Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Analiza i ocena regulacji uszczelniających system opodatkowania dochodów przedsiębiorców w Polsce w latach 2015–2019

100%

Felis P. , Szymański W.

Studia BAS

|

2020

|

nr 4(64)

69-94

EN

The article looks at the legal solutions adopted in 2015–2019 in Poland in order to tighten the tax system. In the field of income taxes, these were anti-abusive regulations, securing the tax system in a general way, as well as targeting specific tax avoidance schemes. The first part of the article discusses the factors determining fiscal efficiency which is the main criterion adopted in the study. In the next part the most important tax solutions sealing the system are presented. In the third part an attempt was made, using a number of indicators, to answer the question whether the observed increase in tax revenues from corporate income taxes can be attributed to the anti-abusive measures which were taken. Based on the conducted research, it has been shown that the decreasing tax gap is the result of the improvement in tax collection effectiveness in connection with the adopted sealing measures.

2

Zmiany w procedurach podatkowych i uprawnieniach organów podatkowych – ich znaczenie w kontekście uszczelniania systemu podatkowego w Polsce w latach 2015–2019

100%

Janiszewska M.

Studia BAS

|

2020

|

nr 4(64)

9-27

EN

One of the effects of globalization is the intensification of tax avoidance which leads to the erosion of tax bases in many tax jurisdictions. Not surprisingly, one of the main objectives of governmental policies is to tighten (seal) their tax systems. This can be illustrated by the changes to the tax procedures and powers of tax authorities introduced in Poland. The aim of the article is to examine to what extent these changes have impacted the tax gap. The author analyzed the relevant literature, legal provisions and empirical data. The results demonstrate that the changes in question deserve approval and they could impact the tax gap. However, they do not fully solve the problems resulting from the former legal solutions and it is not entirely clear whether the higher revenues to the state budget result from the activities of tax authorities or whether they are primarily driven by economic growth and the growth in prosperity. The constantly growing gap in foreign CIT also calls for further action.

3

Bilans zysków i kosztów działań uszczelniających polski system podatkowy w latach 2015–2019

100%

Jamroży M. , Łożykowski A.

Studia BAS

|

2020

|

nr 4(64)

95-119

EN

The paper provides an assessment of measures aimed at tightening up the Polish tax system in 2015–2019. In particular, the positive fiscal effect of limiting the VAT and the CIT gaps as a response to legislative changes is to be noted. On the other hand, the effects of the measures aimed at tightening up the Polish tax system include the adjustment or compliance costs for enterprises and tax administration. Sealing the Polish tax system is an inherently long-term process which, in addition to the original fiscal purpose, constitutes a challenge for the legislator to avoid excessive fragmentation of tax law.

4

Efektywność szacowania podstawy opodatkowania

100%

Ginter M.

Ekonomia XXI Wieku

|

2015

|

nr 2 (6)

55-69

EN

Avoiding paying taxes, if is becomes a common phenomenon, inevitably leads to the collapse of public finances. The aim of this publication is to discuss basic tax estimation, the presentation of the essence of the matter and its efficiency evaluation. The important part of the publication is an analysis of the effectiveness of estimating the tax base on the basis of information provided by a representative group of tax offices. The study included the results of the study group offices in the 2007–2011 period. The paper also evaluated the effectiveness of estimating the tax base in the light of the case law of administrative courts. The study shows the small importance of the institution of estimating a tax base as an effective mechanism for reducing the tax gap in Poland. This shows the need for a further reform of the Polish tax system, to simplify tax structure.

5

The Civic Duty to Pay Taxes and the Fair-Share Calculation

88%

Morris D.

Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne

|

2013

|

nr 24

177 - 199

EN

In its 2009 Taxpayer Attitude Survey, the U.S. IRS Oversight Board asked taxpayers: “Is it every American’s civic duty to pay their fair share of taxes?” Respondents strongly believe it is, with 70 percent claiming they “completely agree” and 25 percent that they “mostly agree.” On very few public issues is it possible to obtain 95 percent agreement and any such broad consensus should be met with skepticism. The near-unanimous response may mean no more than that people recognize that the functions of government must be paid for and that each person should pay a certain part. But in light of the reported $450 billion annual U.S. tax gap and evidence of declining taxpayer compliance, this paper raises questions about what taxpayers understand by “fair share” and the duty to which it gives rise. In this paper, I argue that the key to understanding how there can be a growing problem of tax cheating and yet a preponderance of taxpayers acknowledging a civic duty to pay their fair share, lies in taxpayers’ calculation of their fair share.

