Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Metatheoretical Foundations of Educational Theory. Selected Aspects

100%

Magier P.

|

tom XV(3 (48))

27-44

PL

Artykuł prezentuje analizy metateoretyczne. Ich przedmiotem jest teoria wychowania, natomiast celem jest sformułowanie opisowych uwag metateoretycznych dotyczących wybranych aspektów funkcjonowania teorii wychowania jako subdyscypliny nauk pedagogicznych. W artykule przedstawione zostały uwagi terminologiczne, definicyjne, historyczne i funkcjonalne odnośnie do metateorii oraz do teorii wychowania. W szczególności tekst porusza problemy dotyczące trudności w definiowaniu teorii wychowania, jej normatywnego i opisowego charakteru, zależności teorii wychowania od treści światopoglądowych i ideologicznych.

EN

This article presents metatheoretical analyses. Their subject is educational theory, while the aim is to formulate descriptive metatheoretical remarks on selected aspects of the functioning of educational theory as a sub-discipline of pedagogical science. To that end, the article provides terminological, definitional, historical and functional considerations regarding the metatheory and theory of education. In particular, it addresses the difficulties in defining educational theory, its normative and descriptive character and its dependence on worldview and ideological factors.

2

Navigating Cognitive Innovation

88%

Kristensen M. S. , Loesche F. , Maranan D. S.

|

tom 8

EN

This paper revisits the concept of Cognitive Innovation with the aim of helping newcomers appreciate its (intended) demarcating purpose and relevance to the wider literature on cognition and creativity in the humanities, arts, and sciences. Particular emphasis is paid to discussion of the pitfalls of sense-making and the concept’s affordance. The main argument presented is that proponents of the concept face the dilemma of seeking to demonstrate its transdisciplinary nature and applicability vis-a-vis retaining its semantic distinctness. Proceeding from a classification of Cognitive Innovation as a dispositional construct, we discuss how it feeds into existing research approaches and opens up new sensibilities in related areas. The perspectives of temporality, interdisciplinary balancing, technology, and metatheories are proposed as promising areas for future elaboration of the function of Cognitive Innovation.

3

Morfogeneza światów społecznych i paradygmatyczne możliwości antropologii wojtyliańskiej. Ujęcie Krzysztofa Wieleckiego

63%

Wójtowicz A.

|

nr 1

125-139

EN

How is an advanced critique of the foundations of the social sciences, in particular the foundations of sociology possible with the use of Karol Wojtyła’s philosophical anthropology and critical realism at the same time? Krzysztof Wielecki undertakes such a task in his research into the conditions of any systematically incomplete sociological theory of social action. If the initial thesis about the incompleteness of the theory truly determines the fate of the status of the logical values of the theory – truth, falsehood, or nonsense – its proof from the field of philosophical anthropology is worth seeing in the light of some metatheory, because only some metatheoretical position can validate it. Indeed, critical realism is such a position in Krzysztof Wielecki’s research. The confrontation of critical realism as a paradigm with Karol Wojtyła’s philosophical anthropology reveals the possibility of an enriched critique of the foundations of contemporary sociology in general.

PL

Jak możliwa jest zaawansowana krytyka podstaw nauk społecznych, w szczególności podstaw socjologii z wykorzystaniem realizmu krytycznego i antropologii Karola Wojtyły równocześnie? Zadanie takie podejmuje Krzysztof Wielecki w badaniach warunków niekompletnej systematycznie jakiejkolwiek teorii socjologicznej działania społecznego. Jeśli teza wyjściowa o niekompletności teorii orzeka prawdziwie o losach statusu wartości logicznych teorii – prawdzie, fałszu, ewentualnie nonsensie – jej dowód z kręgu antropologii filozoficznej warto zobaczyć w świetle jakiejś metateorii, bo tylko jakieś stanowisko metateoretyczne może je uprawomocnić. Owszem, takim stanowiskiem jest w badaniach Krzysztofa Wieleckiego realizm krytyczny. Konfrontacja realizmu krytycznego jako paradygmatu, bo taki status mu nadaje Krzysztof Wielecki, z antropologią filozoficzną Karola Wojtyły odkrywa możliwości wzbogaconej krytyki podstaw współczesnej socjologii w ogólności.

4

Metateoretyczne uwagi do koncepcji polityczności Chantal Mouffe w kontekście jej ideologicznych uwikłań

63%

Minkner K.

|

tom 22

53-74

EN

The article contains the thesis that in political science theories a scientific, ideological and philosophical components are so fused that it is impossible to separate them completely. For this reason, the ideological content not only does not undermine the cognitive value of theoretical argument, but even contributes to it — if the relevant criteria are metI think, that the metatheoretical optics is the most appropriate approach to analyse these criteria. It allows not only to describe given theory, but also enables more problematic deconstruction of its conditions and cognitive status. In this article the analysis of this type is presented on the example of Chantal Mouffe’s agonistic conflict theory by taking into consideration three following criteria. First, the ontological and epistemological assumptions of this theory are explained. Secondly, vivisection of the structures and forms of reasoning peculiar to the agonistic paradigm is conducted, followed by the examination of the paradigm’s presence in the scientific discourse. Thirdly, the approaches which are both polemical and supportive for the Mouffe’s theory, but representing different intellectual and ideological circles, are presented.

