Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Księdza Jana Salamuchy msza życia

100%

Piech S.

Folia Historica Cracoviensia

|

1996

|

tom 3

EN

The article presents a profile of Rev. prof. Jan Salamucha, with a particular emphasis on his heroic attitude and death in the Warsaw Uprising (deceased 11 August 1944).

PL

Artykuł omawia sylwetkę ks. prof. Jana Salamuchy a w szczególności jego postawę i bohaterską śmierć w trakcie powstania warszawskiego (zginął 11 sierpnia 1944 r.).

2

Szadkowianie w powstaniu warszawskim

100%

Stulczewski J.

Biuletyn Szadkowski

|

2014

|

nr 14

135-150

EN

The Warsaw Uprising was a major World War II operation organized by the Polish resistance Home Army. It was planned for 1 September 1944. The start of the uprising in Warsaw spurred social resistance against the Nazi occupiers – people from various backgrounds joined the fighting. Among them were people born in Szadek and in the surrounding commune. The names identified so far include Janusz Laube, Jerzy Laube, Stefan Laube, Anna Meylert, by marriage Nawrot, Bogdan Sztolc, and Mieczysław Nowak, who lived in Szadek in the interwar period. They all survived the dramatic time of occupation in the capital, except for Mieczysław Nowak, killed by KL Gross-Rosen. They fought in the ranks of the battalion “Sokół”, Group “Chrobry II” and Group “Żbik”, having earlier participated in conspiratorial activity of Szare Szeregi (wartime Polish Scouting Association) and NSZ.

3

"Musiało tak być, bo bez tego by nie było nic". Językowe środki perswazji w relacjach wspomnieniowych z Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego (na wybranych przykładach)

84%

Duda B. , Ficek E.

Res Rhetorica

|

2024

|

tom 11

|

nr 1

66-86

EN

The article focuses on the mechanisms and selected grammatical and lexical means of linguistic persuasion prevailing in reminiscent narratives of the Warsaw Uprising witnesses. The research material comprises over 3,400 interview transcripts developed as part of the project entitled the Oral History Archive of the Warsaw Uprising Museum. The analyses’ theoretical and methodological background constitutes, in turn, the assumptions of memory linguistics drawing, inter alia, from the findings of stylistics and rhetoric as well as corpus linguistics. The analyses also took advantage of the distinction of mechanisms used to fulfil the persuasive function, by Stanisław Barańczak. The research conducted, which fills the gap in the investigations profiled in terms of memory allows us to conclude that the historical narrative can be perceived as a rhetorical structure, and learning about the past consists in constructing the past, where a decisive role is played by the language.

PL

Przedmiotem artykułu są mechanizmy i wybrane gramatyczno-leksykalne środki perswazji językowej dominujące w narracjach wspomnieniowych świadków powstania warszawskiego. Materiał badawczy stanowi ponad 3400 wywiadów utrwalonych w postaci transkrypcji i opracowanych w ramach projektu pn. Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego. Teoretyczno-metodologiczne zaplecze analiz to założenia lingwistyki pamięci, czerpiącej m.in. z ustaleń stylistyki i retoryki, oraz lingwistyki korpusowej. W analizach skorzystano również z rozróżnienia mechanizmów, za pomocą których realizuje się funkcja perswazyjna, autorstwa Stanisława Barańczaka. Przeprowadzone badania, wypełniające lukę w dociekaniach sprofilowanych pamięcioznawczo pozwalają stwierdzić, że narracja historyczna może być postrzegana jako struktura retoryczna, a poznanie przeszłości polega na jej konstruowaniu, w czym decydującą rolę odgrywa język.

4

Penelopa, Demeter, Nike… – kobiece archetypy w czasach zagrożenia bezpieczeństwa z perspektywy genderowej analizy tekstów historycznych

84%

Trzop B. , Szaban D.

