Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Szlachectwo w republice i jego funkcje. przypadek San Marino

100%

Wiszowaty M. M.

|

nr 1 (1)

83-92

PL

On February 13, 1980, the Great and General Council of San Marino adopted a law which finally abolished the titles of nobility. The mere fact of granting nobility by the government of republican state deserves attention. Granting nobility was from the very beginning related to the acquisition of San Marino citizenship. It was granted mainly to gain support among the rural gentry. Later, a honorary citizenship of San Marino became a prestigious award – an expression of gratitude for contribution made to the republic or recognition of outstanding achievements in the arts and culture. It was granted for life or hereditarily. Adopting the Nobility Law of 1931 was probably an attempt to use the institution of nobility to legitimate the new Fascist regime. In 1946 that law was repealed. In 1980 granting of nobility titles was finally prohibited. The article describes the 500 year history of the nobility in San Marino and its regulation, as well as tries to answer the question about the functions of nobility in the republic.

EN

13 lutego 1980 r. Wielka Rada Generalna San Marino przyjęła ustawę, która ostatecznie zniosła możliwość nadawania przez to państwo szlachectwa. Już sam fakt nadawania szlachectwa przez państwo republikańskie zasługuje na uwagę. Szlachectwo San Marino było od samego początku związane z nabyciem obywatelstwa Republiki. Nadawano je w celu zjednywania sojuszników spośród drobnej szlachty wiejskiej. W późniejszym okresie obywatelstwo honorowe miało już jedynie prestiżową funkcję. Przyznawano je jako wyraz wdzięczności za zasługi oddane republice lub uznania dla wybitnych osobistości świata kultury i sztuki. Mogło mieć charakter dożywotni lub dziedziczny. Ustawa „szlachecka” z 1931 r. była prawdopodobnie próbą wykorzystania instytucji szlachectwa dla legitymizacji nowych, faszystowskich porządków. W 1946 uchylono tę ustawę, a w 1980 ostatecznie zniesiono szlachectwo. Artykuł opisuje 500 letnią historię regulacji szlachectwa w San Marino i jego regulacji prawnej, a także próbuje odpowiedzieć na pytanie o funkcje szlachectwa w republice.

2

Miejsce i funkcje szkoły w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego

89%

Chałas K. , Kaczmarczyk W.

|

tom 12(48)

|

nr 2

115-128

EN

In the literature, the concept of civil society is understood in two meanings: as an ideal norm and as a certain social reality. J. Mariański points out that in the first sense civil society is perceived as “a certain ideal value and norm of a specific social order according to which real societies are assessed”. Civil society in the second sense corresponds to what, remaining outside the structures of state institutions, finds expression in the grassroots initiative of ordinary citizens. It covers various forms of organized civic activity in the form of associations, charities, foundations, councils, committees, voluntary movements of social cooperatives, etc. The basic condition for building a civil society is respect for the dignity of the person, strengthening of civic spiritual attitude, the need and ability to engage, solving social and civic problems, the ability to group civic activity for civil, political and social rights, a conviction of the validity and readiness of civic virtues realization. In the context above, a basic question arises: what is the place and function of the school in building civil society? In the presented material, an attempt will be made to determine the place of the school in civil society understood as a social fact and to determine the function that the school can / should fulfill to prepare young people to build a civil society.

PL

W literaturze pojęcie społeczeństwa obywatelskiego jest rozumiane w dwóch znaczeniach: jako norma idealna i jako pewna rzeczywistość społeczna (Mariański, 2008, s. 143). J. Mariański zwraca uwagę, że w pierwszym znaczeniu społeczeństwo obywatelskie postrzegane jest jako ,,pewien ideał, wartość i norma określonego porządku społecznego, według której ocenia się realnie istniejące społeczeństwa” (tamże). Społeczeństwo obywatelskie w drugim znaczeniu odpowiada temu, co pozostając poza strukturami instytucji państwowych, znajduje wyraz w oddolnej inicjatywie zwyczajnych obywateli. Obejmuje rozmaite formy zorganizowanej działalności obywatelskiej w formach stowarzyszeń, zrzeszeń, towarzystw dobroczynnych, fundacji, kół, rad, komitetów, ruchów ochotniczych spółdzielni socjalnych itp. Podstawowym warunkiem budowania społeczeństwa obywatelskiego jest poszanowanie godności osoby, ugruntowanie obywatelskiej postawy duchowej, potrzeba i umiejętność angażowania się, rozwiązywanie problemów społecznych i obywatelskich, umiejętność grupowej aktywności obywatelskiej na rzecz praw cywilnych, politycznych, socjalnych, przeświadczenie o ważności wartości i cnót obywatelskich i gotowość ich urzeczywistniania. W powyższym kontekście wyrasta podstawowe pytanie: jakie jest miejsce i funkcja szkoły w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego? W przedstawionym materiale została podjęta próba określenia miejsca szkoły w społeczeństwie obywatelskim rozumianym jako fakt społeczny oraz określenia funkcji, jakie może/ powinna spełniać szkoła, by przygotować młodych ludzi do budowania społeczeństwa obywatelskiego.

