Jak podają statystyki, krótkowzroczność, a właściwie jej galopujący rozwój, staje się obecnie jednym z głównych problemów wzrokowych współczesnego świata i przybiera formę niemal epidemii. Kłopot z jej wzmożonym występowaniem dostrzegalny jest niezależnie od szerokości geograficznej, choć wyróżnić można oczywiście lokalne różnice w natężeniu tego zjawiska. W niektórych krajach Dalekiego Wschodu, takich jak Chiny, Tajwan czy Japonia, występowanie krótkowzroczności jest częstsze niż w innych państwach i sięga od 41% (krótkowzroczność powyżej -1,00D) do nawet 80% (krótkowzroczność powyżej -0,50D) w populacji osób dorosłych. W Europie oraz USA częstość występowania krótkowzroczności oscyluje między 25% a 42%, w Afryce natomiast waha się od 10% do 20%.
Poczucie niedoinformowania w przebiegu choroby nowotworowej powoduje wzrost lęku i depresji. Doświadczenia kliniczne wskazują, że dobrze poinformowani pacjenci są mniej obciążeni poczuciem bezsilności oraz niepewności. W Akademia Walki z Rakiem (AWzR) w Toruniu został opracowany i od 2005 roku jest realizowany autorski program edukacji dorosłych z chorobą nowotworową, którego celem jest pomoc w radzeniu sobie z emocjami, ich odreagowaniu oraz prowadzenie warsztatów umiejętności interpersonalnych, które chory/rodzina mogliby wykorzystywać w procesie zdrowienia czy podczas leczenia. W chwili obecnej program realizowany jest w 12 miastach w Polsce. Artykuł przedstawia założenia tego autorskiego programu.
Celem badania była ocena postaw i zachowań żywieniowych osób dorosłych, mieszkających w małym mieście w województwie pomorskim, w stosunku do produktów spożywczych o niskiej i wysokiej zawartości tłuszczów ogółem. Badania przeprowadzono w grupie 160 osób. Podstawą oceny postaw badanej grupy respondentów była skala neofobii żywieniowej (Food Neophobia Scale – FNS) autorstwa Pliner i Hobden (1992) oraz Food Attitude Survey (FAS-R) autorstwa Frank i van der Klaauw (1994), za pomocą której oceniono skłonność respondentów do akceptacji produktów, których nigdy wcześniej nie jedli. Wykazano, że badana grupa osób dorosłych charakteryzowała się wysokim poziomem neofobii żywieniowej i nie wykazywała chęci spróbowania nieznanych jej wcześniej produktów spożywczych o niskiej i wysokiej zawartości tłuszczów ogółem.
EN
The main aim of the research was an evaluation of dietary attitudes and behaviours regarding adults living in the small city in the Pomeranian province food products for them earlier with a low and high content of fats in overall. The research had been conducted among the group of 160 persons. A scale of the dietary neophobia was the foundation of assessment of attitudes according to the examined group of respondents – Food Neophobia Scale (FNS) by Pliner i Hobden (1992) and Food Attitude Survey (FAS-R) by Frank i van der Klaauw (1994), by means of which the tendency of respondents to approval of products was assessed and which earlier never ate. It has been shown that the examined group of adults had been characterized by the highest level of the dietary neophobia and didn't demonstrate will of trying food products unknown for them earlier with a low and high content of fats in overall.
