Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Lata help
Autorzy help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 34

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  procesy poznawcze
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
PL
Pamięć ma swoje podłoże w plastyczności układu nerwowego. Stres, aktywność fizyczna i sen to czynniki najczęściej prezentowane jako modulatory neuroplastyczności i pamięci, bowiem oddziałują one na układ nerwowy na poziomie molekularnym, systemowym oraz poznawczym. Niniejsza praca prezentuje dane wynikające ze zbadania poziomu stresu, aktywności fizycznej i jakości snu oraz ich związku z pamięcią prospektywną i retrospektywną. Wykazano umiarkowaną ujemną korelację (r = –,44) pomiędzy poziomem aktywności fizycznej a zaburzeniami pamięci prospektywnej i retrospektywnej, a także umiarkowaną korelację dodatnią (r = ,58) pomiędzy zaburzeniami snu a zaburzeniami pamięci. Nie wykazano związku liniowego (r = ,15) pomiędzy poziomem spostrzeganego stresu a zaburzeniami pamięci prospektywnej i retrospektywnej. Może być to jednak związane z wysokim ogólnym poziomem spostrzeganego stresu prezentowanym przez grupę badaną.
PL
W artykule zawarto rozważania dotyczące wpływu nowoczesnych technologii, a przede wszystkim internetu, na funkcjonowanie młodych ludzi. Postawiono tezę, że korzystanie z tych technologii przyczynia się zarówno w negatywny, jak i pozytywny sposób do rozwoju procesów poznawczych. Internet zaczyna przejmować funkcje wychowawcze, dotąd rezerwowane dla rodziny i szkoły. Stawia to poważne wyzwania społeczeństwu i refleksji naukowej. Aby wpływ wychowawczy internetu okazał się pozytywny, konieczne jest uwzględnienie w nauczaniu i wychowaniu rozwijania wiedzy i umiejętności metapoznawczych.
Forum Pedagogiczne
|
2017
|
tom 7
|
nr 1
17-26
EN
The aim of the article is to draw attention to the role of beliefs in the concept of social learning and Hirschi’s social bonding theory and the ability to use them in the practice of social rehabilitation. There are descriptions of selected interactions between cognitive variables and environmental variables significant for estimating the effectiveness of the impact of the resocialization tools. Further parts of the article present elements characteristic for the corrective programs based on cognitive – behavioral theory. These elements promote the effectiveness of corrective actions.
PL
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na rolę przekonań w koncepcji społecznego uczenia i teorii przywiązania społecznego Travisa Hirschiego oraz możliwości wykorzystania ich w praktyce resocjalizacyjnej. Opisane zostały wybrane interakcje zmiennych poznawczych ze zmiennymi środowiskowymi istotnymi dla szacowania skuteczności oddziaływań resocjalizacyjnych. W dalszej części artykułu przedstawione zostały elementy charakterystyczne dla programów resocjalizacyjnych bazujących na koncepcji poznawczo-behawioralnej, których obecność sprzyja skuteczności podejmowanych oddziaływań korekcyjnych.