3

Europejska? Narodowa? Tożsamość przyszłych nauczycieli badana piętnaście lat po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej

88%

Gabowski A.

|

2019

|

tom 583(8)

52-65

PL

Opracowanie prezentuje wyniki badania, przeprowadzonego piętnaście lat po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, dotyczącego tożsamości tych spośród najmłodszych dorosłych Polaków (czyli osób, które w granicach zjednoczonej Europy spędziły niemal całe swoje dotychczasowe życie), którzy zamierzają zostać nauczycielami szkolnymi i przedszkolnymi. Tożsamość ta jest reprezentowana w badaniu jako ich osobiste poczucie/przekonanie, że są obywatelami zjednoczonej Europy/Rzeczpospolitej Polskiej. Uzyskane wyniki demonstrują, że intensywność deklarowanego przez respondentów subiektywnego poczucia, że są obywatelami Europy jest istotnie niższa niż intensywność ich poczucia, że są obywatelami Polski, niezależnie od czynników sytuacyjnych, których potencjalne oddziaływanie na reakcje uczestników poddano w trakcie badania eksperymentalnej kontroli. Niemniej, tożsamość osób badanych można zaklasyfikować jako polsko-europejską, gdyż żadna z jej składowych ani nie istnieje, ani nie ulega nasileniu kosztem drugiej. Pozwala to przewidywać, że jako nauczyciele i wychowawcy będą dobrym przykładem dla przyszłych pokoleń, pokazując swoim uczniom, że można być jednocześnie Polakiem i Europejczykiem, że tożsamość europejska nie rozwija się kosztem tożsamości narodowej, że obie mogą ze sobą zgodnie współistnieć.

4

Problem obywatelstwa dziecka prawdopodobnie pochodzącego od obywatela polskiego niebędącego mężem surrogate mother : uwagi aprobujące wyroki NSA z 6 maja 2015 r. (II OSK 2372/13 oraz II OSK 2419/13)

75%

Mostowik P.

|

tom 16

55-75

EN

The matter of these remarks are judgments of the Supreme Administrative Court of May 6, 2015, in which decisions on refusal to confirm the Polish citizenship of a child in similar, unusual circumstances, were given. A child who lives in the United States under the care of a couple of men, was born by a woman referred to in foreign law as "surrogate mother". In the performance of the contract this woman - nota bene married - became pregnant, gave birth to a child and gave it to the ordering (intending) party, i.e. a man of Polish citizenship and a second man with a homosexual relationship with him. Polish private law was applicable in this case, because according to the conflict-of-law rules on the origin of a child, the law of the state of citizenships applies. Administrative authorities and courts refused to confirm citizenship. The justification of the judgments indicated that the request did not find support in the collected documents and evidence. The courts and administrative bodies did not have the basic substantive premise to allow a different ruling to be issued. The author presents the position that Polish law in general could allow proving the paternity of the applicant, for which it would be necessary to initiate other domestic procedures confirming that the child comes from the applicant. Since they were not instituted, the authorities or courts in the proceedings in which the judgments were handed down did not have the basic data that would allow a different ruling to be issued. By the way, the author presents a few more general reflections on the current differences between legal systems. States that have legally introduced "surrogate motherhood" operations may not require other (most countries in the world) that the latter automatically recognize their effects of foreign law. Intensive globalization since the beginning of the 21st century also shows the free flow of information about the different legal systems. In the area of family law, differences have recently become diametrical and have a scale unprecedented by thousands of years of law development. No state in the world can expect (and does not expect) that any application of its law will have effects also abroad (i.e. from perspective of anther legal orders abroad). In the circumstance that underlie the decisions and judgments discussed, it would be helpful if American authorities and courts issued an additional document that would abroad accurately describe the woman who gave birth to the child and, moreover, that the particular man is the child's genetic father (what can be of great importance abroad). In the case of submitting such information, the evidence collected in the case would give the Polish authorities and courts a different answer in the discussed proceeding and other proceedings.

5

Obywatelstwo miejskie i jego innowacje w miastach Europy

75%

Szymański A.

|

nr 13

95-124

PL

Obywatelstwo narodowe jest obecnie analizowane w naukach społecznych w różnych wymiarach i przestało być traktowane wyłącznie w kategoriach praw jednostek i ich obowiązków względem państwa. Poza tym rozwijane są postnarodowe koncepcje obywatelstwa. Te tendencje znajdują swoje odzwier-ciedlenie w obywatelstwie miejskim. Celem niniejszego artykułu jest zaryso-wanie tej koncepcji oraz wskazanie na istniejące i możliwe przyszłe innowacje w miastach europejskich. Jak wskazuje autor, obywatelstwo miejskie jest zwią-zane z kluczową kategorią „prawa do miasta” i różni się w wielu aspektach od obywatelstwa krajowego. Na przeszkodzie wcielania w życie jego pluralistycz-nego modelu stoją niejednokrotnie realia polityczne i współczesne wyzwania dotyczące kwestii migracji, wielokulturowości czy integracji mniejszości. W związku z tym niezbędne jest wdrażanie innowacji, mających na celu w pierwszej kolejności większe otwarcie przestrzeni publicznej na obywateli.

