Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Analiza zmian ciśnienia wewnątrzczaszkowego i ciśnienia perfuzyjnego u pacjentów po operacjach mózgowych

100%

Juniewicz H. , Wroński J. , Mierzwa J. , Zub L.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2000

|

tom R. 46, nr 10

17-21

PL

W pracy przedstawiono analizę zmian ciśnienia wewnątrzczaszkowego (Intracranial Pressure - ICP) i ciśnienia perfuzyjnego (Cerebral Perfusion Pressure - CPP) u 273 pacjentów leczonych w Klinice Neurochirurgii Akademii Medycznej we Wrocławiu w latach 1994-1997 po operacjach guzów mózgu (132), tętniaków (56), krwiaków urazowych (60) i krwiaków samoistnych (25). Stosowano standardowe leczenie pooperacyjne z indywidualnym prowadzeniem każdego pacjenta w zależności od rodzaju schorzenia i aktualnego stanu. Stan neurologiczny pacjenta przy wypisie określono wg Glasgow Outcome Scale (GOS). Określono wartości średnie i przedziały istotności ICP i CPP dla każdej grupy GOS w kolejnych trzech dniach po operacji w zależności od rodzaju schorzenia. U wszystkich pacjentów stwierdzono charakterystyczne przebiegi zmian ICP i CCP, niezależnie od rodzaju schorzenia, zaś zależne od ciężkości i stanu chorych.

EN

Analysis of Intracranial Pressure (ICP) and Cerebral Prefusion Pressure (CPP) values in 273 patients treated in years 1994-1997 in the Department of Neurosurgery, Wroclaw Medical University after cerebral tumours (132), aneurysms (56), traumatic (60) and spontaneous (25) haematomas operations is presented. Standard postoperative traetment with individually adapted management depending on a patient state was administrered. Neurological state of patients at the discharge was qualified according to Glasgow Outcome Scale (GOS). Mean values and Confidential Intervals (CI) of ICP and CPP for all the GOS groups and types of diseases during the first three days after operation were determined. Characteristic changes of ICP and CPP in all of the groups, depending on severity of state and kind of ilness, was stated. The necessity of intensive treatment of ICP rises and CPP changes in the earliest phase (first day) after operation was stated which influences the results of treatment greatly.

2

Mózg, umysł i edukacja – znaleźliśmy drogę, czy błądzimy po bezdrożach?

100%

Pawlak B.

Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo

|

2020

|

tom 48(2)

59-68

PL

W ostatnich latach jesteśmy świadkami intensywnego rozwoju wielu nowych obszarów badań i dociekań naukowych, do których niewątpliwie należą te określane mianem neuroscience, czyli koncentrujące się na badaniu ludzkiego mózgu i układu nerwowego. W artykule dokonano przeglądu opinii na temat możliwych prób odniesienia wyników badań nad mózgiem do warunków szkolnych oraz koncepcji nauczania i uczenia się. Analizie poddane zostały pojęcia: neurodydaktyka, neuropedagogika oraz neuroedukacja. Przedstawiono także autorską propozycję pojmowania neuroedukacji jako aktywności ukierunkowanej na: 1) rozwój procesów poznawczych uczących się osób oraz uświadamianie istnienia tych procesów; 2) edukację zarządzania procesami uczenia się; 3) poznawanie i coraz lepsze rozumienie procesu uczenia się przez pryzmat funkcjonowania: mózgu, umysłu i edukacji. Tak rozumiana neuroedukacja jest zdaniem autorki szansą na nową perspektywę wglądu w procesy uczenia się, a w dalszej perspektywie – nauczania. Może być zatem adresowana nie tylko do uczniów i studentów, lecz także do nauczycieli. Zarysowany w artykule kierunek rozważań nad neuroedukacją wpisuje się, w ocenie autorki, w myślenie o konstruktywistycznej odmianie, obiektywistycznego dziś, zdaniem Doroty Klus--Stańskiej, paradygmatu neurodydaktyki.

3

Korzystny wpływ selenu i magnezu na obniżenie stresu oksydacyjnego w mózgach szczurów zatruwanych alkoholem

88%

Markiewicz-Górka I. , Zawadzki M. , Januszewska L. , Pirogowicz I. , Pawlas K.

Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine

|

2012

|

tom 15

|

nr 2

55-63

EN

The aim of the study was to estimate the influence of supplementation with selenium and/or with magnesium the activities of antioxidative enzymes and alleviation of oxidative stress induced by ethanol in the rats brains. Forty male rats of Wistar strain were organized into five groups: 1 control and 4 groups which were given to drink alcohol. Rats were intoxicated with 15% solution of ethanol 4 days a week, and tap water and also water supplemented with selenium (0.4 mg Se/l), magnesium (100 mg Mg/l) or simultaneously with magnesium and selenium for the next 3 days. The experiment has been carried out for over 3 months. The intoxication of rats with ethanol decreased catalase activity (about 20%) and significantly (about twice) rose the concentration of malonylodialdehyde (MDA) in brains in comparison with the control animals. Magnesium and/or selenium administration increased catalase and superoxide dismutase activities and lowered concentration of MDA in brains. In rats drinking alcohol increase of activity of glutathione peroxidise (GPx) was noted. The highest glutathione peroxidase and catalase activities were found in brains of rats supplemented with magnesium and selenium simultaneously. Conclusions: Increased supply of Se and/or Mg during the periods of abstinence increases the activities of enzymes neutralizing free radicals and lessens oxidative alcohol induced stress in brains of rats.

PL

Celem pracy była ocena wpływu suplementacji selenem i/lub magnezem na aktywność enzymów antyoksydacyjnych i złagodzenie, indukowanego przez alkohol, stresu oksydacyjnego w mózgach szczurów. 40 szczurów, samców, szczepu Wistar podzielono na 5 grup: 1 kontrolną i 4 grupy pijące alkohol. Szczury zatruwane alkoholem otrzymywały do picia 15% roztwór etanolu przez 4 dni w tygodniu, a przez kolejne 3 dni podawano im czystą wodę lub wodę z dodatkiem magnezu (100 mg Mg/l H2O), selenu (0,4 mg Se/l H2O) lub jednocześnie magnezu i selenu. Eksperyment prowadzono przez 3 miesiące. Zatruwanie szczurów etanolem, powodowało obniżenie aktywności katalazy (o 20%) i znaczący (blisko dwukrotny) wzrost stężenia malonylodialdehydu (MDA) w mózgach w porównaniu do zwierząt kontrolnych. Podawanie szczurom magnezu i/lub selenu zwiększało aktywność katalazy i dysmutazy ponadtlenkowej oraz obniżało stężenie MDA w mózgach. U szczurów pijących alkohol obserwowano także wzrost aktywności peroksydazy glutationowej (GPx). Aktywności peroksydazy glutationowej i katalazy w mózgach były najwyższe u zwierząt, którym jednocześnie podawano Mg i Se. Wnioski: Zwiększenie podaży Se i/lub Mg w okresach abstynenckich powoduje wzrost aktywności enzymów neutralizujących wolne rodniki i obniżenie stresu oksydacyjnego w mózgach szczurów.

4

Powrót do źródeł

88%

Tadeusiewicz R.

|

2005

|

tom T. 5, Nr 1-2

2-15

PL

Neuronów i sieci z nich zbudowanych, jako żywych, dynamicznych części organizmu, nie powinno się rozpatrywać w sposób statyczny. Tylko dynamiczny model, nie zawierający nadmiernych uproszczeń, może się okazać narzędziem użytecznym do celów badawczych. Wygodnym i łatwo dostępnym sposobem tworzenia takich modeli jest wykorzystywanie do tego celu szeroko znanych narzędzi, używanych obecnie do tworzenia sieci neuronowych dla potrzeb rozwiązywania przy ich pomocy różnych złożonych problemów. A ponieważ systemy do tworzenia sieci neuronowych powstały początkowo właśnie z ciekawości badaczy, chcących poznać strukturę i działanie mózgu, a dopiero potem były użyte do rozwiązywania problemów obliczeniowych - zabieg taki nazwano w tytule tej pracy "powrotem do korzeni". Należy mieć nadzieję, że metody i narzędzia do symulacji komputerowej sieci neuronowych, wyposażone w odpowiednią metodologię experiment in computo, staną się wkrótce dla neurobiologów narzędziem badawczym takim samym, jak oscyloskop rejestrujący impulsy naturalnych neuronów czy mikroskop pokazujący ich strukturę. Dane uzyskane na tej drodze są wprawdzie tylko aproksymacją rzeczywistości i wplecione są w iteracyjny ciąg składający się z zastosowania narzędzia komputerowego do interpretacji danych oraz uzyskiwania nowych danych na gruncie biologii, jednak i tak jest to jedno z najdoskonalszych narzędzi, jakie neurobiologia miała kiedykolwiek w swojej dyspozycji.