6

VAT fraud and its mitigation mechanisms

75%

Szczerbak M.

Modern Engineering

|

2020

|

tom 2

83--91

EN

For several years, tax fraud has become the subject of extensive and complex research. It is now a very common phenomenon that is threatening the functioning of countries worldwide. The Polish tax system has overcame many changes regarding the settlement and refund of VAT in recent years. These activities are related to the prevention of tax fraud, as the scale of its occurrence is still high. The "tax carousel" is known all over the world. The established legislative mechanisms bring noticeable effects, abuses still occur, but they are more often detected by tax authorities. The aim of the article is to indicate the most important legislative mechanisms (JPK, split payment, white list of taxpayers) limiting the occurrence of tax fraud in the area of VAT avoidance, which at the same time reduces the tax gap.

7

The excise duty gap on tobacco products in Poland

75%

Piwowarski R.

Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician

|

2023

|

tom 68

|

nr 9

1-14

PL

Jednym ze sposobów na zwiększanie wpływów budżetowych z tytułu podatków jest uszczelnianie systemu podatkowego, m.in. zapobieganie uchylaniu się od płacenia podatku akcyzowego od wyrobów tytoniowych. W szczególności dotyczy to akcyzy od papierosów tradycyjnych oraz tytoniu przeznaczonego do samodzielnego skręcania papierosów. Celem badania omawianego w artykule jest oszacowanie luki w podatku akcyzowym od wyrobów tytoniowych w Polsce za pomocą metody opartej na ankiecie skierowanej bezpośrednio do konsumentów. Dane uzyskano z raportów przygotowywanych dla Głównego Inspektoratu Sanitarnego, które sporządzono za lata 2013, 2015, 2017 i 2019. Oszacowano liczbę zarówno spożytych papierosów tradycyjnych, jak i papierosów skręcanych samodzielnie, dzięki czemu przedstawione szacunki są bardziej spójne z definicją luki podatkowej. Z badania wynika, że luka w akcyzie od wyrobów tytoniowych w latach 2013–2017 była dość stabilna (wahała się od 5,69 mld zł do 6,98 mld zł), a w 2019 r. drastycznie spadła (do 0,94 mld zł). Nadal jednak istnieje możliwość zwiększenia wpływów do budżetu państwa z tytułu podatku akcyzowego od wyrobów tytoniowych. Wzrost liczby palaczy w latach 2021 i 2022 pozwala przypuszczać, że przy niezmienionych pozostałych warunkach luka podatkowa w 2022 r. będzie większa niż w 2019 r.

EN

One of the ways to raise budget revenue from taxes involves sealing the tax system. This includes eliminating evasion of the payment of excise duty on tobacco products, especially traditional cigarettes and tobacco used for roll-your-own cigarettes. The aim of the research described in the article is to estimate the excise duty gap on tobacco products in Poland on the basis of a survey addressed directly to consumers. The data were drawn from reports prepared for the Polish Chief Sanitary Inspectorate (Pol. Główny Inspektorat Sanitarny – GIS), covering the years 2013, 2015, 2017 and 2019. The number of consumed traditional and roll-your-own cigarettes was calculated. Therefore, the estimates are more consistent with the definition of a tax gap as they include the consumption of roll-your-own cigarettes. According to the research, the excise duty gap on tobacco products was relatively stable between 2013 and 2017 (fluctuating from PLN 5.69 bn to PLN 6.98 bn) and then dropped considerably in 2019 (to PLN 0.94 bn). Nonetheless, increasing the state budget revenue from excise duty on tobacco products is still possible. The growth in the number of smokers in the years 2021 and 2022 allowed the predication that, if other conditions remained the same, the excise duty gap in 2022 would increase in comparison to 2019.

8

THE IMPACT OF SOME VARIABLES ON THE VAT GAP IN THE MEMBER STATES OF THE EUROPEAN UNION COMPANY

75%

Majerová I.