EN

National citizenship is being currently analyzed in social sciences in different dimensions and it is not treated as solely the issue of rights of individuals and their obligations to the state. Moreover, the post-national concepts of citizen-ship have been developed. This tendency is reflected in the urban citizenship. The goal of this article is to outline this concept and point out the existing and possible future innovations in the European cities. The author indicates that the urban citizenship is connected with the key concept of “right to the city” and differs in many aspects from the national citizenship. The obstacles to the implementation of the pluralistic model are often the political reality and the contemporary challenges concerning the migration issue, multiculturalism or integration of minorities. Due to this, it is indispensable to implement innova-tions, aimed first of all at opening the public space for citizens.

6

Jean-Jacques Rousseau i James Madison. Dwa modele obywatelstwa w tradycji doktryny suwerenności ludu

71%

Lis d. R.

|

2016

|

tom 7

|

nr 18

73-90

EN

Research objective: The aim of the article is to analyse the thought of J.J. Rousseau and J. Madison (counted among the most prominent theorists of popular or republican government in the Eighteenth century), with a special emphasis on the issue of citizenry. The research problem and methods: The author focuses on the relationship between the accounts of the people and the associated concepts of citizenship. He wonders whether they can provide us with any coherent vision of the citizens’ role in government or – rather – reveal serious discrepancies within a broader doctrinal tradition. To that purpose the author refers to main works of these authors, supporting his conclusions by critical references to secondary sources, dealing especially with their views on popular sovereignty. The process of argumentation: The article begins with the analysis of Rousseau’s thought, turning then to that of Madison. It finishes with a sort of summary, which gives an opportunity to emphasise the main similarities and – above all – differences between their arguments. Research results: The analysis of the both authors’ thought indicates that there were at least two different views on citizenship within the Eighteenth century tradition of popular sovereignty. It points out that Rousseau viewed the common citizenry in a very active role of a sovereign, insisting on frequent assemblies of the people as a necessary means of identifying the general will. In that respect, Madison kept warning against a more direct or locally-oriented citizens’ activity, looking for such electoral and constitutional devices of majority rule that would more appropriately serve the public interest, securing the rights of minorities as well. Conclusions, innovations, recommendations: The far-reaching conclusion is that the two depicted models of citizenship reveal in fact considerably broad possibilities of defining popular sovereignty and – more specifically – the constitutional function of civic activity. The latter will be ultimately determined by assumptions of the public sphere and evaluations of the moral and political capacities of the very citizens.

PL

Cel naukowy: Celem artykułu jest analiza myśli Jean-Jacques’a Rousseau i Jamesa Madisona (zaliczanych do najbardziej znaczących teoretyków powszechnego czy też republikańskiego ustroju w XVIII wieku), ze szczególnym uwzględnieniem tematu obywatelstwa. Problem i metody badawcze: Autor skupia się na powiązaniach między ujęciami ludu i wynikającymi z nich koncepcjami obywatelstwa. Zastanawia się czy składają się one na spójną wizję roli ustrojowej obywateli czy też – przeciwnie – ukazują one poważne rozbieżności w obrębie szerszej tradycji doktrynalnej. W tym celu sięga autor do najważniejszych prac tych pisarzy, wspierając swe wnioski krytycznymi odniesieniami do literatury sekundarnej, dotyczącej zwłaszcza ich poglądów na temat suwerenności ludu. Proces wywodu: Artykuł rozpoczyna się on analizy myśli Rousseau, przechodząc następnie do myśli Madisona. Jest on zakończony rodzajem podsumowania, które daję okazję do uchwycenia zasadniczych powiązań i – przede wszystkim – różnic między ich argumentami. Wyniki analizy naukowej: Analiza myśli obydwu autorów wykazuje, że w obrębie osiemnastowiecznej tradycji doktryny suwerenności ludu. Wykazuje ona, że Rousseau postrzegał zwykłych obywateli w kategoriach bardzo czynnego zwierzchnictwa, domagając się częstych zgromadzeń ludu, uznanych za konieczne narzędzia ujawniania woli powszechnej. W tym względzie Madison ostrzegał stanowczo przed bardziej bezpośrednią czy zorientowaną lokalnie aktywnością obywatelską, poszukując takich mechanizmów wyborczych i ustrojowych tzw. rządów większościowych, które bardziej służyłyby interesowi publicznemu, zabezpieczając jednocześnie prawa mniejszości. Wnioski, innowacje, rekomendcje: Dalej idącym wnioskiem jest ten mianowicie, że dwa opisane modele obywatelstwa odsłaniają w istocie stosunkowo szerokie możliwości definiowania suwerenności ludu i – ściślej biorąc – roli ustrojowej aktywności obywatelskiej. Ta ostatnia będzie zależeć ostatecznie od założeń dotyczących dziedziny publicznej oraz oceny możliwości moralnych i politycznych samych obywateli.

