Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Tolerancja – szacunek dla odmienności

100%

Wieczorek K.

Świat i Słowo

|

2009

|

tom Świat i Słowo 2009, nr 1 (12)

67-78

EN

Tolerance is an imperfect human response to human imperfectness, and is revealed, among other phenomena, in an inevitably subjective character of the criteria which we use in making moral choices. Freedom of citizens in the face of law entails freedom of accepting one’s own hierarchy of values, within the area encircled by the borderlines of the rule of respect to the freedom of others. Tolerance which is defined in that way is a mode of conflict-free co-existence of representatives of various cultural, religious world-views traditions in a global society. It should be implemented in legal norms as well as by public institutions.

2

Społeczny fenomen futbolu: Sport catalogue of the Others. ‘The Otherness’ as a perspective in social sport studies .

100%

Nosal P.

Miscellanea Anthropologica et Sociologica

|

2015

|

tom 16(4)

15-30

PL

The paper introduces the xenology as a useful perspective in the sport studies. If focuseson ‘the Other’ category as the key idea of sociology. At the same time, ‘the Otherness’remains a constant feature of sport. In effect, ‘the Other’ analysis becomes a socio-psychologicalbackground of sport analysis. The text considers five elements of the xenological‘Other’s’ characteristic in sport terms. Those are the Strangeness, the Meeting, the Sign ofthe ‘Ourness’ limits, the Experience and the Feeling of fear and desire. That approach explainsmany important sport aspects: aggression, fans’ behavior, rivalry and co-operation,group-thinking syndrome. The xenology gives a new perspective in the sport studies andit provides some new research ideas.

3

The Social Phenomenon of Football: Sport catalogue of the Others. ‘The Otherness’ as a perspective in social sport studies

100%

Nosal P.

Miscellanea Anthropologica et Sociologica

|

2015

|

tom 16(4)

15-30

EN

The paper introduces the xenology as a useful perspective in the sport studies. If focuseson ‘the Other’ category as the key idea of sociology. At the same time, ‘the Otherness’remains a constant feature of sport. In effect, ‘the Other’ analysis becomes a socio-psychologicalbackground of sport analysis. The text considers five elements of the xenological‘Other’s’ characteristic in sport terms. Those are the Strangeness, the Meeting, the Sign ofthe ‘Ourness’ limits, the Experience and the Feeling of fear and desire. That approach explainsmany important sport aspects: aggression, fans’ behavior, rivalry and co-operation,group-thinking syndrome. The xenology gives a new perspective in the sport studies andit provides some new research ideas.

4

W kierunku indywidualności osoby

88%

Buda S.

|

2014

|

nr 1(36)

7–19

EN

At the beginning, the author presents some basic intuitions determining the necessity for philosopher’s reflections on not only numerical singularity, but also individuality. Then he considers briefly four selected types of individuality, namely: anything existing, the universe, a person and the Absolute. Nevertheless, for different reasons, in each of these cases it is possible to assume an impossible to fully express entity, that is, individuality. The next part develops the idea of a person’s individuality which stays directly linked with his or her permanent act of self-creation. The essence of the act would lie in a radical distinction between the person and any other human being as well as in generating the own, absolute personal otherness. At more accurate, largely speculative characteristics of this act it turns out to be necessary to redefine such categories like duty, responsibility, trust.

5

Praktyki wykluczania, praktyki rehabilitacji. O gorszości i otwarciu na to, co inne w poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego

88%

Trusewicz S.

|

tom 10

EN

The article concerns the represenation of exclusion and marginalization in the works by Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki. The poems show the interaction of autobiographical references with the author’s own reflections upon poetic artistry and the ways of representing otherness. Also Tkaczyszyn-Dycki’s close relationship with his mother becomes a constituting element which forms the myth of his poetic identity.

6

The Normal Body - Anthropology of Bodily Otherness

75%

Eichberg H.