Relacje. Studia z nauk społecznych

|

2016

|

nr 2

139-161

PL

Problemy poruszane w artykule w istocie odnoszą się do szeroko rozumianej socjologii płci i dyskursu z obszaru gender studies. Postawiłyśmy sobie następujące pytania badawcze: Na ile możliwa jest genderowa analiza dyskursu odnoszącego się do problematyki płci w odniesieniu do sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa narodowego i walki? Na ile proces militaryzacji konstruuje role kobiet? Możemy zatem pokusić się o pytanie: Czy rzeczywiście żołnierz nie ma płci? W tekście podjęłyśmy próbę „napisania na nowo” wyrywku historii kobiet walczących – stąd analizie poddano teksty powstałe w rzeczywistości wojennej. Uznałyśmy, że pozwoli to na ukazanie ówczesnej perspektywy. Interesuje nas sam język przekazu, utrwalający schematy, archetypy, a być może na obrzeżach ukrywający nowe interpretacje. Do opisu tego posłużyła nam metoda analizy pól semantycznych. Jako teksty źródłowe wybrałyśmy teksty piosenek napisane w rzeczywistości wojennej, szczególnie tuż przed powstaniem warszawskim i w jego trakcie.

EN

The issues discussed in the article relate to sociology of gender and gender discourse in the area of gender studies. The following research questions were asked in this paper: Is it possible to adapt gender discourse analysis to the context of national security threats and fights? ‒ or in other words ‒ To what extend the process of militarization constructs the roles of women? Thus, is it true that a soldier does not have gender? The authors attempt to rewrite the history of militant women. Therefore, texts created in the times of war were analysed in the paper. Hopefully, it will show the contemporary perspective. The authors are interested in language, which preserves patterns and archetypes, but it may also reveal new interpretations. The semantic field analysis was used for the description and the lyrics written in the reality of war, especially ‒ just before and during the Warsaw Uprising were selected as source texts.

5

Ignacy Bator (1916–1944) – jeden z cichociemnych

84%

Stanek P.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2023

|

tom 15

120-131

EN

Ignacy Bator (1916–1944), nom de guerre “Opór” (“Resistance”) was a lieutenant of the Polish Air Force in Great Britain, participant in the Warsaw Uprising, one of the 316 Silent and Unseen – special paratroopers of the Home Army. In 1939, he took part in the defense of Poland, then he reached France, where he joined the Polish Armed Forces in the West. In 1940, he made his way to Great Britain, where he served in the air force as a shooter-radio operator in No. 301 Polish Bomber Squadron and No. 138 (Special Duties) Squadron RAF. In 1942, he volunteered to serve in the Home Army in occupied Poland. After training, he was dropped to Poland on the night of January 25/26, 1943. He served in the radio communication structures of the Home Army Headquarters. As a radio operator of the Home Army, he took part in the Warsaw Uprising, during which he died in August 1944. He has been awarded many times for his service by Polish and British military decorations, incl. with the Silver Cross of the Order of Virtuti Militari, four times with the Cross of Valor, with the “Distinguished Flying Cross” and others.

6

Cenzura wobec tematu powstania warszawskiego w literaturze pięknej w latach 1956–1958

84%

Kloc A. , Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie , agnieszka_kloc@wp.pl

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2013

|

tom 22

|

nr 4

PL

Temat powstania warszawskiego od momentu jego zaistnienia podlegał licznym manipulacjom aż do całkowitego wyeliminowania w okresie stalinowskim. Dopiero okres liberalizacji kultury oraz zmniejszenie skali „represji” GUKPPiW doprowadziły do ponownego powrotu wspomnianego zagadnienia w literaturze. Właściwa analiza skupia się na wskazaniu odniesienia cenzury do kreowanego przez autorów obrazu powstania, ale również na określeniu poprzez przykłady wybranych utworów treści akceptowanych, odrzucanych i przeinaczanych przez cenzurę. Na podstawie konfrontacji dokumentów cenzorskich z tekstem wydanych dzieł określona została nie tylko stosowana przez GUKPPiW różnorodna głębokość ingerencji, ale również wskazano metody manipulacji danymi faktami historycznymi na takich płaszczyznach jak: ukazywanie przez twórcę wewnętrznego podziału żołnierzy biorących udział w powstaniu jako waleczne „doły” i „stojące z bronią u nogi” dowództwo, określanie nastawienia autora do Armii Ludowej, I Armii Wojska Polskiego, Armii Krajowej czy Armii Radzieckiej i jej bierności podczas powstania.