7

On democratic adult education: navigating the dialogue between consensus and dissensus in contemporary multicultural communities

63%

Mikulec B.

|

tom 18

89-101

EN

In this article the author explores possibilities for democratic adult education understood as “citizenship as practice” in contemporary multicultural communities that are characterised by pluralism and difference. Priority is given to the political dimension of education and learning and to the concept of democracy, which is inevitably linked to the open space of debate, disagreement, struggle and “conflict” because these represent the raison d’être for democratic practices. Beginning with Habermas’s notion of deliberative democracy and the public sphere, the author demonstrate how this notion of democracy fails to adequately address the issues relating to power and difference that are crucial in today’s multicultural communities. By drawing on Mouffe’s and Rancière’s notion of “the political” and “politics” he rather argues that democratic citizenship is perceived to be a democratic practice in which all potentially affected members of a community can actively participate and speak as equal members regardless of their (legal) status, and where democratic practices can be experienced as learning opportunities. In the conclusion, conceptualisation of adult education and how it relates to democratic citizenship in the contemporary multicultural world is presented.

PL

W niniejszym artykule autor rozpoznaje możliwości demokratycznej edukacji dorosłych, rozumiejącej „obywatelstwo jako praktykę” we współczesnych społecznościach wielokulturowych, które charakteryzuje pluralizm i różnica. Priorytetem jest polityczny wymiar edukacji, uczenie się oraz koncepcja edukacji. Jest to nierozłącznie związane z otwartą przestrzenią debaty, niezgody i „konfliktu”, co stanowi podstawę dla praktyki demokracji. Zaczynając od koncepcji Jürgena Habermasa, dotyczącej deliberatywnej demokracji i strefy publicznej, gdzie już sam autor ukazywał braki tej koncepcji, niewystarczająco odpowiadającej kwestiom związanym z władzą i różnicą, które są tak istotne dla współczesnych społeczności wielokulturowych. Habermas, odnosząc się do koncepcji Chantal Mouffe i Jacques’a Rancière’a na temat „polityczności” i „polityki”, argumentuje, że demokratyczne obywatelstwo powinno być postrzegane jako demokratyczna praktyka, w której wszyscy potencjalni członkowie społeczności mogą w niej aktywnie uczestniczyć i mówić jako równi członkowie niezależnie od ich statusu. Wówczas demokratyczna praktyka może być także doświadczana jako możliwość uczenia się. W konkluzji autor przedstawił koncepcję edukacji dorosłych i jej związek z demokratycznym obywatelstwem we współczesnych społecznościach wielokulturowych.

8

Rethinking the concept of citizenship: ideology, agency and resistance from the margins

63%

Candeias Luna M.

|

tom 17

7-14

PL

Celem niniejszego eseju jest ponowne przemyślenie takich pojęć jak ideologia, sprawczość i opór, aby sproblematyzować sposób, w jaki są one instrumentalizowane przez państwa narodowe w celu stworzenia hierarchicznych kategorii różnicujących pod pojęciem obywatelstwa. Aby zająć się ideą inności, która podtrzymuje dyskursy powstałe wokół obywatelstwa jako elementu nie tylko legitymizującego istniejący system, ale także tożsamości i podmiotowości, które mogą, ale nie muszą, stanowić część głoszonej normy. W trakcie tej podróży zaprezentowane zostaną inne sposoby podejścia do tych pojęć z punktu widzenia tożsamości z marginesu, bez zamiaru głoszenia nowych prawd czy definicji omawianych pojęć, ale z zamiarem podjęcia próby uwidocznienia istniejących luk w systemie oraz tego, jak możemy budować na tych „granicach” i dzięki nim.

EN

This essay aims to rethink concepts such as ideology, agency and resistance in order to problematise how these are being instrumentalised by nation states to create hierarchical differentiating categories under the umbrella of citizenship. In order to address the idea of otherness that sustains the discourses that have been generated around citizenship as an element that not only legitimises the existing system, but also the identities and subjectivities that may or may not form part of the enunciated norm. Through this journey, other ways of approaching these concepts from and for the identities of the margins will be presented, with the intention not to enunciate new truths or definitions of the concepts addressed, but to try to make visible the existing gaps in the system and how we can build on and thanks to these „borders”.