EN

Modelling of the human brain was the initial goal of the first applications of neural networks. Later it appeared, that artificial neural networks became a very useful and effective tool in modelling of complex problems in almost all domains. The objective of the work is the presentation of the results of research conducted nowadays in the field of the original applications of neural network approach, which were focused on modelling of brain functionality.

5

Techniki i ćwiczenia harmonizujące pracę półkul mózgowych w nauczaniu języka polskiego jako obcego

88%

Prędota J.

Kwartalnik Polonicum

|

2017

|

nr 24

10-15

EN

Techniques and excercises influencing both, right and left hemispheres of the brain in teaching Polish as a foreign language briefly shows how people are learning foreign language and how to make this process more effective using methods and techniques of stimulating right hemisphere of the brain.

6

Mózg, społeczeństwo i wolna wola

88%

Hohol M.

Zagadnienia Filozoficzne w Nauce

|

2013

|

nr 53

271-280

PL

Recenzja książki: Michael S. Gazzaniga, Kto tu rządzi – ja czy mój mózg? Neuronauka a istnienie wolnej woli, przeł. Agnieszka Nowak, Smak Słowa, Sopot 2013, s. 208.

7

Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji pt. „Explaining the Mind. Perspectives on Explanation in Cognitive Science”

88%

Juszka D.

Zagadnienia Filozoficzne w Nauce

|

2014

|

nr 56

131-139

PL

Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji pt. „Explaining the Mind. Perspectives on Explanation in Cognitive Science”.

8

Interfejsy mózg-komputer - krótka historia

75%

Michnik A.

|

2021/2022

|

tom vol. 10/11

58--67

PL

Nie tak dawno temu, interfejsy mózg-komputer były jedynie domeną powieści science-fiction. Obecnie dla wielu osób niepełnosprawnych ruchowo, interfejsy mózg-komputer stają się powoli nadzieją na przywrócenie lub kompensacje utraconych funkcji. Niezależnie od branży medycznej, interfejsy mózg-komputer stanową również bardzo interesujący temat dla firm działających w branży rozrywkowej czy mediach społecznościowych. W artykule zostały przedstawione najpopularniejsze techniki odczytywania aktywności mózgu wykorzystywane w interfejsach mózg-komputer. Przedstawiono również przykłady najnowszych prac prowadzonych w tej dziedzinie.

EN

Not so long ago, brain-computer interfaces were only the domain of science fiction novels. Currently, for many people with motor disabilities, brain-computer interfaces are slowly becoming a hope for restoring or compensating for lost functions. Regardless of the medical industry, brain-computer interfaces are also a very interesting topic for companies operating in the entertainment and social media industry. The article presents the most popular brain activity reading techniques used in brain computer interfaces. Examples of recent work in this field are also presented.

9

Mózg „dzieci sieci” w świetle neurobiologii i neuropedagogiki

75%

CHOJAK M.

|

nr 1

121-128

PL

Pojęcia „dzieci sieci” czy „cyfrowi tubylcy” są obecnie powszechnie znane i stosowane. Ich twórcy już kilkanaście lat temu postawili hipotezę, że mózg dzieci, które wychowały się w świecie nowych technologii funkcjonuje inaczej niż ich rówieśników, którzy z telewizorem czy kompute-rem mieli ograniczony kontakt. Rozwój nowoczesnych technik badania mózgu pozwolił potwier-dzić te założenia. Niniejszy artykuł ma na celu zaprezentowanie wybranych badań dokumentują-cych fakt, że kontakt z mediami ma realny wpływ na budowę mózgu, a co za tym idzie – na jego funkcjonowanie. Są to istotne informacje zwłaszcza dla nauczycieli małych dzieci. Współczesne badania wskazują bowiem, że pełna cyfryzacja przedszkoli i edukacji wczesnoszkolnej może być dla małych uczniów bardzo szkodliwa.

