kontaktu z wychowawcą. Zarysowuje prezentowaną przez H. Muszyńskiego problematykę wychowania moralnego. Przedstawia także zagadnienia dotyczące wychowania w obrębie rodziny

EN

The author of this paper draws our attention to the process of upbringing as understood by Heliodor Muszyński, a follower of socialist pedagogy. The author enumerates Muszyński’s aims and tasks of upbringing, focusing on the social roles identified by him, which are acquired by children as a result of their interaction with educators. This paper also outlines the issues of moral upbringing and presents the aspects of family upbringing.

7

Współczesne uwarunkowania wychowania moralnego dzieci. Zarys problematyki

71%

Langier C.

Edukacja-Technika-Informatyka

|

2019

|

tom 10

|

nr 4

53-59

EN

An important problem of modern upbringing is moral education, understood as an introduction of pupils into the world of moral values, their understanding and acceptance of these values.This article discusses the subject of determinants of children’s moral development and it indicatesthe main factors that influence this process.

PL

Ważny problemem współczesnego wychowania stanowi edukacja moralna rozumiana jako wprowadzenie wychowanków w świat wartości moralnych, zrozumienie ich i przyjęcie. W artykule poruszono kwestie uwarunkowań rozwoju moralnego dziecka, wskazując główne czynniki determinujące ten proces.

8

Z teorii i praktyki wychowania moralnego w szkole

71%

Zubrzycka-Maciąg T.

Roczniki Teologiczne

|

2018

|

tom 65

|

nr 11: Katechetyka

149-162

EN

The plurality of values present in contemporary society causes disturbing changes in the axiosphere of children and adolescents, requiring urgent care for their moral upbringing. In order to introduce the young generation to the world of values, the main responsibility lies, apart from parents, primarily on teachers, pedagogues, school psychologists and catechists, who provide professional educational interactions due to their professional roles. The article presents the theoretical assumptions of providing a moral education in school and confronting these with educational practices. Based on the results of their own surveys, the views, competences and dilemmas of school teachers and psychologists related to the moral upbringing of children are shown.

PL

Pluralizm wartości, występujący we współczesnym społeczeństwie, powoduje niepokojące zmiany w aksjosferze dzieci i młodzieży, wymagające pilnego zatroszczenia się o ich wychowanie moralne. Za wprowadzenie młodego pokolenia w świat wartości odpowiedzialni są, obok rodziców, przede wszystkim nauczyciele, pedagodzy, psychologowie szkolni, katecheci. Zobligowani są oni do profesjonalnych oddziaływań wychowawczych z racji pełnionych ról zawodowych. W artykule przedstawiono teoretyczne założenia wychowania moralnego w szkole oraz skonfrontowano je z praktyką edukacyjną. W oparciu o wyniki własnych badań sondażowych ukazano poglądy, kompetencje oraz dylematy nauczycieli i psychologów szkolnych związane z wychowaniem moralnym dzieci.

9

O NIEKTÓRYCH UWARUNKOWANIACH WSPÓŁCZESNEJ RECEPCJI ARYSTOTELIZMU W PERSPEKTYWIE WYCHOWANIA MORALNEGO

59%

Rutkowski J.

Forum Pedagogiczne

|

2014

|

nr 2

15-24

PL

Współczesne interpretacje, podzielonej na fragmenty, nauki Arystotelesa o etyce i polityce nie uwzględniają kontekstu całości myśli Stagiryty. Trudności pojawiające się w nowoczesnej percepcji arystotelizmu są związane z – kontynuowanym również obecnie – fundamentalnym sporem toczonym przez sofistów z filozofami. Istota tego sporu dotyczy istnienia niezależnych od ludzkiej woli, uniwersalnych norm moralnych.

EN

Contemporary interpretations of the fragmented Aristotelian ethical and political theory do not employ the context of the whole Stagirite's thought. The difficulties in the modern perception of Aristotelianism are reflected in the fundamental dispute between the sophists and philosophers, which has not ceased nowadays. In essence, this dispute concerns the existence of universal moral standards, independent of human will.

