Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Dlaczego warto znać się na magii

100%

Kuczyński J.

Postępy Fizyki

|

2007

|

tom T. 58, z. 6

263-266

EN

It is pointed out that arguments typically used in physics education are more suitable in magic than in physics.

2

Język łaciński w świecie wykreowanym przez J.K Rowling

100%

Niewiadomska M.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2022

|

tom 30

|

nr 4

109-122

PL

In the article “Latin language in the world created by J.K. Rowling” we discuss the spells derived from the Latin language, which were created by J.K. Rowling in the series of books about Harry Potter. Linguistic analysis of spells has shown that incantation formulas derived from Latin constitute the vast majority of all spells. The power of a spell always comes from its etymology. However, it is impossible to indicate the rules according to which the novelist created the formulas of spells. Some recurring features of the linguistic transformations can be discerned. Noted qualities of Rowling’s language include the variety and free use of Latin as a vocabulary base for spells.

3

Bursztyn w magii i lecznictwie

88%

Michalak M.

Wieś Mazowiecka. Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Warszawie

|

2018

|

nr 01

4

Zielony czlowiek

88%

Bogdanowski J.

Aura

|

2002

|

nr 10

32-33

5

Religia a zabobon

88%

Kulbat W.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2011

|

tom 20

129-144

EN

The tragedy of contemporary times lies not only in the lack of faith in God, but also in the invasion of false spirituality. God, the Creator, is replaced with idols, His substitutes. The feeling of spiritual disorientation prevalent today stems from the loss of awareness of essential identity of God. That is why it is worth examining the long-prevailing spiritual threat of practising superstitions, still widespread today. The present paper aims to examine this phenomenon in the light of the current state of knowledge in the fields of history, religious science, psychology and pastoral theology. According to the etymological definition of the word, superstition means idolatrous worship, or the cult of false gods (Lat. Superstitio, Gr. Deisidaimonia). Among many definitions in circulation, the most pertinent one adopted for the purpose of this paper is that superstition is an irrational and feardriven disposition towards impersonal powers, that verges on religious experience, although, simultaneously, is contrary to religion. Superstition relates to a false faith, i.e. beliefs and practices at variance with Christian religion. The present paper discusses some of superstitious practices and attempts to answer the following questions: What is the difference between religion and superstition? What are the underlying historical sources, contexts and conditions for the persistence of superstitious beliefs and practices? Can a notion of „a superstition” from a religious and theological perspective be retained as sensible and useful? Is there a connection between superstitions and rural folk religiosity? The paper also provides an outline of theological assessment of superstitious mindset and practices and gives some pastoral guidelines for the shaping of mature and critical religious attitude, free from superstitions.

6

Magia rewitalizacji w dobie niepokojącej nowoczesności

75%

Radziewicz-Winnicki A.

Relacje. Studia z nauk społecznych

|

2016

|

nr 2

11-27

PL

Artykuł próbuje poddać analizie procesy związane (uwikłane) z metodologiczną, intelektualną i kulturową tradycją takich pojęć, jak magia i rewitalizacja, występujących w naukach społecznych w XXI wieku wraz z odwołaniem się do niektórych możliwych uwarunkowań. Wiele dyscyplin powinno zwrócić uwagę na procesy nazwane związane z modernizacją struktur społecznych poprzez wykorzystanie zawartych w artykule treści. W szczególności ekonomiczne i kulturowe determinanty wybranych problemów oraz kierunek transformacji, który przebiega w polskim demokratyczno-normatywnym porządku społeczeństwa postmonocentrycznego, jest krytykowany nie tylko przez autora, lecz również akademickich profesorów, wykładowców oraz studentów. Jednakże w końcu artykułu autor wyraża własny optymizm co do waloryzacji podnoszonych kwestii, jak i przemawia za stosowaniem problematyki magii rewitalizacji w Polsce oraz w postindustrialnym świecie.

EN

The paper attempts to analyze the processes related to methodological, intellectual and cultural tradition of such notions as magic and revitalization occurring in social sciences in the XXI century with reference to some possible conditions. Many disciplines should pay attention to the processes connected with modernization of social structures through the use of the contents included in this article. In particular, economic and cultural determinants of selected issues and the direction of the transformation that occur in Polish democratic and normative order of post-monocentric society are criticized not only by the author but also university professors, lecturers and students. However, at the end of the paper, the author remains optimistic about the valorization of the issues raised above and the application of the magic of revitalization in Poland and in the postindustrial world.