Physical Culture and Sport. Studies and Research

|

2011

|

tom 51

|

nr 1

5-14

EN

Human biology and medical science focus on the normality of the human body. This focus deserves, however, to be questioned. Cultural studies, in contrast, focus on normalities in plural - normalities of diverse cultures, revealed by comparison and under the historical perspective of change. The normality and otherness of bodily ageing delivers pictures for this analytical problem, among these the figure of the shaman, the elderly as healer.Normality is connected with power. That is why the cultural analysis of normalization can be connected with the theory of democracy, especially with the understanding of human sovereignty and equality, otherness and recognition.Likewise, the theory of sports as a field of trialectic tensions opens up concrete, bodily differences. The body of the Japanese sumo wrestler delivers a living picture of how to relate to bodily otherness. This leads to a deeper understanding of the politics of recognition and of bodily relativity. Additionaly, normality in terms of biology and normalities in terms of cultural studies need to be confronted within a critical dialogue.

7

Mariana Pankowskiego oswajanie i usprawiedliwianie inności. Glosa do Księdza Heleny i Putto

75%

Górecki P.

|

tom 10

EN

The article offers a reading of two works by Polish author Marian Pankowski, Putto and Ksiądz Helena, concentrating on the construction of otherness. It identifies the gender aspects of main character’s specificity and identity, embraces postsecular and ethical issues as well as invites a more open interpretation. It also provides a detailed analysis of narrative strategies and the creation of the literary realm.

8

I rumori di fondo: alterità e forme di conoscenza da Il poema dei lunatici a La voce della luna

75%

Martelli M.

Romanica Wratislaviensia

|

2013

|

tom 60

113 – 121

EN

The study suggests an analysis of the transfer from the novel of Ermanno Cavazzoni, Il poema dei lunatici, into the Federico Fellini’s last film, La voce della luna, and shows how the film receives and develops the narrative pathways of the book. Particularly, the essay focuses on the topics of knowledge processes and cultural otherness of characters to remark, considering Fellini’s way of dealing with adaptation, how the rewriting practice interprets and deepens the basic themes of novel.

9

The Normal Body - Anthropology of Bodily Otherness

75%

Eichberg H.

|

nr 1

5-14

EN

Human biology and medical science focus on the normality of the human body. This focus deserves, however, to be questioned. Cultural studies, in contrast, focus on normalities in plural - normalities of diverse cultures, revealed by comparison and under the historical perspective of change. The normality and otherness of bodily ageing delivers pictures for this analytical problem, among these the figure of the shaman, the elderly as healer.Normality is connected with power. That is why the cultural analysis of normalization can be connected with the theory of democracy, especially with the understanding of human sovereignty and equality, otherness and recognition.Likewise, the theory of sports as a field of trialectic tensions opens up concrete, bodily differences. The body of the Japanese sumo wrestler delivers a living picture of how to relate to bodily otherness. This leads to a deeper understanding of the politics of recognition and of bodily relativity. Additionaly, normality in terms of biology and normalities in terms of cultural studies need to be confronted within a critical dialogue.

10

A door to the unknown: crossing boundaries through picturebook art

63%

Smyczyńska K.

Problemy Wczesnej Edukacji

|

2016

|

tom 12

|

nr 3(34)

69-83

EN

This paper engages with the question of the ethical implications of, and artistic imagination in picturebooks. The analysis relies on two visual narratives confronting the theme of cultural difference. The juxtaposition of the two books that share the themes of visiting and hosting, of confronting otherness, and of cultural prejudice indicates differences in their narrative and artistic potential. The analysis of formal strategies in Jemmy Button by Jennifer Uman and Valerio Vidali and in Eric by Shaun Tan serves to point out the role of artistic imagination and narrative wisdom in creating visual literature

11

Eklezja siostrzana a realizm Kościoła partykularnego

63%

Moskałyk J.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2016

|

nr 23

181-190

PL

Urzeczywistnienie grekokatolicyzmu w Polsce, zwłaszcza w ostatnim ponadpółwieczu, przyjmowało dosyć różnorodną formę i zakres. Było to związane głównie z czynnikami zewnętrznymi oraz stosunkowo niesprzyjającymi okolicznościami rozwoju wspólnoty, w związku z czym tożsamość wschodniego Kościoła katolickiego, jak też jego partykularyzm, przechodziły różne próby „samoocalenia”. Jednak ostatecznie Kościół ten zdołał zachować swoją odrębność partykularną. Poza tym można stwierdzić, że przez swój sposób oddziaływania przyczynił się do wzrostu poczucia więzi siostrzanych między Kościołami katolickimi obydwu obrządków oraz Kościołem katolickim i Kościołem prawosławnym.