EN

The concepts of “network children” and “digital natives” are now widely known and used. Their creators have been hypothesizing that the brains of children who have grown up in the world of new technologies have functioned differently than their peers, who have had limited contact with the TV or computer. The development of modern brain research techniques has helped confirm these as-sumptions. This article aims to present selected studies documenting the fact that contact with the media has a real impact on the brain's structure, and thus on its functioning. These are important information especially for young children teachers. Contemporary research indicates that full digitiza-tion of kindergarten and early school education can be very harmful for small pupils.

10

Neurodydaktyczne metody nauczania

75%

Ziółkowski P.

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Gospodarki, seria Edukacja - Rodzina - Społeczeństwo

|

2019

|

nr 4

93-115

EN

The article is devoted to the recently extremely popular subject of neurodidactic teaching methods. Wincenty Okoń in his first edition of the textbook General Teaching (1962) already pointed out that the student then absorbs the most knowledge when active. Today, many people rediscover this statement, encapsulating themselves in the term neurodidactics and pointing to its numerous examples, including mnemotechnics, decision trees, mind maps and more. These and other methods of teaching in the area of neurodyactics are aimed at one thing - to cause the full involvement of the student by activating his brain. And this is what the following considerations are devoted to.

PL

Artykuł poświęcony jest niezwykle popularnej w ostatnim czasie tematyce neurodydaktycznych metod nauczania. Już Wincenty Okoń w swoim pierwszym wydaniu podręcznika „Dydaktyk ogólna” (1962) zwracał uwagę na fakt, że uczeń wtedy przyswaja najwięcej wiedzy, gdy jest aktywny. Dziś wiele osób odkrywa to stwierdzenie na nowo, obudowując się określeniem neurodydaktyki i wskazując na jej liczne przykłady, m.in. mnemotechniki, drzewka decyzyjne, mapy myśli i inne. Te i inne metody nauczania z obszaru neurodyaktyki mają na celu jedno – spowodować pełne zaangażowanie ucznia poprzez uruchomienie do działania jego mózgu. I temu właśnie poświęcone są poniższe rozważania.

11

Zintegrowane badania struktury i czynności mózgu

75%

Zalewska E.

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2013

|

tom Vol. 2, nr 3

119--122

PL

Poznanie anatomii i funkcji mózgu zawsze fascynowało badaczy. Do końca XIX wieku jedyną możliwość stwarzały badania autopsyjne. Dopiero wiek XX przyniósł możliwości obrazowania struktur mózgu z dużą rozdzielczością: CT (Computed Tomography), MRI (Magnetic Resonance Imaging) i rejestracji jego czynności bioelektrycznej EEG (Electroencephalography), a pod koniec – możliwość jednoczesnego badania struktury, funkcji i czynności fMRI (Functional Magnetic Resonance Imaging) i EEG [1-3]. Oba kierunki badań rozwijały się równolegle, ale z różną dynamiką. Naukowcom pracującym nad rozwojem metod neuroobrazowania przyznawano Nagrodę Nobla, jednak w rozwoju badań czynnościowych nie było tak spektakularnych osiągnięć. Pomimo tych dysproporcji, są to badania komplementarne i ich znaczenie dla rozwoju wiedzy o zależności struktury i czynności mózgu jest równie ważne. Połączenie metod fMRI i EEG stwarza całkowicie nowy obszar badań podstawowych i diagnostycznych [4, 5].

12

Czy mózg się jąka?

75%

Humeniuk E. , Góral-Półrola J. , Tarkowski Z.