9

Nowe obywatelstwo i patriotyzm na pograniczu kultur: międzykulturowy kontekst

63%

Szerląg A. J.

|

nr 3

52-63

PL

Różnicowanie się kulturowe państw z jednej strony dekonstruuje model homogenicznej wspólnoty narodowej, a z drugiej strony wymaga utrzymania stabilności instytucji demokratycznych w sytuacji, gdy jego odmienni kulturowo obywatele są coraz bardziej odporni na przymusową asymilację i podporządkowanie. Państwo wielokulturowe winno bowiem aktywnie chronić tożsamości kulturowe swoich obywateli. W efekcie ujawniają się dylematy związane z pojmowaniem obywatelstwa i patriotyzmu, dla których kontekstualnymi odniesieniami stają się wielokulturowość na poziomie państwa oraz międzykulturowość na poziomie indywidualnego obywatela. Stąd różne rodzaje nowego obywatelstwa i patriotyzmu, z modelowymi ich ujęciami, których odczytanie autorka czyni przedmiotem artykułu. Eksponuje wielokulturowość ujawniającą nowe obywatelstwo oraz międzykulturowe konotacje patriotyzmu. Jako użyteczne uznaje spojrzenie na te kategorie z perspektywy pogranicza kultur. W odniesieniu do filarów współistnienia na owym pograniczu, dokonuje konceptualizacji obywatelstwa i patriotyzmu. Wskazuje na ich wielowymiarowy charakter o międzykulturowej konotacji. Postrzega je jako czynniki integrujące zróżnicowane kulturowo społeczeństwo. Ich narodowo-kulturowa, tożsamościowa oraz wspólnotowa proweniencja nadaje procesowi integracji międzykulturowy charakter. Tak pojęta integracja sprzyja ewolucji państwa narodowego w kierunku heterogenicznej wspólnoty narodowej, funkcjonującej w jego granicach.

EN

The cultural diversification of states deconstructs the model of a homogenous national community, yet it requires the maintenance of the stability of democratic institutions in a situation where culturally different citizens are increasingly resistant to forced assimilation and subjugation. A multicultural state must actively protect the cultural identities of its citizens. Some dilemmas arise in the understanding of citizenship and patriotism, for which state multiculturalism and interculturalism at the level of an individual citizen become contextual references. Therefore, the subject of this article is the different types of new citizenship and patriotism, with model approaches to them. The author exposes multiculturalism, revealing the new citizenship and intercultural connotations of patriotism. She looks at these categories from a cultural borderland perspective. With reference to the pillars of coexistence identified on the basis of empirical research in this borderland, the author conceptualizes intercultural citizenship and patriotism. She also points to their multidimensional nature with an intercultural connotation. The author sees them as integrating factors of a culturally diverse society. Their national-cultural, identity, and community provenance gives an intercultural character to the integration process. Integration conceived in this way fosters the evolution of the nation-state into a heterogeneous national community operating within its borders.

10

Czy brak naturalizacji wyklucza nową tożsamość narodową? Konstruowanie tożsamości w narracjach wieloletnich imigrantów bez obywatelstwa polskiego

63%

Andriejuk K.

|

nr 4

146-166

PL

Artykuł opisuje narracyjne konstruowanie tożsamości przez osiadłych w Polsce wieloletnich imigrantów, którzy spełniają kryteria naturalizacji, ale nie chcą starać się o obywatelstwo państwa przyjmującego. Wśród przyczyn rezygnacji z polskiego obywatelstwa najczęściej wymieniają uzyskanie statusu pośredniego (karty stałego pobytu), a także zakaz posiadania podwójnego obywatelstwa w państwie pochodzenia oraz trudności biurokratyczne towarzyszące naturalizacji w Polsce. Nie wyklucza to jednak nowej tożsamości narodowej związanej z krajem przyjmującym. Status i doświadczenia biograficzne badanych nie wspierają stabilnej, statycznej wizji przynależności narodowej. W narracjach denizenów to kompetencje kulturowe oraz okres pobytu w danym kraju ujmowane są jako czynniki kształtujące tożsamość i przywiązanie do państwa wysyłającego lub przyjmującego. Bycie na emigracji, nawet wieloletniej i osiedleńczej, oznacza jednak stałe negocjowanie pomiędzy utożsamianiem się z krajem pochodzenia a nową tożsamością wynikającą z zakorzenienia w społeczeństwie przyjmującym.

EN

The article describes narrative construction of identity by immigrants settled in Poland, who do not want to apply for citizenship of the receiving country. The reasons of their disinterest in the Polish citizenship include: obtaining an intermediate status (permanent residence), prohibition of dual citizenship in the country of origin, administrative difficulties associated with naturalisation in Poland. The lack of Polish citizenship does not exclude new national identity connected with the receiving country. Status and biographical experiences of the explored group do not support a static, stable vision of national belonging. In the denizens’ narratives, it is the cultural competences and length of stay in the country that decide about identity and connection to the sending or receiving country. Being an immigrant, even in the cases of long-term migration, means continuous negotiation between the connection with the country of origin and the new identity developed in the receiving country.

