Background and aim: This article concerns a topic in the field of sport psychology. Its purpose was to create a young athlete personality model and to identify differences regarding this model among individual and team sport athletes. Material and methods: The young athlete model was developed using the five-factor personality inventory (NEO-FFI). The test sample consisted of boys (N = 60) aged 16-18, who engaged in competitive volleyball (N = 30) and swimming (N = 30). Results: The results of the study led to the conclusion that the young athlete model based on NEO-FFI is characterised by a medium level of neuroticism, extraversion, openness to experience and agreeableness, while the element determining success and, at the same time, distinguishing training from non-training persons is the degree of conscientiousness. Conclusions: In addition, individual sport athletes do not differ in their personality profile from team sport athletes. The final conclusion drawn is that the personality of an athlete is shaped by sport in the broad sense and not by particular sport disciplines.
PL
Zasadność i cel: Artykuł dotyczy tematu z zakresu psychologii sportu. Jego celem było stworzenie modelu osobowości młodego sportowca i określenie różnic dotyczących tego modelu wśród sportowców indywidualnych i drużynowych. Materiał i metody: Model młodego sportowca został opracowany przy użyciu pięcioczynnikowego inwentarza osobowości (NEO-FFI). Badana próba składała się z chłopców (N = 60) w wieku 16-18 lat, którzy trenują wyczynowo siatkówkę (N = 30) i pływanie (N = 30). Wyniki: Wyniki badania doprowadziły do wniosku, że młody sportowiec opisany według metody NEO-FFI charakteryzuje się średnim poziomem neurotyczności, ekstrawersji, otwartości na doświadczenie i ugodowości, a jednocześnie elementem determinującym sukces i odróżniającym trenujących od osób nietrenujących jest stopnień sumienności. Wnioski: Ponadto sportowcy indywidualni nie różnią się pod względem profilu osobowości od sportowców drużynowych. Ostateczny wniosek jest taki, że osobowość sportowca kształtowana jest przez sport w szerokim znaczeniu, a nie przez poszczególne dyscypliny sportowe.
Background. Competitive anxiety and self-confidence can be influenced by a number of factors, including skills levels and changes during sporting events. However, the effect of changes in- event are unclear. Problem and Aim. We aimed to compare in-event competitive anxiety and self-confidence among Brazilian Jiu-Jitsu (BJJ) athleteswith different belt colors and compare the levels between the first and second bouts. 113 BJJ male athletes (26.6 ± 5.36 years) competing in the Northeastern Open Brazilian Jiu-Jitsu Championship 2017 were included. Methods. They responded to the Competitive State Anxiety Inventory (CSAI-2R) after weighing and 15 min before their first fight and those who won responded again before their second bout. Cognitive anxiety, somatic anxiety and self-confidence domains were analyzed. Null-hypothesis test and magnitude-based inference analysis were performed. Results. The athletes in the black belt group were older and more experienced (p<0.05). There was no difference between belt color groups in cognitive and somatic anxiety, and self-confidence (p> 0.05). However, after winning there was a decrease in cognitive and somatic anxiety only in the blue, purple and brown belt groups, while only the black belt group increased self-confidence. Conclusions. We conclude that skills levels did not influence competitive anxiety and self-confidence in combat sports, but it did influence how it changed during a competition.
PL
Tło. Na lęk przed zawodami i pewność siebie może mieć wpływ szereg czynników, w tym poziom umiejętności i zmiany w trakcie wydarzeń sportowych. Jednak zmiany zachodzące w trakcie wydarzeń sportowych są nieoczywiste. Problem i cel. Celem autorów było porównanie poziomu lęku i pewności siebie podczas zawodów wśród brazylijskich zawodników Jiu-Jitsu (BJJ) o różnych kolorach pasów i porównanie ich w czasie pierwszej i drugej walki. Badanie objęło stu trzynastu zawodników BJJJ (26,6 ± 5,36 roku) startujących w otwartych mistrzostwach Brazylii Jiu-Jitsu w 2017. Metody. Ankietowani odpowiadali na pytania zawarte w Inwentarzu Stanu i Cech Lęku (CSAI-2R) po ważeniu i 15 minut przed pierwszą walką, a ci, którzy wygrali, odpowiadali ponownie przed drugą walką. Analizie poddano lęk poznawczy, lęk somatyczny i stan pewności siebie. Przeprowadzono test hipotezy całkowitej oraz analizę wnioskowania na podstawie wielkości. Wyniki. Zawodnicy z grupy posiadającej czarny pas byli starsi i bardziej doświadczeni (p<0,05). Nie stwierdzono istotnych różnic między zawodnikami o różnych kolorach pasów w kategorii lęku poznawczego i somatycznego oraz pewności siebie (p>0,05). Po wygranej nastąpił spadek lęku poznawczego i somatycznego w grupach zawodników o pasach niebieskich, fioletowych i brązowych, natomiast jedynie grupa posiadaczy czarnych pasów zwiększyła pewność siebie. Wnioski. Autorzy stwierdzają, że poziom umiejętności nie wpłynął na stan lęku i pewności siebie w sportach walki, ale wpłynął na to, jak zmienił się w trakcie zawodów.
Despite its popularity – coaching is not described in the Polish scientific literature in the historical context, excluding publications repeated terse overview of the most important events in the development of this method. The aim of the article is to present the concept, which had special impact on the origination of the early forms of coaching. The mutual influence of these concepts called interference of ideas, because coaching was formed at the junction of several fields – primarily sports psychology, management and counseling. There is also attempt to verify simplifications and distortions that exist in the literature on coaching. The caesura is 1974, when was published a book of Timothy Gallwey – The inner game of tennis, considered by many authors as groundbreaking for this method. This article is a polemic with this opinion.
PL
Pomimo swojej popularności – coaching nie doczekał się jak dotąd zarysu historycznego w polskim piśmiennictwie, wyłączając publikacje powielające lakoniczny przegląd ważniejszych wydarzeń w kształtowaniu się tej metody. Celem przedłożonego artykułu jest przedstawienie koncepcji, jakie wywarły szczególny wpływ na genezę wczesnej formy coachingu. Przenikanie się tych różnorodnych założeń i teorii nazwano interferencją idei, gdyż coaching powstał na styku kilku dziedzin – przede wszystkim psychologii sportu, zarządzania oraz counselingu. Podjęto nadto próbę weryfikacji uproszczeń i przeinaczeń, jakie występują w piśmiennictwie dotyczącym coachingu. Za cezurę uznano rok 1974, w którym ukazała się książka Timothy’ego Gallweya The inner game of tennis, uważana przez wielu autorów za przełomową dla opisywanej przedmiotu. Niniejszy artykuł stanowi polemikę z tym stanowiskiem.