Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

So-called dictionary equivalents confronted with parallel corpora (and the consequences for bilingual lexicography)

100%

KUBICKA E.

|

nr 2

75-89

EN

The study considers the question of whether (and how) bilingual dictionaries may be improved. The information presented in dictionaries has been confronted with textual reality (i.e., with examples of actual translations), based on the German expression fassungslos and its Polish equivalents in parallel texts. The author assumes that bilingual dictionaries are mainly used by language learners, while professional translators may consider them as one of many possible sources. In teaching, multiplying the possible equivalents or suggesting ad hoc solutions is generally not recommended. Despite the attempts at objectivizing lexicographic descriptions, which are made possible by using language corpora, it often turns out that the decisions made by dictionary authors are (and need to be) arbitrary

2

Causative constructions of the hacer / fare + verb type in Spanish and Italian, and their Czech counterparts: a parallel corpus-based study

75%

Štichauer P. , Čermák P.

Linguistica Pragensia

|

2016

|

tom 26

|

nr 2

7-20

EN

This paper investigates the Czech translation counterparts of the Spanish / Italian causative construction with the causative verb hacer / fare + verb. On the basis of two parallel corpora, a typology of Czech equivalents is proposed. In contrast to the general divide between analytic/synthetic translation constructions, the research uncovers a number of various recurrent patterns. The paper shows the quantitative distribution of the defined types of patterns. It demonstrates that between the two opposite poles of expressiving causativity, i.e. through morphological causativization and syntactic causative construction, there are languages, such as Czech, that display a wider range of structural possibilities. Although some types clearly dominate, the overall range of patterns is much larger.

3

Bulgarian-Polish Language Resources (Current State and Future Development)

75%

Dimitrova L. , Koseska-Toszewa V.

|

nr 13

EN

Bulgarian-Polish Language Resources (Current State and Future Development)The paper briefly reviews the first Bulgarian-Polish digital bilingual resources: corpora and dictionaries, which are currently developed under bilateral collaboration between IMI-BAS and ISS-PAS: joint research project “Semantics and contrastive linguistics with a focus on a bilingual electronic dictionary”, coordinated by L. Dimitrova (IMI-BAS) and V. Koseska (ISS-PAS).

4

K metodologii využití paralelních korpusů v kontrastivní lingvistice:

63%

Martinková M.

|

nr 4-5

270-285

EN

In the last twenty years, contrastive linguistic research has benefited greatly from the introduction of parallel corpora; the valuable “bilingual output” supplied by translations “provides a basis of comparison, or at least justifies the assumption of comparability” (Gast, forthcoming, p. 8). This paper subjects the methodology of using parallel corpora for contrastive linguistic research to a critical analysis.

5

Quelques remarques sur la traduction juridique à partir d’un corpus parallèle : la nouvelle loi fondamentale de la Hongrie et sa traduction en français

63%

Kovács M.

|

nr 8: Lingwistyka Korpusowa i Translatoryka

99-110

EN

The present study investigates the characteristics of legal translation based on the analysis of a parallel corpus composed of the new Fundamental Law of Hungary and its official translation in French. The aim of this article is to compare and contrast the two texts, to analyse the usage of certain historically and culturally bound Hungarian legal terms and to identify to what extent French terms can be considered equivalents of Hungarian ones. This study came to the conclusion that in most cases French terms are only partial equivalents, unable to convey the complex, sometimes symbolic, socio-cultural meaning related to Hungarian terms.

PL

Niniejsze studium bada właściwości tłumaczenia prawnego na podstawie analiz równoległego korpusu składającego się z nowej Ustawy Zasadniczej Węgier i jej oficjalnego tłumaczenia na język francuski. Celem niniejszego artykułu jest porównanie, również w aspekcie kontrastywnym, obydwu tekstów, analiza użycia określonych węgierskich terminów wynikających z uwarunkowań historycznych i kulturowych oraz określenie, w jakim stopniu francuskie terminy można uznać za odpowiedniki węgierskich. Autor dochodzi do wniosku, że w większości przypadków terminy francuskie są jedynie częściowymi odpowiednikami, niezdolnymi do przekazania złożonego, cza¬sem symbolicznego, społeczno-kulturalnego znaczenia terminów węgierskich.

6

Web-Application for the Presentation of Bilingual Corpora (Focusing on Bulgarian as One of the Two Paired Languages)

63%

Dimitrova L. , Dutsova R.

|

nr 13

EN

Web-Application for the Presentation of Bilingual Corpora (Focusing on Bulgarian as One of the Two Paired Languages)This paper briefly presents a web-application for the presentation of bilingual aligned corpora focusing on Bulgarian as one the two paired languages. The focus is given to the description of the software tools and user interface. The software is developed in IMI-BAS and will be hosted on a server there. Some examples of the usage of the web-application for the presentation of a Bulgarian-Polish aligned corpus are included.

