Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Jakość życia społeczności wiejskiej w wybranych gminach województwa małopolskiego

100%

Knapik W.

Krakowskie Studia Małopolskie

|

2011

|

tom 15

317-334

PL

Artykuł Wioletty Knapik Jakość życia społeczności wiejskiej na podstawie badań porusza problematykę standardów jakości życia wiejskich społeczności lokalnych na przykładzie badań przeprowadzonych w Zakładzie Socjologii i Rozwoju Wsi, w ramach realizowanego grantu badawczego. Na potrzeby niniejszego artykułu przedstawione zostały niektóre aspekty tych badań, ukazane w wybranych 3 gminach wiejskich, położonych w województwie małopolskim: Lipnica Murowana, Słomniki i Tarnów. W artykule scharakteryzowano pojęcie „jakości życia”, przedstawiono je w różnych ujęciach teoretycznych. Sam termin jest niejednoznaczny, ponieważ interpretacja uzależniona jest od podejścia danej dyscypliny naukowej, zastosowanych metod pomiaru i badania. Jakość życia jest także wartością uzależnioną od własnej, subiektywnej oceny jednostki. Konkluzje z badań zamieszczone w niniejszym artykule uzupełnione zostały wybranymi wnioskami zamieszczonymi w raporcie „Diagnoza społeczna 2009. Warunki i jakość życia Polaków”, pod redakcją J. Czapińskiego i T. Panka. Z diagnozy tej wynika, że poziom jakości życia mierzonej odsetkiem gospodarstw domowych korzystających z usług różnych placówek ochrony zdrowia, ludności zamieszkałej w województwie małopolskim plasuje się, w porównaniu z innymi województwami, na średnim poziomie. Najwyższą jakość życia mierzoną liczbą zamieszkiwanych pokoi prezentuje Gmina Lipnica Murowana (56,9% respondentów zamieszkuje w 5, 6 lub w 7 pokojach) oraz w Gmina Tarnów (analogicznie: 50%). Podobnie w przypadku zamieszkiwania respondentów w pobliżu głównej drogi – Lipnica Murowana (86,5%) i Tarnów (85,0%). Natomiast najlepszy dostęp do infrastruktury technicznej mają respondenci z Gmin: Słomniki oraz Tarnów. Niemal wszyscy respondenci ocenili swoje gminy jako bezpieczne.

EN

The paper of Wioletta Knapik „The quality rural community’s life on the basis of research” upons the problems of quality standards rural – local communities life’s the basis of research which done in the Sociology and the Rural Development Institute (research project). In the paper was used some aspects of these research, presented in chosen 3 rural communes, situated in Lesser Poland voivodship: Lipnica Murowana, Słomniki and Tarnow. It was characterized the notion „life’s quality” and introduced in different theoretical seizures. The meaning of this term is ambiguous, because the interpretation is connected with the scientific discipline, applied measuring methods and researches. The life’s quality depends of the own, subjective estimation. Conclusions from research were supplemented with chosen conclusions published in the report “The Social Diagnosis 2009. Conditions and the life’s quality of Poles”, edited by J. Czapiński and T. Panek. On the basis of this diagnosis the life’s quality level in case health protection of population in Lesser Poland voivodship is on the average level, according to the percentage of households using services of different agencies (compared with other provinces). The highest life’s quality according to number of inhabited rooms present the Commune Lipnica Murowana (56,9% respondents inhabit in 5, 6 or in 7 rooms) and the Commune Tarnow (accordingly: 50%). By analogy to case of respondents who are accommodated nearby the high street – Lipnica Murowana (86,5%) and Tarnow (85,0%). However the respondents from Communes: Słomniki and Tarnow; they have best access to the technical infrastructure. Almost all respondents think that their own communes is safe.

2

Zagrożenia zdrowia mieszkańców wsi, w tym dzieci, w kontekście prac wykonywanych w gospodarstwie rolnym = Threats to the health of villagers, including children, in the context of the work carried out on the farm

100%

Ciechańska B. , Olejniczak D. , Skonieczna J. , Dykowska G. , Zukow W. , ojs o. , Muszkieta R. , Gozhenko E. A. , adm a. , Gozhenko A. , Badiuk N. S. , Zukow W. , Szulc A. , Gozhenko A. I. , Gozhenko A. I. , Gozhenko A. I. , Badiuk N. S. , Gotowski R. , ojs o. , Zukow W. , adm a. , Muszkieta R. , Zukow W. , Badiuk N. S. , Gozhenko A. , Gozhenko E. A. , Gozhenko A. I. , Gozhenko A. I. , Gozhenko A. I. , Badiuk N. S. , Szulc A. , Gotowski R.