Logopedia

|

2017

|

tom 46

241-253

PL

Badania nad jąkaniem skoncentrowane wokół patologii układu nerwowego są aktualnie jednymi z najbardziej dynamicznie rozwijających się. U ludzi jąkających się stwierdza się różnego rodzaju nieprawidłowości dotyczące anatomii ośrodków odpowiedzialnych za realizację funkcji językowych, zaburzenia funkcjonalne, nieprawidłową lateralizację funkcji językowych oraz zaburzenia połączeń między ośrodkami. Wiele badań dowodzi, że u jąkających się występują zaburzenia funkcjonalnej asymetrii mózgu. Lewopółkulowa reprezentacja mowy nie jest tak wyraźnie zaznaczona jak u osób mówiących płynnie. Płynność mówienia możliwa jest dzięki realizacji planu motorycznego, który u jąkających się jest nieprawidłowo zsynchronizowany. Występuje też wadliwa współpraca pomiędzy programem lingwistycznym a jego motorycznym wykonaniem. Dysfunkcje dotyczą nie tylko obszarów ekspresyjnych mowy, ale także ośrodków słuchowych, których prawidłowe funkcjonowanie jest niezbędne dla prawidłowego przebiegu mowy. Badania dowodzą, że słuchowe sterowanie własną mową za pomocą sprzężenia zwrotnego jest u osób jąkających się zaburzone, a jednej z przyczyn upatruje się w nieprawidłowościach anatomicznych i funkcjonalnych obszaru słuchowego. Wyniki badań dotyczące budowy mózgu i jego funkcjonowania u osób jąkających się wskazują na liczne nieprawidłowości. Dotyczą one całego układu funkcjonalnego mowy. Warto podkreślić, że różnice funkcjonalne pojawiają się w sytuacji, kiedy jąkający się mówią lub nawet wtedy, kiedy wyobrażają sobie, że mówią.

EN

Currently, stuttering studies focused on central nervous system pathology are one of those which develop most dynamically. Stutterers display various disorders within the anatomy of centres which control realization and abnormal lateralization of language functions, as well as functional disorders. Abundant research has proved that stutterers display disturbed functional brain asymmetry. The left hemisphere speech representation in a stutterer’s brain is marked less clearly than in the case of fluent speakers. Speech fluency comes from realizing the motor plan, which is abnormally synchronised in a stutterer’s brain. Similarly, stuttering people display incorrect cooperation between the language program and its motor performance. Dysfunctions are observed not only in the expressive speech areas, but also in the hearing centres, whose proper functioning is vital for normal course of speech. Research has showed the disturbed auditory feedback control of speech among stutterers, which is thought to be caused by anatomical and functional abnormalities within the brain hearing area. Results of studies over stutterers’ brain structure and functioning point to numerous abnormalities observed in the whole functional system of speech. Importantly, these functional differences occur among stutterers during actual speech and even when speaking is only visualized in the stutterer’s mind.

13

O rudymentach i pożytkach z filantropii w perspektywie badań kognitywistycznych

75%

Dziarnowska W.

Praca Socjalna

|

2020

|

tom 35(2)

143-166

PL

Ostatnie dekady przyniosły wzrost zainteresowania zjawiskiem moralności, jak także jej najbardziej wyrafinowanych przejawów, jakim są działania filantropijne, w ramach kognitywistyki – multidyscyplinarnego programu badawczego umysłu i jego roli w inteligentnym zachowaniu. W artykule wykazano, że z tej perspektywy moralność wraz ze wszystkimi jej altruistycznymi ekspresjami jest rozumiana jako efekt biologicznej ewolucji gatunku ludzkiego. U jej podstaw tkwią rozmaite mechanizmy neuronalne odpowiadające za procesy psychologiczne składające się na nasz umysł moralny np. intuicje moralne, emocje moralne czy moralne rozumowania. Jednym z ważnych przedmiotów badań kognitywistycznych stały się w ostatnich latach kwestie związane z zaangażowaniami charytatywnymi. W ich świetle okazało się m.in., że ludzkie skłonności altruistyczne obejmujące nie tylko poświęcanie własnego czasu, umiejętności lub pieniędzy, by pomóc konkretnym osobom, lecz także wsparcie bardziej abstrakcyjnych idei związanych z dobrem wspólnym znajdują oparcie w różnych mechanizmach mózgowych wzmacniających nasze bezinteresowne motywacje. Wnioskowano, że postęp naukowych badań nad związkami pomiędzy „moralnym mózgiem” a potrzebującym pomocy światem pozwoli na ujawnienie najskuteczniejszych sposobów wzmocnienia ludzkich zaangażowań filantropijnych i skuteczniejszego oddziaływania instytucji non-profit.

14

Biofeedback - nieinwazyjna metoda terapii dzieci, młodzieży i dorosłych

75%

Leśniewska G. , Ciuksza E.

|

nr 1

97-106

PL

Biofeedback jest alternatywną formą terapii w stosunku do farmakoterapii, a w niektórych schorzeniach może ją uzupełniać. Przewagą biofeedbacku jest to, że jest to metoda zupełnie bezpieczna, bez skutków ubocznych. Motorem skuteczności terapii jest silna wola i motywacja pacjenta. Właśnie ten czynnik podkreślają terapeuci jako istotny w terapii - poczucie odpowiedzialności pacjenta za wynik własnego leczenia.