11

Ideas of Citizenship and Citizenship Education in Canada

63%

Pogrebnyak V.

|

nr 2

EN

In the research, the comparative pedagogical analysis of approaches to citizenship education in Canada is carried out. Contradictions and debatable aspects of present conceptions of democratic citizenship are exposed, progress of the most important pedagogical theory trends in this sphere of education is set. The conducted research allowed drawing conclusion that preparation of a citizen in the widest understanding is one of the leading tasks of the modern system of public education in Canada. Inconsistencies of approaches to citizenship education and debates on existent conceptions of democratic citizenship are predefined by (1) internal complication, (2) normative character and (3) absence of unity in interpretation of terminology. Present conceptions are differentiated, primarily, by the degree of citizen participation in public life, and are grouped in elite, populist and transitional varieties. At the same time, the main tendency of pedagogical researches on the essence of democratic citizenship in Canada can be categorised as transition from declaration of simple awareness of citizens about their own rights and duties and partiality for the ideals of democracy to stimulation of the initiative contributing to community’s life.

PL

W badaniach została przeprowadzona porównawcza analiza pedagogiczna podejść do edukacji obywatelskiej w Kanadzie. Nowoczesny system edukacji obywatelskiej jest scharakteryzowany jako sposób na rozwój demokratycznego państwa oraz realizację polityki społeczno-gospodarczej i edukacyjnej w tym kraju. Obecnie znaczenie edukacji zależy nie tylko od pozytywnego wpływu na sytuację polityczną, ale przede wszystkim od zapewnienia obywatelskiej odpowiedzialności i aktywności. Potwierdza się, że edukacja obywatelska w pedagogicznej nauce Kanady ma na celu poznanie praw obywatelskich, politycznych i społecznych, zapewniając ich zrozumienie i zaakceptowanie obowiązku i odpowiedzialności za aktywny udział w demokratycznym rządzie kraju. Przeprowadzone badania pozwoliły wyciągnąć wniosek, że przygotowanie obywatela w najszerszym rozumieniu tej definicji jest jednym z głównych zadań nowoczesnego systemu edukacji publicznej w Kanadzie. Obecne koncepcje edukacji obywatelskiej są zróżnicowane przede wszystkim ze względu na stopień uczestnictwa obywateli w życiu publicznym i są zgrupowane w elitarnych, populistycznych i przejściowych odmianach. Jednocześnie główną tendencją badań pedagogicznych nad istotą demokratycznego obywatelstwa w Kanadzie jest przejście od deklaracji prostej świadomości obywateli na temat własnych praw i obowiązków oraz częściowej ideałów demokracji do stymulowania inicjatywy przyczyniającej się do powstania demokracji społeczności i życia społecznego.

12

Republikanizm, ustrój mieszany, kultura sprzeciwu obywatelskiego. Wokół odczytania myśli Jeana-Jacques’a Rousseau przez Philipa Pettita

63%

Lis R.

|

nr 1

125-138

EN

The article proposes a discussion with Philip Pettit’s theses developed in his book On the People’s Terms: A Republican Theory and Model of Democracy and his article “Two Republican Traditions.” Focusing on the so called Italian-Atlantic tradition, Pettit emphasises the linkeage of the ethos of contestatory citizenry and that of mixed constitution as crucial for republicanism. It is no coincidence that understing the tradition of republicanism in such a way, Pettit does not include Jean-Jacques Rousseau, seen rather as a forerunner of communitarism. Yet, one can hardly agree with Pettit’s classification of the republican tradition and - especially - with his reading of Rousseau. In the first place, it is precisely Rousseau’s thought that helps understand that republicanism, after all embodying the idea of citizens’ government, could absorb the values of mixed government only temporarly and conditionally-only until the latter could serve limitate non-civic (non-elective) elements of power. Pettit’s suggestion that the theory of popular sovereignty initiated by Rousseau must undermine the ideals of civic vigilance is also difficult to accept.

PL

W artykule proponuje się dyskusję z tezami Philipa Pettita zawartymi w książce On the People’s Terms: A Republican Theory and Model of Democracy i artykule „Two Republican Traditions”. Skupiając się na tzw. tradycji włosko-atlantyckiej, Pettit wskazywał na kluczowe dla republikanizmu powiązania etosów sprzeciwu obywatelskiego (contestatory citizenry) i ustroju mieszanego (mixed constitution). Nie jest przypadkiem, że do tak pojętej tradycji republikańskiej Pettit nie zaliczył Jeana-Jacques’a Rousseau, uznanego raczej za prekursora komunitaryzmu. Trudno się jednak zgodzić z prezentowaną przez Pettita klasyfikacją tradycji republikańskiej i - zwłaszcza - jego odczytaniem myśli Rousseau. Przede wszystkim to właśnie ta myśl ukazuje najlepiej, że republikanizm, uosabiający wszak ideę rządów obywatelskich, mógł przyswoić wartości ustroju mieszanego jedynie w sposób doraźny i warunkowy - jedynie dopóty, dopóki sprzyjały one ograniczeniu nieobywatelskich (niewybieralnych) czynników władzy. Trudno też przyjąć tezę Pettita, że zapoczątkowana przez Rousseau teoria zwierzchnictwa ludu musi podważać ideały kultury czujności obywatelskiej.