Journal of Education, Health and Sport

|

2016

|

tom 6

|

nr 4

PL

Ciechańska Beata, Olejniczak Dominik, Skonieczna Joanna, Dykowska Grażyna. Zagrożenia zdrowia mieszkańców wsi, w tym dzieci, w kontekście prac wykonywanych w gospodarstwie rolnym = Threats to the health of villagers, including children, in the context of the work carried out on the farm. Journal of Education, Health and Sport. 2016;6(4):181-192. eISSN 2391-8306. DOI http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.50070http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/3462 The journal has had 7 points in Ministry of Science and Higher Education parametric evaluation. Part B item 755 (23.12.2015).755 Journal of Education, Health and Sport eISSN 2391-8306 7© The Author (s) 2016;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, PolandOpen Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium,provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License(http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits unrestricted, non commercialuse, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper.Received: 20.03.2016. Revised 17.04.2016. Accepted: 17.04.2016. Zagrożenia zdrowia mieszkańców wsi, w tym dzieci, w kontekście prac wykonywanych w gospodarstwie rolnymThreats to the health of villagers, including children, in the context of the work carried out on the farm Beata Ciechańska1, Dominik Olejniczak2, Joanna Skonieczna2, Grażyna Dykowska2 1Studenckie Koło Naukowe Zdrowia Publicznego, sekcja Promocji Zdrowia, Warszawski Uniwersytet Medyczny 2Zakład Zdrowia Publicznego, Warszawski Uniwersytet Medyczny Słowa kluczowe: zagrożenia zdrowia, środowiskowe uwarunkowania zdrowia, ludność wiejska.Key words: health threats, health determinants, rural population. lic zdr. publ. Beata Ciechańska1dr n. med. Dominik Olejniczak2mgr Joanna Skonieczna2dr n. o zdr. Grażyna Dykowska2 StreszczenieStopień narażenia na choroby i urazy wśród ludności wiejskiej jest inny, niż w przypadku mieszkańców miast. Wynika to z uwarunkowań środowiskowych, a także ze specyfiki pracy. Wart podkreślenia jest fakt, iż, nadal duża liczba dzieci narażona jest na uszczerbek na zdrowiu w wyniku angażowania ich do prac niebezpiecznych lub przekraczających ich możliwości. W 2012 roku 168 mln dzieci na świecie wykonywało pracę, a 85 mln dzieci angażowanych było do prac niebezpiecznych. Gałęzią działalności gospodarczej, w której najczęściej pracują dzieci, jest rolnictwo [1]. W Polsce praca dzieci w rodzinnym gospodarstwie rolnym jest społecznie akceptowalna. Pomimo, iż udział dzieci w tych zajęciach niewątpliwie może mieć pozytywny wpływ na ich zdrowie praca na wsi często wiąże się z licznymi groźnymi dla zdrowia i życia urazami.Istnieje szereg instytucji, które prowadzą działania, mające na celu zminimalizowanie ryzyka zdrowotnego wśród mieszkańców wsi. Działania te polegają między innymi na realizowaniu programów zdrowotnych, opartych na edukacji. Te inicjatywy, choć słuszne, wymagają jednak zintensyfikowania, by objąć swoim zasięgiem jak największą grupę ludności wiejskiej, szczególnie dzieci i młodzieży. Threats to the health of villagers, including children, in the context of the work carried out on the farm AbstractThe degree of exposure to disease and injuries among the rural population is different in the case of urban residents. This is due to environmental conditions, as well as the specifics of the work. It is worth emphasizing that, still a large number of children are exposed to bodily harm as a result of engaging their use for dangerous workor exceeding their capabilities. In 2012, 168 million children worldwide involved in jobs, and 85 million children were involved hazardous work. Branch of economic activity in which children usually work, is agriculture. [1]In Poland, the work of children in a family farm is socially acceptable. Although the share of children in these classes can undoubtedly have a positive impact on their health work in the countryside it is often associated with numerous dangerous to life and limb injuries.There are a number of institutions that carry out activities aimed at minimizing health risks among the villagers. These measures consist, inter alia, implementation of health programs based on education. These initiatives, though correct, however, intensify the need to embrace its reach as the largest group of rural population, especially children and adolescents.

3

Determinanty zmiany stanu aktywności ekonomicznej ludności w Polsce

84%

Kołodziejczak W. , Wysocki F.

Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych

|

2012

|

tom 13

|

nr 1

146-157

PL

Celem artykułu było dokonanie próby oceny wpływu przynależności do wyodrębnionych grup ludności, na wielkości przepływów pomiędzy poszczególnymi stanami aktywności ekonomicznej oraz określenie charakteru bezrobocia występującego w poszczególnych grupach ludności, ze szczególnym uwzględnieniem ludności wiejskiej. Badanie wykazało, że na zmiany stanu aktywności ekonomicznej wpływają przede wszystkim czynniki strukturalne, jednak w niektórych grupach ludności możliwa jest poprawa sytuacji zawodowej poprzez działania zmierzające do ożywienia koniunktury na rynku dóbr i usług.

EN

The aim of the paper was to make an attempt to assess the influence of belonging to selected population groups on the size of flows between different states of economic activity, as well as to determine the nature of unemployment found in the various population groups, especially among the rural population. The research showed that the changes in economic activity are mainly affected by structural factors, but in some population groups it is possible to improve the employment situation through actions towards an improvement of the prosperity on the market of goods and services.

4

The use of earthquake closets in developing countries when large earthquakes strike

84%

Wyss M.

Acta Geophysica

|

2019

|

tom Vol. 67, no. 2

431--436

EN

Given that more than 90% of earthquake fatalities occur in rural environments, one has to rethink how to protect the population. With most rural buildings being one- and two-story dwellings, the earthquake closet (EC) offers an affordable solution as a protection unit. Two recent earthquakes with nearly 100,000 fatalities each are used for estimating the lives that could be saved and how much this would cost. The cost of constructing an EC in a single-family home is taken to be $500–$600 in developing countries. For the “statistical value of life” $1 million is used, a minimum amount given in the literature. The cost of hospitalization is derived from reports after an earthquake. The number of fatalities and injured avoided is estimated for an example earthquake each in China and Pakistan. The estimated dollar savings resulting in large earthquakes reach $18.3 billion at a cost of $1.3 billion, and $10 billion at a cost of $0.5 billion, respectively, in the two examples.

5

Rozwój demograficzny wsi: trendy i perspektywy (1950–2030)

84%

Paradysz J. , Paradysz K.

Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych

|

2012

|

tom 13

|

nr 1

167-183

PL

W artykule omawiamy rozwój ludności wiejskiej w Polsce w ciągu ostatnich 60 lat i najnowsze prognozy demograficzne Głównego Urzędu Statystycznego. Przedmiotem naszej uwagi są także procesy demograficzne w przekroju miasto-wieś. Polska należy do mniej zurbanizowanych krajów europejskich. Z krajów sąsiadujących z Polską, niższy odsetek ludności miejskiej występuje tylko na Słowacji. Jednakże w przeszłości różnice w poziomie urbanizacji Polski i innych krajów europejskich były dużo większe. W latach 1950-1990 odsetek ludności miejskiej w Polsce wzrósł z 35 do 62%. Natomiast od 1990r. odsetek ludności wiejskiej przestał opadać a w ostatnich kilku latach widoczny jest nawet spadek urbanizacji naszego kraju. Główną przyczyną zmiany jest systematyczna zmiana kierunków migracji. Coraz więcej ludności miejskiej przesiedla się na wieś. Dość zastanawiające, że proces ten zaczął się znacznie wcześniej, niż zmienił się system polityczny w Polsce. Od 1975r. zmniejsza się systematycznie ujemne saldo migracji wieś -miasto a od 2000r. coraz więcej ludności wędruje na wieś niż niej wychodzi. Zwracamy też uwagę, że podobne zjawiska wzrostu znaczenia zaludnienia obszarów wiejskich występują także w innych krajach. Jednakże, chociaż Polska podąża za krajami europejskimi także w sferze przemian obyczajowych, to wieś wydaje się ostoją tradycyjnych wartości rodzinnych.

EN

In this paper we discuss the development of the rural population in Poland over the past 60 years and the latest demographic projections of Central Statistical Office. The main objects of our attention are the demographic processes in rural-urban cross-section. Poland belongs to the less urbanized countries in Europe. Among Polish neighbors, a lower proportion of urban population is only in Slovakia. However, in the past, differences in the level of urbanization between Poland and other European countries were much higher. In the years 1950-1990 the percentage of urban population in Poland increased from 35 to 62%. However, since 1990. share of rural population has ceased to fall and in the last few years have seen a decline in urbanization even in our country. The main reason for the change is a systematic change in the directions of rural-urban migration. More and more urban population moves to the village. Quite interestingly, this process began much earlier than the changed political system in Poland. Since 1975. decreases systematically negative balance of net rural-urban migration. Since 2000. more and more of the population migrates to the country than comes out. We also pay attention that a similar phenomenon of the growing importance of the share of rural population also occurs in other countries. However, while Poland is following the European countries also in the sphere of customary transformation, the village population seems to be the mainstay of traditional family values.