EN

Biofeedback is an alternative form of therapy to pharmacotherapy and in some diseases it can complement it. The advantage of biofeedback is that it is a completely safe method with no side effects. The driving force behind the effectiveness of the therapy is the patient's will and motivation. It is this factor that therapists emphasize as important in therapy - the patient's sense of responsibility for the result of their own treatment.

15

Badanie elektroencefalograficzne wybranych reakcji ośrodków mózgowych spowodowanych efektem otwarcia oczu

75%

Kościuszko P. , Ciesielka W. , Gołaś A.

Acta Bio-Optica et Informatica Medica. Inżynieria Biomedyczna

|

2014

|

tom Vol. 20, nr 3

144--155

PL

W pracy opisano badania i analizę sygnałów elektroencefalograficznych zarejestrowanych w trakcie czynności otwierania oczu. Eksperyment rejestracji w określonych przedziałach czasowych zmian sygnału EEG, spowodowanych otwieraniem oczu przez badanego. W eksperymencie wykorzystano metodę 10-20 rozmieszczenia elektrod oraz wykorzystano 19 elektrod do rejestracji aktywności bioelektrycznej mózgu na czterech częściach kresomózgowia (czołowej, ciemieniowej, potylicznej oraz skroniowych). Zaproponowano algorytm procesu określenia wektora symptomów. Do określenia elementów niniejszego wektora wykorzystano wartości: maksymalne, minimalne oraz ich przyrost, przeprowadzono analizę za pomocą krótkoczasowej transformaty, analizę za pomocą ciągłej i dyskretnej transformacji falkowej. Badania wykazały możliwość wyodrębnienia pewnych sygnałów, w których wartości poszczególnych parametrów są do siebie zbliżone i znacząco się różnią od innych parametrów sygnałów. Uzyskane wyniki badań mają charakter poznawczy i stanowią podstawę do przeprowadzania kolejnych eksperymentów.

EN

The paper presents an analysis of electrophysiological signals recorded in the course of eye-opening. The EEG signals are registered at certain intervals and changes caused by opening eyes are monitored. In the experiment the method 10-20 for electrodes placement (19 electrodes) was exploited for recording bioelectric activity of the brain in four parts of the forebrain (frontal, parietal, occipital and temporal lobes). An algorithm for determining the symptom’s vector was proposed. To determine the elements of this vector the following values were used: maximum, minimum, and increase. For the analysis, short-time Fourier transform and continuous and discrete wavelet transform were used. Studies have shown the ability to isolate certain signals, in which the values of individual parameters are similar and differ significantly from the other signal parameters. The results described in the article are purely cognitive and provide the basis for conducting further experiments.

16

A fast method of separation of the noisy background from the head-cross section in the sequence of MRI scans

75%

Kalicka R. , Lipiński S.

Biocybernetics and Biomedical Engineering

|

2010

|

tom Vol. 30, no. 2

15-27

EN

The paper presents a new method of removing the noisy background from the sequence of magnetic resonance imaging (MRl) scans. The sequence of scans is required in order to monitor a passage of a contrast agent through the brain tissue. The scans contain the noisy head-cross data and also the noisy background data. The latter has to be removed and excluded from a further analysis. It is achieved by applying some basic morphological operations to the previously binarized MRl scans. The results of separating the background from the sequence of scans are presented in the paper. The scans binarization method is described and compared with the widely used Otsu method. The proposed method of the noisy background separation is easily applicable, efficient and does not need any sophisticated calculations.

17

Aktualne poglądy na temat roli witaminy D w patogenezie stwardnienia rozsianego

63%

Antczak M. , Głąbiński A.