Background: Tobacco smoking is one of the major risk factors for chronic diseases and results in huge economic and social costs. The aim of the study was to evaluate the prevalence of smoking. Moreover, we evaluated the association between selected socio-economic factors and tobacco smoking among economically active individuals. Material and Methods: The study population covered 2254 economically active men and 1666 women. Data were derived from the Global Adult Tobacco Survey (GATS). Results: About 37.3% of men and 28.2% of women smoke regularly. Daily smoking was significantly associated with low level of education in men (primary vs. high education OR = 3.2, 95% CI: 1.9-5.3; p < 0.001; vocational vs. high education: OR = 2.1, 95% CI: 1.5-3.0; p < 0.001) and women (primary vs. high education OR = 2.8, CI: 1.4-5.5; p < 0.01; vocational vs. high education: OR = 1.9, 95% CI: 1.2-2.9; p < 0.01). Daily smoking was significantly associated with age of women (40-49 years vs. 20-29 years OR = 1.64, 95% CI: 1.1-2.44; p < 0.01), lack of awareness of health effects of smoking in both genders (men unaware vs. aware: OR = 2.9, 95% CI: 1.8-4.6; p < 0.01 and women unaware vs. aware: OR = 2,9, 95% CI: 1.5-5.7; p < 0.01). Smoking was associated with lack of complete smoking bans at workplaces of respondents. Conclusions: Comprehensive interventions are needed to reduce the prevalence of smoking among economically active individuals. Med Pr 2013;64(3):359–371
PL
Wstęp: Palenie tytoniu przyczynia się do powstawania znaczących szkód zdrowotnych oraz generuje istotne koszty społeczne i ekonomiczne. Niniejsza praca przedstawia rozpowszechnienie palenia papierosów oraz analizę zależności między wybranymi czynnikami społeczno-ekonomicznymi a codziennym paleniem tytoniu wśród osób aktywnych zawodowo. Materiał i metody: W niniejszej pracy wykorzystano dane dotyczące 2254 mężczyzn i 1666 kobiet czynnych zawodowo pochodzące z Globalnego Badania Używania Tytoniu (Global Adult Tobacco Survey - GATS). Wyniki: Wśród mężczyzn 37,3%, a wśród kobiet 28,2% badanych paliło regularnie papierosy. Regularne palenie tytoniu było związane z poziomem wykształcenia (u mężczyzn - podstawowe vs wyższe: OR = 3,2; 95% CI: 1,9-5,3; p < 0,001; zasadnicze vs wyższe: OR = 2,1; 95% CI: 1,5-3,0; p < 0,001; u kobiet - podstawowe vs wyższe: OR = 2,8; 95% CI: 1,4-5,5; p < 0,01; zasadnicze vs wyższe: OR = 1,9; 95% CI: 1,2-2,9; p < 0,01). Wiązało się także z wiekiem kobiet (40-49 lat vs 20-29 lat, OR = 1,64; 95% CI: 1,1-2,44; p < 0,01) i brakiem świadomości szkodliwości palenia (mężczyźni nieświadomi vs świadomi: OR = 2,9; 95% CI: 1,8-4,6; p < 0,01; kobiety nieświadome vs świadome: OR = 2,9; 95% CI: 1,5-5,7; p < 0,01). U ankietowanych, którzy deklarowali brak całkowitego zakazu palenia w miejscu pracy, ryzyko regularnego palenia papierosów było wielokrotnie wyższe w porównaniu z osobami deklarującymi obowiązywanie całkowitego zakazu palenia w tych miejscach. Wnioski: Konieczne są kompleksowe działania ograniczające rozpowszechnienie palenia wśród osób czynnych zawodowo. Med. Pr. 2013;64(3):359–371
This paper explores the relationship between dressing habits and shopping behavior as a means of manifesting one’s social status. The aim of the study presented in the article is to identify and describe how adults of different social classes display their social status through apparel, includingthe garments they purchase, their preferred shopping venues and the amount of money they allocate for clothing. In the study, social class was defined as a group sharing similar economic, cultural, and social capital, and operationalized using the composite index (Index). The research was conducted in 2021 through a survey method on a purposefully selected sample of 544 adults using an Internet survey (CAWI – Computer Assisted Web Interview). As a result of the study, it has been established how members of certain classes manifest their class affiliation through their clothing. It has identified how the shopping behavior of people belonging to different social classes differs and where it is similar (buying clothes online and in second-hand stores).