10

„Zbudowania” jako istotny element koncepcji wychowania Edmunda Bojanowskiego

59%

Szewczak I.

|

2017

|

tom 9(45)

|

nr Numer specjalny

191-204

PL

Artykuł traktuje o zbudowaniach – jednym z elementów struktury procesu wychowania w ujęciu Edmunda Bojanowskiego. Założyciel ochron wiejskich w swojej koncepcji wychowania integralnego rozumie je jako metodę prowadzenia moralnego, duchowego, religijnego, polegającą na kształtowaniu postaw dzieci przy wykorzystaniu opowiadań, pieśni, obrzędów. Chodzi o zbudowanie wychowanka od wewnątrz, pomoc w przygotowaniu do samodzielnego dobrego i odpowiedzialnego życia. Najważniejszą rolę w realizacji zbudowań pełni wychowawczyni, ochmistrzyni, która własnym przykładem życia kształtuje moralno-religijne postawy wychowanków. Naturalny związek zbudowań wewnętrznych z poezją implikuje wybór środków wychowania moralnego w postaci powiastek, pieśni i obrzędów.

EN

The article deals with formation which in Edmund Bojanowski’s approach constitutes one of the structural elements of the process of education. A founder of orphanages, Bojanowski puts forward the conception of integrated education understood as a method of moral, spiritual and religious formation implemented in the process of shaping children’s attitudes with the use of stories, songs and rituals. The goal of this method is to form a child from within and to help them prepare for an independent, responsible and good life. The instructor or the teacher plays the most important role in the process of formation, as they set an example for children with their own lives, thus shaping children’s moral and religious attitudes. The natural connection between formation and poetry preconditions the choice of instruments of moral upbringing, including tales, songs and rituals.

11

Kontrowersje wokół moralnego statusu pedagogicznej codzienności

59%

Chutorański M.

Filozoficzne Problemy Edukacji

|

2018

|

tom 1

41-53

EN

The aim of the text is to draw attention to the controversies over the moral status of pedagogical everyday life. I try to show that the pedagogical thinking and practice is destined to ethical controversy that goes much further than axiological justification for education goals. I draw attention to the three possible view of the relation normativity – everyday teaching/learning. First, it involves strictly to the existence of morality in everyday life. The second relates to the question of what we consider to be subject to moral evaluation and when we refuse such status. Third, in turn, focuses on the question of the possibility of founding morality on the everyday experiences of individuals and groups. In his article, I try to identify the contributions to the pedagogical controversies of each of these areas.

12

Obraz edukacji religijnej w Galicji 2. połowy XIX wieku w opinii współpracowników lwowskiej Szkoły

59%

Wałęga A.

Paedagogia Christiana

|

2017

|

tom 1/39

171-198

PL

Druga połowa XIX wieku to czas doniosłych zmian dla ziem polskich znajdujących się pod zaborem austriackim. Uzyskana wówczas autonomia umożliwiła rozwój szkolnictwa, zrzeszanie się środowisk naukowych i nauczycielskich oraz realizację koncepcji wychowania narodowego. Wychowanie to wyraźnie doceniało rolę religii w kształtowaniu tożsamości narodowej Polaków. Celem artykułu jest ukazanie, w jaki sposób realizowano edukację religijną w Galicji tamtego okresu na najniższym szczeblu kształcenia, czyli w szkołach ludowych. Za podstawowe źródło przyjęto pierwsze galicyjskie czasopismo pedagogiczne Szkoła, wydawane przez nauczycieli i działaczy oświatowych zrzeszonych w Towarzystwie Pedagogicznym. To założone w 1868 roku pismo poświęcano przede wszystkim problemom szkół ludowych, a szerzenie idei wychowania narodowego, było na jego łamach wyraźnie widoczne. Nie mogło tam zatem zabraknąć także odwołań do edukacji religijnej. Współpracownicy pisma, znani pedagodzy i działacze oświatowi, w tym także osoby duchowne, podejmowali problemy relacji Kościoła i szkoły, ich uwarunkowań prawnych, praktyk religijnych uczniów i nauczycieli, udziału pedagogów w edukacji religijnej czy wreszcie oceny katechizmów i konkretnych wskazówek metodycznych dla katechetów. Ich opinie pozwalają odtworzyć obraz galicyjskiej edukacji religijnej 2. połowy XIX wieku.