7

Nieco o liczbach, czyli czym jest 'szczęście' w statystyce

75%

Jarosinski W.

Wiadomości Statystyczne

|

1996

|

tom 41

|

nr 05

8

Sztuka iluzji

75%

Magdalena K.-P.

Kwartalnik Filmowy

|

2015

|

nr 92 Kino polskie i polityka

208-212

PL

Recenzowana książka Justyny Budzik „Filmowe cuda i sztuczki magiczne. Szkice z archeologii kina’ (2015) stanowi ciekawy przykład praktycznego zastosowania an-archeologicznej (wariantologicznej) koncepcji badań nad mediami. Zestawiając poglądy Siegfrieda Zielinskiego z koncepcją kinematografu atrakcji Toma Gunninga, autorka recenzowanej publikacji wypracowuje własny zestaw narzędzi badawczych, których operacyjność wykazuje w analizach takich filmów, jak „Królewna Śnieżka” (2012), Oz Wielki i Potężny (2013), „Iluzjonista” (2010), „Hugo i jego wynalazek” (2011), „Mechanizm serca” (2012), „Monster” (2005) oraz „Babadook” (2014). Jednym z walorów książki Budzik jest możliwość wykorzystania jej w edukacji filmowej – zwarte w Appendiksie scenariusze lekcji zostały przygotowane z myślą o upowszechnianiu wiedzy na temat historii kina wśród uczniów w różnym wieku.

EN

Book review of Justyna Budzik’s „Filmowe cuda i sztuczki magiczne. Szkice z archeologii kina” [„Film Wonders and Magic Tricks. Sketches in Archaeology of Cinema”] (2015). The book is an interesting example of practical application of non-archaeological (variant based) concept of research in media studies. The analysis of Siegfried Zielinski’s views together with Tom Gunning’s notion of cinema of attraction lead the author of the book to formulate her own set of research tools, the usefulness of which she presents in the analysis of such films as „Mirror, Mirror” (2012), „Oz the Great and Powerful” (2013), „The Illusionist” (2010), „Hugo” (2011), „Jack et la mécanique du coeur” (2012), „Monster” (2005) and „Babadook” (2014). One of the qualities of Budzik’s book is that it can be used in film education. The appendix contains lesson plans that can be used to promote the knowledge of film history among students of various ages.

9

Stregoneria e Superstizione in Decreti Sinodali della Diocesi di Bisignano in Calabria (1630-1678)

71%

Katolo A.

Kościół i Prawo

|

2018

|

nr 7 (20) nr 1

19-27

IT

Non c’è cultura storica, che non conosca la magia. Per quanto riguarda la situazione in Calabria, le pratiche superstiziose blasfeme della magia furono ininterrottamente combattute in tutti i Sinodi bisignanesi. Si deve osservare, che la rigidità delle norme ed appropriati interventi pastorali non riuscirono a debellarle definitivamente. I Sinodi di Bisignano, occupandosi di arte magica e di malefici, puntarono su una maggiore opera di catechesi. Al vescovo fu riservata la scomunica per le azioni di sacrilegi, magiche indovini.

EN

The origins of witchcraft and superstition date back to the “wild” world of humanity. The Synods of Bisignano in XVII-th century dealing with magical art and evil, aims at greater catechesis. The documents reserve to the bishop (with attached excommunication) the cases referred to the action of sacrilegious, magicians, fortune tellers. The magical practices are signs of distrust of God.

PL

Magia i wiara w zabobony towarzyszą ludzkości od zarania dziejów. Synody w Bisignano, które miały miejsce w XVII w., zajęły się tym zagadnieniem ze względu na powszechność zjawiska. Dekrety nakazywały duchownym odpowiednie nauczanie w odniesieniu do zabobonów, iż są to znaki nieufności Bogu. Nakładały surowe kary, zarówno na parających się magią, jak i na tych, którzy korzystali z usług takich osób (ekskomunika, kara więzienia).