Oeconomia Copernicana

|

2016

|

tom 7

|

nr 3

339-355

EN

One of the most serious problems of fiscal character is the issue of the tax gap. The tax gap is defined as the amount of tax liability faced by taxpayers that is not paid on time. The tax gap comes from three main areas of non-compliance with the tax law – firstly, from underreporting of income, secondly, from underpayment of taxes, and thirdly, from non-filing of returns. The tax evasions in the area of value added tax create one of the largest groups of tax gaps. This article describes the current situation in the field of tax gap in selected countries of the European Union. The aim of this paper is to determine the dependence of the VAT gap on three variables: the Corruption Perception Index CPI, GDP growth rate and the basic VAT rate. The method of regression analysis was used, which was performed on data in the years 2000–2011. Although it could be assumed that tax burden will affect the VAT gap the most, the highest dependence was shown in the case of Corruption Perception Index.

9

Split payment – charakterystyka oraz wpływ na uszczelnianie luki podatkowej w podatku od towarów i usług

75%

Żak A.

|

nr 9

s. 261-275

PL

Podatek od towarów i usług jest jednym ze sztandarowych podatków. Ustawodawca podejmując się zapobieganiu występowania oszustw podatkowych oraz wyłudzeń wprowadza liczne rozwiązania. Jednym z wdrożonych rozwiązań jest mechanizm podzielonej płatności. W niniejszym artykule zostało przedstawione pojęcie luki podatkowej oraz uwarunkowania, od których zależy jej występowanie. Następnie w oparciu o przepisy prawa podatkowego oraz prawa bankowego analizie została poddana charakterystyka mechanizmu podzielonej płatności. Omówiona została także nowa regulacja dotycząca obligatoryjnego stosowania mechanizmu podzielonej płatności w wybranych sektorach oraz jej korzystny wpływ na uszczelnianie luki podatkowej w podatku od towarów i usług i niwelowanie występowania oszustw podatkowych.

EN

The tax on goods and services is one of the flagship taxes. The legislator, by preventing tax frauds and the obtaining of profits under false pretenses, introduces numerous solutions. One of the implemented solutions is a split payment mechanism. This article will present the concept of the tax gap and its percentage occurrence as well as the conditions on which its occurrence depends. Then, based on the provisions of tax law and banking law, the characteristics of the distributed payment mechanism and its character will be analyzed. A new regulation will be discussed regarding the obligatory use of the split payment mechanism in selected sectors, and finally - a beneficial effect of the split payment mechanism on sealing the tax gap in goods and services tax as well as the occurrence of tax fraud.

10

Szara strefa i luka podatkowa w działalności turystycznej - jak ograniczyć straty budżetu państwa

75%

Karpińska_Mizielińska W. , Smuga T. , Ważniewski P.

Kontrola Państwowa

|

2018

|

tom 63

|

nr 5 (382)

87-107

EN

The share of grey area in tourism is very high: it is estimated that in 2016 only the respective tax gap stood about PLN 2.3 billion. The main reason behind is the low scale of business (small firms prevail) whose costs (both administrative and financial) are high, its economic potential is low, while its range usually local only. That is why these firms often evade taxation and social and health insurance contributions, they often understate their income while overstate costs, and invest finances from unknown sources. The article presents proposals for measures aimed at limiting the grey area and for improving tax collection.

11

Luka podatkowa w podatku od towarów i usług w Polsce

75%

Kotlińska J.

Roczniki Ekonomii i Zarządzania

|

2017

|

tom 9(45)

|

nr 4

7-28

PL

Jedną z najważniejszych instytucji systemu podatkowego w danym kraju jest podatek obciążający obrót towarów i usług. W Polsce takim podatkiem jest podatek od towarów i usług (VAT), najbardziej wydajna ze wszystkich danina publiczna, zasilająca budżet państwa. Wpływy z tytułu tego podatku mogłyby być jednak jeszcze większe, gdyby nie fakt, że część z nich, określanych jako luka podatkowa, nigdy do tego budżetu nie trafia. Celem artykułu jest: 1) identyfikacja przyczyn powstawania luki podatkowej, w tym w szczególności w VAT, 2) wskazanie rozmiarów „szarej strefy” w Polsce na tle innych krajów UE, 3) zaprezentowanie najczęstszych mechanizmów oszustw podatkowych, prowadzących do powstania luki w VAT, 4) przedstawienie wielkości luki podatkowej w VAT w wybranych latach. Okres objęty badaniem obejmuje lata 2004-2014.