EN
This review attempts to briefly summarise the recent developments in the study of new compounds improving learning, memory and cognitive function. A large number of compounds belonging to many different chemical classes have been proposed as cognition enhancers. Three groups of compounds - nootropics, cholinergic drugs and neuromodulators are presented . Most compounds described as nootrpics are 2-pyrrolidone derivatives, the prototype of which is piracetam (Nootropil) . Nootropics facilitate learning and memory in animal models. Clinical trials have yielded unconvincing results, however some new drugs such as nefiracetam and fasoracetam appear promising. Central cholinergic systems have been repeatedly shown to play an important role in learning and memory. The deficits in cognitive and memory performance observed in aged humans and in Alzheimer's disease (AD) patients are due at least in part to deficient cholinergic functioning. Augmentation of cholinergic neurotransmission might be accomplished in several different ways. Cholinergic agonists directly acting on muscarinic receptors may improve the defective cholinergic function seen in AD. Selective second-generation muscarinic agonists appear promising and are in various stages of preclinical and clinical evaluation, including milameline, itameline, xanomeline, sabcomeline and talsaclidine. These compounds are chemically related to the naturally occurring muscarinic agonist, arecoline. The prototypical neuronal acetylcholine receptors agonist nicotine has been shown to ameliorate some of the symptoms of AD, and, in a number of animal models, to have neuroprotective effects. Some nicotinic agonists were reported to be active in animal models of memory and learning, such as compounds ABT-418, ABT-089 and SIB-1553A . Acetylcholinesterase (AChE) inhibition is presently the most successful method to ameliorate cholinergic deficit and lead to symptomatic improvement. About 30 AChE inhibitors are currently being studied word-wide in preclinical or clinical studies. AChE inhibitors are broadly classified in three categories. These include: the carbamates such as physostigmine, eptastigmine, phenserine and rivastigmine; the aminoacridines such as tacrine, velnacrine, suronacrine, and their derivatives ipidacrine and compound SM-10888 ; the benzylpiperidines such as donepezil, T-82, TAK-147 and CP-118954. Tacrine was the the first drug approved in 1993 in USA for treatment of senile dementia of the Alzheimer type. Rivastigmine, and donepezil were approved in 1997. Cymserine and bis-norcimserine are derivatives of the alkaloid physostigmine. These compounds represent the first available potent, reversible, and selective inhibitors of butyrylcholinesterase. The organophosphate metrifonate has been extensively studied in animals and recently evaluated in AD. Metrifonat is an inactive prodrug, but is non-enzymatically transformed into the active compound dichlorvos that irreversibly inhibits AChE. There are many reports on the interaction between the cholinergic system and other putative neurotransmitter on the central nervous system. Therefore, such transmitter interactions play an important role in the regulation of learning and memory. Modulators, the third group of compounds represents different structures. A wide variety of substances have been shown to facilitate memory, including: opioid agonist (SA 4503), a benzodiazepine inverse agonist (S-8510), modulator of noradrenergic transmission (CR 2249) ; derivatives of piperazine (FK-960, ensaculine) and peptides (NC-1900) .
PL
Z wiekiem pogorszeniu ulega szereg procesów poznawczych, takich jak pamięć, uwaga, szybkość przetwarzania informacji czy kontrola poznawcza. Jednocześnie na świecie wzrasta stopniowo liczba osób, które dożywają sędziwego wieku. Z tego względu środowiska naukowe, polityczne czy nawet komercyjne firmy starają się stworzyć programy usprawniające zdolności intelektualne w tej grupie.Jednym z szeroko dyskutowanych podejść jest wspomaganie funkcjonowania osób starszych z użyciem treningów poznawczych. Powstałe reżimy treningowe są przez część badaczy uznawane za skuteczne, przez innych zaś systematycznie krytykowane. Spowodowane jest to różnorodnością podejść zarówno do samej konstrukcji treningu, sposobu jego aplikacji jak i metodologii badań. Natomiast, z punktu widzenia ich użyteczności kluczowe jest rozstrzygnięcie, jakiego rodzaju interwencji są najbardziej skuteczne, jak duży mają wpływ, i w jakim stopniu przekładają się na realne korzyści dla osób biorących w nich udział. Profitem powinna być przede wszystkim namacalna poprawa jakości codziennego życia. Z tego względu niniejszy artykuł ma na celu, nie tylko systematyzację doniesień z dziedziny usprawniania funkcjonowania poznawczego osób starszych, ale przede wszystkim zwrócenie uwagi na coraz bardziej odczuwalny problem weryfikacji efektów treningowych seniorów. Pragniemy także podkreślić potrzebę wprowadzenia silniejszej unifikacji metodologicznej badań treningów poznawczych w celu umożliwienia rzetelnej oceny ich wpływu na jakość życia badanych seniorów. Na podstawie dokonanego przeglądu formułujemy również wioski jakiego rodzaju elementy powinny w tego typu działaniach być uwzględnione.