6

Patriotyczna i wychowawcza rola pierwszych w historii Polski książek dla ludności wiejskiej autorstwa Izabeli Czartoryskiej

84%

Król K.

Społeczeństwo i Rodzina

|

2012

|

nr 4(33)

126-137

PL

Izabela Czartoryska stworzyła w Puławach centrum życia kulturalnego, literackiego, wychowawczego, społecznego i patriotycznego. Jest autorką Pielgrzyma w Dobromilu oraz Książki do pacierzy dla dzieci wiejskich. Książki te były pierwszymi w historii skierowanymi do ludności wiejskiej, łączącymi środowisko wiejskie ze środowiskiem szlacheckim. Czartoryska w swoich dziełach przedstawiła program wychowawczy dla ludu, który obejmował naukę historii, religii, zasady moralne i gospodarskie. W szczególny sposób Czartoryska przedstawiła umiłowanie ojczyzny jako wartości nadrzędnej również dla chłopów. Księżna twierdziła, że możliwe są zmiany życia na wsi dzięki wychowaniu i kształceniu nowych pokoleń. Przez kilkadziesiąt następnych lat książki Czartoryskiej pełniły rolę wychowawczą i patriotyczną wśród ogromnej liczby Polaków pozostających pod wszystkimi trzeba zaborami.

EN

Izabela Czartoryska created a cultural, literary, educational, social, and patriotic center of life in Pulawy. She wrote Pilgrim in Dobromil and Book to prayers for country children. These books were the first in the history of the novel, directed to the rural population, to unite the rural and the noble environment. Czartoryska in her books presented the educational program for people, which included the study of history, religion, morals, and farms. In a special way Czartoryska presented novels of love for the homeland as well as the parent for the peasants. Duchess claimed that there may be changes in rural life through education and the education of new generations. For several subsequent years, Czartoryska’s books served as an educational and patriotic purpose among a large number of Poles who still remained under partitions.

7

Financial exclusion of the rural population in Poland

84%

Ryszard K. , Alina W. , Damian S. P.

Journal of Agribusiness and Rural Development

|

2015

|

nr 4(38)

705-715

EN

The paper attempts to assess the extent of fi nancial exclusion of the rural population in Poland. One of the most basic measures of fi nancial exclusion is percentage of adult residents lacking a bank account. This and other measures verifying the population’s use of fundamental banking services and the statistical data on development of banking infrastructure in the territorial context were then employed to conduct an assessment of the extent and causes of fi nancial exclusion with a particular emphasis on the rural areas. The fi ndings show that, like in many other countries, the extent of provision of fi nancial services among the rural population is more limited compared to the urban population. The fi nancial exclusion, has much deeper roots going beyond the geographical factors. The real causes of the fi nancial exclusion lie not only in access to banking services but also in their price, the population’s income, as well as being strongly aff ected by information and behaviour.

PL

W opracowaniu podjęto próbę określenia poziomu wykluczenia finansowego ludności wiejskiej w Polsce. Jedną z podstawowych miar wykluczenia finansowego jest odsetek dorosłych mieszkańców nieposiadających konta bankowego. Wykorzystując ten miernik, a także inne miary świadczące o korzystaniu przez ludność z podstawowych usług bankowych oraz dane opisujące rozwój infrastruktury bankowej w układzie typów jednostek terytorialnych, dokonano analizy poziomu i przyczyn wykluczenia fi nansowego – ze szczególnym uwzględnieniem obszarów wiejskich. Ustalono, że w Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, poziom ubankowienia ludności wiejskiej jest niższy w porównaniu z ludnością zamieszkałą na terenach zurbanizowanych. Wykluczenie fi nansowe ludności wiejskiej ma znacznie szersze podłoże niż tylko geografi czne. Jego przyczyny wiążą się z dostępnością usług bankowych, ale także z ich ceną i dochodami ludności. Mają źródła informacyjne i behawioralne.