EN

The second half of the 19th century is the time of significant changes for Polish territories under Austrian rule. The autonomy obtained then allowed the educational system to develop, scientific and teachers’ circles to form unions, and the concept of national education to be put into practice. This education clearly appreciated the role of religion in shaping the national identity of Polish people. The aim of the article is to show how religious education was carried out in Galicia at that time at the lowest level of education, that is in community schools. The first Galician educational magazine Szkoła, published by teachers and educationalists organised in the Educational Research Association, was assumed as the primary source. The magazine, established in 1868, was mainly devoted to the problems of community schools, and the dissemination of the idea of national education was evident in its pages. Therefore the references to religious education could not go amiss. The collaborators of the magazine, well-known teachers and educationalists, including clergymen, responded to the problems of the relation between the Church and school, their legal determinants, pupils’ and teachers’ religious practices, the participation of teachers in religious education, or finally the assessment of catechisms and specific methodological instructions for catechists. Their opinions allow to recreate the image of Galician religious education in the second half of the 19th century.

13

Moral Education in the Perspective of Liberal Education, Natural Law and the Modern Doctrine of Social Contract

59%

Rutkowski J.

Paedagogia Christiana

|

2019

|

tom 2/44

161-173

EN

This article includes an analysis of relationship between concepts of moral education, liberal education and natural law. It shows how classical Greek philosophy influenced Christian thought. Moreover, there is consideration regarding what has changed in the understanding the concept of virtue.

PL

Artykuł zawiera analizę relacji między pojęciami kształcenia ogólnego, wychowania moralnego oraz prawa naturalnego. W tekście pokazano również wpływ klasycznej filozofii greckiej na myśl chrześcijańską. Ponadto, prześledzono zmiany rozumienia pojęcia cnoty.

14

Rola etyki niezależnej w procesie kształtowania tożsamości moralnej

59%

Obrycka M.

Forum Oświatowe

|

2016

|

tom 28

|

nr 2(56)

223-240

EN

The aim of this article is to draw attention to the problem of the status of ethics in relation to issues concerning the process of shaping moral identity in a modern human being. The starting point for those considerations was the analysis of the consequences resulting from various cultural processes which are visible in, for example, laicisation of the Polish society. Taking into account mainly the pedagogical context, the thesis which was subjected to analysis concerns the lack of raison d’être of traditionally funded ethics. Therefore, the paper refers to the possibility of establishing ethics on a basis different than religion. It is very necessary to attempt to achieve this target due to such reasons as the society’s laicisation expressed through loss of faith. Confessional morality is endangered by moral and existential nihilism and that is where an independent ethics created by Tadeusz Kotarbinski comes in, which includes ethics trying to find justification of actions at an anthropological and historical level. In a situation when the young generation influenced by various cultural factors refers to religion as the basis for their moral choices less and less frequently, this kind of ethics can prove to be very useful in the process of raising children and teenagers.

PL

Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na problematykę statusu etyczności w odniesieniu do zagadnień związanych z kształtowaniem tożsamości moralnej współczesnego człowieka. Punktem wyjścia do tego typu rozważań jest analiza skutków, jakie niosą ze sobą różnorodne procesy kulturowe, co przejawia się między innymi poprzez laicyzację polskiego społeczeństwa. Biorąc pod uwagę przede wszystkim kontekst pedagogiczny, teza, która zostaje poddana analizie, dotyczy utraty racji bytu tradycyjnie ufundowanej etyki. Tak więc tekst odnosi się do możliwości ufundowania etyki na podstawach innych niż religijne. Dążenie do tego jest potrzebne z wielu względów, takich jak laicyzacja przejawiająca się utratą wiary. Konfesyjnie ufundowana moralność zagrożona jest wówczas nihilizmem moralnym czy egzystencjalnym. I tutaj pojawia się etyka niezależna autorstwa Tadeusza Kotarbińskiego, niepomijająca w swej treści wątków etyki poszukującej uzasadnienia na płaszczyźnie antropologiczno-historycznej. W sytuacji, gdy pod wpływem różnych czynników kulturowych młode pokolenie coraz rzadziej odwołuje się do religii jako podstawy swoich wyborów moralnych, tego typu etyka może okazać się niezwykle pomocna w procesie wychowania dzieci i młodzieży.

15

Stosunek młodzieży gimnazjalnej do wybranych norm moralnych zawartych w Dekalogu

59%

Chrost S.