PL
Coraz więcej prac sugeruje, że bycie aktywnym fizycznie wiąże się nie tylko ze zdrowiem fizycz­nym, ale również z wyższą sprawnością poznawczą w starzejącej się populacji. Aktywność fizyczna wydaje się wpływać na sprawność poznawczą osób starszych, zmniejszając ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera i choroby Parkinsona, która może przebiegać z otępieniem. Spowalnia progresję zarówno łagodnych zaburzeń poznawczych, jak i choroby Alzheimera czy choroby Parkinsona. Pozwala na poprawę jakości życia osób starszych, które dzięki regularnym ćwiczeniom uzyskują w testach oceniających sprawność poznawczą wyższe wyniki. Aktywność fizyczna ma również wpływ na polepszenie nastroju osób starszych oraz zwiększenie poziomu samodzielności w reali­zacji zadań życia codziennego. Pozytywne efekty podejmowania działań ruchowych obserwuje się zarówno u osób dotkniętych chorobami neurodegeneracyjnymi, jak i u zdrowych czy też u osób starszych, u których obniżenie sprawności poznawczej zachodzi w przebiegu starzenia fizjo­logicznego. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie koncepcji na temat wpływu aktywności fizycznej na sprawność poznawczą oraz przegląd aktualnych badań dotyczących związku między aktywnością fizyczną a sprawnością poznawczą wśród osób starszych, szczególnie tych dotknię­tych otępieniem lub łagodnymi zaburzeniami poznawczymi.
EN
A growing body of research suggests that being physically active is related not only with physical health but also with higher cognitive performance in the aging population. Physical activity seems to affect cognitive efficiency in older adults, reducing the risk of Alzheimer’s disease and Parkinson’s disease, which may be associated with dementia. It slows down the progression of mild cognitive impairment, but also of Alzheimer’s disease and Parkinson’s disease. Physical activity helps to improve the quality of life in older adults, who perform better on cognitive tests. It also evokes a better mood among the elderly and increases the level of self-reliance in the activities of daily living. Positive effects of physical activity are observed not only among subjects affected by neurodegenerative diseases but also in healthy older adults and in those with a cognitive decline as a result of physiological aging. The aim of the study is to present the concepts of the influence of physical activity on cognitive efficiency, as well as to discuss the present research on the association between physical activity and cognitive agility among the elderly, especially those with dementia or mild cognitive impairment.
PL
Celem artykułu jest dyskusja nad możliwościami wspierania procesu kreatywności u dzieci w wieku przedszkolnym. W prezentowanej pracy zwrócono uwagę na różnice definicyjne i pojęciowe w rozumieniu zjawiska kreatywności. W pierwszej części pracy przedstawiono uwarunkowania tego procesu z różnych perspektyw. Zaprezentowano ujęcie integracyjne oraz klasyczne poszukujące uwarunkowań kreatywności w charakterystyce indywidualnej rozwijającej się jednostki. W drugiej części skupiono się na opisie i uwarunkowaniach tego procesu z perspektywy rozwojowej. W tym ujęciu przedstawiono normatywny rozwój procesów poznawczych, takich jak: sprawności percepcyjne, funkcje zarządzające, pamięć, myślenie i reprezentacje poznawcze oraz ich związki ze zjawiskiem kreatywności u dzieci w wieku przedszkolnym. W podsumowaniu podjęto kontekstualne uwarunkowania rozwoju kreatywności. Wskazano potencjał tkwiący w środowisku oraz wyzwania i możliwości stojące przed edukacją przedszkolną w XXI wieku.
EN
The article aims were to present an discussion on the concept of creativity and its developmental support among children in pre- school education institutions. Article is composed of three parts. In the first part, different conceptualizations of creativity were presented. The second part is addressed to the problem of determinants of this process from integrative and developmental perspectives. This issue is focused on cognitive processes such as perceptual skills, management functions, memory and thinking. And their’ impact and connection with the phenomenon of creativity were analyzed. In the last part, the importance of the environment for the development of creativity was taken into consideration. The relational and contextual conditionings of development of creativity among children aged 3-6 was pointed. This potential was considered to be a challenge in the XXI century pre- school education.