10

The limits of magic: A study in breaking through barriers in fantasy fiction

71%

Poradecki M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2020

|

tom 57

|

nr 2

113-128

PL

Artykuł to próba analizy magii w utworach Andrzeja Sapkowskiego (cykl o Wiedźminie) i Jarosława Grzędowicza (Pan Lodowego Ogrodu) pod względem jej możliwości, ograniczeń i społecznych konsekwencji jej stosowania. Magia jest gatunkotwórczym elementem literatury fantasy, lecz z większości dzieł np. Władcy Pierścienia Tolkiena czy cyklu o Conanie Roberta E. Howarda czytelnik nie dowiaduje się o niej więcej niż z baśni. Dopiero w znacznie późniejszych utworach Sapkowskiego i Grzędowicza magia zostaje dokładniej opisana. U Sapkowskiego jest naturalną siłą przyrody, którą studiują i rozwijają członkowie akademii. U Grzędowicza to wysoko zaawansowana technologia, mylona z czarami przez pozostających na etapie niskiego rozwoju mieszkańców planety Midgaard. Magia to próba przekroczenia barier, narzuconych przez prawa przyrody, ale także barier społecznych. Niekontrolowany jej rozwój może prowadzić do samozagłady cywilizacji.

EN

The article analyses the theme of magic in the works of Andrzej Sapkowski (the Witcher series) and Jarosław Grzędowicz (Pan Lodowego Ogrodu) in terms of their potential, limitations, and the social consequences of using them. Magic is a genre-forming element of fantasy fiction, yet in most works – e.g. Tolkien’s The Lord of the Rings or Robert E. Howard’s Conan series – readers do not learn about it more than they do from fairy tales. Magic is subject to extensive descriptions much later, i.e. in the works by Sapkowski and Grzędowicz. In Sapkowski’s texts, it is a natural force of nature, which is studied and developed by the members of an academy. In Grzędowicz’s novel, it is a highly advanced technology, often mistaken for spells by the fairly undeveloped inhabitants of the planet Midgard. Magic is an attempt at breaking through barriers enforced by the laws of nature as well as social barriers. An uncontrolled development may lead to the self-annihilation of an entire civilisation.

11

Relacja mistrz – uczeń w nauce współczesnej – kontekst kulturowy

71%

Piasek W.

Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne

|

2019

|

tom 8

|

nr 1

34-42

EN

The article discusses the problem of the master – disciple relationship and its presence in modern science in the context of two models: an objective model of cognition and a constructivist model of cognition.

PL

W artykule podjęto problem relacji mistrz – uczeń i jej obecności we współczesnej nauce w ramach dwóch jej modeli: Obiektywistycznego Modelu Poznania i Konstruktywistycznego Modelu Poznania.

12

Człowiek końca XX wieku – poemat "Walentynki" Tadeusza Różewicza

63%

Psiuk J.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2017

|

tom 35

|

nr 2

EN

The author of the article presents critical look of Różewicz at the globalization of the world. It emphasizes the disappearance of rational cognitive sources and points to the consequences of economic changes of the 20th century. She also identifies marketing as an industrial instrument to reach as many customers as possible, because the modern people used to satisfy spiritual needs with material goods, the effect of this action is astoundingly profitable. Referring to the work of sociologists and political analysts (such as George Ritzer, Jean Baudrillard, Benjamin Barber, Marshall Berman), the author interprets the poem entitled Valentine’s Day (poem from the end of the 20th century) as a human response to participation in the consumed world. The analysis of the text shows a critical attitude towards the contemporary media, but not without a witty sense of humor, typical to Różewicz’s writing.

PL

Artykuł przedstawia krytyczne spojrzenie Różewicza na ulegający globalizacji świat. Podkreśla zjawisko zanikania racjonalnych źródeł poznawczych oraz wskazuje na sprawczą moc magii, stosowanej przez marketing. Odnosząc się do prac socjologów i politologów [Georg Ritzer, Jean Baudrillard oraz Benjamin Barber], interpretuje poemat autora Niepokoju [Walentynki (poemat z końca XX wieku)] jako reakcję człowieka na uczestnictwo w skonsumowanym świecie. Analiza tekstu ukazuje krytyczny stosunek do współczesnych mediów, nie wyzbyty jednak charakterystycznego Różewiczowi czarnego humoru.