EN

Every celebrations connected with baptism, including current rounds 1050 – of anniversary in Poland, should remind everyone baptized about their participation in the universal and endless value. Next membership in determined community, being real reflecting the baptismal nude, is supposed also to support tightening bonds between different options religious. Today it is possible to talk about the fact that in Poland since the certain time a completely different model already started prevailing of inside Catholic and inside Christian relations.

12

Z DALEKA PRZYCHODZĄ DUCHY, CZYLI PROBLEM Z CZŁOWIECZEŃSTWEM

63%

KRYSIŃSKA-KAŁUŻNA M.

Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny

|

2016

|

tom 24

|

nr 3(93)

50-64

PL

Odmienność oznacza odmienność od wspólnoty, do której przynależę i która wyznacza idealne wzorce bycia i życia. Czasem odmienność oznacza też wykluczenie z kategorii bytów uznawanych za ludzkie lub „najbardziej ludzkie”. Sytuacje takie zdarzają się w kulturach Indian z obszaru Amazonii, przy czym kategoria człowieczeństwa bywa tam płynna. Człowiek może stawać się zwierzęciem, a zwierzę – człowiekiem. Artykuł zarysowuje na wybranych przykładach pochodzących z Amazonii wymiary odmienności przypisywane innemu i wynikające z tego społeczne konsekwencje. Wskazuje również na przyczynek białych agresorów

EN

Being different means being different from the community to which I belong and that sets the perfect patterns of being and living. Sometimes it also means exclusion from the category of beings regarded as human or “the most human”. While such situations occur in cultures of indigenous peoples from the Amazon, the category of humanity happens to be fluid there. A human being can become an animal, and vice versa. Using selected examples from the Amazon the article outlines dimensions attributed to the other and social consequences that may result from them. It also points to the contribution of white aggressor sin shaping indigenous relationship towards the other.

13

Od wspólnoty do obcości. Rozwój znaczeniowy polskiego przymiotnika obcy na tle słowiańskim

51%

Grzegorczykowa R.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2008

|

tom 20

39-50

PL

Głównym celem artykułu jest prześledzenie rozwoju semantycznego prasłowiańskiego przymiotnika *obьtjь, oznaczającego pierwotnie wspólnotę, ogólność, powszechność, którego kontynuant w języku polskim (obcy) uzyskał znaczenie ‘nienależący do wspólnoty’. Zbliżył się tym samym do przymiotnika cudzy, wywodzącego się od prasłowiańskiego przymiotnika *tjudjь, którego kontynuanty w innych językach słowiańskich są podstawowymi wykładnikami znaczenia ‘obcości’. Autorka podejmuje również próbę wyjaśnienia, jak doszło do przesunięcia semantycznego od ‘wspólnoty’ do ‘obcości’ w polskim przymiotniku obcy. Formułuje hipotezę, iż znaczenie ewoluowało od ‘wspólny, ogólny, powszechny, należący do wszystkich’, poprzez ‘nienależący do mnie, nie mój własny’, ‘nie nasz własny, nienależący do kręgu bliskiego’, aż do ‘nieznajomy, nieznany, z którym nic nas nie łączy’. Analizuje ona również relacje semantyczne między przymiotnikami cudzy i obcy we współczesnej polszczyźnie, dochodząc do wniosku, iż węzłem semantycznym łączącym oba te przymiotniki jest ‘dzierżawczość’, różnie jednak profilowana w każdym z nich. Podejmuje także zagadnienie wartościowania niesionego przez przymiotnik obcy. Jego nacechowanie negatywne ujawnia się kontekstowo, niemniej jednak wynika z podstawowej semantyki wyrazu nienależenie do kręgu bliskiego implikuje ujemną ocenę.