EN

One of the most important institutions of a tax system in the country is tax impact on the marketing of goods and services. In Poland, this tax is the tax on goods and services (VAT), the most powerful of all tribute of the public feed the state budget. The proceeds of this tax could be even greater if not for the fact that some of them, known as tax gap, never hit to this budget. The aims of the work are: 1) identification causes of the tax gap, including VAT, 2) an indication of the size of the informal economy in Poland in relation to other EU countries, 3) presentation of the most common mechanisms for tax fraud, leading to the emergence of gaps in the VAT, 4) presentation of the size of the tax gap in the VAT in selected years. The period covered by the study covers the period 2004-2014.

12

Sealing tax collection in Poland and the EU in the years 2008–2018

75%

Wyrzykowski W. , Kasprzak P.

Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie

|

2019

|

nr 3(43)

31-46

EN

The purpose of this study is to present issues related to sealing tax collection system in Poland and European Union countries as well as OECD members in 2008–2018. The article is divided into four parts, which include: introduction, origin of the problem, implemented solutions and conclusions. It presents the results of the conducted analysis including studies of the literature and empirical data (mainly from OECD, GUS—Polish Central Statistical Office and Eurostat sources, as well as professional industry reports) as well as the structure of the tax systems in Europe. The following result is a presentation of the origin of the problem, i.e. the occurrence of revenue decrease in tax collection after 2008, and actions that were undertaken to reduce the effects of this negative phenomenon. The authors also present a preliminary assessment of the actions conducted by particular countries along with their level of effectiveness in achieving the goals, which was to reduce the level of tax frauds.

PL

Celem niniejszego opracowania jest prezentacja problematyki związanej z uszczelnianiem poboru podatków w Polsce i w krajach Unii Europejskiej oraz w państwach członkowskich OECD w latach 2008–2018. Artykuł podzielony został na cztery części: wstęp, genezę problemu, wdrożone rozwiązania oraz uwagi końcowe. W artykule zaprezentowano wyniki przeprowadzonej analizy, w ramach której przedstawiono literaturę przedmiotu oraz wnioskowanie na podstawie wybranych danych empirycznych (głównie ze źródeł OECD, GUS i Eurostatu oraz profesjonalnych raportów branżowych), przybliżono także budowę systemów podatkowych krajów europejskich. Rezultatem jest prezentacja genezy problemu, tj. powstania uszczupleń w poborze podatków po roku 2008 oraz działań, które podejmowano w celu zmniejszenia skutków tego negatywnego zjawiska. Autorzy przedstawiają także wstępną ocenę podjętych przez poszczególne kraje działań wraz z poziomem ich skuteczności w zakresie osiągnięcia planowych celów, którym było zmniejszenie poziomu wyłudzeń podatkowych.

13

Analiza i ocena skuteczności realizacji dochodów podatkowych z VAT w Polsce w okresie od stycznia 2005 r. do kwietnia 2017 r.

75%

Strąk T.

|

nr 2/2017 (67), t.1

105-125

EN

The objective of the paper is to assess the effectiveness of Value Added Tax (VAT) collection in Poland, in the period between January 2005 and April 2017, based on the research procedure proposed by the author. In the paper, a research method based on dynamics indices and efficiency index, including the C-efficiency index and the tax gap index, was used. The results of the research indicate that in the analysed period there are significant differences in the effectiveness of VAT collection in Poland. The worst result was achieved for the years 2013–2014 and the best for the years 2007–2008. In the case of the effectiveness of the collection in quarterly periods, the best results were obtained for the first quarter of 2007 and the first quarter of 2017. This article is one of the few articles in the national literature that analyses the effectiveness of VAT collection in Poland.

PL

Celem artykułu jest ocena skuteczności realizacji dochodów podatkowych z VAT w Polsce w okresie od stycznia 2005 r. do kwietnia 2017 r. dokonana na podstawie zaproponowanej przez autora procedury badawczej. W artykule wykorzystano metodę badawczą opartą na indeksach dynamiki oraz wskaźniku skuteczności, w tym: wskaźniku C-efektywność oraz luki podatkowej. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że w analizowanym okresie występują znaczące różnice w skuteczności realizacji dochodów z VAT w Polsce. Najgorsze wyniki osiągnięto przy tym dla lat 2012–2013, a najlepsze dla lat 2007–2008. W przypadku analizy skuteczności realizacji dochodów w okresach kwartalnych najlepsze wyniki uzyskano dla I kwartału 2007 r. oraz I kwartału 2017 r. Artykuł jest jednym z nielicznych w literaturze krajowej opracowań poruszających problem analizy i oceny skuteczności realizacji dochodów z VAT w Polsce.