13

Virgilio, le streghe e la sposa di San Francesco nella "Divina Commedia"

63%

Balducci M. A.

Italica Wratislaviensia

|

2021

|

nr 12.2

131-147

EN

Through the hermeneutic-symbolic study of the Dantean figures of Virgil, the witches Manto and Erichto, and the mysterious woman loved by St. Francis, we reflect on the sense of magic and thaumaturgy in the Divine Comedy, presenting a new theological interpretation of the secret doctrine of "Inferno" IX. Virgil is shown in Dante’s poem as the great Roman poet and as the magician of the Neapolitan folkloric traditions of the Middle Ages; he is celebrated but also ridiculed for his limitations. The Christian world, in fact, transcends the pagan idea of magic being Nature’s proud minister, to advance a more complex thaumaturgic concept that indicates a miraculous event belonging not only to man but to the divine that is fused into the human dimension. Along these lines, the most essential characteristics and differences of Virgil the Magician’s two infernal journeys in the Divine Comedy are analysed in detail: first, the one that is determined by the spells of Erichto, Lucan’s witch, and which is therefore the work of ancient pagan black magic; second, the one that is Christianly predisposed by angelic inspiration, that is, by Beatrice, who is the symbol of a newer “celestial magic,” which is, in turn, a special thaumaturgic power indicated by the paradisiac episode of St. Francis and his wife.

IT

Attraverso uno studio ermeneutico-simbolico delle figure dantesche di Virgilio, delle streghe Manto ed Erichto e della sposa di San Francesco si riflette sul senso del magico e del taumaturgico nella "Divina Commedia", proponendo una nuova interpretazione teologica della segreta “dottrina” a cui si allude nel canto IX infernale. Virgilio viene mostrato nel poema dantesco come il grande poeta latino e come il mago delle tradizioni folkloriche napoletane del Medioevo: così è celebrato ma anche ridicolizzato per i suoi limiti. Il mondo cristiano, infatti, trascende l’idea pagana della magia che è la signora orgogliosa della natura, per avanzare un “concetto magico” molto più vasto e complesso, evento non più soltanto dell’uomo ma del divino che è fuso e integrato nell’uomo. Su questa linea, si analizzano nei dettagli le più essenziali caratteristiche e differenze dei due viaggi infernali del mago Virgilio nella Divina Commedia: quello che è determinato dagli scongiuri di Erichto, la strega, ed è dunque opera di magia nera pagana antica, e quello che è predisposto cristianamente dall’ispiratrice angelicata, cioè da Beatrice che è simbolo della bellezza foriera di una “magia celestiale” più nuova, cioè una forma di taumaturgia indicata dalla figura paradisiaca di San Francesco e dalla sua sposa.

14

Hoodoo - między magią a religią

63%

Mączka E. M.

Nurt SVD

|

2013

|

nr 1

188-203

PL

W dzisiejszym świecie człowiek żyje szybko, nie oglądając się za siebie oraz nie planując przyszłości, a religijność często spychana jest na drugi plan. Wiara, religia nie są atrakcyjne dla współczesnego człowieka, ponieważ wiążą się z pewnymi ograniczeniami tj. przestrzeganiem nakazów i zakazów. Podczas gdy religia wychodzi z dzisiejszego kanonu mody, młodzi ludzie coraz bardziej fascynują się magią lub wróżbiarstwem. Artykuł wprowadza czytelnika w nową formę religijności jaką jest hoodoo. Największym zainteresowaniem – w USA i w świecie – cieszy się nowoorleańskie hoodoo. System ten reprezentuje bogatą „mieszankę” różnych elementów zaczerpniętych z wielu religii i ciągle rozwija się. Autorka artykułu podjęła próbę nakreślenia podstawowej metodyki badania hoodoo; usiłowała też odpowiedzieć na pytanie: czy hoodoo należy sytuować po stronie magii czy religii? Zaskakujący jest brak zainteresowania omawianą formą religijności przez teologów.