8

Zmiany w rolnictwie Mazowsza w latach 2002–2020

67%

Ogniewska M. , Macierakowska J.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2024

|

nr 48

91-111

EN

The article is a synthesis of a study being prepared in the Mazovian Office of Regional Planning in Warsaw (MBPR), aimed to examining the changes that have occurred in recent years in agriculture and rural areas of the Mazowieckie Voivodeship. The study was mainly conducted on the basis of the Agricultural Censuses of 2002 and 2020. It covered, for comparability, issues characterizing agriculture and rural areas of Mazovia, devoting particular attention to the problems of agricultural specializations related to plant and animal production, transformations in the agrarian structure of farms, or changes in the structure of agricultural land in the region. Selected issues related to the rural population were also addressed, including the labour market, demographic processes. Attempts were made to determine whether significant transformations occurred in these areas during the analysed years. The article presents and discusses the spatial distribution of the studied issues and emerging trends in the region’s agriculture, supplemented, where appropriate, with methodological remarks. The article is enriched with numerous graphs and cartograms depicting the results of the conducted analyses. The main source of information used in the study is data from the Statistics Poland presented in the Local Data Bank (mainly by the seat of the farm), analyses included in the study Changes in the agriculture of Mazovia in 2002–2010 [Zmiany w rolnictwie Mazowsza w latach 2002–2010] published as part of the series MAZOVIA. Analyses and Studies, as well as other publications and industry materials. The conducted analysis is a component of monitoring the development policy of agriculture and rural areas in Mazovia, as expressed in the main strategic documents of the region, i.e. the Development Strategy and the Spatial Development Plan of the Voivodeship. The results of the analyses carried out as part of the study can be useful during the specification and verification of the ongoing regional policy.

PL

Artykuł jest syntezą opracowania przygotowywanego w Mazowieckim Biurze Planowania Regionalnego w Warszawie (MBPR) mającego na celu zbadanie zmian jakie zaszły w ostatnich kilkunastu latach w rolnictwie i na obszarach wiejskich województwa mazowieckiego. Badanie przeprowadzone zostało głównie na podstawie Powszechnych Spisów Rolnych z lat 2002 i 2020. Objęto nim, możliwe do porównania, zagadnienia charakteryzujące rolnictwo i obszary wiejskie Mazowsza, poświęcając szczególną uwagę problematyce wykształconych na Mazowszu specjalizacji rolniczych związanych z produkcją roślinną i zwierzęcą, przeobrażeń w strukturze agrarnej gospodarstw rolnych, czy zmian w strukturze użytków rolnych regionu. Poruszono również wybrane zagadnienia odnoszące się do ludności zamieszkującej tereny wiejskie, w tym dotyczące rynku pracy, procesów demograficznych. Próbowano ustalić, czy w trakcie kilkunastu analizowanych lat nastąpiły istotne przeobrażenia w tych dziedzinach. W artykule przedstawiono i omówiono przestrzenny rozkład badanych zagadnień i tendencji zarysowujących się w rolnictwie regionu, uzupełniając je, w miarę potrzeb, uwagami metodycznymi. Artykuł został wzbogacony licznymi rycinami obrazującymi wyniki przeprowadzonych analiz. Głównym źródłem informacji wykorzystywanych w opracowaniu są dane Głównego Urzędu Statystycznego prezentowane w Banku Danych Lokalnych (głównie wg siedziby gospodarstwa) , analizy ujęte w opracowaniu Zmiany w rolnictwie Mazowsza w latach 2002–2010 wydanym w ramach serii Mazowsze. Analizy i Studia, a także inne publikacje i materiały branżowe. Przeprowadzona analiza jest elementem monitorowania polityki rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich Mazowsza, wyrażonej w głównych dokumentach strategicznych województwa, tj. Strategii rozwoju oraz Planie zagospodarowania przestrzennego województwa. Wyniki analiz dokonanych w ramach opracowania mogą być pomocne podczas konkretyzacji i weryfikacji prowadzonej polityki regionalnej.

9

The demographic potential and economic activity of the rural population of the Małopolskie Voivodeship

67%

Łukasz P. , Jakub P.

Journal of Agribusiness and Rural Development

|

2016

|

nr 1(39)

155-164

EN

The aim of this elaboration is to identify the demographic situation and the economic activity of the population of rural communes in the Małopolska voivodeship and identifi cation of relations between their level of economic development and features which determine social aspect of their development. The choice of units for the research was based on multicriteria method of zero unitarization. The primary source of information were the statistical data for the years 2004–2011 published by the Local Data Bank and System of Analysis of Local Government. The conducted research demon strates the existence of statistical links between the level of economic development of local government units and the state and quality of their demographic determinants.

