Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Dlaczego spopielarnia, a nie krematorium. O innowacjach alternatywnych inaczej

100%

Burkacka I.

Linguistica Copernicana

|

2011

|

nr 2(6)

179-194

EN

This article presents considerations on the function and nature of alternative innovations. They allow different description of reality, associated with different pragmatic connotations of words or with distancing from already existing cultural patterns. The new name focuses on the characteristics desired by language users that are indicated either in the word-formation basis (e.g. spopielić 'to incinerate'), or in the associations related to the primary meaning of the word (e.g. adopcja 'adoption', senior 'senior') or the typical connectivity (e.g. senior rodu 'family senior'). Some examples can be considered contemporary euphemisms, because they help avoid the taboos associated with the prohibition of using unpleasant, incorrect or undesirable words. Their persuasive function is though equally important: influencing the assessment of things and phenomena described and the change of people's attitudes (the fight using names is particularly evident in discussions about spalarnia 'incinerator' and krematorium 'crematory', or about being a person with no partner: osoba samotna 'lonely person', stary kawaler 'confirmed bachelor', stara panna 'old maid', singiel, singielka 'single person'). Such forms were created not only to give a choice (existence of alternative), but most of all to intentionally replace the existing words or connections, e.g. in many contexts, the expression osoba niepełnosprawna 'disabled person' has replaced the words kaleka or inwalida 'crippled person'.

2

Категория оценки как составляющая картины мира в средствах массовой информации

86%

Abdikerimova G.

Przegląd Wschodnioeuropejski

|

2015

|

tom 1

197-206

EN

This article refers to the category of assessment as part of the picture of the world in the media. Changes in the economic, political and social life are reflected in the language of mass media, which in particular, affects the scope of evaluation semantics, and which has a strategic character in the texts of journalism. Contemporary linguistic science enjoys consi¬derable knowledge about the category estimates of means of expressing values in speech, however ways of implementation, in other words - verbalization, the assessment category in the ever- changing conditions of mass communication (in public discourse) requires further research. The principle of value oriented content to a large extent dominated the journalistic discourse. Evaluation of meaning is formed due, firstly to stereotypes and characteristics of national way of thinking available to each nation, and secondly, the internal world of him or her and preferences of voice actors. From the above analysis it follows that journalistic text is characterized by a kind of axiological profile that contributes to the realization of its persu¬asive function.

3

Persuasive Function of Sound Figures in Augustine’s Homilies on the Psalms of Ascents and Their Translation into Modern Languages

86%

Andoková M. , Horka R.

Vox Patrum

|

2023

|

tom 85

149-166

EN

Augustine’s sermons and exegetical homilies have been recently studied by modern scholars not only from the point of view of their contents but also their rhetorical form. This is true especially in those cases where we deal with authentic speeches reflecting the language culture of his audience. One of the most characteristic features of Augustine’s homiletic style is antithetic parallelism which occurs frequently in his homilies on Psalms and results from the author’s own way of thinking. Here we do not deal that much with the biblical parallelism of thought, present in the Hebrew poetry, particularly in Psalms, prophetic speeches, etc., but rather with that which was introduced in Greek by Gorgias, i.e., parallelism of words and sentence structure (parallelismus membrorum). Antithetic parallelism is often accompanied by rhyme (Gr. homoioteleuton) or by assonance. This phenomenon might be observed already in Indo-European poetics but in the rhetorical context of Augustine’s anti-Donatist preaching it serves quite different purposes. By using these and other sound figures (like alliteration, repetition, anaphora, epiphora, etc.) the bishop of Hippo wants not only to please his audience but also to instruct them and, first and foremost, persuade them to return to the Catholic church. Does he use these figures spontaneously imitating the folk culture of his audience, or is he constantly aware of their persuasive force? These and other related questions have already captured attention of several Augustinian scholars of the last decades, so in the present paper we would like to contribute to this foregoing discussion focusing mostly on the persuasive aspect of selected sound figures occurring in Augustine’s Enarrationes in Psalmos 119-133. Moreover, our aim is to show to which extent they were a part of bishop’s thoroughly considered plan of his homilies, and finally we would like to point out the importance of preserving at least some of these figures in modern translations of Augustine’s homilies.

4

Funkcja paratekstu w prozie retorycznej (na przykładzie pism Jana Śniadeckiego)

86%

Smoleń-Wawrzusiszyn M.