EN

In today’s world people live quickly, do not look back, and do not plan the future, whereas religion is often pushed into the background. Faith, religion – are not attractive to modern man, because they involve some limitations such as compliance with the dos and don’ts. While religion is out of the canon’s fashion, young people are increasingly fascinated by the magic and divination. The present article introduces the reader into a new form of religion which is a hoodoo. The greatest interest – in the U.S. and the world – has a New Orleans’ hoodoo. This system represents a rich “mixture” of different elements originating from different religions and still growing. The present author has attempted to outline the basic methodology of the hoodoo study, also tried to answer the question whether hoodoo should be situated on the side of magic or religion? What is surprising is the lack of interest in this form of religiosity among the theologians.

15

Negatywne oraz pozytywne aspekty w cyklu powieściowym „Harry Potter” J.K. Rowling

63%

Adamczyk E.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2014

|

nr 21

215-229

PL

W niniejszym artykule omówiony jest problem ewentualnych zagrożeń duchowych wywołanych wśród dzieci i młodzieży na skutek czytania i zainteresowania się serią powieści o Harry’m Potterze J.K. Rowling. Zostają przytoczone argumenty za i przeciw powieści o młodym czarodzieju z Hogwartu. Przeciwnikami omawianego dzieła, których opinie znajdują się w artykule, są demonolog Aleksander Posacki, niemiecka pisarka Gabriele Kuby, włoski egzorcysta Gabriele Amorth i inni. Natomiast autorami wyrażającymi się pozytywnie o sadze o Harry’m Potterze” są m.in. publicysta watykańskiego dziennika „L’Osservatore Romano” Antonio Carriero, włoski filozof Rocco Buttiglione, siostra zakonna Edyta Pielas i inni. Przytoczone argumenty przeciwko omawianemu dziełu Rowling to m.in. wprowadzanie dzieci i młodzieży w świat okultystyczny oraz relatywizowanie dobra i zła. Do pozytywnych aspektów powieści Rowling zostały zaliczone m.in. ukazanie wartości uniwersalnych, takich jak przyjaźń i miłość oraz nawiązanie do symboli chrześcijańskich. Autorka artykułu stoi na stanowisku zdroworozsądkowego podejścia do omawianego tematu oraz aby nie demonizować przesadnie treści tej powieści. W celu uniknięcia ewentualnych rozterek rodziców, wychowawców i katechetów, zatroskanych o duchowe dobro ich podopiecznych, proponuje autorka inne pozycje książkowe, zgodne z chrześcijańską wizją świata.

EN

This article discusses the problem of possible spiritual threats caused in children and teenagers by reading and taking interest in the Harry Potter novel series by J.K. Rowling. There are brought forth arguments for and against the novel about a young wizard of Hogwart. The opponents of the discussed work, whose opinions are included in this article, are the demonologist Aleksander Posacki, the German writer Gabriele Kuby, the Italian exorcist Gabriele Amorth and others. However, the authors expressing positive opinions about Harry Potter are among others the journalist of Vatican journal „L’Osservatore Romano” Antonio Carriero, the Italian philosopher Rocco Buttiglione, the nun Edyta Pielas and others. The mentioned arguments against the work in question include among others introducing children and teenagers into the occult world and relativisation of the good and evil. Among the positive aspects of the novel by Rowling are included among others showing universal values, such as friendship and love, and the references to the Christian symbols. The author of this article represents the common sense approach to the discussed issue and suggests not demonizing this novel too much. To avoid any possible doubts of parents, educators, and catechists, concerned about spiritual welfare of their wards, the author suggests other books, being in accord with the Christian vision of the world.

16

Między magią a racjonalnością

63%

Kijko M.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2022

|

tom 117

|

nr 1

168-174

EN

The review of: Kmita, Jerzy. Magiczne źródło kultury [The Magical Source of Culture]. W: Jerzy Kmita. Dzieła wybrane, red. nauk. Dorota Angutek, Andrzej P. Kowalski. T. XVII. Poznań: Fundacja Instytut im. Jerzego Kmity, 2021.