PL
Przedmiotem zainteresowania w artykule uczyniono stosunek do ubierania się i zachowania zakupowe jako formę manifestowania swojego statusu społecznego. Celem badań prezentowanych w artykule było rozpoznanie i opis jak osoby dorosłe reprezentujące różne klasy społeczne manifestują swój status społeczny poprzez ubiór, w tym rodzaje kupowanych ubrań, miejsca dokonywania zakupu odzieży oraz sumy wydawanych na nie pieniędzy. W badaniu klasa społeczna definiowana była jako grupa o podobnym kapitale ekonomicznym, kulturowym i społecznym i zoperacjonalizowana przy zastosowaniu wskaźnika złożonego (Indeksu). Badania realizowano w 2021 roku metodą sondażu na celowo dobranej próbie 544 osób dorosłych z zastosowaniem ankiety internetowej (CAWI – Computer Assisted Web Interview). W wyniku badania ustalono, jak reprezentanci poszczególnych klas manifestują swoją przynależność do niej poprzez ubiór. Rozpoznano, jak różnią się zachowania zakupowe osób przynależących do różnych klas społecznych, a także, w jakich zakresach są podobne (dokonywanie zakupu odzieży przez internet oraz w sklepach z odzieżą używaną).
Introduction: The study presents how adults with ASD experience play, how they understand it and the meaning they assign to it. Method: Four people with a diagnosis of autism (aged 20‒35) participated in individual semi-structured interviews. The collected material was analysed thematically. Results: Five main themes were identified: the difficulty of defining play, the difficulty of experiencing play, the variety of forms of experiencing play, the variety of emotions of experiencing play: the role of the group, play and age. The results show that the play of adults with autism can take different forms and perform different functions. Emotions associated with play are an individual issue and remain related to the physical and social context of play. Conclusions: The study highlights the need for further research related to the functioning of adults on the autism spectrum and exploring the possibilities of play with its applications in therapy.
PL
Wprowadzenie: Badanie umożliwia zobaczenie, jak dorosłe osoby z ASD doświadczają zabawy, jak ją rozumieją i jakie przypisują jej znaczenie. Metoda: W indywidualnych częściowo ustrukturyzowanych wywiadach wzięły udział cztery osoby z diagnozą autyzmu, w przedziale wiekowym 20‒35 lat. Zgromadzony materiał poddano analizie tematycznej. Wyniki: Wyodrębniono pięć głównych tematów: trudność ze zdefiniowaniem zabawy; trudność z doświadczaniem zabawy; różnorodność form doświadczania zabawy; różnorodność emocji doświadczenia zabawy: rola grupy; zabawa a wiek. Wyniki pokazują, że zabawa osób dorosłych z autyzmem może przybierać różne formy i pełnić odmienne funkcje. Emocje towarzyszące zabawie są kwestią indywidualną oraz pozostają w związku z fizycznym i społecznym kontekstem zabawy. Wnioski: Badanie wskazuje na potrzebę prowadzenia dalszych badań związanych z funkcjonowaniem dorosłych w spektrum autyzmu oraz odkrywaniu możliwości zabawy wraz z jej zastosowaniami w terapii.
Cel pracy badawczej stanowi określenie związków pomiędzy postawami rodzicielskimi a jakością relacji interpersonalnej wobec rodzeństwa w dorosłości. Uczestnikami badań było 438 dorosłych osób w wieku od 18. do 53. roku życia, znajdujących się w okresie życiowym wczesnej oraz średniej dorosłości. Zastosowano narzędzia badawcze: Kwestionariusz Retrospektywnej Oceny Postaw Rodziców (KPR-Roc) M. Plopy (2005) oraz Skalę Stosunków Familiarnych Dorosłego Rodzeństwa (SSFDR) K. Walęckiej-Matyi (2015). Wyniki analizy statystycznej częściowo potwierdziły przewidywania hipotezy badawczej. Stwierdzono częściowo pozytywne (autonomia, akceptacja) i negatywne (nadmierne wymagania, niekonsekwencja, opiekuńczość) związki między postawami rodziców a ogólnym zaangażowaniem w relacje interpersonalne wobec rodzeństwa w wieku dorosłym, w zależności od przyjętych wariantów analizy.
EN
The aim of the research is to determine the relationships between pa rental attitudes and the quality of interpersonal relationships towards siblings in adulthood. The participants of the study were 438 adults aged 18 to 53, in early and middle adulthood. Used research tools were: the Retrospective Assessment of Parental Attitudes Questionnaire (KPR-Roc) by M. Plopa (2005) and the Scale of Family Relationships of Adult Siblings (SSFDR) by K. Walęcka-Matyja (2015). The results of the statistical analysis partially confirmed the predictions of the research hypothesis. Partially positive (autonomy, acceptance) and negative (excessive demands, inconsistency, caring) relationships were found between parental attitudes and general involvement in interpersonal relationships towards siblings in adulthood, depending on the adopted variants of the analysis.