EN

The article is predominantly concerned with the semantic development of the Old Slavic adjective *obьtjь, referring to a community, generality or commonality, whose Polish continuant (obcy) has become to mean ‘not belonging to the community’. It has thus approached the adjective cudzy ‘belonging to someone else’, which derives from the Old Slavic *tjudjь, and whose continuants in other Slavic languages are basic exponents of the concept of alienness or foreignness. The author also attempts to explain the meaning shift of obcy from ‘of a community’ to ‘alien, foreign’. A hypothesis is formulated according to which the meaning evolved from ‘common, general, belonging to everyone’, via ‘not mine’, then ‘not ours, not within our circle’ to ‘unknown, with which we have no connection’. The author also analyzes the semantic relationship between present-day Polish cudzy and obcy, and concludes that the two adjectives are linked through the concept of ‘possession’, differently profiled in each lexical item. Valuation inherent in the adjective obcy is also investigated. Its negative marking is revealed in context but it nevertheless derives from the word’s basic semantics.

14

O sobie, innym i Rudolfie, czyli Marian Pankowski i jego ulubiona figura biograficzna

51%

Górecki P.

Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

|

2016

|

nr 1(6)

161–175

PL

Artykuł jest próbą analizy twórczości Mariana Pankowskiego pod kątem sposobu funkcjonowania w niej zjawiska inności jako figury biograficznej i jej egzemplifikacji. Materiałem badawczym są utwory pochodzące głównie z późniejszego okresu twórczości pisarza – tj. powieści Rudolf, Putto oraz dramat Ksiądz Helena. Główny tok rozważań koncentruje się na genderowych aspektach konstrukcji bohaterów utworów. W ich obrębie dokonuję podziałów i kategoryzacji danych wymiarów inności, m.in. przez wzgląd na sposób ich prezentowania (portretowanie, oswojenie, usprawiedliwienie), oraz analizuję obszary związane z podłożem poczucia wyobcowania. Wykorzystuję liczne konteksty filozoficzne, antropologiczne i estetyczne, analizując materiał badawczy m.in. przy użyciu klucza feministycznego, genderowego oraz opierając się na filozofii inności, cielesności i myśli postsekularnej.

EN

The article is an attempt to analyse the literary output of Marian Pankowski, Polish writer, in terms of the phenomenon of otherness as a biographical figure and its exemplifications. The research material consists of Marian Pankowski’s works mainly from the late period of his literary activity – the novels Rudolf, Putto and the drama Ksiądz Helena. The main course of reflexion concentrates on gender aspects of the literary characters’ construction. It is divided into some minor categories concerning for example the ways of showing the Other (by presenting, familiarizing, justifying) and analyzing areas bound with the essence of sensing own alienation. The analysis of literature was carried out using some cultural, anthropological and esthetic contexts and by the use of feminist, gender or postsecular theory.

15

Pogranicze cieszyńskie, pogranicza identyfikacji – wymiary inności i obcości w tekstach Jana Wantuły, Jana Szczepańskiego i Józefa Pilcha

51%

Szkaradnik K.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2016

|

tom 7

|

nr 3

171-193

PL

W artykule zaprezentowano różne odniesienia kategorii inności i obcości pojawiające się w tekstach socjologa Jana Szczepańskiego oraz bibliofilów i historyków amatorów Jana Wantuły i Józefa Pilcha. Postacie te łączyło pochodzenie z ewangelickich rodzin chłopskich w Ustroniu na Śląsku Cieszyńskim, a ponadto więzi rodzinno-przyjacielskie. Autorka rozważa, jaki wpływ na funkcjonowanie tytułowych kategorii w ich pismach ma wychowanie na pograniczu państw i kultur, jak z perspektywy południowych kresów konstruują oni figurę Obcego, a równocześnie wyobrażenie własnej inności wobec Polski. Owa inność zasadza się m.in. na identyfikacji z odmiennym modelem kultury, związanym z etosem protestanckim. Na tym tle widać również problem stosunku bohaterów szkicu do innych religii, który odsyła do kwestii solidarności, ujrzenia w innym drugiego „ja” oraz ujrzenia inności w sobie. Tę ostatnią Szczepański, Pilch i Wantuła usiłują zgłębiać w tekstach autobiograficznych, a drogą ku temu okazuje się specyfika Śląska Cieszyńskiego. Autorka pokazuje, że inność nie tylko wewnętrzne naznacza tożsamość, ale też dzięki temu pozwala lepiej zrozumieć, kim się jest.

