PL
 |
EN
Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 10

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  mitologia słowiańska
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available Zanim zabłysło światło wiary Chrystusowej. Słowianie w orbicie wiary i kultury pogańskiej
100%
Osadczy O. , Osadczy-Kępka A.
Language. Culture. Politics. International Journal
|
2022
|
tom 1
143-158
PL
Artykuł wprowadza w obecnie mało spopularyzowaną tematykę mitologii dawnych Słowian, przybliża panteon głównych bóstw Słowiańskich, a także wierzenia, kulty i obrzędy sprawowane przez Słowian, zamieszkujących głownie obszary wschodnie. Artykuł jest filologiczną, historyczną i antropologiczną analizą pochodzenia wyrazów, określeń, zwyczajów imion dawnych bogów oraz ich wpływu na współczesną kulturę i religię, a także ich wstępne zestawienie i porównanie z religią chrześcijańską. Opisano także pozostałe zabytki, znaleziska archeologiczne, źródła z czasów słowiańskich i średniowiecznych znajdujące się na obecnych terenach Europy Środkowo- Wschodniej, zostało wyjaśnione ich znaczenie i powiązanie z danym kultem oraz ich losy po chrystianizacji Europy.
2
Content available Światostwórstwo. Motywy solarne i lunarne w dziecięcej poezji Jerzego Ficowskiego
86%
Armatowska J.
|
|
tom 16
240-249
PL
World-creating. Solar and lunar motifs in children’s poetry by Jerzy Ficowski The subject of inquiries in this sketch is an ancient Slavonic fairy tale About Swaróg Swarożyc by Jerzy Ficowski – a work directed to the youngest readers, which the author describes as a theogonical poem. It launches two main interpretative contexts. The first is the specifics of children’s literature, in particular the role of the child as an active recipient of poetry in which the metaphor gains an advantage over morality. The second one – a look at Ficowski’s childhood artwork of solar and lunar motifs through the prism of pre-Slavic beliefs. In the mythological Slavonic pantheon, it was the mentioned in the title Swaróg, the god of the sun and the fire, who occupied the highest position, at the same time ruling life-giving force and deadly power. The author shows how this heterogeneous, dissonant world of the poet reveals a subjective approach to children, treating them as an equal literary readers. Key words: About Swaróg Swarożyc; children’s poetry; children’s imagination; Slavonic mythology; proto-Slavicism; sun; moon;
3
Content available „Wodzenie niedźwiedzia”. O możliwych wariantach interpretacji obrzędowości zapustnej na Górnym Śląsku
86%
Liboska T.
|
|
tom 1
|
nr 1
99-120
PL
Wodzenie niedźwiedzia to jeden z najbardziej wyrazistych i wciąż szeroko kultywowanych na Górnym Śląsku obrzędów zapustnych. Przebieg oraz wewnętrzna struktura obrzędu, a zwłaszcza udział w obrzędzie zoomorficznej postaci niedźwiedzia pozwala na daleko idące poszukiwania interpretacyjnych analogii względem innych faktów kulturowych. Artykuł skupia się przede wszystkim na roli zwierząt w kulturze ludowej oraz porównawczej analizie symbolicznego znaczenia niedźwiedzia w cyklu obrzędów dorocznych. Wnioski końcowe odnoszą się do kulturotwórczej roli zwierzą w odniesieniu do wybranych elementów mitologii.
EN
“Bear guiding” is one of most characteristic and still practiced rites during the carnival period in Upper Silesia. The course and the internal structure of the ritual, especially the participation of a zoomorphic figure of “bear” in the ceremony, allows us to search for the interpretational analogies to other cultural facts. The study is focused on the role of animals in the folk culture and on a comparative analysis of the symbolic meaning of “bear” in the cycle of annual rites. The final conclusion address the culture-shaping role of animals with reference to selected elements of mythology.
4
Content available Elementy folkloru słowiańskiego w powieści Andrieja Rubanowa Финист ясный сокол
81%
Wójcikowska-Wantuch P.
|
|
nr 7
65-84
EN
This article is about the latest novel written by contemporary Russian writer Andrei Rubanov entitled Финист ясный сокол [Finist yasnyy sokol]. The novel was qualified by the author and critics to the Slavic fantasy genre. This genre is gaining more and more popularity among writers and readers on the wave of the Renaissance fairy tale phenomenon in Russian literature at the turn of the 20th and 21st centuries. The plot of the novel by Andrei Rubanov is based on the motifs of Russian folk tales. Constructing the world, the artist presented primarily the texts of Russian folklore, but in order to substantiate the events, he also used ethnographic and historical knowledge about the life of the Early Slavs. The aim of the article was to present and discuss elements of Slavic folklore in the work of Andrei Rubanov. The author of the paper focused on the area of Slavic beliefs: mythology, demonology, pagan rituals and rituals. Elements of Slavic folklore such as the culture of folk laughter and flaw narrative were also presented. One of the basic problems of the novel was pointed out, the disintegration of oral culture and the disappearance of primitive magical thinking in favor of writing culture and Christian worldview.