7

Le verbe polysémique baisser dans un corpus parallèle français-polonais

51%

Cholewa J.

|

nr 23

27-41

EN

This article analyses the semantic plurivocity of the verb baisser in the Parallel Corpus of French-Polish Literary Texts, as well as the heterogeneity of its equivalents in the target language. Its objective is to specify: (a) which meanings, locative or abstract, are statistically the most significant; (b) whether particular meanings of baisser are translated as suggested by dictionaries and the analysis by Cholewa in paper titled Mouvement à polarité négative du sujet: (se) baisser (2021). Locative meanings of baisser dominate in the corpus, especially that meaning ‘lowering a part of the body’, which is used to describe facial expressions. The most common Polish equivalents are spuścić/spuszczać and opuścić/opuszczać. The observation of the (con)text of the French verb proved promising: with analyses on a larger corpus, it will be possible to indicate the correlations between the (con)text and the choice of a Polish equivalent.

PL

W artykule przeanalizowano polisemię czasownika baisser w korpusie równoległym francusko‑polskich tekstów literackich, a także różnorodność jego odpowiedników w języku docelowym. Celem opracowania jest określenie: a) które znaczenia, lokatywne lub abstrakcyjne, są statystycznie najistotniejsze; b) czy poszczególne znaczenia baisser są tłumaczone zgodnie z sugestiami słowników i analizy, przedstawionej w artykule Joanny Cholewy Mouvement à polarité négative du sujet: (se) baisser (2021). W korpusie dominują znaczenia lokatywne baisser, a zwłaszcza to, które oznacza opuszczenie części ciała. Jego najczęstszymi polskimi odpowiednikami są spuścić/spuszczać i opuścić/opuszczać. Obserwacja ko(n)tekstu czasownika francuskiego okazała się obiecująca: dzięki analizom przeprowadzonym na większym korpusie możliwe będzie wskazanie korelacji między ko(n)tekstem a wyborem polskiego odpowiednika.

8

Kilka uwag o ekwiwalencji międzyjęzykowej: na przykładzie konfrontacji polskiej i ukraińskiej frazeologii

51%

Tymoshuk R.

|

nr 18

PL

W artykule skoncentrowano się na problemie ekwiwalencji międzyjęzykowej w oparciu o materiał współczesnej frazeologii polskiej i ukraińskiej. Przedstawiono przykłady wykorzystania korpusów równoległych w badaniach nad ekwiwalencją oraz koncepcję prezentacji odpowiedniości jednostek frazeologicznych w Leksykonie aktywnej frazeologii polskiej i ukraińskiej. Celem niniejszego tekstu jest zwrócenie uwagi na istotność tworzenia nowego typu słowników dwujęzycznych, prezentujących aktualny stan zasobów frazeologicznych oraz wykorzystania narzędzi cyfrowych w konfrontacji językowej.

EN

The article focuses on the problem of interlingual equivalence in the context of Polish and Ukrainian contemporary phraseology. The author provides examples of the use of parallel corpora in research on equivalence and outlines the concept of presenting the adequacy of phraseological units in the Leksykon aktywnej frazeologii polskiej i ukraińskiej [Dictionary of Active Polish and Ukrainian Phraseology]. The aim of the study is to draw attention to the importance of creating a new type of bilingual dictionaries, presenting the current state of phraseological resources, and the use of digital tools in contrastive analysis.

9

Критерії відбору та первинна обробка емпіричного матеріалу паралельного корпусу юридичних текстів

51%

MATVIEIEVA S.

|

tom 7

|

nr 1

167-181

UK

Статтю присвячено питанню формування критеріїв первинного відбору правничих текстів для англо-українського паралельного корпусу юридичних текстів. Автором розроблено класифікацію юридичних текстів за ознаками сфери обслуговування й жанрів текстів із урахуванням типів нормативних актів, що становить спробу поєднання юридичних та лінгвістичних характеристик, які застосовуються до класифікації юридичних документів. У статті запропоновано структуру картки метаданих корпусних текстів (оригіналу та перекладу), котру апробовано на текстових зразках; обґрунтовано необхідність метатекстових даних та екстралінгвістичної інформації для роботи з корпусними текстами.