PL

Celem opracowania jest próba oceny potencjału demografi cznego i aktywności ekonomicznej ludności gmin wiejskich województwa małopolskiego oraz identyfi kacja zależności występujących między poziomem rozwoju gospodarczego a cechami warunkującymi ich rozwój w wymiarze społecznym. Przy wyborze jednostek do badań zastosowana została wielokryterialna metoda unitaryzacji zerowanej, a podstawowe źródło informacji stanowiły dane statystyczne za lata 2004–2011 publikowane przez Bank Danych Lokalnych oraz System Analiz Samorządowych. Uzyskane wyniki wskazały na występowanie statystycznie istotnych zależności między poziomem rozwoju gospodarczego badanych jednostek samorządu terytorialnego a stanem i jakością uwarunkowań demografi cznych występujących na ich obszarze.

10

Zmiany stanu aktywności zawodowej ludności wiejskiej w Polsce w latach 2010-2023

67%

Karwat-Woźniak B.

Zagadnienia Doradztwa Rolniczego

|

2023

|

tom 116

|

nr 2

23-49

EN

The aim of the work is to assess changes in the professional activity of people living in rural areas, including the situation of the rural population on the non-agricultural labor market, the scale of professional inactivity and deagrarization. The changes in the professional activity of the rural population are shown in the division into the population: related to the farm: (agricultural population) and (non-farming population) and in comparison to the urban population. An attempt was also made to determine the scale of unused labor resources. The basic instrument for carrying out the work is descriptive analysis using comparative and quantitative methods. The indicators of the structure and intensity of the studied phenomena and dynamics indicators were used for this purpose. The empirical material consisted of general statistics data (mainly the Survey of the Professional Activity of the Population – BAEL), which were supplemented with the results of representative empirical studies of the Institute of Agricultural and Food Economics - National Research Institute (IERiGŻ-PIB) and other included in the literature on the subject. The analysis covered the years 2010-2023. The analyses carried out show that the scale of professional activity of the rural population has increased and has become similar in this respect to the rural population. There are still large differences in the situation of the landless and agricultural population on the labour market. However, despite positive changes, the level of use of rural labour resources is still relatively low. The scale of hidden unemployment is about 450 thousand people.

PL

Celem pracy jest ocena zmian w aktywności zawodowej osób mieszkających na obszarach wiejskich, w tym w sytuacji ludności wiejskiej na pozarolniczym rynku pracy, skali bierności zawodowej i dezagraryzacji. Zachodzące zmiany w aktywności zawodowej populacji wiejskiej pokazano w podziale na ludność: związaną z gospodarstwem rolnym: (ludność rolnicza) i (ludność bezrolna) oraz w porównaniu do populacji miejskiej. Podjęto również próbę określenia skali niewykorzystanych zasobów pracy. Podstawowym instrumentem realizacji pracy jest analiza opisowa z użyciem metod porównawczych i ilościowych. Posłużyły do tego wskaźniki struktury i natężenia badanych zjawisk oraz wskaźniki dynamiki. Materiał empiryczny stanowiły dane statystyki powszechnej (głównie Badania Aktywności Zawodowej Ludności - BAEL), które uzupełniono wynikami reprezentatywnych badań empirycznych Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowego Instytutu Badawczego (IERiGŻ-PIB) oraz innych zwartych w literaturze przedmiotu. Analizą objęto lata 2010-2023. Z wykonanych analiz wynika, że skala aktywności zawodowej ludności wiejskiej wzrosła i upodobniła się w tej kwestii do populacji wiejskiej. Nadal utrzymują się duże rozbieżności w sytuacji ludności bezrolnej i rolniczej na rynku pracy. Jednak wciąż, pomimo pozytywnych zmian utrzymuje się relatywnie niski poziom wykorzystania wiejskich zasobów pracy. Skalę bezrobocia ukrytego stanowi około 450 tys. osób.

11

Rynek pracy dostępny dla ludności wiejskiej a wspólna polityka rolna Unii Europejskiej

67%

Karwat-Woźniak B.

|

2018

|

tom z. 129

201--219

EN

The study analyses changes taking place in the rural population’s economic activity during the functioning of Poland within the EU structures. The subject of research work was the processes of transformation in employment and unemployment of the total rural population and by: associations with farms, sectors, type of employment. Analysis has been based on general statistical data, results of the IAFE-NRI field studies and the literature. Due to a need to reduce the number of the employed in the agricultural sector from the perspective of reducing economic distance between the countryside and cities, as well as between Polish and EU agriculture, much room in the paper has been dedicated to the diversification of the rural population’s professional activity. The CAP in creating jobs in rural areas and in deagrarianising employment. It has been demonstrated that during the analysed period a relatively constant level of the rural population’ professional activity was accompanied by the increased employment level and decreased unemployment level. This process was going hand in hand with the diversification of employment. Consequently, employment in agriculture was less than 10% of the total population employed and 22% of the rural population. The creation of jobs is not a treaty objective of the CAP, it is activities in this regard which constituted an integral part of the rural development programmes financed under the CAP. From analysing of the ways and effects of their impact it results that those initiatives contributed to the growth of non-agricultural employment.