EN

Right from the beginning, the subject of the Warsaw Uprising was often manipulated or even entirely erased from public discourse under the Stalinist regime. It was only after the liberalization of culture and the easing of censorship-related repressions that the said topic returned in literature. The paper focuses on the censorship bureau’s approach to the image of the Uprising presented by writers. Moreover, it attempts to specify – on the basis of specific examples – the kind of content that was accepted, rejected or amended. The juxtaposition of censors’ documents and the content of the published works allows for the examination of the depth of censors’ interventions and their methods of manipulating historical facts. Those areas of special interest include: presentation of the division among the insurgents who were supposed to belong either to the brave ordinary soldiers or the passive leadership, as well as the attitude towards the People’s Army, the First Polish Army, the Home Army or the Red Army, with special regard for its passiveness during the Uprising.

7

Kpt. dr Ewa Nowosielecka-Derus (1924-2000)

84%

Lusek J.

Acta Medicorum Polonorum

|

2015

|

tom 5

|

nr 1

65-86

PL

Ewa Nowosielecka-Derus (1924–2000) przyszła na świat w majątku szlacheckim Nowosieleckich, herbu Jelita, w Wojtkowej. Po ukończeniu 7-klasowej Szkoły Powszechnej Żeńskiej im. św. Jadwigi w Dobromilu, kontynuowała naukę w Prywatnym Gimnazjum ss. Niepokalanek w Jarosławiu. Po wybuchu II wojny światowej uczestniczyła w tajnych kompletach realizowanych w Prywatnym Gimnazjum i Liceum Żeńskim ss. Niepokalanek, pod wezwaniem Matki Boskiej Częstochowskiej w Szymanowie pod Warszawą. Po złożeniu egzaminu maturalnego w 1942 r. kształciła się w Warszawskiej Szkole Pielęgniarstwa. Kurs ukończyła 25 lipca 1944 r. Ewa Nowosielecka brała czynny udział w powstaniu warszawskim jako łączniczka-sanitariuszka na Mokotowie. Służyła w batalionie „Olza”, wchodzącym w skład Pułku „Baszta” Armii Krajowej. Po upadku powstania wraz z rannymi, którymi się opiekowała, trafiła do obozu przejściowego w Pruszkowie. Została skierowana do transportu do KL Auschwitz-Birkenau, z którego uciekła. Przedostała się do rodziny do Krakowa. W lutym 1945 r. zgłosiła się do pracy w Szpitalu Obozowym Polskiego Czerwonego Krzyża w Oświęcimiu. Następnie rozpoczęła studia medyczne na Uniwersytecie i Politechnice we Wrocławiu, w 1949 r. uzyskała absolutorium, a w 1951 r. otrzymała dyplom Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej we Wrocławiu. W 1952 r. otrzymała tytuł doktora nauk medycznych. W 1954 r. uzyskała I, a w 1957 r. II stopień specjalizacji jako lekarz internista, specjalista chorób wewnętrznych. Zawodowo była związana z placówkami opieki medycznej w Bielawie, Bytomiu i Tarnowskich Górach

EN

Ewa Nowosielecka-Derus (1924–2000) was born at the Wojtkowa estate of the Nowosieleccy who bore the arms Jelita. After finishing the seventh and final year at Saint Jadwiga Public Girls’ School in Dobromyl she continued her education at Sisters’ of Immaculate Conception Private Gymnasium in Jarosławiec. After Second World War started, Nowosielecka-Dyrus took part in underground education at Sisters’ of Immaculate Conception Black Madonna of Częstochowa Private Girls’ Gymnasium and High School in Szymanów near Warsaw. After passing matura exam in 1942 she studied at Warsaw Nursing School. She finished the course on 25th of July, 1944. Ewa Nowosielecka took an active part in the Warsaw Uprising as a liaison/medic in Mokotów. She served in the “Olza” battalion of the “Baszta” regiment of Polish Home Army. After the Uprising was suppressed she, along with her patients ended up in a transition Camp in Pruszków from where she was to be transferred to the Auschwitz-Birkenau concentration camp. However, she managed to escape the transport and get to her family in Kraków. In February 1945 she volunteered to work in the Polish Red Cross field hospital in Oświęcim. Afterwards, she started studying medicine at the Wrocław University and Technical University. She finished her studies in 1949, and in 1951 she got a diploma from the Doctor Department of the Medical School in Wrocław. In 1952 she was awarded the title of doctor of medicine In 1954 she got the first, and in 1957 her second degree of specialization in internal medicine as a internal diseases specialist. Professionally she was involved with health care units in Bielawa, Bytom and Tarnowskie Góry.