EN
There is a gradual increase in the number of elderly people living in the world. Also, human aging is associated with a deterioration of cognitive processes, that touches multiple domains, including memory, attention, processing speed and cognitive control. For this reason, intervention programs that improve the intellectual functioning of older citizens became very popular. One of the broadly discussed approach aims to support the elderly’s functioning with the usage of cognitive trainings. Although, emerged training regimes are considered by some researchers to be effective, they are systematically criticized by others. Possible causes are due to a diversity of approaches to the training design itself, to the way it is applied, as well as to the training methodology. In terms of their utility, it is crucial to decide which interventions are effective, how strongly they affect behavior, and to what extent they actually transfer to everyday life of older participants. Especially the last attribute should be e  ential, considering participants’ well-being. Therefore, this article aims not only to systematize reports on improving the cognitive functioning of the elderly, but above all to draw attention to the increasingly perceptible problem of verification of the training effects of seniors. We would like to emphasize the need for implementation a stronger methodological unification of cognitive trainings, that allows a fair assessment of their impact on the quality of life of the participating seniors.
PL
Na świecie stopniowo wzrasta liczba osób dożywających sędziwego wieku. Jednocześnie wraz z wiekiem ulega pogorszeniu szereg procesów poznawczych, takich jak: pamięć, uwaga, szybkość przetwarzania informacji czy kontrola poznawcza. Z tego względu bardzo popularne stały się programy usprawniające zdolności intelektualne tej grupy. Jednym z szeroko dyskutowanych podejść jest wspomaganie funkcjonowania osób starszych z wykorzystaniem treningów poznawczych. Powstałe reżimy treningowe są przez część badaczy uznawane za skuteczne, przez innych zaś systematycznie krytykowane. Obserwujemy heterogeniczność podejść zarówno do samego treningu, jak i do metodologii badań. Z punktu widzenia ich użyteczności kluczowe jest natomiast rozstrzygnięcie, jakiego rodzaju interwencje są najbardziej skuteczne, jak szeroki mają zasięg i w jakim stopniu przekładają się na realne korzyści dla trenujących. Profitem powinna być przede wszystkim poprawa jakości codziennego życia. Dlatego niniejszy artykuł ma na celu nie tylko systematyzac   doniesień z dziedziny usprawniania funkcjonowania poznawczego osób starszych, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na coraz bardziej odczuwalny problem weryfikacji efektywności treningów poznawczych seniorów. Pragniemy podkreślić potrzebę wprowadzenia silniejszej unifikacji metodologicznej interwencji poznawczych w celu umożliwienia rzetelnej oceny ich wpływu na jakość życia badanych seniorów. Na podstawie dokonanego przeglądu przedstawiamy sugestie dotyczące metodologii treningów.
EN
The situated mind is a new stream in the philosophy of mind. By some, it is perceived as a revolution in the field, or even as a paradigm change. Philosophers working on this new perspective try to create a unified and fruitful interdisciplinary project, aimed to shed a new light on problems of cognition. This task, if possible, is not easy. The Situated Mind is composed of at least three notions that could hardly be thought to present a unified picture of the mind: Embodied Mind, Extended Mind and Embedded Mind. These notions indicate a tension within the project that weakens its integrity. In the paper, I will investigate how strong this tension is, and, specifically, whether the various approaches to Situated Mind are really competitive, or maybe there is a hope for a unified new picture of the mind. I will argue that such a picture cannot be created by combining this three ideas, and will show that one of them is the most useful and fruitful description of the mind.