PL

Opracowanie zawiera analizę zmian zachodzących w aktywności ekonomicznej mieszkańców wsi w okresie funkcjonowania Polski w strukturach Unii Europejskiej (UE). W odniesieniu do sytuacji na rynku pracy przedmiot dociekań stanowiły procesy przeobrażeń w zatrudnieniu i bezrobociu ogółu ludności wiejskiej oraz według: związku z gospodarstwem rolnym, sektorów (rolnictwo – działy nierolnicze) charakteru zatrudnienia (najemnie – na własny rachunek). Tendencje w aktywności ekonomicznej mieszkańców polskiej wsi zostały skonfrontowane ze zmianami zachodzącymi w tej płaszczyźnie wśród ludności miejskiej oraz w innych krajach UE. Podstawę analizy stanowiły dane statystyki powszechnej (GUS i Eurostat) i wyniki badań terenowych IERiGŻ-PIB oraz literatura przedmiotu. Ze względu na konieczność spadku liczby pracujących w sektorze rolniczym z perspektywy zmniejszania dystansu ekonomicznego między wsią i miastem oraz polskim i unijnym rolnictwem, w pracy dużo miejsca poświęcono problematyce dywersyfikacji aktywności zawodowej ludności rolniczej. Podjęto również próbę określenie roli Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) w kreowaniu miejsc pracy na obszarach wiejskich i dezagraryzacji zatrudnienia. Wykazano, że w okresie objętym analizą względnie stałemu poziomowi aktywności zawodowej ludności wiejskiej towarzyszył wzrost zatrudnienia i spadek bezrobocia. Z tym procesem szła w parze dywersyfikacja zatrudnienia. W konsekwencji zatrudnienie w rolnictwie miało niespełna 10% ogółu pracujących w polskiej gospodarce i 22% mieszkańców wsi. Pozostali pracowali głównie w usługach w miastach. Kreowanie miejsc pracy nie jest traktatowym celem WPR, to działania w tym zakresie stanowiły integralną część programów na rzecz rozwoju obszarów wiejskich finansowanych w ramach WPR. Z analizy sposobów i efektów ich oddziaływania wynika, że inicjatywy te przyczyniały się do wzrostu nierolniczego zatrudnienia.

12

Die Bedeutung von Non-Profit-Organisationen bei der Förderung einer Gesundheitsorientierten Lebensstil der ländlichen Bevölkerung

67%

Ferenc A. , Koreleska E.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2018

|

tom Vol. 63, nr 2

50--53

DE

Das Hauptziel des Artikels war es, die Rolle von Non-Profit-Organisationen bei der Förderung einer gesundheitsorientierten Lebensstil der ländlichen Bevölkerung am Beispiel der gewählten Organisation zu bestimmen. In der Arbeit wurde die Fallstudie Methode verwendet. Primäre Daten wurden im 2018 Jahr mit der allgemeinen Fragebogenmethode von mehreren Gruppen von Befragten erhalten - Mitglieder des Vereins, Sponsoren und Bewohner der Gemeinde. Sekundärdaten wurden von internen Dokumenten der Organisation und Websites erhalten. Sie betrafen die Jahre 2002-2018. Darüber hinaus wurde als Hintergrund für die Hauptstudien eine situative Bewertung der Organisation anhand der SWOT-Methode durchgeführt. Zusätzlich wurde im Juni 2018 ein direktes Interview auf der Grundlage eines nicht standardisierten Fragebogens mit dem Präsidenten des Verbandes durchgeführt, um die erzielten Forschungsergebnisse besser interpretieren zu können. Während der Studie wurde auch die Literatur zum Thema Lebensstil der ländlichen Bevölkerung überprüft. Die Analyse der Fallstudie ergab, dass die ausgewählte Non-Profit Organisation, die unter den Dorfbewohnern tätig ist, Maßnahmen zur Förderung eines gesundheitsorientierten Lebensstils ergriffen hat. Dies zeigte sich unter anderem in organisierten Veranstaltungen von der körperliche Aktivität, die sich aus den gesundheitsfördernden Zielen des Vereins ergeben. Die erwähnte Integrationsfunktion der Organisation, die den Bewohnern am wichtigsten war, trug dazu bei, soziale Bindungen, Vertrauen unter den Bewohnern aufzubauen und so auch die psychosoziale Gesundheit der Bewohner positiv zu beeinflussen.