8

Proces norymberski i powstanie warszawskie a literatura obozowa PRL

84%

Ostrowski M.

Oblicza Komunikacji

|

2013

|

tom 6

137 - 151

EN

For a long time after 1945 there was no institution in Europe that would create a European forum for an ideological and intellectual exchange. There was no international tribunal to which one could appeal from unjust judgments and wrong political decisions. The Nuremberg Tribunal certainly did not play such a role. Therefore, the enormity of the crimes committed in Poland could not be submitted as a complaint or an appeal directly to an institution representing the international public opinion. As a result, Polish martyrdom — a gigantic sacrifice of the population of the capital city during the Warsaw Uprising — was ideologically managed more or less successfully by socialist humanism. Infatuationwith the Marxist ideology and fear for the inviolability of borders prevented people from noticing that Germany of the 1950s and 1960s was not only an imperialist peril and hotbed of revisionism, but also a European state seeking integration with other European countries, a state with a vision of common supranational European values. The prison and concentration camp literature in communist Poland was a very specific phenomenon. The sheer number of works by authors little known in the world of literature makes us think about the political context of using these texts.

9

Sitnik OFM: Wspomnienia Bernardynki łowickiej Weroniki Kempy z okresu II wojny światowej

84%

Sitnik A. K.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2014

|

tom 102

205-236

EN

During World War II, the Bernardine Sisters from Łowicz were involved in intense charitable activities. In the September campaign during the Battle of Bzura, the Bernardine Sisters Convent was transformed into a hospital. Sisters organized beds for patients, underwear, bedding and food. They helped Polish offi cers imprisoned in Blich (the district of Łowicz) and those who waited for the deportation to Germany. They also provided assistance to the Jews from the ghetto of Łowicz. In 1944 they freed 150 children exported from Warsaw to Germany after the Warsaw Uprising and took them to the convent. There, they organized an orphanage for children who lost parents in the war. The person who was especially involved in that kind of activity was Weronika Kempa, the author of the memoirs of that time.

10

Centrum i peryferie w „oddolnych” narracjach wojennych z przedmieść Warszawy

84%

Szurek A.

Oblicza Komunikacji

|

2015

|

tom 8

157-168

EN

This paper explores the relations between the centre and the peripheries drawing on examples from war narratives and accounts from Warsaw suburban region. Narratives analyzed here belong all to ‘grassroot’ history (private diaries, monographies by non-professional historians, books published by small, local editorial presses, websites run by local institutions, visual symbols in towns’ space). Main problems addressed in the article are: are the centre and the suburbs described as binary oppositions or rather in terms of gradation? Do the narrators use the strategy of ‘mimicry’ or rather the one of ‘rebellion’ towards the centre? The paper concludes with pointing out three metaphors, which provide patterns to the centre–periphery relations in analyzed region: Warsaw as a volcano, as an empty circle and as a mountain or tower casting a long shadow.

11

„Na tratwie rozbitków”. Korespondencja Józefa Wittlina z Bolesławem i Haliną Micińskimi

67%

Zajączkowski R.

