W warunkach globalizacji gospodarczej samowystarczalność żywnościowa kraju jest rozumiana jako zdolność całej gospodarki - a więc zarówno rolnictwa, przemysłu spożywczego, jak i innych sektorów (w tym handlu) - do pokrycia krajowego popytu na żywność. Analiza samowystarczalności żywnościowej Polski na poziomie całego sektora rolno-spożywczego oraz poszczególnych jego działów świadczy o tym, że Polska jest samowystarczalna żywnościowo, a polscy producenci żywności są konkurencyjni na rynku międzynarodowym. Jesteśmy samowystarczalni przede wszystkim w działach podstawowych dla polskiego sektora rolno-spożywczego, tj. mięsnym, mleczarskim, zbożowym, cukrowniczym i cukierniczym, owocowo-warzywnym i tytoniowym. W minionej dekadzie samowystarczalność Polski w zakresie produkcji tych działów zwiększyła się, podczas gdy w pozostałych działach zmniejszyła się. Zmiany te świadczą o rosnącej specjalizacji produkcji żywności zarówno w Polsce, jak i na świecie.
EN
In conditions of the economic globalization the food self-sufficiency of the country is understood as the ability of the total economy, i.e. of agriculture, food industry, as well as of other sectors (including trade) to cover the domestic demand on the food. Analysis of the self-sufficiency of food in Poland on the level of the entire agri-food sector and its individual sectors is the evidence that Poland is self-sufficient in food, and Polish food producers are competitive on the international market. We are self-sufficient, first of all, in basic branches of Polish agri-food sector, i.e. meat, dairy, cereal, sugar and confectionery, fruit-vegetable and tobacco. In the past decade, our self-sufficiency in the production of the mentioned sectors increased, while in remaining sections, it was reduced. The discussed changes are the evidence of the growing specialization of the production of foodstuffs both in Poland, and over the world.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The paper covers the issues of a basic social need, namely alimentation. The aim of the research is to evaluate the energetic food self-sufficiency and its changes in the European Union countries. The research has been conducted using the author’s methodology basing on the amount of energy produced and consumed in 1990-2009. The analyses proved that within the considered period, the European Union became an importer of net energy comprised in agricultural products. The excess in produced energy was mainly observed by the countries of European lowland. Moreover in most of the countries, a decrease in the analyzed factor was observed when compared with the 1990-1999 period. On the other hand, in relation to the new member states the increase in food energetic self-sufficiency was observed. The conclusion has been drawn that, while the general food self-sufficiency is mainly determined by environmental factors, its dynamics is primarily influenced by the factors connected with agricultural policy.
PL
Artykuł odnosi się do problematyki zaspokojenia podstawowej potrzeby społecznej, jaką jest wyżywienie. Głównym celem podjętych badań jest ocena energetycznej samowystarczalności żywnościowej oraz jej zmian w Unii Europejskiej ogółem i w poszczególnych krajach. Badania przeprowadzone zostały przy zastosowaniu autorskiej metodyki uwzględniającej ilość energii wytworzonej i skonsumowanej w latach 1990–2009. Jak wykazały przeprowadzone analizy, w badanym okresie Wspólnota stała się importerem netto energii zawartej w produktach rolnych. Nadwyżkę wytwarzanej energii odnotowują głównie państwa położone na niżu europejskim, przy czym w większości krajów, głównie UE-15, nastąpiło obniżenie analizowanego współczynnika w relacji do lat 1990–1999. Z kolei w nowych państwach członkowskich odnotowano wzrost energetycznej samowystarczalności żywnościowej. Wysunięto wniosek, że o ile ogólnie samowystarczalność żywnościowa determinowana jest głównie czynnikami przyrodniczymi, o tyle na dynamikę w jej zakresie wpływają przede wszystkim czynniki związane z polityką rolną.
W artykule przedstawiono zmiany w spożyciu mięsa w krajach Unii Europejskiej w latach 2010-2021 oraz wskaźniki samowystarczalności w zakresie mięsa w latach 2019-2021. Do oceny zmian w spożyciu mięsa posłużyły bilanse żywnościowe Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa. Kierunki zmian w spożyciu mięsa w krajach UE są z reguły zbliżone. Jednak poziom spożycia różnych gatunków mięsa jest bardzo zróżnicowany. Wynika to głównie z czynników ekonomicznych i pozaekonomicznych, przede wszystkim czynników geograficznych, jak i kulturowych, które wyznaczają główne kierunki produkcji mięsa. We wszystkich krajach UE-27 spożycie mięsa czerwonego jest znacznie wyższe niż rekomendowane przez Międzynarodową Agencję ds. Badań nad Rakiem. Otrzymane wyniki służą do monitorowania postępów w kierunku przejścia na zdrowszą i bardziej zrównoważoną dietę. Tylko Hiszpania, Holandia i Irlandia są samowystarczalne w zakresie wszystkich gatunków mięsa.
EN
The article presents changes in the meat consumption in the European Union countries in 2010-2021 and self-sufficiency rates in meat in 2019-2021. Food Balance Sheets of the Food and Agriculture Organization of the United Nations were used to assess changes in meat consumption. The directions of changes in meat consumption in EU countries are usually similar. However, the level of consumption of different types of meat varies greatly. This is mainly due to economic and non-economic factors, primarily geographical and cultural factors, which determine the main directions of meat production. In all EU-27 countries red meat consumption is much higher than recommended by International Agency for Research on Cancer. The obtained results are used to monitor progress towards a transition to a healthier and more balanced diet. Only Spain, Netherlands and Ireland are self-sufficient in all types of meat.
W artykule przedstawiono zmiany w spożyciu owoców i warzyw w krajach Unii Europejskiej w latach 2010-2019 oraz wskaźniki samowystarczalności w zakresie owoców i warzyw w latach 2017-2019. Otrzymane wyniki służą do monitorowania postępów w kierunku przejścia na zdrowszą i bardziej zrównoważoną dietę. Do oceny zmian w spożyciu owoców i warzyw posłużyły bilanse żywnościowe Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO). Spożycie owoców i warzyw ogółem wykazuje tendencję wzrostową w większości krajów UE-27, wyjątek stanowią takie kraje, jak Malta, Austria, Słowacja, Szwecja, Luksemburg, Dania, Włochy i Grecja. W krajach tych zaobserwowano spadek spożycia owoców i warzyw. W Polsce odnotowano wzrost spożycia owoców i warzyw ogółem o 9,2%. W Polsce i większości krajów UE poziom spożycia owoców i warzyw jest zgodny z zalecaniami żywieniowymi rekomendowanymi przez WHO. Grecja, Hiszpania, Polska i Włochy są samowystarczalne zarówno w zakresie owoców, jak i w zakresie warzyw.
EN
The article presents changes in the fruits and vegetables consumption in the European Union in 2010-2019 and self-sufficiency rates in fruits and vegetables in 2017-2019. The obtained results are used to monitor progress towards a transition to a healthier and more balanced diet. Food balance sheets of the Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) were used to assess changes in fruits and vegetables consumption. Total fruits and vegetables consumption shows an upward trend in most EU-27 countries, with the exception of Malta, Austria, Slovakia, Sweden, Luxembourg, Denmark, Italy and Greece. In Poland, the total consumption of fruits and vegetables increased by 9.2%. In Poland and most EU countries, the level of consumption of fruits and vegetables complies with the WHO nutritional recommendations. Only Greece, Spain, Poland and Italy are self-sufficient for both fruits and vegetables.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.