Facta Simonidis

|

2008

|

nr 1

303-312

PL

Paratekstualność jest jednym z typów relacji transtekstualnych wyróżnionych w typologii Gerarda Genette’a. Jest to relacja uważana za jedno z najbardziej uprzywilejowanych obszarów pragmatycznego wymiaru dzieła, to jest jego oddziaływania na czytelnika. Zgodnie z koncepcją Genette`a za paratekst uważane są składniki okalające tekst właściwy, a więc tytuły, podtytuły, śródtytuły, wstępy, przedmowy, posłowia, uwagi od wydawcy itd. W artykule podjęta została problematyka funkcji elementów paratekstowych w prozie retorycznej, ukierunkowanej na oddziaływanie perswazyjne. Materiał badawczy stanowią pisma publicystyczne i oracje (czyli retoryczna proza użytkowa) jednego z najwybitniejszych przedstawicieli życia umysłowego i kulturalnego przełomu XVIII i XIX wieku – Jana Śniadeckiego. Poddane analizie jednostki paratekstowe tekstów tego autora (tytuły, podtytuły, śródtytuły oraz przedmowy) pozwoliły na obserwację, że jednostki te są znaczącą przestrzenią w konstrukcji wypowiedzi retorycznej – wprowadzają odbiorcę w atmosferę retorycznego perswadowania, zapowiadają ton i jakość dyskursu (polemiczność, dyrektywność, emocjonalność i sugestywność) oraz sygnalizują strategie (mechanizmy) perswazyjne obrane przez autora do realizacji celów swoich wystąpień (np. autokreację nadawcy poprzez topos skromności, argumenty odwołujące się do doświadczenia i postawy troski).

XX

The paratextuality is one of the transtextual relations distinguished in Gerard Genette’s typology. This relation is considered to be one of the most privileged area of pragmatic dimension of the work and its infl uence on the reader. According to Genette’s theory, paratexts are thought to be texts which surround a central text, i.e. titles, subtitles, intertitles, introductions, prefaces, editorial remarks etc. The article undertakes problems concerning functions of paratextual elements in the rhetorical prose as oriented to infl uence persuasively. As the research material there are taken journalistic writings and orations (i.e. applied rhetorical prose) of Jan Śniadecki – an outstanding representative of intellectual and cultural life at the turn of eighteenth and nineteenth centuries. The analyzed paratextual units of texts (titles, subtitles, intertitles, and prefaces) enabled to observe that those units make a signifi cant space in constructing rhetorical utterances – they introduce the reader into an atmosphere of rhetorical persuasion, and announce a tone and quality of discourse (polemicity, instructiveness, emotionality, and suggestiveness), as well as they signal persuasive strategies chosen by the author to realize aims of his utterances (e.g. self-creation of the sender through a topos of modesty, arguments appealing to experience and attitude of care).

5

Funkcja paratekstu w prozie retorycznej (na przykładzie pism Jana Śniadeckiego)

86%

Smoleń-Wawrzusiszyn M.

Facta Simonidis

|

2008

|

tom 1

|

nr 1

303-312

EN

The paratextuality is one of the transtextual relations distinguished in Gerard Genette’s typology. This relation is considered to be one of the most privileged area of pragmatic dimension of the work and its infl uence on the reader. According to Genette’s theory, paratexts are thought to be texts which surround a central text, i.e. titles, subtitles, intertitles, introductions, prefaces, editorial remarks etc. The article undertakes problems concerning functions of paratextual elements in the rhetorical prose as oriented to infl uence persuasively. As the research material there are taken journalistic writings and orations (i.e. applied rhetorical prose) of Jan Śniadecki – an outstanding representative of intellectual and cultural life at the turn of eighteenth and nineteenth centuries. The analyzed paratextual units of texts (titles, subtitles, intertitles, and prefaces) enabled to observe that those units make a signifi cant space in constructing rhetorical utterances – they introduce the reader into an atmosphere of rhetorical persuasion, and announce a tone and quality of discourse (polemicity, instructiveness, emotionality, and suggestiveness), as well as they signal persuasive strategies chosen by the author to realize aims of his utterances (e.g. self-creation of the sender through a topos of modesty, arguments appealing to experience and attitude of care).

PL

Paratekstualność jest jednym z typów relacji transtekstualnych wyróżnionych w typologii Gerarda Genette’a. Jest to relacja uważana za jedno z najbardziej uprzywilejowanych obszarów pragmatycznego wymiaru dzieła, to jest jego oddziaływania na czytelnika. Zgodnie z koncepcją Genette’a za paratekst uważane są składniki okalające tekst właściwy, a więc tytuły, podtytuły, śródtytuły, wstępy, przedmowy, posłowia, uwagi od wydawcy itd. W artykule podjęta została problematyka funkcji elementów paratekstowych w prozie retorycznej, ukierunkowanej na oddziaływanie perswazyjne. Materiał badawczy stanowią pisma publicystyczne i oracje (czyli retoryczna proza użytkowa) jednego z najwybitniejszych przedstawicieli życia umysłowego i kulturalnego przełomu XVIII i XIX wieku – Jana Śniadeckiego. Poddane analizie jednostki paratekstowe tekstów tego autora (tytuły, podtytuły, śródtytuły oraz przedmowy) pozwoliły na obserwację, że jednostki te są znaczącą przestrzenią w konstrukcji wypowiedzi retorycznej – wprowadzają odbiorcę w atmosferę retorycznego perswadowania, zapowiadają ton i jakość dyskursu (polemiczność, dyrektywność, emocjonalność i sugestywność) oraz sygnalizują strategie (mechanizmy) perswazyjne obrane przez autora do realizacji celów swoich wystąpień (np. autokreację nadawcy poprzez topos skromności, argumenty odwołujące się do doświadczenia i postawy troski).