Pamiętnik Literacki

|

2024

|

tom 115

|

nr 4

195-224

PL

Artykuł omawia kontakty Józefa i Haliny Wittlinów z Bolesławem Micińskim, a później też z jego żoną Haliną. Młody Miciński cenił Wittlina jako tłumacza „Odysei” i jako pisarza. Zdaniem Wittlina, również Miciński był bardzo utalentowanym twórcą. Poeci poznali się w Warszawie w latach trzydziestych XX wieku i utrzymywali przyjacielskie relacje w okresie drugiej wojny światowej (przez pewien czas przebywali razem w Lourdes) aż do śmierci Micińskiego. Źródła przedstawione w artykule, zwłaszcza 12 nieznanych dotąd listów, rzucają nowe światło na życie pisarzy, na niektóre fakty z powojennej historii Wittlinów i Haliny Micińskiej, a także na losy innych osób – z obu rodzin oraz ze środowiska artystycznego – które były bliskie Wittlinowi i Micińskiemu. W przywołanej korespondencji na uwagę zasługuje też przepisany list anonimowej siostrzenicy Haliny Micińskiej, zawierający niezwykle autentyczny, a zarazem dramatyczny opis wydarzeń z powstania warszawskiego.

EN

The article discusses the contacts of Halina and Jerzy Wittlin with Bolesław Miciński, and later also with the latter’s wife Halina Micińska. The young Miciński greatly valued Wittlin as a translator of “Odyssey” and as a writer. In Wittlin’s view, Miciński was also a talented man of letters. The two poets met in Warsaw in the 1930s and continued their friendly relationship during the World War II (they stayed for some time in Lourdes) until Miciński’s passing. The sources presented in the article, especially 12 to this day unknown letters, shed new light on the lives of the writers, on some facts from postwar history of Halina Wittlin, Jerzy Wittlin, and Halina Micińska, and well as of a few other figures that remained close to Wittlin and Miciński. In the correspondence in question a special place is occupied by a rewritten letter by Halina Micińska’s anonymous niece that contains an utterly authentic and dramatic description of events from the Warsaw Uprising.

12

Kobiecy personel Kancelarii Komendy Okręgu Warszawskiego AK w powstaniu warszawskim

67%

Wójciuk M. T.

Dzieje Najnowsze

|

2023

|

tom 55

|

nr 2

165-185

EN

This article aims to present the female personnel of the Office of the Warsaw District Headquarters during the Warsaw Uprising. This topic was not adequately undertaken so far. Women assigned to various services and civilian structures played a vital role during the Warsaw Uprising, and it was noticed by both Polish commanders and Germans.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie niepodejmowanego dotychczas zagadnienia kobiecego personelu Kancelarii Komendy Okręgu Warszawskiego AK w powstaniu warszawskim. Kobiety pracujące w różnych służbach i strukturach cywilnych odegrały w tym zrywie bardzo ważną rolę, co dostrzegane było zarówno przez polskie dowództwo, jak i Niemców.

13

Lubomir Tomaszewski – emocjonalista

67%

Wolska-Pabian K.

Szkło i Ceramika

|

2019

|

tom R. 70, nr 1

12--15

PL

Artykuł jest wspomnieniem twórczości Lubomira Tomaszewskiego, zmarłego 15 listopada 2018 r. Ukazuje zarówno te mniej, jak i bardziej znane aspekty jego życia i działalności artystycznej. Chronologicznie przedstawia jego karierę artystyczną począwszy od czasów szkolnych oraz, mniej znany w kręgach artystycznych fakt uczestnictwa artysty w powstaniu warszawskim, co wpłynęło na jego późniejszą twórczość. Autorka dotarła do mało znanych dokumentów i prac znajdujących się w zbiorach Muzeum Powstania Warszawskiego. Nie da się przedstawić Lubomira Tomaszewskiego, nie wspominając o jego projektach dla fabryki porcelany w Ćmielowie: ﬁgurkach zwierząt i ludzi oraz o serwisach kawowych, które rozsławiły go w Polsce. Sukcesy na tym polu stały się pośrednio przyczyną wyjazdu artysty do Stanów Zjednoczonych, gdzie zasłynął jako rzeźbiarz wykorzystujący naturalne materiały, jak drewno, kamień i metal. W latach 90. rozwinął własną technikę „malowania” dymem i ogniem. W tej technice podjął temat swoich przeżyć z czasu wojny oraz powstania warszawskiego i stworzył cykl prac ukazujących różne aspekty ruchu, na przykład taniec. Pod koniec życia powrócił także do współpracy z ćmielowską fabryką porcelany i stworzył kolejne wzory ﬁgurek. Lubomir Tomaszewski był założycielem międzynarodowej grupy artystycznej „Emocjonaliści”, której członkowie odwołują się w swej twórczości do powrotu do natury, a za cel działań artystycznych obierają wywoływanie emocji u odbiorcy.