Paedagogia Christiana

|

2015

|

tom 2/36

143-144

PL

Kwestie aksjologiczne i normatywne znajdują się obecnie w centrum zainteresowań przedstawicieli różnych gałęzi nauki, także pedagogów czy socjologów. Wychowanie do wartości jest częścią integralnego wychowania człowieka – staje się przede wszystkim domeną wychowania religijnego. Dekalog (gr. dziesięć słów, „dziesięć przykazań Bożych”) będąc wyrazem podstawowych powinności człowieka względem Boga i względem bliźniego (norm moralnych), objawia w swojej istotnej treści poważne zobowiązania. Są one ze swojej natury niezmienne i obowiązują wierzących zawsze i wszędzie. Problem, który stał się motywem podjęcia badań, wyraża się w pytaniu: jaki jest stosunek młodzieży do norm moralnych zawartych w Dekalogu? Artykuł przedstawia deklarowany (teoretyczny) stosunek młodzieży do norm moralnych zawartych w Dekalogu oraz stosunek młodzieży wobec postaw życiowych stanowiących rozwinięcie norm moralnych na bazie dziesięciu Bożych przykazań. Jest to więc stosunek wyrażający bardziej praktyczny wymiar – realizowanie w codziennym życiu norm objawionych przez Boga.

EN

Some axiological and normative issues are now of high interest of the representatives of various branches of science, including educators and sociologists. Education for values is an integral part of humans’ education – and it becomes primarily the domain of religious education. The Decalogue (Greek: Ten words, “ten commandments”), as an expression of the fundamental duties of a man towards the God and towards one’s neighbour (morals), reveals serious commitments in its essential content. They are by their nature immutable and apply to believers always and everywhere. The problem of the research is expressed in the question: what is the attitude of young people towards the moral norms contained in the Ten Commandments? The article presents the declared (theoretical) attitude of young people towards the moral norms contained in the Ten Commandments, and towards their real attitudes to life based on moral standards referring to the ten commandments of God. They are therefore the attitudes expressing a more practical dimension – implementation of norms revealed by God in a daily life.

16

Dietrich von Hildebrand: Konteksty pedagogiczne kategorii wartości i cnoty

59%

Kaźmierczak P.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2016

|

tom 19

|

nr 1

93-106

PL

Artykuł ma celu wydobycie pedagogicznych implikacji z koncepcji wartości oraz komplementarnego wobec niej pojęcia cnoty w ujęciu Dietricha von Hildebranda. W pierwszej części artykułu zarysowana została szeroka panorama dorobku Hildebranda. W drugiej – omówiono jego koncepcję wartości w kontekście tradycji realistycznej fenomenologii. Trzecia część wskazuje na sferę cnót jako niezbywalny obszar realizacji wartości moralnych. W części czwartej postulowana jest zależność koncepcji wychowania od założeń antropologiczno-etycznych. W tej perspektywie z Hildebrandowskich koncepcji wartości i cnoty wynikają wysokie wymagania pod adresem wychowawców.

XX

The aim of the article is to extract the pedagogical implications of the concept of values and the complementary notion of virtue as conceived by Dietrich von Hildebrand. The first part presents a wide panorama of Hildebrand’s ouevre. The second discusses his concept of value in the context of the tradition of Realist Phenomenology. The third identifies the realm of virtues as an inalienable area of the implementation of moral values. The fourth postulates the dependence of the concept of education on the anthropological and ethical assumptions. In this perspective, the Hildebrandian concepts of values and virtues place high demands on educators.

17

Wychowanie moralne w rodzinie w narracji socjopedagogicznej

59%

Mariański J.

Viae Educationis

|

2023

|

nr 1

7-19

PL

W rodzinie są realizowane najsilniej cele wychowania religijnego i moralnego, jest ona najważniejszym miejscem formacji religijno-moralnej. W niniejszych analizach socjopedagogicznych wskażemy na niektóre szanse i trudności w wychowaniu moralnym, zarówno w perspektywie socjologicznej, jak i w świetle refleksji pedagogicznej. Rozważania te są ważne ze względu na dokonującą się dekonstrukcję wielu dotychczas obowiązujących w społeczeństwach wartości i norm oraz osłabienia procesów wychowania moralnego w rodzinie. Wychowanie moralne – rozważane z socjologicznego punktu widzenia – doprowadza do takiego punktu rozwoju osobowościowego, w którym jednostka rozstrzyga o wartości moralnej swoich działań, o tym, co słuszne lub niesłuszne, uczciwe lub nieuczciwe, opierając się na powszechnie uznawanych w danej kulturze zasadach, celach i ideałach moralnych.