Hypertension is a serious health issue both in Poland and worldwide. It has been demonstrated that hypertension diagnosed in childhood persists in adulthood. Therefore, knowledge of the risk factors, prophylaxis and treatment of hypertension are crucial due to its serious medical and social consequences. Early identification of risk factors for hypertension allows to implement targeted preventive actions leading to the modification of habits connected with lifestyle, which in turn may lead to a reduction in the incidence of the disease or reduce its effects. The aim of the paper is to characterize the relationship between the occurrence of excessive body mass and hypertension in adults and in children and adolescents. Material and methods. A review of Polish and foreign literature mainly from the last 10 years. The following databases were searched: PubMed, EBSCO, Science Direct, Termedia, Polish Medical Bibliography.
PL
Nadciśnienie tętnicze stanowi poważny problem zdrowotny zarówno w Polsce, jak i na całym świecie. Wykazano, że nadciśnienie tętnicze rozpoznane w dzieciństwie utrzymuje się również w okresie dorosłości. Dlatego znajomość czynników ryzyka, profilaktyka i leczenie nadciśnienia tętniczego jest niezwykle ważne ze względu na jego poważne konsekwencje zdrowotne i społeczne. Wczesna identyfikacja czynników ryzyka nadciśnienia tętniczego pozwala na wdrożenie ukierunkowanego działania prewencyjnego prowadzącego do modyfikacji nawyków związanych ze stylem życia, co w konsekwencji może doprowadzić do zmniejszenia zachorowalności na tę chorobę lub ograniczenia jej skutków. Celem pracy jest charakterystyka zależności pomiędzy występowaniem nadmiernej masy ciała i nadciśnienia tętniczego u osób dorosłych oraz w populacji wieku rozwojowego. Materiał i metoda. Dokonano przeglądu piśmiennictwa. Przeszukano następujące bazy danych: PubMed, EBSCO, Science Direct, Termedia, Polska Bibliografia Lekarska. krajowego i zagranicznego, głównie z ostatnich 10 lat.
Wybrane modele temperamentu osób dorosłych Temperament uważany jest za najbardziej biologiczną i stabilną część osobowości. Poznanie i zrozumienie własnego temperamentu wydaje się być niezbędne w dobrym funkcjonowaniu w relacjach międzyludzkich. Niniejszy artykuł analizuje wybrane teoretyczne modele temperamentu dorosłego człowieka. Zaprezentowane są w nim modele temperamentu takich wybitnych psychologów, jak Hans J. Eysenck, Jeffrey A. Gray, Marvin Zuckerman czy Albert Mehrabian. Ponadto w artykule przedstawiona jest teoria temperamen- talna polskiego badacza Jana Strelaua.
EN
Models of adult temperament Temperament is considered the most biological and stable part of one’s personality. Cognition and understanding of your own temperament seems to be essential for good functioning in interpersonal relationships. This article analyzes the selected theoretical models of an adult persons temperament. It presents temperament models developed by such outstanding psychologists as Eysenck, Gray, Zuckerman and Mehrabian. In addition, the article presents the temperament theory of polish researcher Jan Strelau.
IT
I questo articolo abbiamo presentato e analizzato alcuni modelli teorici sul tempera- mento adulto. Le teorie o i modelli che riguardano il temperamento sono varie e differisco- no tra di loro. Gli studiosi formulano diverse definizioni di temperamento e ognuna di esse propone un diverso numero e ruolo dei tratti, dimensioni o fattori. Comunque, ciascuno di noi porta nelle relazioni il proprio bagaglio genetico, la propria storia evolutiva, i propri vissuti, le esperienze, ovvero contribuisce ai rapporti con gli altri con tutto quello che e, e dunque anche con il temperamento; e importante, dunque, conoscere e capire il proprio temperamento, perche da questo puo dipendere la qualita della nostra vita. La compren- sione del proprio temperamento costituisce un passo importantissimo verso il migliora- mento del proprio funzionamento sociale.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.