14

Uszczelnianie podatku od towarów i usług z perspektywy podatnika

63%

Bełdzikowski M.

|

2021

|

tom 61

|

nr 4

49-58

EN

The changes in value added tax legislation creates the costs for the taxpayers. Most researchers focused on the increase of VAT income as the results of changes in tax law. The scale of changes in value added tax, especially after 2015, had an unprecedented impact on the situation of taxpayers. This was reflected in a number of official documents, such as the Regulatory Impact Assessment of draft legal acts or international organizations analyzes. This makes it possible to set a research goal consisting in determining the impact of tax changes aimed on increase budget income on the costs of this process borne by taxpayers. The analysis of studies and statistical data was used, to achieve the research goal. It is seems that the of the regulatory environment for VAT taxpayers in Poland, has deteriorate and indicates a clear increase the costs of VAT collection for its taxpayers.

PL

Koszty ponoszone przez podatników w wyniku „uszczelniania” podatku od towarów i usług pozostają w cieniu badań nad wzrostem wpływu z podatku VAT. Skala zmian w podatku od towarów i usług, szczególnie po 2015 roku, w sposób bezprecedensowy wpłynęła na sytuację podatników. Znalazło to odbicie w szeregu oficjalnych dokumentach, takich jak np. oceny skutków regulacji projektów aktów prawnych czy analizach przygotowywanych przez organizacje międzynarodowe. Pozwala to sięgnąć po efekty prac organizacji międzynarodowych w tym zakresie i dokonać unikalnego porównania Polski z innymi krajami. Umożliwia to postawienie celu badawczego polegającego na ustaleniu wpływu „uszczelniania podatku” na koszty tego procesu ponoszone przez podatników. Dla jego realizacji posłużono się analizą opracowań i danych statystycznych. Wydają się one jednoznacznie wskazywać na pogorszenie się środowiska regulacyjnego dla podatników VAT w Polsce, co wskazuje na wyraźny wzrost kosztów poboru podatku VAT dla jego płatników.

15

Metody przeciwdziałania wyłudzeniom w podatku od towarów i usług spowodowanym działaniem karuzeli VAT- -owskich

63%

Mielniczuk-Stelmach M.

|

nr 528

153-163

PL

Celem artykułu jest przedstawienie rozwiązań prawnych i instytucjonalnych, których wprowadzenie w ostatnich latach w Polsce miało przyczynić się do zahamowania wyłudzeń w podatku od towarów i usług spowodowanych funkcjonowaniem podmiotów biorących udział w przestępstwach karuzelowych. W artykule dokonano charakterystyki poszczególnych metod walki z przestępczym procederem oraz oceny wprowadzonych rozwiązań. Przeanalizowano również dane dotyczące luki podatkowej w latach 2006-2017, której wielkość w przeważającej mierze wynika z uszczupleń spowodowanych wyłudzeniami podatku od towarów i usług przez podmioty biorące udział w karuzelach VAT-owskich. W części podsumowującej przedstawiono wnioski i sugestie odnośnie do wprowadzenia kolejnych rozwiązań prawnych i instytucjonalnych, które mogłyby przyczynić się do jeszcze skuteczniejszej walki z tego typu przestępczymi działaniami.

EN

The aim of the article is to present legal and institutional solutions, the introduction of which in recent years in Poland was to help to curb fraud in goods and services tax caused by the functioning of entities involved in carousel crimes. The article presents the characteristics of individual methods of combating criminal activity and the assessment of introduced solutions. The data regarding the tax gap in the years 2006-2017 was also analyzed, the size of which is largely due to depletions caused by the extortion of tax on goods and services by entities participating in VAT carousels. The summary section presents conclusions and suggestions regarding the introduction of further legal and institutional solutions that could contribute to an even more effective fight against this type of criminal activities.

16

Metodologia badań służących szacowaniu skali nielegalnego rynku napojów spirytusowych

63%

Wiwała L.