6

Emocjonalizacja przekazu jako wyznacznik potencjału współczesnego dyskursu sportowego

72%

Kukowicz-Żarska K.

Forum Filologiczne Ateneum

|

2022

|

tom 10

|

nr 1

143-159

EN

This paper discusses the emotionality of sports press releases and the very mechanism of emotionalization of reception, which, following Barańczak (1975), is treated here as one of the mechanisms that allow the discoursal persuasive function. This mechanism, through the active impact of a given text on the recipient’s emotional and behavioural spheres, is to block their intellectual and reflective abilities in order to stimulate processes of emotional reception of the text. Thus, the emotional potential of a text promotes the intentional induction or intensification of certain states in the recipient. Such texts, furthermore, may display different levels of such a potential, conditional upon the purpose, content, linguistic items applied, style or tone of expression. Based on such precepts, emotionality, similarly to evaluation, are both perceived as persuasive strategies, and considered to be immanent elements of sports discourse texts.

PL

W niniejszym tekście poruszono problematykę emocjonalności przekazów prasowych o tematyce sportowej oraz samego mechanizmu emocjonalizacji odbioru, który za Barańczakiem (1975) traktowany jest jako jeden z mechanizmów pozwalających na realizację funkcji perswazyjnej. Mechanizm ten poprzez aktywne oddziaływanie danego tekstu na sferę emocjonalną i behawioralną odbiorcy blokować ma jego zdolności intelektualno-refleksyjne na rzecz stymulowania procesów emocjonalnej recepcji tekstu. Emocjonalny potencjał tekstu pozwala zatem na intencjonalne wywołanie lub spotęgowanie określonych stanów u odbiorcy, przy czym dany tekst wykazywać może różne jego poziomy, zależnie od celu, przekazywanych treści, użytych środków językowych, stylu czy tonu wypowiedzi. Opierając się na takim postrzeganiu zagadnienia emocjonalność, podobnie jak wartościowanie, postrzegane jako strategie perswazyjne uznane są za immanentne elementy tekstów dyskursu sportowego.

7

Rola nazw własnych w publicystycznych tekstach prasowych

72%

Bogdanowicz E.

Prace Językoznawcze

|

2016

|

nr XVIII/3

PL

Nazwy własne jako jeden ze składników warstwy językowej prasowych tekstów publicystycznych uczestniczą w realizacji przypisanych tego typu wypowiedziom dwóch funkcji prymarnych – informacyjnej lub perswazyjnej. W przekazach nastawionych na informowanie nazwy własne w roli identyfikacyjno-dyferencjacyjnej, jako bezstronne komponenty poznawcze, opisywane obiekty i zjawiska wskazują, nazywają wprost, lokalizują w czasie i przestrzeni, aktualizują, uwiarygodniają. Nadawcy wypowiedzi perswazyjnych wykorzystują nazwy własne do aksjologicznego postrzegania rzeczywistości. Wartościowanie w tym wypadku oparte jest na konotacjach, związanych z nazwami własnymi używanymi metaforycznie. Konotacje te zaś są pochodnymi wiedzy i wyobrażeń o pierwotnych obiektach nazw własnych. W rezultacie pozytywnie lub negatywnie wartościujące konotacje nazewnicze w roli nośników metafor są wygodnym środkiem perswazji, dającym możliwość odpowiedniego wpływania na postawy, poglądy, decyzje oraz działania odbiorców.

EN

Proper names, as components of linguistic structure in journalistic texts, are important for two primary functions: informational and persuasive. Their role in informational texts is to identify and differentiate. As impartial cognitive components, described objects and conditions, proper names indicate, call directly, locate in time and space, update and give credibility. Authors of persuasive messages make use of proper names for axiological perception of reality. Evaluation, in this case, is based on connotations linked to proper names used metaphorically. These connotations, then, are derivatives of knowledge and ideas about the word`s primary meaning. As a result, positive and negative connotations as metaphors are a convenient means of persuasion. They influence attitudes, beliefs, decisions and actions of recipients.