EN

The article titled „Lubomir Tomaszewski – emotionalist” is dedicated to the work of the artist who died on November 15, 2018. The text reveals both less and more known aspects of Tomaszewski's life and creative work. It is chronologically presents his artistic career, starting from school times and less known facts about the artist's participation in the Warsaw Uprising, which inﬂuenced his later work. The author reached little-known documents and works from the Warsaw Rising Museum’s collection. Presenting Lubomir Tomaszewski one can not omit his animal and human ﬁgurines and coffee services designed for the Ćmielów Porcelain Factory, which made the artist famous. Successes in this ﬁeld contributed to the artist's departure to the United States, where he became famous as a sculptor using natural materials such as wood, stone or metal. In the 90s the artist developed his own technique of painting with the use of smoke and ﬁre. This technique allowed him both to reﬂect his wartime experiences and to create a series of works that show various aspects of movement, such as dancing. At the end of his life, he returned to cooperate with the Ćmielów Porcelain Factory and designed new models of ﬁgurines. Lubomir Tomaszewski was the leader of the international artistic assosiation „Emotionalists”, whose members in their works refer to the return to nature.

14

Od fałszywego uniwersalizmu do fetyszyzacji różnicy. Historia powstania warszawskiego i rewizjonistyczny „zwrot herstoryczny”

67%

Grzebalska W.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2015

|

nr 2(26)

139-158

EN

From False Universalism to Fetishisation of Difference. The History of the Warsaw Uprising and the Revisionist ‘Herstorical Turn’ This text is an attempt to connect the reflection on historiography and collective memory with the perspective of gender studies regarding historical writings on the Warsaw Uprising. The article tracks the various stages or ‘ideal types’ of professional and popular historiography and memory of the Warsaw Uprising seen from the perspective of the visibility and position of women: false universalism of a large part of professional historiography of the uprising and the resulting invisibility of women and their experience in historical works; compensatory works that fill the ‘white spots’ of classical historiography, treating the history of women as a mere addition to the history of World War II; as well as the recent ‘herstorical turn’, characterised by a growing interest in women and the distinctiveness of their experiences. The article concludes with a reflection on the theoretical and methodological pitfalls of the ‘herstorical turn’ and attempts to put the phenomenon in broader socio-political context of current cultural wars in Poland.

15

Nie przyjąć warunków kapitulacji. Epizod z Powstania Warszawskiego 1944 roku

67%

Kledzik M.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2022

|

tom zeszyt

|

nr XXXVI

167-182

EN

The downtown of insurgent Warsaw capitulated as the last one of all the fighting districts. The article introduces the backstage of the talks between the parties fighting in the uprising. Shows an unknown story from the last days before the capitulation, concerning plans for further fighting and getting from Śródmieście to the Kampinos Forest and the areas occupied by partisans.

PL

Śródmieście powstańczej Warszawy kapitulowało jako ostatnie z walczących dzielnic. Artykuł przybliża kulisy rozmów walczących w powstaniu stron. Ukazuje nieznaną historię z ostatnich dni przed kapitulacją a dotyczącą planów dalszej walki i przedostania się ze Śródmieścia do Puszczy Kampinoskiej i terenów zajętych przez partyzantów.

16

Ukraińcy w niemieckich formacjach policji i Waffen SS w powstaniu warszawskim 1944 roku

59%

Majewski M.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2024

|

tom XXV (LXXVI)

|

nr 4(290)