|

tom 13

|

nr 1

24-30

EN

Vitamin D is commonly known for its role in calcium-phosphate metabolism but there is growing amount of data showing its pleiotropic actions. Positive correlation between vitamin D deficiency and the prevalence of autoimmune diseases including multiple sclerosis, rheumatoid arthritis, systemic lupus erythematosus, etc. has been observed. Vitamin D receptors have been found in spectrum of tissues and organs, including bones, muscles, reproductive organs, heart, brain, and within the immune system. Widely investigated immunomodulatory action of vitamin D affects both innate and adaptive immunity by suppressing T cell proliferation and cytotoxity, promoting regulatory T cells differentiation and modulating macrophage and dendritic cell functions. Multiple sclerosis (MS) is an autoimmune disease of the central nervous system caused by complex and predominantly unknown interactions of genetic susceptibility and environmental factors. Epidemiological studies show that the sun exposure and corresponding vitamin D level are important factors that can explain geographical distribution of MS. Some preliminary observations suggest that vitamin D supplementation not only reduces the risk of developing MS but also modulates disease course and reduces relapses rate among patients with relapsing-remitting MS. Further studies and clinical trials are required to confirm the role of vitamin D in MS pathogenesis.

PL

Witamina D jest powszechnie znana ze swojej roli w gospodarce wapniowo-fosforanowej, ale wzrastająca ilość danych wskazuje na jej działania plejotropowe. Zaobserwowano pozytywną korelację między niedoborem witaminy D a występowaniem chorób autoimmunologicznych, w tym stwardnienia rozsianego, reumatoidalnego zapalenia stawów, tocznia rumieniowatego układowego itp. Receptory witaminy D są obecne w szeregu tkanek i narządów, w tym w kościach, mięśniach, narządach rozrodczych, sercu, mózgu oraz w obrębie układu odpornościowego. Coraz lepiej poznawane działanie immunomodulujące witaminy D obejmuje wpływ zarówno na mechanizmy odporności wrodzonej, jak i adaptacyjnej, poprzez hamowanie proliferacji i cytotoksyczności limfocytów T, promowanie różnicowania limfocytów T regulatorowych oraz modulowanie działania makrofagów i komórek dendrytycznych. Stwardnienie rozsiane (łac. sclerosis multiplex, SM) jest chorobą autoimmunologiczną ośrodkowego układu nerwowego spowodowaną przez skomplikowane i w dużej mierze nieznane interakcje między predyspozycjami genetycznymi i czynnikami środowiskowymi. Badania epidemiologiczne wskazują, że ekspozycja na promieniowanie słoneczne i związany z nią poziom witaminy D są ważnymi czynnikami mogącymi wyjaśniać zróżnicowanie geograficzne częstości zachorowań na SM. Wyniki niektórych wstępnych obserwacji sugerują, że suplementacja witaminy D może zmniejszać ryzyko zachorowania na SM oraz modulować przebieg choroby i zmniejszać częstość jej nawrotów u pacjentów z rzutowo-remisyjną postacią SM. Wyniki te skłoniły do podjęcia prób włączenia witaminy D jako składnika wspomagającego terapię SM. Obserwacje te wymagają dalszego potwierdzenia i badań klinicznych.

18

Zawartość 5-hydroksytryptaminy w mózgu szczurów z równoczesną lezją ośrodkowego układu dopaminergicznego i noradrenergicznego

63%

Nowak P. , Niwiński J. , Kőrössy E. , Drab J. , Walawender I. , Bojanek K. , Szkilnik R. , Brus R.

|

nr 4

39-45

EN

BACKGROUND Rats lesioned shortly after birth with 6-OHDA (neurotoxin for the central dopaminergic system) have been proposed to be a near-ideal model of severe Parkinson’s disease, because of non-lethality of the procedure, near-total destruction of nigrostriatal dopaminergic fi bres and near-total dopamine (DA) denervation of striatum. In such rodent model of Parkinson’s disease increase of serotoninergic system in the brain of adult rats was observed. The aim of presented study was to examine the central serotoninergic system in adult rats simultaneously lesioned with central dopaminergic (using 6-OHDA) and noradrenergic system (using DSP-4). MATERIAL AND METHODS Newborn male Wistar rats were injected on the day 1st and 3rd of life with DSP-4 (neurotoxin for noradrenergic system) 50.0 mg/kg SC, and on the day 3rd with 6-OHDA 134 μg ICV. Separately and concomitantly. In adult animals the level of biogenic amines in the brain was estimated by HPLC/ED technique. RESULTS It was shown that in rats lesioned as neonates with 6-OHDA increase of 5-HT and its metabolite 5-HIAA was observed in the brain of adult rats. Simultaneous lesion of the central dopaminergic and noradrenergic system induce further increase in the level of indole amines in the brain of adult rats. CONCLUSIONS Simultaneous lesion of the central dopaminergic and noradrenergic system of rats as neonates increased activity of the central serotoninergic system which seems to be a substitute of the dopaminergic one.