EN

It is in the family that the goals of religious and moral upbringing are realized most strongly, and the family is the most important place for religious and moral formation. In the present sociopedagogical analysis, we will highlight some possibilities and difficulties in moral upbringing, both from a sociological perspective and in the light of pedagogical reflection. Such discussions are important in view of the ongoing deconstruction of many of the values and norms hitherto prevailing in societies and the weakening of moral education processes in the family. Moral upbringing – considered from a sociological point of view – leads to such a stage of personality development, where the individual decides on the moral value of his or her actions, on what is right or wrong, honest or dishonest, based on the moral principles, goals and ideals commonly recognized in a given culture.

18

Aristotelian Politiké Philía as a Subject of Moral Education

59%

Rajský A.

Paedagogia Christiana

|

2023

|

tom 1/51

41-64

EN

The concept of moral education in Slovakia is currently undergoing a curricular transformation which is connected with issues concerning the theoretical foundation and basic philosophical setting of ethical education. The conceptual framework of the scientific discussion on ethical education has been introduced; its culmination is the neo-Aristotelian thesis about the philiatic character, which needs to be developed and strengthened educationally. The issue of friendship (philía) completes the discussion on virtues in Nicomachean Ethics and highlights the positive quality of interpersonal relationships as areté, that is, a disposition that can be purposefully pursued, i.e. intentionally formed. Aristotle’s well-known theory of friendship (philía) distinguishes between two kinds of imperfect, false friendship (‘for pleasure’ or ‘for profit’) and true friendship; moral good is its goal. Besides the vertical gradation of this quality concerning its perfection (two kinds – imperfect, false friendship and true friendship), it also offers a horizontal differentiation of forms of social realisation of friendship in the context of community (favour, eunoia) and wider society (concord, politiké philía). ‘Political friendship’ is thus presented as a civic virtue, worthy of effort (cf. EN VIII.10; EE 1242b; Pol. III.5, IV.2). Character education, with a focus on the development of this quality, is manifested not only as the subject of cultivating the individual personality for the ‘happy life’ of man but also as a political requirement, reflecting the interests of the state.

PL

Pojęcie wychowania moralnego w programach szkolnych na Słowacji przechodzi aktualnie transformację; wiąże się to z problematyką teoretycznej podstawy i podstawowej filozoficznej obudowy etycznej wychowania. Artykuł wprowadza w ramy pojęciowe dyskusji naukowej o edukacji etycznej, której konkluzją jest neoarystotelesowska teza o przyjacielskim (philiatic) charakterze człowieka, który należy rozwijać i wzmacniać w ramach edukacji. Problematyka przyjaźni (philía) dopełnia rozważania na temat cnót w Etyce nikomachejskiej i podkreśla pozytywną właściwość relacji międzyludzkich jako areté, czyli dyspozycji, do której można celowo dążyć, tzn. intencjonalnie ją formować (kształtować). Znana Arystotelesowska teoria przyjaźni (philía) rozróżnia dwa rodzaje niedoskonałej, fałszywej przyjaźni (dla przyjemności i dla zysku) oraz przyjaźń prawdziwą, której celem jest dobro moralne. Poza wertykalnym jej stopniowaniem ze względu na doskonałość (dwa rodzaje niedoskonałej, fałszywej przyjaźni i przyjaźń prawdziwa) oferuje ona także horyzontalne zróżnicowanie form społecznej realizacji przyjaźni w kontekście wspólnoty (favour, eunoia) i szeroko pojętego społeczeństwa (concord, politiké philía). „Przyjaźń polityczna” jest zatem przedstawiana jako cnota obywatelska, warta wysiłku (por. EN [Etyka nikomachejska] VIII.10; EE [Etyka eudemejska] 1242b; Pol. [Polityka] III.5, IV.2). Kształcenie charakteru z akcentem na rozwijanie jakości, jaką jest przyjaźń, przejawia się nie tylko jako przedmiot kultywowania indywidualnej osobowości, ukierunkowanej na „szczęśliwe życie” człowieka, ale także jako wymóg polityczny, odzwierciedlający interes państwa.