PL
Artykuł dotyczy najnowszej powieści współczesnego pisarza rosyjskiego Andrieja Rubanowa, zatytułowanej Финист ясный сокол. Utwór został zakwalifikowany przez autora i krytyków do gatunku słowiańskiego fantasy. Gatunek ten zdobywa wśród pisarzy i czytelników coraz większą popularność na fali zjawiska renesansu bajki w literaturze rosyjskiej na przełomie XX i XXI wieku. Fabuła powieści Andrieja Rubanowa opiera się na motywach rosyjskiej baśni ludowej. Konstruując świat przedstawiony, autor sięgnął przede wszystkim do tekstów folkloru rosyjskiego, ale w celu uprawdopodobnienia wydarzeń wykorzystał również wiedzę etnograficzną i historyczną dotyczącą życia Prasłowian. Celem artykułu jest zbadanie i omówienie elementów folkloru ogólnosłowiańskiego w utworze Andrieja Rubanowa. Autorka artykułu skoncentrowała się na obszarze wierzeń słowiańskich: mitologii, demonologii, pogańskich obrzędów i rytuałów. Zostały także przedstawione takie elementy folkloru słowiańskiego, jak kultura ludowego śmiechu i narracja skazowa. Wskazano jeden z podstawowych problemów utworu, czyli rozpad kultury oralnej i zanikanie pierwotnego myślenia magicznego na rzecz kultury piśmiennej i chrześcijańskiego światopoglądu.
5
Content available Nazwy istot nadprzyrodzonych we współczesnej polszczyźnie ze szczególnym uwzględnieniem dziedzictwa słowiańskiego (na materiale Wielkiego słownika języka polskiego PAN)
72%
Bobrowski J.
|
|
nr 4
93-108
PL
Artykuł jest poświęcony nazwom istot nadprzyrodzonych występującym we współczesnej polszczyźnie. Materiał badawczy pochodzi z Wielkiego słownika języka polskiego PAN. Autor omawia przynależność kulturową jednostek leksykalnych, ich znaczenia metaforyczne oraz nacechowanie aksjologiczne. Analiza pola semantycznego dowiodła, że najbardziej znaczący udział mają w nim rodzime wierzenia słowiańskie i polskie, a także tradycja chrześcijańska i antyczna.
EN
The topic of the article are the names of supernatural beings found in contemporary Polish. The research material comes from the Polish Academy of Sciences Great Dictionary of Polish. The author discusses the cultural affiliation of lexical units, their metaphorical meanings and axiological characterization. The analysis of the semantic field proved that it is dominated by native Slavic and Polish beliefs, as well as the Christian and ancient traditions.
6
Content available Świat mitologii słowiańskiej w ujęciu baśniowym. Strategie przekładu nazwy Bjesomar na podstawie utworu Ivany Brlić-Mažuranić
72%
Szymczak K.
|
|
tom 1
39-48
EN
The article is on the subject of literary onomastics – one onimu is an example of three methods presented for translating names depending on the adopted ideas. The choice of method is particularly important because this literature is directed to children who perceive literary texts in a specific way, hence the importance of the selection of an appropriate translation strategy. An important factor to be taken into account during the process of translation is also the author and his intentions. Ivana Brlić-Mažuranić in 1916 released a collection of fairy tales inspired by Slavic mythology and the Pan-Slavic idea. In view of these various factors we can therefore take into account the different techniques that have been demonstrated in the article.
PL
Artykuł podejmuje tematykę onomastyki literackiej – na przykładzie jednego onimu przedstawione zostały trzy metody tłumaczenia nazwy własnej w zależności od przyjętej idei. Wybór metody jest szczególnie ważny, gdyż jest literatura ta kierowana jest do dzieci, które w specyficzny sposób odbierają teksty literackie, stąd tak ważny jest dobór odpowiedniej strategii translatorskiej. Ważnym czynnikiem, który można brać pod uwagę podczas procesu przekładu jest również osoba autora oraz jego intencje. Ivana Brlić-Mažuranić w 1916 roku wydała zbiór baśni inspirowanych mitologią słowiańską i ideą panslawistyczną. W związku z tymi różnymi czynnikami, można więc brać pod uwagę różne techniki, które zostały zademonstrowane w artykule.