PL
Poznanie usytuowane jest często postrzegane jako idea prowadząca do zmiany paradygmatu w kognitywistyce. Jej zwolennicy pracują nad stworzeniem spójnego i owocnego międzydyscyplinarnego projektu mającego na celu analizę problemu poznania z nowej perspektywy. Zadanie to, jeśli możliwe, nie jest łatwe. W ramach koncepcji poznania usytuowanego można wyróżnić co najmniej trzy tezy dotyczące umysłu, o których trudno powiedzieć, aby razem prezentowały spójny jego obraz. Tezy te to: umysł ucieleśniony, umysł rozszerzony oraz umysł zakorzeniony. Zawarte w nich opisy umysłu ujawniają napięcie w ramach projektu poznania usytuowanego, które osłabia jego integralność. W artykule zbadam jak silne jest to napięcie. Innymi słowy, postaram się odpowiedzieć na pytanie, czy różne tezy w ramach koncepcji poznania usytuowanego są faktycznie ze sobą niezgodne, czy też istnieje nadzieja na zespolenie ich na gruncie spójnego stanowiska wobec umysłu. Będę argumentować, iż taki obraz umysłu nie może powstać z połączenia powyższych trzech idei i że jedna z nich prezentuje najbardziej użyteczne narzędzie opisu umysłu.
EN
In the article, the authors propose a typology of political knowledge from online learning activities and test its validity in an empirical qualitative study. The essence of their proposal is that meaningful study of the process of acquiring knowledge (rational analysis of factors modifying attitudes) must take into account both the perspective of the citizen (the demand for information) and an analysis of the publicly available knowledge (the supply of information). The authors distinguish three main methods of acquiring information: heuristic, reflective, and by-product learning. They note the importance of generational factors in shaping the cognitive activity of Internet users. There has been a gradual increase in the importance of source management, with simultaneous alienation and skepticism towards information obtained on the Internet. While the authors’ analysis is restricted to the Internet, their approach is not reductionist in that they consider the internet to be a medium for traditional media and its influence on civic attitudes.
PL
Umiejscowienie nośnika reklamy w pobliżu drogi może mieć negatywne konsekwencje dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. W Polsce brakuje jasnych wytycznych, na podstawie których można by przeprowadzić ocenę wpływu danej reklamy zewnętrznej na zachowanie użytkowników drogi. W celu opracowania stosownych reguł powstał projekt ROADVERT. W ramach projektu przeprowadzono obiektywną wielokryterialną analizę różnych typów reklam zewnętrznych widzianych z drogi. Analiza ta odnosi się do oceny technicznej (weryfikacji parametrów geometrycznych i świetlnych) oraz uwarunkowań lokalizacji. Przeanalizowane zostały także silnie oddziałujące na bezpieczeństwo ruchu drogowego czynniki związane z treścią reklam i sposobem jej eksponowania, jak również indywidualne predyspozycje kierowców determinujące „wrażliwość” na oddziaływanie reklam. Na podstawie analiz i przeprowadzonych badań w warunkach rzeczywistych i symulacyjnych powstanie zestaw zaleceń oraz innowacyjna, kompleksowa metodyka oceny reklam zewnętrznych w aspekcie wpływu na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Dodatkowo w ramach projektu powstanie szereg narzędzi, które pozwolą Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad oraz innym interesariuszom na efektywne zarządzanie bezpieczeństwem ruchu drogowego.
EN
Placing the roadside advertisements may cause negative consequences for the road traffic safety. Polish law system lacks clear guidelines upon which road users’ behaviour influence assessment on each outdoor advertisement could be made. In order to develop appropriate rules, the ROADVERT project was created. An objective multicriteria analysis of various types of advertising media noticeable from the road has been performed in the framework of the project. This analysis refers to the technical assessment (verification of geometrical and light parameters) and location conditions. The factors that strongly affect traffic safety, related to the content of advertising mediums and the way it is displayed, as well as individual predispositions of drivers determining “sensitivity” to the impact of advertising will also be analyzed. On the basis of analyzes and conducted research in real and simulation conditions, a set of recommendations and an innovative, comprehensive methodology for the evaluation of advertising mediums in the aspect of impact on road safety will be designed. Additionally, a set of dedicated tools will be designed and provided to the General Directorate for National Roads and Motorways and other stakeholders, so as to enable the efficient management of road traffic safety in respect to the growing advertising industry.