PL

Artykuł poświęcony jest sformułowaniu kryteriów pierwotnego wyboru tekstów prawnych dla angielsko-ukraińskiego korpusu równoległego tekstów prawnych. Autor opracował klasyfikację tekstów prawnych na podstawie stylu i gatunku tekstu, z uwzględnieniem rodzajów aktów normatywnych oraz podejmuje próbę połączenia charakterystyk prawnych i językowych, mających zastosowanie przy klasyfikacji dokumentów prawnych. W artykule zaproponowano strukturę karty metadanych dla tekstów korpusowych (oryginału i tłumaczenia), która została przetestowana na próbkach tekstowych. W artykule uzasadniono także potrzebę uwzględnienia danych metatekstowych i informacji pozajęzykowych przy pracy z tekstami korpusowymi.

EN

The article deals with the formation of criteria for the primary selection of legal texts for the English-Ukrainian parallel corpus of legal texts. The author has developed a classification of legal texts on the basis of the style and text genres, taking into account the types of legal acts, and makes an attempt to combine legal and linguistic characteristics applicable to the classification of legal documents. The article proposes the structure of the metadata card for corpus texts (original and translation), which are tested on text samples. The need for metatext data and extra-linguistic information for working with corpus texts is substantiated in the article.

10

Énoncés définitoires directs français et leurs équivalents lituaniens et polonais dans le corpus parallèle

38%

Cholewa J. , Valiukienė V.

|

nr 8

95-108

PL

Artykuł dotyczy wypowiedzi definicyjnych w języku francuskim ze znacznikami désigner, signifier, vouloir dire i c’est-à-dire. Dane językowe pochodzą z korpusu paralelnego współczesnych tekstów literackich francusko-litewsko-polskich. Analiza skupiona będzie na litewskich i polskich ekwiwalentach wybranych znaczników. Jej celem będzie stwierdzenie: (1) jakie są owe ekwiwalenty w obu językach docelowych oraz (2) czy istnieją prawidłowości w tłumaczeniu wypowiedzi z analizowanymi znacznikami. W przypadku désigner, tłumaczenia na język polski i litewski zachowują charakter wypowiedzi definicyjnej, w której wyrażana jest relacja znak→obiekt. Relacja interpretacyjna wypowiedzi definicyjnych z signifier i vouloir dire jest również w większości zachowana w tłumaczeniu. Natomiast charakter parafrazy w przypadku c’est-à-dire jest zachowany w języku polskim jedynie w 3 przypadkach na 19 dzięki partykule czyli. W języku litewskim relacja ta utrzymana jest w 11 wypowiedziach dzięki znacznikom tai yra i kitaip tariant.

EN

This article deals with defining statements containing the markers désigner, signifier, vouloir dire and c’est-à-dire. The linguistic data come from the parallel corpus of contemporary French-Lithuanian-Polish literary texts. The analysis focuses on the Lithuanian and Polish equivalents of the selected markers. We seek to know (1) what are these equivalents in the two languages of translation, and (2) if there are regularities in the translations of the statements with the selected markers. In the case of désigner, the Polish and Lithuanian translations retain the character of the defining statement, in which the sign→thing relationship is expressed. The interpretative relationship of defining meaning statements (the markers signifier and vouloir dire) is also mostly preserved in translation. However, the character of paraphrastic reformulation, present thanks to c’est-à-dire, is kept in Polish only in 3 cases of 19 with czyli. In Lithuanian, this relationship persists in 11 cases, thanks to two markers: tai yra and kitaip tariant.

FR

L’article porte sur les énoncés définitoires avec les marqueurs désigner, signifier, vouloir dire et c’est-à-dire. Les données linguistiques proviennent du corpus parallèle des textes littéraires contemporains français-lituanien-polonais. L’analyse sera focalisée sur les équivalents lituaniens et polonais des marqueurs sélectionnés. Nous chercherons à savoir (1) quels sont ces équivalents dans les deux langues de traduction, (2) s’il y a des régularités dans les traductions des énoncés avec les marqueurs sélectionnés. Dans le cas de désigner, les traductions polonaise et lituanienne gardent le caractère de l’énoncé définitoire, dans lequel s’exprime la relation signe→chose. Le rapport interprétatif des énoncés définitoires de signification (marqueurs signifier et vouloir dire) est également majoritairement préservé dans la traduction. Par contre, le caractère de reformulation paraphrastique, présent grâce à c’est-à-dire, est préservé en polonais seulement dans 3 cas sur 19 avec czyli. En lituanien, cette relation persiste dans 11 cas grâce à deux marqueurs : tai yra et kitaip tariant.