136-171

EN

The participation of Ukrainians fighting in German uniforms during the Warsaw Uprising of 1944 still evokes many emotions. At the outset of the uprising on 1 August, 1944, the Germans were forced to reach deep into their reserves. In this case, foreign units in German service deployed in the General Goverment were not omitted, which included a significant number of Ukrainians. As a result, units in which Ukrainians served that were subordinated to both the Order Police (17th, 34th SS Police Regiments) and the Security Police (31st Schutzmanschaft Battalion/ Ukrainian Self-Defence Legion, 32nd Schutzmanschaft battalion) were sent to Warsaw. Also, tactical units of the Waffen SS operating near Warsaw included Ukrainians from the 14th Grenadier Division of the Waffen SS „Galizien”, sent as a supplement to the 3rd and 5th SS Panzer Divisions. A number of whom were able to join the alarm battalions of both divisions and take part in the fighting with the Home Army Group „Kampinos”. A group of Ukrainian officer candidates also from the SS „Galizien” was sent to Reinefarth’s Combat Group from one of the SS-Junkerschule in the Warthegau. Reconstructing the combat areas of the above-mentioned units in which Ukrainians served requires further research in German archives.

DE

Die Teilnahme von Ukrainern in deutschen Uniformen am Warschauer Aufstand 1944 weckt noch immer große Emotionen. Bei der Bekämpfung des Aufstands, der am 1. August 1944 in Warschau ausbrach, griffen die Deutschen umfassend auf ihre Reserven zurück. Ausländische Truppen in deutschen Diensten, die im Generalgouvernement disloziert waren, wurden nicht ausgelassen. Unter ihnen bildeten die Ukrainer eine bedeutende Gruppe. So wurden Polizeieinheiten, in denen Ukrainer dienten, die sowohl der Ordnungspolizei (17. und 34. SS-Polizeiregiment) als auch der Sicherheitspolizei (31. Bataillon Schutzmanschaft oder Ukrainische Selbstverteidigungslegion, 32. Bataillon Schutzmanschaft) untergeordnet waren, nach Warschau abkommandiert. Auch den taktischen Verbänden der Waffen-SS, die in der Nähe von Warschau operierten, gehörten Ukrainer der 14. Waffen-SS-Grenadier-Division „Galizien” an, die als Ergänzung zur 3. und 5. SS-Panzerdivision eingesetzt wurden. Einige von ihnen konnten in den Alarmbataillonen beider Divisionen eingesetzt werden und an den Kämpfen mit der Heeresgruppe „Kampinos” teilnehmen. Eine Gruppe ukrainischer Offiziersanwärter, ebenfalls von der SS „Galizien”, wurde von einer der SS-Junkerschulen im Wartheland zur Kampfgruppe Reinefarth geschickt. Die Rekonstruktion der Kampfgebiete der oben genannten Unterabteilungen, in denen Ukrainer dienten, erfordert weitere Recherchen in deutschen Archiven.

PL

Udział Ukraińców w niemieckich mundurach w powstaniu warszawskim 1944 r. budzi wciąż wiele emocji. Przystępując do zwalczania powstania, które wybuchło w Warszawie 1 sierpnia 1944 r., Niemcy głęboko sięgnęli do rezerw. Nie pominięto w tym wypadku także oddziałów cudzoziemskich w służbie niemieckiej dyslokowanych na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Wśród tych znaczną grupę stanowili Ukraińcy. W efekcie do Warszawy skierowano oddziały policji podporządkowane zarówno Policji Porządkowej (17, 34 Policyjne Pułki SS), jak i Policji Bezpieczeństwa (31 Batalion Schutzmanschaft czyli Ukraiński Legion Samoobrony, 32 Batalion Schutzmanschaft), w których służyli Ukraińcy. Również w związkach taktycznych Waffen SS operujących pod Warszawą znaleźli się Ukraińcy z 14 Dywizji Grenadierów SS „Galizien” skierowani jako uzupełnienie do 3 i 5 Dywizji Pancernych SS. Nieliczni mogli trafić do batalionów alarmowych obu dywizji i wziąć udział w walkach ze Zgrupowaniem Armii Krajowej „Kampinos”. Do Grupy Bojowej Reinefartha z jednej z SS-Junkerschule w Kraju Warty skierowano grupę ukraińskich kandydatów na oficerów także z SS „Galizien”. Odtworzenie rejonów walk wyżej wymienionych pododdziałów, w których służyli Ukraińcy, wymaga dalszych badań w archiwach niemieckich.

17

Wojenna spuścizna

50%

Echa Leśne

|

2004

|

nr 09