PL

Celem głównym artykułu było określenie roli organizacji non-profit w promocji prozdrowotnego stylu życia ludności wiejskiej na przykładzie wybranej organizacji. W pracy posłużono się metodą studium przypadku. Dane pierwotne pozyskano w 2018 roku metodą ankiety ogólnej od trzech grup respondentów – mieszkańców, sponsorów oraz członków stowarzyszenia. Skonfrontowano je z danymi wtórnymi uzyskanymi z dokumentów wewnętrznych organizacji oraz stron www. Dotyczyły one lat 2002-2018. Dodatkowo przeprowadzono ocenę sytuacyjną organizacji w oparciu o metodę SWOT, jako tła do badań głównych. Ponadto w czerwcu 2018 roku przeprowadzono wywiad bezpośredni w oparciu o kwestionariusz niestandaryzowany z prezesem stowarzyszenia w celu lepszej interpretacji uzyskanych wyników badań. Badania główne zostały poprzedzone przeglądem literatury przedmiotu - dotyczącym oceny stylu życia ludności wiejskiej w Polsce. Przeprowadzona analiza studium przypadku wykazała, że wybrana organizacja non profit działając wśród mieszkańców wsi podejmowała działania na rzecz promocji prozdrowotnego stylu życia. Przejawiało się to m.in. w organizowanych zajęciach aktywności fizycznej wynikających z prozdrowotnych celów stowarzyszenia. Wskazywana funkcja integracyjna organizacji, której mieszkańcy przypisywali największe znaczenie, przyczyniała się do budowania więzi społecznych, zaufania a w konsekwencji pozytywnie wpływała na zdrowie psychospołeczne mieszkańców.

13

Samoocena sytuacji dochodowej ludności wiejskiej o niepewnych dochodach

67%

Kalinowski S. , Kozera-Kowalska M.

Handel Wewnętrzny

|

2017

|

nr 4 (369) Tom I

110-121

PL

W artykule przedstawiono wyniki badania relacji zachodzących między dochodem pozostającym do dyspozycji gospodarstwa domowego a wielkością dochodu ocenianą subiektywnie. Badaniem została objęta ludność wiejska o niepewnych dochodach. Badano związek między subiektywnie wyznaczonym poziomem dochodu a takimi cechami, jak: płeć i wiek, wykształcenie, typ biologiczny rodziny oraz megaregion zamieszkania. Uzyskane wyniki pozwalają stwierdzić, że czynnikami wpływającymi na pozytywną ocenę są wykształcenie oraz subiektywnie oceniany dobrostan rodziny. Badania wykazały również, że podobieństwo dochodów nie jest równoznaczne z zadowoleniem ich dysponentów z ich wielkości. Na postrzeganie dochodów nie wpływa również w sposób znaczący płaca (ocena dla obu płci była zbliżona). Czynnikami, które w pewnym stopniu determinowały oceny były natomiast wykształcenie oraz wiek, a także zamieszkiwany megaregion.

EN

The article presents the results of a study of the relationship between the disposable income of a household and the subjectively assessed degree of satisfaction of needs. The study covered the rural population with precarious income. The relationship between the subjectively determined level of income and the characteristics of gender and age, education, biological type of family and macroregion of residence were examined. The obtained results indicate that the factors influencing the positive assessment are education and subjectively assessed family well-being. Studies have also shown that the similarity of income is not equivalent to the satisfaction of their disposers of their size. The perception of income also does not significantly affect the salary (assessment for both sexes was similar). The factors that were to some extent determined by the evaluation were education and age, as well as the inhabited macroregion.

RU

В статье представили результаты изучения зависимостей, выступающих между доходом, которым располагает домохозяйство, и размером дохода, оцениваемым субъективно. Изучение касалось сельского населения с неуверенностью в получении доходов. Изучали связь между субъективно определенным уровнем дохода и такими свойствами, как пол и возраст, образование, биологический тип семьи и макрорегион проживания. Полученные результа- ты позволяют констатировать, что факторами, влияющими на положительную оценку, являются образование и субъективно оцениваемое благосостояние семьи. Изучение показало тоже, что сходство доходов неоднозначно с удолетворением их размером тех, кто ими располагает. На восприятие доходов не влияет тоже значительным образом зарплата (оценка для обоих полов была сближенной). Факторами же, которые в некоторой степени предопределяли оценки, были образование и возраст, а также макрорегион, в котором проживают опрошенные.