13

Ekstradycja obywatela w świetle Konstytucji RP i wybranych umów międzynarodowych

63%

Brodowski L.

|

nr 5(69)

315-326

PL

Artykuł podejmuje problematykę ekstradycji obywatela polskiego w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i wybranych umów międzynarodowych oraz charakteru, zakresu i znaczenia obywatelstwa w korelacji z potencjalnym wydaniem. Prezentuje poszczególne sposoby ujmowania kwestii obywatelstwa osoby objętej wnioskiem o wydanie przez normy rangi konstytucyjnej wybranych państw i regulujące obrót ekstradycyjny, reprezentatywne umowy międzynarodowe. Celem artykułu jest analiza wiążących norm w zakresie wskazanej problematyki, zarówno tych które kwalifikują obywatelstwo jako obligatoryjną przeszkodę ekstradycyjną, jak i tych które nadają jej charakter przeszkody względnej. W ramach pracy zastosowano tradycyjnie wykorzystywane w naukach prawnych metody badawcze, a mianowicie metodę formalno – dogmatyczną, metodę komparatystyczną oraz metodę historyczno – prawną.

EN

The article deals with the issue of extradition of a Polish citizen in the light of the Constitution of the Republic of Poland and selected international agreements as well as the nature, scope and significance of citizenship in correlation with a potential extradition. It presents the methods of presenting the issue of citizenship of the person covered by the application for the issuance by the constitutional norms of selected states and regulating the extradition turnover of representative international agreements. The aim of the article is to analyze binding norms in the scope of the indicated issues, both those which qualify citizenship as an obligatory obstacle to extradition and those which give it an optional character. As part of the work, the research methods traditionally used in legal sciences were used, namely the formal-dogmatic metod, the comparative metod and the historical-legal metod.

14

Together or Apart? The Russian-Speaking Minority in Estonia and Its (Dis)Integration into Society after 1991

51%

Maj D.

|

nr 2

33-51

PL

Polityka Estonii wobec mniejszości narodowych uchodzi za jedną z najbardziej restrykcyjnych w Europie, czego efektem jest zróżnicowany status osób zamieszkujących państwo oraz bezprecedensowa skala bezpaństwowości. Wynika to z faktu, że po odzyskaniu niepodległości przez Estonię w 1991 r. nie wprowadzono opcji „zerowej”, gwarantującej obywatelstwo dla wszystkich osób zamieszkujących państwo, ale jedynie tym, którzy byli obywatelami Estonii przed aneksją państwa przez ZSRR i ich zstępnym. Pozostali w celu uzyskania obywatelstwa musieli przejść procedurę naturalizacji. Restrykcyjne prawo naturalizacji miało w założeniu wspomóc proces społecznej integracji, niejako wymuszając naukę języka i kultury Estonii. Celem podjętych badań zaprezentowanych w artykule jest analiza założeń polityki Estonii wobec mniejszości rosyjskojęzycznej po 1991 r. W artykule została zweryfikowana hipoteza zakładająca, że polityka Estonii wobec mniejszości narodowych nie sprzyja integracji przedstawicieli mniejszości narodowych z narodem tytularnym. Wpływają na to rygorystyczne wymogi naturalizacji, brak włączenia od początku w proces integracji przedstawicieli mniejszości rosyjskiej, a także aktywność Rosji w regionie państw bałtyckich. Artykuł jest podzielony na trzy części. W pierwszej została przedstawiona geneza mniejszości rosyjskojęzycznej na terytorium dzisiejszej Estonii, w drugiej zostało przeanalizowane funkcjonowanie mniejszości rosyjskojęzycznej w świetle obowiązującego prawa, natomiast w trzeciej stan integracji mniejszości rosyjskiej ze społeczeństwem Estonii i jej identyfikacji z państwem. Przeprowadzona analiza pozwala skonkludować, że trudno jest jednoznacznie ocenić politykę Estonii w zakresie integracji mniejszości rosyjskojęzycznej. Z jednej strony można bowiem wskazać na systematyczny wzrost identyfikacji z państwem, z drugiej natomiast uwidoczniły się istotne dysproporcje w integracji.

EN

Estonia’s policy towards national minorities is considered one of the most restrictive in Europe, resulting in a differentiated status of persons living in the state and an unprecedented level of statelessness. This is due to the fact that after Estonia’s independence in 1991, the “zero option”, which guarantees citizenship to all residents of the state, was not introduced, but only to those who were Estonian citizens before the annexation of the state by the USSR and their descendants. The others had to go through a naturalisation process in order to obtain citizenship. The restrictive naturalisation law was intended to facilitate the process of social integration by forcing people to learn the Estonian language and culture. The aim of the research conducted in the article is to analyse the assumptions of Estonia’s policy towards the Russian-speaking minority after 1991. The article verifies the hypothesis that Estonia’s policy towards national minorities is not conducive to the integration of representatives of national minorities into the titular nation. This is due to the strict naturalisation requirements, the failure to include representatives of the Russian-speaking minority in the integration process from the outset, and Russia’s activities in the Baltic region. The article consists of three parts. The first presents the genesis of the Russian-speaking minority on the territory of present-day Estonia, the second analyses the functioning of the Russian-speaking minority in the light of the applicable law, while the third examines the state of integration of the Russian-speaking minority into Estonian society and its identification with the state. The analysis leads to the conclusion that it is difficult to make a clear assessment of Estonian policy on the integration of the Russian-speaking minority. On the one hand, a systematic increase in identification with the state can be observed, while on the other hand, significant disparities in integration have become apparent.