Prawo w Działaniu

|

2023

|

nr 53

127-154

EN

Illicit spirit drink market is a very complex social phenomenon. The existing estimates of the scale of the unofficial alcohol consumption differ a lot. The European Commission, the World Health Organization and health institution researches indicated Poland as the leader of unregistered alcohol consumption in the European Union. On the other hand, Polish tax authorities and the Supreme Chamber of Control estimate unregistered spirits consumption on a much lower level. The aim of the paper is to present various research methods that can help estimate the scale of this phenomenon. Standardized methodologies are necessary conditions to reduce the disproportions in the previous estimation of unregistered alcohol consumption in Poland. The need of new quality approach is justified due to the fact that illicit spirits market causes individual and social health problems, public finance losses and contributes to corruption and other illegal activities. Comprehensive and reliable tools and scientific approach which at least allow to verify the dynamics of changes in the illegal spirit drinks market, will allow to perform periodic regulatory impact assessments. Thanks to this, it will be possible to recommend changes to the provisions that may discourage violations of the law.

PL

Nielegalny rynek napojów spirytusowych to bardzo złożone zjawisko społeczne odpowiedzialne za problemy zdrowotne, straty finansów publicznych, korupcję i inne nielegalne działania. Wiedza na jego temat jest tyleż ważna, co trudno osiągalna. Dotychczasowe szacunki dotyczące skali nieoficjalnego spożycia alkoholu znacznie się różniły. Badania Komisji Europejskiej, Światowej Organizacji Zdrowia i instytucji zdrowia wskazały Polskę jako lidera nierejestrowanego spożycia alkoholu w Unii Europejskiej. Z drugiej strony polskie organy podatkowe i Najwyższa Izba Kontroli szacują nierejestrowaną konsumpcję spirytusu na znacznie niższym poziomie. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie metod badawczych pomocnych w oszacowaniu rozmiarów tego zjawiska. Uporządkowanie metodologii jest potrzebne, by zmniejszyć rozbieżności w dotychczasowych szacunkach nierejestrowanej konsumpcji alkoholu w Polsce. Stosowanie wiarygodnych metod, które przynajmniej umożliwiają określenie dynamiki zmian nielegalnego rynku napojów spirytusowych, pozwoli na prowadzenie okresowej oceny skutków regulacji. Dzięki temu możliwe będzie postulowanie zmian przepisów zniechęcających do naruszania prawa.

17

Split payment mechanism in the economy of small and medium-sized enterprises

63%

Kowal A.

Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie

|

2019

|

nr 4(44)

39-51

EN

The size and stability of VAT revenues is extremely important for conducting financial policy. European countries take various initiatives, due to the overall amount of tax fraud. The purpose of the discussion conducted in the article is to analyze the essence of the split payment mechanism (SPM) as an instrument to combat tax fraud and evaluate it from the point of view of: construction of tax regulations and benefits in connection with its use by business units and from the perspective of the small and medium-sized enterprises. The article uses a critical analysis of legal acts and the method of structured interviews with owners of small and medium enterprises. The conclusion of these considerations is that SPM is negatively assessed by most of the units surveyed and causes practical problems in their functioning. Solutions that the legislator can introduce to make the split payment mechanism more attractive for Polish entrepreneurs were presented. In November 2019, a mandatory split payment for selected goods and services will be introduced, and so far the VAT amendment causes problems with financial fluidity of enterprises. It also turns out that the tax incentives proposed by the legislator are not adequate in relation to the problems encountered when performing split payment operations. The experiences of other European countries in combating tax fraud by introducing SPM were recalled. Further analysis of the effectiveness of this solution should take into account its impact on the functioning and financial fluidity of enterprises.