7
Content available „Słowiański kryminał”? – na tropie nowego podgatunku slavic fantasy
72%
Mikinka A. E.
|
|
tom 66
|
nr 1
383-401
EN
Contemporary authors have decided to combine the two most popular genres of the 20th and 21st centuries – crime fiction and fantasy – in one novel (or a novel series). The tendency for such experimentation became stronger after the year 2000 as part of postmodern games and having fun with texts as well as on the author-reader axis. As a result of following transformations taking place over the last decades, both fantasy and crime fiction have moved successfully closer towards genre syncretism, taking advantage of mutual intertextual references, permeating their motives, themes, and threads. In the article, we try to answer the question of what are the points of contact between these two seemingly distant literary genres. We analyze two works, assigned to a completely new sub-genre: Slavic crime fiction. What makes them "Slavic"? Why is this sub-genre becoming more and more popular?
PL
W artykule przedstawiono wybrane teksty literackie wydane w ciągu ostatniego dziesięciolecia, starając się odpowiedzieć na pytanie o punkty styczne między fantastyką a kryminałem oraz o to, czy można już mówić o nowym podgatunku: „słowiańskim kryminale”. Punktem wyjścia w analizach i interpretacjach utworów było założenie, iż tendencja do eksperymentowania w literaturze przybrała na sile po 2000 roku w ramach postmodernistycznych gier i zabaw tekstem na osi autor – czytelnik. W wyniku kolejnych przekształceń dokonujących się w ciągu ostatnich dziesięcioleci zarówno fantastyka, jak i kryminał zmierzały coraz bardziej w stronę synkretyzmu gatunkowego, stosując wzajemne intertekstualne nawiązania, przenikania swoich motywów, tematów i wątków. W artykule posiłkowano się ustaleniami z zakresu komparatystyki i intertekstualności.
8
Content available Erbena czarodziejskie kwiecie – motyw magicznych roślin w zbiorze Kytice
58%
Pilarski A.
Bohemistyka
|
2017
|
nr 1
46-58
EN
In this article author discloses world of magical flowers in the poetic works of Karel Jaromír Erben, particularly in the poetic volume Kytice. Erben in his ballads represents nature not only as a work domaine of gods of the Slavs, but also as a way to control mortal ones and impact on their life. Nature is therefore an emanation of divinity and the divine world is a theater in which the role of the director's play countless slavic gods.
PL
W artykule autor opisuje świat magic znych kwiatów w dziełach poe tyckich Karla Jaromíra Erbena, szczególnie w tomiku Kytice. W swoich balladach czeski poeta ukazuje przyrodę nie tylko jako zakres działania bogów słowiańskich, ale także jako sposób kontrolowania istot śmiertelnych oraz oddziaływania na ich życie. Zatem przyroda jest emanacją bóstwa, a boski świat to teatr, w którym rolę reżyserów niezliczonych zabaw pełnią słowiańscy bogowie.
9
Content available Retelling myths and legends in Slavic fantasy
58%
Mikinka A. E. , Mikinka A. E.
Ruch Literacki
|
2020
|
nr 5
10
Content available Obraz ptaków mitycznych (Stratim i Gamajun) w wybra-nych wierszach Konstantina Balmonta i Aleksandra Błoka
58%
Potyrańska A.
|
2020
|
tom Tom 3 Nr XXV
41-58
PL
W twórczości modernistów rosyjskich często spotykamy mitopoetyc-kie obrazy rajskich ptaków, występujących pod różnymi postaciami i imionami: Alko-nost, Sirin, Stratim, Gamajun, Żar-ptak. Niekiedy określa się je ogólnie: „rajski ptak”. Przedmiotem badań są wybrane wiersze Konstantina Balmonta i Aleksandra Błoka, w których pojawia się motyw Stratima i Gamajuna. Naszym celem jest prześledzenie, w jakim stopniu rosyjscy poeci wykorzystują słowiańskie tradycje ludowe i odzwierciedlają je w swoich utworach oraz w jakim stopniu modyfikują odwieczne motywy. Rozpatrywanie motywów zaczerpniętych z mitologii i folkloru w wielu kontekstach dąży do ich herme-neutycznej interpretacji. Analizie poddany został poetycki język analizowanych utworów. W wyniku przeprowadzonych badań wykazano, że tradycyjny obraz ptaków mitycznych w wielu przypadkach ulega poetyckiej transformacji, a ich podstawowa semantyka ulega przekształceniu.
EN
In the works of Russian modernists, we often find mythopoetic images of paradise birds, appearing in various forms and names: Alkonost, Sirin, Stratim, Gama-jun, Firebird, and they are sometimes generally described as “paradise birds”. The subject of the study are selected poems by Konstantin Balmont and Alexander Blok. The goal is to trace to what extent Russian poets use Slavic folk traditions and reflect them in their works and to what extent they modify eternal motifs. Consideration of motifs taken from mythology and folklore in many contexts strives for their hermeneutic interpretation. The poetic language of the given works is analysed and, as a result of the conducted research, it was shown that the traditional image of mythical birds undergoes a poetic transformation, and their basic semantics are transformed.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.