EN
In the article, the main focus is put on the notion of evolution, in other words, on the internal transformations in Anton Chekhov’s prose. By means of cognitive methodology, it is shown which processes of thinking perform a vital role in the formulation and development of the writer’s work. For this reason, three symbolic sentences were chosen along with the cognitive mechanisms connected to them. The first mechanism, which is the conceptual metaphor, illustrates variants of the development of the same thought in various Chekhov’s literary works. Narrative universals and stereotypes serve as the second and third mechanism. Resignation from these mechanisms lets the writer create an entirely original image of the world presented in the mature phase of his writing. As a result, the reader is provided with a specific task. When no traditional images and techniques are found in the stories composed late in the writer’s life, the readers are meant to determine on their own the whole cognitive-emotional attitude to phenomena around them.
PL
W artykule zwracamy uwagę na kwestię ewolucji, czyli wewnętrznych zmian w prozie Antoniego Czechowa. Prezentujemy, uwzględniając metodologię kognitywną, jakie procesy myślowe odgrywają ważną rolę w formułowaniu i rozwoju twórczości pisarza. W tym celu zostały wybrane trzy symboliczne zdania i związane z nimi mechanizmy kognitywne. Pierwszy mechanizm to metafora pojęciowa, dzięki której Czechow pokazuje warianty rozwoju takiej samej myśli w różnych utworach. Drugi oraz trzeci mechanizm to uniwersalia narracyjne i stereotypy. Rezygnacja z nich pozwoliła pisarzowi na stworzenie w dojrzałym etapie twórczości całkowicie oryginalnego obrazu świata przedstawionego, a w konsekwencji – na postawienie przed czytelnikiem określonego zadania. Odbiorca, czytając późne opowiadania Czechowa i nie napotykając w nich tradycyjnych obrazów i chwytów, powinien samodzielnie określić własny poznawczo-emocjonalny stosunek do zachodzących zjawisk.
RU
В настоящей статье мы обращаем внимание на проблему эволюции, т.е. внутренних изменений в прозе Антона Чехова. Учитывая когнитивную методологию, мы показываем, какие процессы мышления играют важную роль в формировании и развитии творчества писателя. Для этой цели мы выбрали три символические предложения и связанные с ними когнитивные механизмы. Первый механизм – это концептуальная метафора, благодаря которой Чехов в разных произведениях показывает варианты развития одной и той же мысли. Второй и третий – это универсальный нарратив и стереотипы, отказ от которых позволил писателю создать вполне оригинальный образ художественного мира в зрелом периоде творчества, и, следовательно, поставить перед читателем определенную задачу. Ее суть в том, что читатель, читая поздние рассказы Чехова и не встретив в них традиционных образов и приемов, должен самостоятельно определить свое познавательно-эмоциональное отношение к происходящему.
PL
W artykule przedstawiono potencjał teorii przywiązania w zakresie przewidywania i wyjaśniania zjawisk związanych z funkcjonowaniem społecznym i osiągnięciami szkolnymi uczniów. Omówione zostały dwie ścieżki wpływu wczesnodziecięcych relacji z opiekunami na późniejsze osiągnięcia szkolne: bezpośrednia, związana z wpływem przywiązania na rozwój procesów poznawczych, i pośrednia, związana z wpływem reprezentacji przywiązania na późniejsze relacje ucznia z nauczycielami i rówieśnikami, które ze swej strony oddziałują na poziom osiągnięć szkolnych.
EN
The paper presents attachment theory as applied to the psychology of education. It is aimed to show the potential of attachment theory to anticipate and explain phenomena associated with social functioning and achievement at school. The author puts forward a thesis for two paths by which attachment quality would impact on school achievement. The indirect path is in the relationship between quality of attachment and the development of cognitive processes, while the direct path follows the impact of attachment style on the quality of a child’s relationships with teachers and peers. This in turn influences level of educational attainment.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.