PL

Wielkość i stabilność wpływów z podatku VAT jest niezwykle istotna dla prowadzenia polityki finansowej. Państwa europejskie podejmują różne inicjatywy, by zmniejszyć skalę nadużyć podatkowych. Celem rozważań prowadzonych w artykule jest analiza istoty mechanizmu split payment jako instrumentu do zwalczania oszustw podatkowych oraz jego ocena z punktu widzenia: konstrukcji przepisów podatkowych i korzyści w związku z jego stosowaniem przez jednostki gospodarcze oraz z perspektywy sektora małych i średnich przedsiębiorstw. W opracowaniu posłużono się analizą aktów prawnych oraz zastosowano metodę ustrukturyzowanych wywiadów z właścicielami małych i średnich przedsiębiorstw. Wnioskiem niniejszych rozważań jest to, że mechanizm podzielonej płatności (MPP) jest oceniany negatywnie przez większość badanych podmiotów oraz sprawia praktyczne problemy w ich funkcjonowaniu. Przedstawiono rozwiązania jakie może wprowadzić ustawodawca, by MPP był dla polskich przedsiębiorców bardziej atrakcyjny. W listopadzie 2019 roku zostanie wprowadzona obowiązkowa podzielona płatność dla wybranych towarów i usług, a dotychczas nowelizacja VAT powoduje problemy z płynnością finansową przedsiębiorstw. Okazuje się również, że zaproponowane przez ustawodawcę zachęty podatkowe nie są adekwatne w stosunku do problemów napotkanych przy dokonywaniu operacji split payment. W rozważaniach przywołano doświadczenia innych państw europejskich w zwalczaniu oszustw podatkowych poprzez wprowadzenie MPP. Przy dalszych analizach nad efektywnością rozwiązania powinno się uwzględnić jego wpływ na funkcjonowanie i płynność finansową przedsiębiorstw.

18

Mapa luki podatkowej w podatku dochodowym od osób prawnych

63%

Jankowski J.

|

nr 1

53-69

EN

Map of the tax gap in corporate income tax In highly developed countries, the programs of measuring tax gap have been successfully implemented since the seventies of XX century. In the case of corporate income tax, estimation of the amount and determining the structure of the tax gap in CIT is much more complex matter than in the case of VAT. The Polish Ministry of Finance is claimed to have its own calculations in this respect, however they have not been published so far. Available foreign literature on estimating tax losses of the state budget due to the tax gap concerns only selected (specific) areas of the tax gap. In addition, the possibilities of its application in the specific conditions of the Polish tax system are limited. The publication attempts to create a map of the tax gap for CIT purposes.

PL

W krajach wysokorozwiniętych od lat funkcjonują rozwiązania ukierunkowane na ograniczanie rozmiarów luki podatkowej w poszczególnych podatkach, wykorzystujące tzw. mapę luki podatkowej. W przypadku podatku dochodowego od osób prawnych szacowanie wysokości i struktury luki podatkowej w podatku dochodowym od osób prawnych jest o wiele bardziej skomplikowaną materią niż w przypadku podatku VAT. Ministerstwo Finansów podobno posiada swoje szacunkowe wyliczenia w tym zakresie, jednakże do dnia dzisiejszego nie zostały one opublikowane. Dostępna literatura zagraniczna dotyczącą szacowania strat podatkowych budżetu państwa z tytułu luki podatkowej dotyczy jedynie wybranych (partykularnych) obszarów luki podatkowej. Ponadto możliwości jej zastosowania w specyficznych uwarunkowaniach polskiego systemu podatkowego są ograniczone. W niniejszej publikacji podjęta została próba stworzenia mapy luki podatkowej dla celów podatku dochodowego od osób prawnych.

19

Analiza i ocena regulacji uszczelniających w zakresie podatku od towarów i usług wdrożonych na przestrzeni ostatnich lat

63%

Szymczyk P. , Szymański W.

Doradztwo Podatkowe Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych

|

2022

|

tom 3(307)

4-26

EN

The article analyzes the fiscal efficiency of the value added tax in the context of sealing solutions implemented in recent years. This tax is not only the most important source of state budget revenues, but it is also the levy most exposed to activities related to tax avoidance or evasion. After identifying the factors determining fiscal efficiency, including the properties of VAT, sealing changes in the provisions of the Value Added Tax Act were discussed, such as: general abuse clause, fuel package, changes to the reverse charge mechanism, limitation of rights to faster tax refund, introducing the STIR system, establishing a split payment mechanism, online cash registers or a central base of VAT taxpayers. In the analytical part of the article, an assessment of the impact of the introduced solutions on the increase in state revenues from this tax was carried out. The analysis was made taking into account: the budgetary role of value added tax, variability of tax revenues depending on GDP fluctuations, changes in the VAT gap, fluctuation of the tax gap depending on GDP, volatility of the tax base in VAT as its share in GDP, the significance of the introduced legislative changes for the efficiency of tax administration authorities in the field of enforcement of fiscal arrears, the impact of the solutions applied on the tax costs of fiscal authorities, the correlation of sealing measures and tax revenues from VAT, as well as the importance of computerization of tax settlements for the costs of tax calculation and collection. The analysis carried out led to the conclusion that the sealing measures implemented in recent years were not the only reason for the increased budget revenues in the field of VAT. Other important reasons include, in particular, changes in the structure of the tax base and GDP growth.