15

Citizenship and the Role of the Catholic Church in the Modern World

51%

Sitek B.

|

nr 1

249-259

PL

Przedmiotem opracowania jest rola chrześcijaństwa we społeczeństwie wielokulturowym. Uzasadnieniem dla tego rodzaju rozważania jest tocząca się szeroko dyskusja nad związkiem chrześcijaństwa, zwłaszcza katolicyzmu w Polsce, w kulturę narodową. Konieczne jest rozdzielenie funkcji tzw. Kościoła instytucjonalnego, którego zadaniem jest realizacji misji zbawienia, niezależnie od narodowości czy państwa. To chrześcijanie winni brać udział w szeroko rozumianym życiu publicznym, wdrażając swoim życiem i decyzjami wartości chrześcijańskie w praktyce. Gwarantują to im prawa człowieka. Zaangażowanie Kościoła instytucjonalnego w życie publiczne stanowi zagrożenie dla niego samego. Kościół z natury swej jest powszechny i jako taki nie jest związany z żadnym systemem państwowym. Takie rozumienie chrześcijaństwa, pozwoliło na szybki jego rozwój w antycznym Rzymie.

EN

The subject of the study is the role of Christianity in a multicultural society. The ongoing discussion on the relationship of Christianity, especially Catholicism in Poland, and national culture, is the justification for this kind of reflection. It is necessary to separate the functions of institutional Church whose task is to accomplish the mission of salvation, regardless of nationality or state. These are Christians who shall participate in broadly understood public life by implementing Christian values in their lives and decisions. This is guaranteed to them by the human rights. The involvement of the institutional Church in public life constitutes a threat for the Church. The Church is universal in nature and, as such, it is not related to any state system. Such understanding of Christianity allowed for its rapid development in ancient Rome.

16

Partycypacja dzieci a rozwój zaangażowania obywatelskiego

51%

Jarosz E.

|

nr 2(60)

67-87

PL

W prezentowanym opracowaniu podjęte zostały niektóre wątki dyskursu o partycypacji społecznej młodych ludzi w kontekście jej realizowania w społecznościach lokalnych, z intencją ukazania zakresu i możliwości partycypacji lokalnej młodych ludzi oraz próbą wyjaśnienia na czym polega jej niewłaściwa interpretacja i realizacja. Celem rozważań jest też pokazanie znaczenia jakie ma lokalna partycypacja młodych ludzi dla rozwoju obywatelskich społeczności lokalnych i zaangażowania obywatelskiego na poziomie lokalnym i państwowym. Opracowanie przedstawia jedynie zarys rozległego współczesnego dyskursu nad partycypacją dzieci i jej implementacją w życie społeczne.

EN

The paper presents some issues of the discourse on participation of children and young people in the context of its implementation in local communities. The intention of the Author is to show the range and possibilities of local participation of children and youth but also to describe what are the forms of its misuse and false realisation. The Author also aims to indicate what is the meaning of children’s participation for the development of civil societies but also local and state civic engagement. The paper is only a foretaste of existing wide contemporary discourse on children’s participation and its implementation in social life.

17

Zrzeczenie się obywatelstwa polskiego w kontekście konstytucyjnego obowiązku solidarności z innymi

44%

Kowalski G.

|

nr 1 Prawo

115-128

EN

The mutuality of rights and duties of individual and state, resulting from citizenship, is strengthened by constitutional rule of social solidarity which forms one of the bases of Polish political system. Loss of citizenship entails consequences for individual as well as the state, a citizen of which he is. Therefore, waiving of Polish citizenship depends on both the citizen's decision and President's assent, that is supreme representative of state who represents the state in both foreign and domestic relations. The reason why President assents to waiving of citizenship is that the rule of social solidarity says about the relation between the individual and the society and consequently the state which is formed by the society. If citizenship and social solidarity mean definite bonds between the individual and the state – a citizen of which he is – the President, as the supreme representative (the head of state) should assent to break the bonds. There is not complete freedom of President's assent, though. This is so because making the decision, the President should take into account constitutional regulations concerning both the human freedom (his constitutional right to decide about his own life) and social solidarity (constitutional duties resulting from living in a society). Taking the above into consideration, the President ought to make a decision based on conflicted interests carefully balanced (on the one hand particularistic interest of individual and public interest on the other hand).