PL

WSTĘP 6-OHDA, neurotoksyna ośrodkowego układu dopaminergicznego podana szczurzym noworodkom wywołuje trwałe uszkodzenie powyższego układu utrzymujące się przez całe życie zwierzęcia, które uznawane jest za zwierzęcy model choroby Parkinsona. Towarzyszy temu wzrost aktywności ośrodkowego układu serotoninergicznego. Celem niniejszych badań była ocena zmian układu serotoninergicznego u szczurów z równoczesną lezją ośrodkowego układu dopaminergicznego (podaniem 6-OHDA) oraz noradrenergicznego podaniem DSP-4 (neurotoksyny układu noradrenergicznego) . MATERIAŁ I METODY Szczurzym noworodkom samcom szczepu Wistar podano 1-go i 3-go dnia życia DSP-4 50.0 mg/kg SC oraz 3-go dnia życia 6-OHDA 134 μg ICV oddzielnie lub łącznie. U dorosłych zwierząt oznaczono zawartość amin biogennych w mózgu metodą HPLC/ED. WYNIKI Wykazano i potwierdzono, że u dorosłych szczurów z lezją ośrodkowego układu dopaminergicznego wykonaną w okresie noworodkowym dochodzi do wzrostu zawartości 5-HT i 5-HIAA w mózgu dorosłych szczurów. Równoczesna lezja ośrodkowego układu noradrenergicznego wykonana podaniem noworodkom DSP-4 powoduje dalszy wzrost zawartości badanych amin indolowych w mózgu dorosłych szczurów. WNIOSKI: Łączne podanie 6-OHDA i DSP-4 (neurotoksyny układu dopaminergicznego i noradrenergicznego) noworodkom powoduje nasilenie aktywności ośrodkowego układu serotoninergicznego u dorosłych szczurów, który wydaje się zastępować niedoczynny układ dopaminergiczny.

19

Biblia i nauka. Siedem refleksji inspirowanych myślą ks. Michała Hellera

63%

Majewski M.

Collectanea Theologica

|

2018

|

tom 88

|

nr 1

91-139

EN

The aim of the article is to show some areas where the results of exegesisand biblical theology should be confronted with the latest discoveries ofscience on the world, nature, evolution, the human being, the brain, free will,psychology and morality. The author compares, shows difficulties arisingfrom, and attempts to reconcile Christian anthropology with the image ofman that emerges from well-established scientific truths. This paper is anintroduction and an invitation to a discussion on this topic.

20

„Rozbite lustro” jako najwcześniejszy objaw zaburzeń ze spektrum autyzmu – przegląd wybranych badań

63%

Prędkiewicz D.

Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo

|

2017

|

nr 4(38)

47–55

PL

W artykule przedstawiono przegląd wybranych badań eksperymentalnych i neuroobrazowania strukturalnego w autyzmie na podstawie najnowszych doniesień naukowych. Wielu badaczy jest zgodnych co do tego, że dzięki neuronom lustrzanym uczymy się poprzez naśladownictwo, potrafimy odczytać emocje innych, jesteśmy „istotami społecznymi”. Ponadto działanie neuronów lustrzanych powiązane jest z teorią umysłu, tzw. mentalizacji. Wobec tego należy sądzić, że u osób z autyzmem neurony lustrzane nie działają prawidłowo, tzw. hipoteza rozbitego lustra. Pomimo iż koncepcja neuronów lustrzanych spotkała się z ostrą krytyką w świecie naukowym, to zasługuje na dalszą szansę i uwagę w oczekiwaniu na kolejne, rzetelne badania naukowe.

EN

The article presents a review of selected experimental studies and studies on structural neuroimaging in autism based on the latest scientific reports. Many researchers agree that thanks to mirror neurons, we learn through imitation, we are able to read the emotions of others, we are “social beings. ” Also, the action of mirror neurons is associated with theory of mind, the so-called mentalization. Therefore, it should be assumed that mirror neurons do not work properly in people with autism, which is called the broken mirror hypothesis. Despite the fact that the concept of mirror neurons met with severe criticism in the scientific world, it deserves a chance and attention in anticipation of further, reliable research.