PL

W artykule dokonano analizy efektywności fiskalnej podatku od towarów i usług na tle rozwiązań uszczelniających wprowadzonych w ostatnich latach. Podatek ten nie tylko stanowi najistotniejsze źródło dochodów budżetu państwa, ale jest też daniną najbardziej narażoną na działania związane z unikaniem lub uchylaniem się od opodatkowania. Po zidentyfikowaniu czynników determinujących wydajność fiskalną, w tym właściwości podatku VAT, omówiono zmiany uszczelniające w zakresie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, takie jak: klauzula ogólna nadużycia prawa, pakiet paliwowy, zmiany dotyczące mechanizmu odwróconego obciążenia, ograniczenie uprawnień do szybszego zwrotu podatku, wprowadzenie systemu STIR, ustanowienia mechanizmu podzielonej płatności, kasy online czy centralna baza podatników VAT. W części analitycznej artykułu została przeprowadzona ocena wpływu wprowadzonych rozwiązań na wzrost dochodów państwowych z tytułu tego podatku. Analizy dokonano z uwzględnieniem: budżetowej roli podatku od towarów i usług, zmienności wpływów podatkowych w zależności od fluktuacji PKB, zmian w luce podatkowej z tytułu VAT, fluktuacji luki podatkowej w zależności od PKB, zmienności bazy podatkowej w podatku VAT jako jej udziału w PKB, znaczenia wprowadzonych zmian legislacyjnych dla efektywności organów administracji skarbowej w zakresie egzekucji zaległości fiskalnych, wpływu zastosowanych rozwiązań na koszty podatkowe organów fiskalnych, korelacji działań uszczelniających i wpływów podatkowych z tytułu VAT, jak również znaczenia informatyzacji rozliczeń podatkowych dla kosztów obliczenia i poboru podatku. Przeprowadzona analiza doprowadziła do wniosku, że działania uszczelniające wdrożone w ostatnich latach nie stanowiły wyłącznej przyczyny zwiększonych wpływów budżetowych w zakresie podatku VAT. Jako pozostałe, istotne przyczyny należy wskazać w szczególności zmiany w strukturze bazy podatkowej oraz ogólną poprawę koniunktury gospodarczej.

20

Determinants of the VAT gap. Pt 1

63%

Hoza B. , Żabka A.

|

tom z. 153

155-164

EN

Purpose: The purpose of the paper is to identify the determinants of the gap in Value Added Tax and to assess the measures already taken in order to seal this gap. Design/methodology/approach: The authors used statistical data derived from CASE reports prepared for the European Commission and numerical data contained in the Supreme Audit Office’s (NIK) reports on audits carried out by tax administration authorities. Findings: A thorough understanding of the VAT gap mechanism will facilitate implementation of appropriate measures to limit the scale of occurrence of tax offences. Systematic data collection, reliable research and interinstitutional cooperation in the field of tax fraud can significantly reduce this phenomenon. Determinants of the VAT gap do not only embrace tax fraud and tax evasion, although these two factors are the most important and are sometimes even identified with the concept of VAT gap. The size of the gap is also affected by other factors such as methodological errors, cyclical factors, grey area, problems with financial liquidity and bankruptcy of taxpayers. Research limitations/implications: The study is divided into two parts – the first one contains the definition and interpretation of the tax gap phenomenon and shows some tax frauds which are frequently cited as the main factor contributing to VAT gap. The second part contains a presentation of the remaining determinants of the gap such as methodological errors, cyclical factors, the grey area, problems with cash flow and bankruptcy of taxpayers. Practical implications: The aforementioned considerations were conducted to find the answer to the following questions: to what extent the state can limit the size of the tax gap and whether the factors shaping the size of the gap result only from the structure of this tax. Social implications: Identification of tax gap determinants can help design a set of effective tools which will reduce the size of this phenomenon. Originality/value: The article is addressed to all tax services responsible for the architecture of tax system and services responsible for tax collection.