EN

The article’s aim is to present different applications of the categories of otherness and strangeness appearing in texts of a sociologist Jan Szczepański as well as book-lovers and historians-amateurs Jan Wantuła and Józef Pilch. Each of them was born in an evangelical peasant family in Ustroń in Cieszyn Silesia, and they were connected by family ties and friendship. The authoress considers how their growing up on cultural and national border influenced functioning of title categories in their writings, and also how they build the figure of Stranger from a perspective of borderland as well as the image of their own otherness to Poland. It consists i.a. of identification with the different model of culture, related to Protestant ethos. On this background the problem of their relation to different religions appears which leads to the matter of solidarity, seeing in the Other the second “me” and otherness in “me.” The latter is probed in Szczepański’s, Pilch’s and Wantuła’s autobiographical texts, and the way toward that is Cieszyn Silesia’s specific. The authoress shows that otherness not only marks identity but also permits better understanding who one is.

16

Paul Ricœur: la sagesse de l’incertitude

51%

Greisch J.

ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal

|

2013

|

tom 3

|

nr 2

475-490

PL

Po II wojnie światowej Paul Ricoeur podjął sie nauczania filozofii w Collège Cévenol w wiosce Chambon-sur-Lignon, gdzie napisał swój doktorat poświęcony fenomenologicznej analizie woli. Przejęte od Milana Kundery paradoksalne pojęcie „mądrości niepewności”, zastosowane do dzieła Ricoeura jako całości naświetla specyfikę jego wkładu w rozwój hermeneutyki filozoficznej XX wieku.

EN

After the Second World War, Paul Ric œ ur started his career teaching philosophy at the Col- lège Cévenol in the village of Chambon-sur-Lignon, where he wrote his doctoral dissertation dedicated to the phenomenological analysis of the voluntary and the involuntary. Borrowed from Milan Kundera, the paradoxical notion of ‘wisdom of uncertainty’, applied to Ricoeur’s work as a whole, highlights the specific features of his contribution to the development of hermeneutic philosophy in the 20 th century

17

Antropologia kulturowa w badaniach przekładoznawczych.

44%

Mocarz-Kleindienst M.

Roczniki Humanistyczne

|

2014

|

tom 62

|

nr 7: Słowianoznawstwo

197-205

EN

Kультурная антропология, в центре внимания которой находится культурная гетерогенность, используется как методологическая основа во многих научных дисциплинaх, втом числе в переводоведении. Ее влияние на исследования перевода особенно отчетливо наблюдается после так. наз. культурного поворота. Благодаря достижениям антропологии в центре внимания теоретиков перевода находятся такие термины как чужое, иное, интеркультурная коммуникация. Антропологическая методология повлияла на больший интерес переводчиков к стратегии экзотизации.

PL

Antropologia kulturowa, skupiająca się na badaniach różnorodności kulturowej, znajduje zastosowanie w wielu dyscyplinach humanistycznych, w tym w przekładoznawstwie. Jej wpływ na badania przekładu można zauważyć szczególnie po tzw. zwrocie kulturowym (cultural turn) . Dzięki założeniom antropologii w centrum zainteresowania teoretyków przekładu znajdują się takie pojęcia jak obcość, inność, komunikacja interkulturowa. Metodologia antropologiczna wywarła również wpływ na zmianę preferencji tłumaczy w zakresie stosowania strategii translatorskich. Dążąc do zachowania różnorodności kulturowej częściej stosują oni egzotyzację.