17

Magičeskie performativy v zagovorach i kalendarnych pesnjach Vostočnych Slavjan

63%

Judin A. V.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2001

|

tom 13

139–148

PL

Dla człowieka religijnego czasowniki proszę, błagam są prośbą skierowaną do Boga lub świętych, nigdy zaś wyrazem woli mówiącego. Te same formy, użyte z wiarą w osiągnięcie rezultatu w tekstach zamówień, są magicznymi performatywami, z punktu widzenia bowiem wygłaszającego tekst dokonuje się realna zmiana w obiektywnym świecie rzeczy. Mówiąc obiecuję, proszę zamawiający zmienia nie obiektywne położenie rzeczy otaczającego świata, lecz swoje odniesienia z innymi ludźmi. Performatyw jawi się nie tylko jako słowo, lecz jako czynność. Zamówienia, kolędy, pieśni wołoczebne są tzw. magicznymi tekstami performatywnymi. Podstawą do takiego potraktowania jest funkcja całego tekstu. Zamówienie może nie zawierać czasowników typu zaklinam, szepczę, a kolęda – pozdrawiam, winszuje, a ciągle pozostanie magicznym tekstem performatywnym, jeśli zachowa swoją intencję i funkcję. W przypadku używania w funkcji zamówień tekstów cerkiewnych lub apokryficznych modlitw, niemożliwe staje się rozgraniczenie performatywnych tekstów magicznych od religijnych ze względu na nieznaną ukrytą intencję wygłaszającego: to, czy zwraca się do sił wyższych z modlitwą, która może pomóc, a może nie być usłyszaną, czy też jako mag, przekonany co do niewątpliwej efektywności swoich działań. W pierwszym wypadku zamówienie, które jest tekstem folkloru, okazuje się modlitwą, a obecne w nim performatywy – religijnymi; w wypadku drugim – zamówienie jawi się jako przykład werbalnej ludowej magii.

EN

For a religious person, the verbs proszę ‘I’m asking you for’, błagam ‘I’m begging you’ are requests addressed to God or the saints, never a manifestation of the speaker’s will. The same forms, used with a firm belief in their effectiveness in magic spells, serve as performatives: from the point of view of the speaker, the result is a real change in the objective world. By saying obiecuję ‘I promise’ or proszę ‘Pm asking you for’, the speaker does not change the objects of the world but his or her relationships to other people. A performative verbs is not only a word but an action. Magic spells, Christmas carols, spring ‘wishing’ songs (pieśni wółoczebne) are the so called magic performative texts, a term justified by the function of a particular text as a whole. A magic spell need not contain the verbs zaklinam ‘I cast a spell’ or szepczę ‘I am whispering’; similarly, a carol need not contain the verbs pozdrawiam ‘I am greeting (someone)’ or winszuję ‘I wish (someone something’, ‘I congratulate (someone)’. Yet, they remain performative texts if they preserve their intention and function. In the case of orthodox texts or apocryphal prayers used as magic spells, it is impossible to distinguish magic performative texts from religious texts. This is due to an unknown, hidden intention of the speaker: whether the text is a prayer, which may help but need not necessarily be heard, or whether the speaker is a sorcerer convinced that what is being done will be effective. In the former case, a magic spell, which is a text of folklore, proves to be a prayer, and the performatives which it contains are of religious type. In the latter case, a spell appears to be an example of verbal folk magic. The identification of the magic or religious intention of the speaker provides the basis for the recognition of two distinct groups of performative verbs and of whole texts with performative meaning: magic performatives and religious performatives. Both groups stand in opposition to all other verbs and texts because from the point of view of someone convinced of the effectiveness of magic or someone religious, use of words/texts leads to direct changes in the objective world, which depends on the will of the real or presupposed addressee of the utterance, should such an addressee exist.

