The term “behavioural addictions” has been taken over to define a form of disorders which are not connected with taking psychoactive substances, but with the need to perform and repeat certain activities. Behavioural addictions − which are included in the category of the so-called aesthetic addictions − have not been included in the classification of mental diseases and disorders so far (DSM, ICD). Nevertheless, based on the currently existing research and scientific contributions regarding this phenomenon it is justified to refer to this category of behaviours as addictions. This article responds to the increasing need of providing the elementary knowledge with its application value to the staff of social assistance units as well institutions and organisations dealing with social assistance and work who more and more often meet and will be meeting people in their work who show disorders in this area of behaviours. The document contains the information about stages of work with a behaviourally addicted person and also indicates working methods most frequently recommended in support actions dedicated to that group of customers.
PL
Termin „uzależnienia behawioralne” został zaanektowany dla określenia tej formy zaburzeń, które nie pozostają w związku z przyjmowaniem substancji psychoaktywnych, a łączą się z koniecznością wykonywania, powtarzalności pewnych czynności. Uzależnienia behawioralne − zaliczane do kategorii tzw. uzależnień estetycznych − nie zostały dotychczas ujęte w klasyfikacjach chorób i zaburzeń psychicznych (DSM, ICD). Niemniej jednak, na podstawie dotychczasowych badań i doniesień naukowych dotyczących tego zjawiska, uzasadnione jest nazywanie tej kategorii zachowań uzależnieniem. Niniejszy artykuł stanowi odpowiedź na rosnącą potrzebę zapewnienia elementarnej wiedzy, wraz z jej wartością aplikacyjną, pracownikom jednostek pomocy społecznej oraz instytucji i organizacji zajmujących się pomocą i pracą socjalną, którzy coraz częściej spotykają i będą spotykali w swojej praktyce zawodowej osoby wykazujące zaburzenia w tym obszarze zachowań.
Problematyka uzależnień od czynności jest obecna w dyskursie naukowym od lat. Zaburzenia uprawiania hazardu stanowią specyficzną, odrębną jednostkę chorobową. Zaburzenia te mogą dotknąć osoby w różnym wieku, szczególnie podatne na nie są dzieci i młodzież. Przedmiotem badań opisanych w artykule są czynniki ryzyka rozwoju zaburzeń związanych z uprawianiem hazardu przez dzieci, a jego celem jest zaprezentowanie wyników badań prowadzonych w 2021 roku przez zespół badawczy w Uniwersytecie Jagiellońskim. Metodą badawczą był przegląd systematyczny literatury oparty o standardy PRISMA. Materiał badawczy stanowiły wyselekcjonowane artykuły publikowane w anglojęzycznych wysokopunktowanych czasopismach naukowych. Wnioski z badań obejmujące najczęściej występujące czynniki ryzyka uzależnienia od hazardu pozwoliły na sformułowanie zaleceń i rekomendacji w zakresie profilaktyki uniwersalnej i selektywnej kierowanej do dzieci, ich rodziców i opiekunów.
EN
The issue of addiction to activities has been present in the scientific discourse for years. Gambling disorders constitute a specific, separate disease entity. These disorders can affect people of all ages, and children and adolescents are particularly prone to them. The subject of the research described in the article are risk factors for the development of gambling disorders among children, and its aim is to present the results of research conducted in 2021 by a research team at the Jagiellonian University. The research method was a systematic literature review based on PRISMA standards. The research material consisted of selected articles published in English-language high-ranking scientific journals. The conclusions from the research, including the most common risk factors of gambling disorder, allowed for the formulation of recommendations and recommendations in the field of universal and selective prevention addressed to children, their parents and caregivers.
The article is devoted to selected socio-psychological aspects of excessive use of the Internet by young people. Spending free time online provides many benefits, but it can also cause new problems unknown to previous generations. Excessive use of the Internet can turn into a behavioral addiction and, like other addictions, lead to neglect of other spheres of life and serious health and social harm. The author presents the symptoms and criteria of problematic Internet use, some socio-cultural factors contributing to addiction, as well as statistical data from developed countries showing that excessive involvement in new technologies and transferring a significant part of life to the virtual world is becoming a serious social problem, which must not be disregarded.
PL
Artykuł poświęcony jest wybranym aspektom społeczno-psychologicznym nadmiernego korzystania z Internetu przez młodzież. Spędzanie czasu wolnego online dostarcza wielu korzyści, ale może być także przyczyną nowych, nieznanych wcześniejszym pokoleniom problemów. Nadmierne korzystanie z Internetu może przerodzić się w uzależnienie behawioralne i podobnie jak inne uzależnienia prowadzić do zaniedbywania innych sfer życia oraz poważnych szkód zdrowotnych i społecznych. Autorka przedstawia symptomy i kryteria problematycznego korzystania z Internetu, niektóre czynniki społeczno-kulturowe sprzyjające uzależnieniu, a także dane statystyczne z krajów rozwiniętych wskazujące na to, że nadmierne angażowanie się w nowe technologie i przenoszenie znaczącej części życia do świata wirtualnego staje się poważnym problemem społecznym, którego nie wolno lekceważyć.
The technological development and growing consumer needs influence both the dynamics of launching new mobile devices with the access to the internet and introducing into common parlance terms describing these devices and activities related to their use. Tablet, iPad, Web Developer, surfowanie and czatowanie are just a few examples of the many neologisms that have been introduced and widely used in the two recent decades. For several years, smartphones with the functions of a portable computer have gained popularity among young consumers. Apart from many advantages, dangerous consequences associated with the uncontrolled use of these devices are being noticed. This article describes the smombie concept introduced into language in 2015. This expression refers to a person preoccupied with their smartphone, participating simultaneously in public life. A characteristic feature of smombies is the loss of contact with their surroundings. The article presents a typology of smombies, differentiating the smartphone users in terms of the threats they may cause in their surroundings. The consequences of these devices misuse is presented on the basis of available sources overview. Smombie is one result of the addiction to phones, caused by the uncritical use of these devices. Smartphone users are usually very young consumers. There is a need for introducing preventive measures.
Eating disorders are a multi-aspect issue, affecting ways of acquiring nutrition, its quality and quantity, as well as experiences, emotions and behaviors related to eating. While eating disorders have been discussed for many years, those phenomena continue to pose many questions, referring mostly to difficulties in definition and diagnosis. The historical perspective assumed in this article is meant not only to show the change of attitudes towards eating disorders across the ages, but also the increase in their prevalence in recent history. The article also poses the question if today's psychological anorexia nervosa is a particular continuation of historical anorexia mirabilis, or if it constitutes its own separate category.
PL
Zaburzenia odżywiania są problemem wieloaspektowym. Dotyczą zarówno sposobu przyjmowania pokarmu, jego ilości oraz jakości, jak i przeżyć, emocji oraz zachowań, związanych z jedzeniem. Mimo że o zaburzeniach odżywiania jako problemie zdrowotnym mówi się od wielu lat, do dziś zjawisko to rodzi wiele pytań, a trudności definicyjne i diagnostyczne zajmują wśród nich czołowe miejsce. Przyjęta w artykule perspektywa historyczna ma na celu przedstawienie nie tylko jak zmieniało się podejście do jadłowstrętu na przestrzeni wieków, lecz także jak w kolejnych latach następowała intensyfikacja w obszarze dysfunkcji odżywiania. Tekst ten konstruuje się również wokół rozważań, czy współczesny jadłowstręt psychiczny stanowi pewną historyczną kontynuację anorexii mirabilis, czy też jest jednostką odrębną.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.