5

Defining and Analyzing Transformative Learning

51%

Chad H.

|

nr 8

109-124

PL

Pomiędzy badanymi przez nas zjawiskami a nazwami, jakie do nich stosujemy lub teoriami, za pomocą których próbujemy je wyjaśnić występuje istotna różnica. Teoria transformacyjnego uczenia się to opracowany przez ludzi konstrukt mający opisać zjawisko, ale w najlepszym wypadku można go uznać za niedoskonały. Autor zaleca rozdzielenie terminów. Dokładniej, termin transformacja perspektywiczna powinien być stosowany w odniesieniu do teorii Merizowa, ponieważ był on wykorzystywany wyłącznie do jego szczególnej teorii. Termin transformatywne uczenie się należy stosować w odniesieniu do szerokiego zakresu teorii (w tym Merizowa), które próbują opisać i wyjaśnić dramatyczne zmiany w sposobie, w jaki ludzie doświadczają i konceptualizują świat oraz wchodzą z nim w interakcje. Autor wykorzystuje transformatywne uczenie się w badaniach nad edukacją dorosłych, aby zrozumieć doświadczenia weteranów wojskowych przenoszonych z pola bitwy do cywilnego życia, osób, które przeżyły raka piersi i muszą sobie poradzić z psychologicznymi i społecznymi zmianami spowodowanymi przez chorobę, studentów pochodzących z ubogich rodzin, którzy uczęszczają do community college (publicznej szkoły wyższej), a nawet negatywną transformację osób, których postawa uległa radykalizacji w kierunku walczącego terroryzmu. Wiele innych sytuacji może spowodować zmianę w ludziach, a te specyficzne sytuacje kształtują procesy prowadzące do zmiany, a zatem kształtują ostateczne wyniki tej zmiany. Wszystkie teorie i konstrukty zawarte w literaturze na temat transformatywnego uczenia się to nic więcej niż tylko twory człowieka, których celem jest opisanie zjawiska związanego z gwałtownym uczeniem się i zmianą u dorosłych. Wartość transformatywnego uczenia się jako metateorii wiąże się z zapewnieniem konstruktów w formie narzędzi analitycznych, które mogą być wykorzystywane przez naukowców z odmiennych dziedzin podczas wspólnej pracy nad stworzeniem lepszych, użyteczniejszych konstruktów pozwalających zrozumieć to zjawisko. Zidentyfikowano i przedstawiono narzędzia analityczne (definicję, kryteria, typologię) tworzące ramy dla naukowców, pozwalające starannie i jasno rozpatrywać co rozumieją pod słowem „transformacja”. Konieczność bardziej holistycznego, międzydyscyplinarnego pojmowania transformatywnego uczenia się jest uzasadniona, promując w ten sposób stosowanie transformatywnego uczenia się jako metateorii.

EN

There is an important difference between the phenomena we study and the names we call them or theories we use to explain them. Transformative learning theory is a human construction designed to describe a phenomenon, but it is imperfect at best. The author advocates a delineation of the terms. Namely, the term perspective transformation should be used to refer to Mezirow’s theory because it has only ever been used for his specific theory. The term transformative learning should be used to refer to the broad range of theories (including Mezirow’s) that attempt to describe and explain dramatic changes in how people experience, conceptualize, and interact with the world. The author uses transformative learning in adult education investigations to understand the experiences of military veterans transitioning from combat to civilian life, of breast cancer survivors navigating the psycho-social transition of their disease, of students from backgrounds of poverty attending community college, and even the negative transformation of people becoming radicalized into violent terrorism. There are many more situations that cause people to change, and those specific situations shape the processes that lead to change and therefore shape the eventual outcomes of that change. All of the theories and constructs in the transformative learning literature are nothing more than human creations designed to explain the phenomena associated with dramatic learning and change in adulthood. The value of transformative learning as a metatheory is to provide constructs in the form of analytic tools that scholars from disparate disciplines can use in working together to create better, more useful constructs for understanding that phenomena. There are identified and presented the analytic tools (definition, criteria, typology) to provide a framework for scholars to think carefully and with clarity about what they mean when using the word “transformation”. The need in more holistic, interdisciplinary understandings of transformative learning is substantiated, thus promoting the use of transformative learning as a metatheory.