18

Osika w ludowym językowym obrazie świata

63%

Marczewska M.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

1995

|

tom 7

97–115

PL

Celem artykułu jest odtworzenie (utrwalonego w języku i kulturze) obrazu drzewa, które w tradycji ludowej jest niezwykle silnie obciążone ładunkiem „niesamowitości”, mianowicie – osiki. Obraz osiki utrwalony w języku i kulturze ludowej jest konsekwencją pewnego nadrzędnego przyporządkowania tego drzewa do drzew złych (jedyne drzewo, które się trzęsie), powiązanych z diabłem, istotami o medialnej naturze i wszelkimi szkodliwymi mocami (magią). Podporządkowanie takie zostało utrwalone (częściowo) w nazwach tego drzewa zróżnicowanych terytorialnie. Układ kategorii i ich wypełnienie określoną treścią świadczy o tym, że obraz osiki jest rezultatem swoiście interpretowanych zjawisk otaczającego świata i oddaje punkt widzenia człowieka stykającego się z przyrodą i zastanawiającego się nad wszystkim, co w przyrodzie nieoczekiwane, tajemnicze i nie do końca objaśnione.

EN

The aim of the article is to recreate the image of the tree (rooted in language and culture), which has a strong charge of 'incredibility' in the folk tradition, namely, the image of the aspen. The view of the aspen perpetuated in folk language and culture is the consequence of a certain superordinate assignment of this tree to the category of evil trees (the only tree that trembles), related to the devil, creatures of a mediatory nature, and all kinds of evil forces (magic). Such a perception has been (partly) perpetuated in the diverse names of this tree that depend on the region a given name can be found. The arrangement of the categories and their particular content shows that the view of the aspen is the result of the phenomena of the outside world that are interpreted in a peculiar way, and also reflects the vantage point of a human being that comes in contact with nature and wonders about everything in nature that is unexpectable, mysterious, and not full explained.

19

Magia, duchy i głosy w wybranych utworach Josepha Conrada.

63%

Łukasiewicz A.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2018

|

tom 36

|

nr 2

EN

The paper examines various aspects of magic, ghosts and voices in selected works by Joseph Conrad who repeatedly drew on some unnatural occurrences, though they were frequently depreciated by the author himself. In his artistic output Conrad created many such complex figures that may pose a challenge in an interpretative process. Thus, the goal of this paper is to explore the functions of magical and spectral manifestations in Conrad’s writing in order to show certain tendencies that can be discerned while studying the subject matter. As a result of the given analysis it is possible to notice similarities and differences between manifestations of the supernatural presented in Conrad’s texts as well as to propose a classification of these phenomena, which reflects the multidimensional nature of Conrad’s artistic style.

PL

Niniejszy artykuł bada istotę magii, duchów i głosów w wybranych utworach Josepha Conrada, który niejednokrotnie czerpie inspiracje z nadnaturalnych zdarzeń – motywu często deprecjonowanego przez samego pisarza. W swoim dorobku artystycznym angielski autor stworzył wiele złożonych osobliwości będących wyzwaniem w procesie interpretacji. Dlatego też główny cel artykułu sprowadza się do przedstawienia funkcji magii i zjaw w tekstach Conrada oraz zobrazowania konkretnych tendencji i zależności w odniesieniu do przedmiotu badań. Analiza umożliwia ukazanie podobieństw i różnic między różnorodnymi formami magii i istotami spirytualnymi zaprezentowanymi w poszczególnych tekstach, jak również zarysowanie klasyfikacji omówionych zjawisk, które odzwierciedlają wielowymiarowy charakter artystycznego stylu Conrada.

20

Głos Syreniusza w sprawie wykorzystywania roślin w magii

63%

Kowalczyk S.

Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura

|

2020

|

tom 1 (12)

17-31

EN

The subject of the article is “Zielnik herbarzem z języka łacińskiego zowią…” (In English: “Herbarium”) by Szymon Syreński, also known as Syrenius, published in 1613 by the printing house of Bazyli Skalski. The thoughts of the eminent Polish botanist and physician presented in this work concern two issues: the expression of the author's attitude towards plant witchcraft (love and protective magic) and the assessment of people (alchemists, witch doctors, traders) dealing with secret practices in which particular species were used. The theses of the author were discussed having taken into account the position of Renaissance medicine and the role of natural and demonic magic in the life of society at that time. The important context for the analyses conducted herein is also the presentation of the work of Syrenius juxtaposed with other literary texts and treatises from the 16th and 17th centuries, the authors of which dealt with similar issues (incl. “Czarownica powołana or Postępek prawa czartowskiego przeciw narodowi ludzkiemu”). The article is based on the researches of literary scholars, general and medicine historians as well as anthropologists.