19

Toward a Philosophy of Moral Education

59%

Andrej A.

Forum Pedagogiczne

|

2016

|

nr 2/1

281-291

PL

W artykule zaprezentowano rozważania teoretyczne dotyczące edukacji moralnej, która prowadzona jest na Słowacji w formie obowiązkowego przedmiotu szkolnego. Lekcje etyki wdrożono na drugim etapie kształcenia ogólnego (szkoła ponadpodstawowa) w roku szkolnym 1993/1994, natomiast od roku szkolnego 2004/2005 są one prowadzone również na pierwszym stopniu (szkoła podstawowa). Osnową edukacji moralnej w słowackim systemie oświaty jest koncepcja prospołeczności hiszpańskiego psychologa Roberta Roche’a Olivara. Celem niniejszego opracowania jest zbadanie związku zachodzącego między filozoficzną ideą edukacji moralnej a kształcenia w kierunku prospołeczności.

EN

The paper focuses on one project of moral education that is taking place in Slovakia in a form of a school subject. Ethics Education has been implemented in Slovakia since 1993/1994 as a school subject in the 2nd grade of primary schools and since 2004/2005 in the 1st grade of primary schools. The subject Ethics Education is based on education toward prosociality in the intentions of a Spanish prosocial psychologist Robert Roche Olivar. The aim of the paper is to examine a philosophical connection between moral education and education towards prosociality.

20

Wprowadzanie w świat wartości w czasach chaosu aksjonormatywnego

48%

Królikiewicz R.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2018

|

tom 21

|

nr 4

67-79

PL

Ważne pytania dotyczące wychowania moralnego; pytania o wartości; którymi mamy kierować się w codziennych wyborach; dzisiaj nabierają specjalnej ostrości i szukanie na nie odpowiedzi jest pilnie potrzebne. Upadek autorytetów; negatywne wzorce; relatywizm; ciągłe zmiany – wszystko to utrudnia proces wychowawczy. Konieczność podejmowania działań wprowadzających dzieci i młodzież w świat wartości jest oczywista i bezdyskusyjna. Pojawia się jednak pytanie; jak to zrobić? Analizując badania prowadzone przez studentów w ramach prac dyplomowych; poświęcone wartościom oraz ich wdrażaniu w codzienne życie; pojawiały się liczne wątpliwości i refleksje. Poniższy tekst powstawał w wyniku licznych dyskusji prowadzonych ze studentami w trakcie opracowywania materiału badawczego i jest poszukiwaniem drogowskazów; które mogłyby pomóc w takim przekazywaniu wartości; by dziecko czy młody człowiek chciał uczynić je swoimi. Fundamentem wychowania moralnego jest dorosły; świadomy własnej hierarchii wartości; który ma wewnętrzne przekonanie o ich istocie i ważności. Kolejnym bezspornym elementem jest czas; który pozwoli budować relację autentyczną; pełną zaufania; opartą na dialogu. Tylko w takiej autentycznej relacji; tworzącej przestrzeń wolności; szacunku i otwartości na inność; jest szansa na poznanie; przyjęcie i uznanie za swoje określonej hierarchii wartości.

EN

It seems that questions regarding moral education; questions about the values that we are supposed to follow in our daily choices; have today taken on a special focus and the search for answers to them is urgently needed. The collapse of authorities; negative patterns; relativism; constant changes - all of this hinders the educational process. The need to take actions that introduce children and youth to the world of values is obvious and undisputed. However; the question of how to do so arises. Analyzing the research conducted by students as part of their diploma theses devoted to values and their implementation in everyday life has caused the appearance of numerous doubts and reflections. The following text was drafted over the course of many discussions conducted with students during the development of research material and is a pursuit of clues that might help in the transfer of values so that a child or young man could make them their own. It seems that the foundation of any moral education is the adult; aware of his own hierarchy of values; who holds an inner conviction about his essence and validity. Another indisputable element is the time that will allow the building of an authentic; trustful relationship based on dialogue. Only in such an authentic relationship that creates an area of freedom; respect and openness to otherness is there a chance of getting to know; accept and acknowledge a specific hierarchy of values as one’s own.