Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Rzecz o tym, jak ustawodawca powiedział to, czego powiedzieć nie zamierzał – uwagi na temat art. 158 § 1 Kodeksu karnego

100%

Palka P. , Przetak M.

Studia Iuridica

|

2020

|

tom 83

158-176

PL

The article concerns two legal and linguistic opinions which are a legal analysis of the article 158 item 1 of the Criminal Code. The authors claim that this regulation (its wording) has been a considerable divergence ever since the Criminal Code entered into force in 1997. Legally, it means the divergence between what the legislator said and what he possibly intended to say. According to the authors, the legislator’s communicative intention was not implemented in this case. The reason for this was the fact that the analized fragment (the article 158 item 1) of the legal text (the current Criminal Code in Poland), which is an important tool for social impact, does not meet the demands made for legal texts: clarity, comprehension, and explicitness. The divergence shown in the article is associated with the legislator’s use of the pronoun “which/who” and the phrase “the man is exposed to occurrence”. Morover, the analysis of the article 158 item 1 of the Criminal Code conducted by the authors contains clues. They allow this regulation to be drafted in such a way as to reflect the intentions of the legislator.

2

Konstytucja jako gatunek tekstu prawnego (Ewa Malinowska)

100%

Dąbrowski M.

|

2019

|

nr 4(153)

163–167

EN

The author presents an interesting analysis of constitutions as a special type of legal text. The monograph is based on all polish constitutions. The author claims that a constitution is not only a legal document determining a political system, but is also a type of narration, communication and linguistic discourse. Ewa Malinowska does not intend to present a legal interpretation of constitutional norms. She discusses linguistic elements and attributes of these special legal acts. The author describes the constitutions and their evolution in their textual context. History, culture, social developments are background of author’s analysis. Ewa Malinowska is a linguist and has a special approach to textual problems. She applies linguistic research methods which differ from legal ones. Thus, the author presents a new, fresh approach to the discussed problem.

3

Legal design jako narzędzie umożliwiające osiągnięcie komunikatywności tekstu prawnego

100%

Bieniek A. , Lorent R.

|

nr 1

11-22

EN

The article discusses the idea of legal design as an approach to legal communication that takes into account the needs of the readers of a normalised legal text and combines linguistic and non-linguistics techniques. It includes examples of legal regulations that refer to the intelligibility and clarity, also discussing the communication challenges that authors of legal texts are faced with. The aim of the article is to explain the term ‘legal design’ whose role as a tool for ensuring communicativeness is becoming more widely recognised by the specialists in the practice and theory of law and linguistics.

4

O grze interpretatora z tekstem prawnym i czynnikami pozatekstowymi w derywacyjnej koncepcji wykładni prawa

86%

Jabłoński P. , Kaczmarek P.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2020

|

tom 2(23)

49-65

PL

Celem artykułu jest przyjrzenie się derywacyjnej koncepcji wykładni prawa z punktu widzenia struktury granic władzy prawniczej. Przyjmujemy, że struktura ta zawiera: kulturę polityczno-prawną, tekst prawny, kulturę prawniczą oraz czynniki osobowościowe, takie jak wyczucie etyczne i estetyczne. Obecnie koncepcja derywacyjna jest najbardziej wpływową polską teorią wykładni prawa. Próbujemy pokazać, że wedle tej koncepcji proces interpretacji prawa jest pewnego rodzaju grą pomiędzy tekstem i czynnikami pozatekstowymi, które traktujemy jako pozatekstowe granice władzy prawniczej. Z jednej strony, tekst prawny nie determinuje całego znaczenia prawa, mając jednak dla niego istotne znaczenie. Z drugiej strony, koncepcja derywacyjna precyzyjnie identyfikuje inne czynniki, które są ważne dla zawartości prawa.

EN

The aim of this paper is to show the derivative concept of legal interpretation from the point of view of the structure of limits of the juridical power. This structure includes the politico-legal culture, the legal text, the juridical culture, and personal factors, such as ethical and aesthetic judgements. These days, the derivative concept is the most influential Polish theory of legal interpretation. According to this concept the process of interpreting the law is a kind of a game between the legal text and extratextual factors, which are treated as extratextual limits of juridical power. On the one hand, the legal text does not determine the full meaning of the law, although it has great importance for it. On the other hand, the derivative concept precisely identifies certain others factors that are relevant for the content of law.

5

O normatywności, redundantności i zbędności przepisów prawnych. Część druga: typologia przepisów

86%

Wróblewski B. , Zajęcki M.

|

nr 2(163)

181–221

EN

In a previously published article (Przegląd Sejmowy No. 5(142)/2017) the authors proposed definitions of the following concepts: normativity, redundancy and uselessness of a legal text. The article provides a typological review of Polish legal texts. The authors analysed the basic units of the integral (articulated) part of normative acts, i.e. legal provisions, showing their normativity, redundancy, and uselessness. The analyse includes: internal preambles, provisions describing the object and subject scope of the act, legal principles, programme and task provisions, meliorative provisions, emendations, permanently unrealisable regulations, legal definitions. The analyses led to identification of four basic types of errors in legal provisions, which were named: “doubles”, “widows”, “orphans”, and “botches”. In their closing remarks, the authors signalled the need to supplement the analysis with a description of non-integral (non-articulated) parts of normative acts. Another part of the study, devoted to these problems, is currently being prepared.

6

Kolokacje w tekstach prawnych – wykonanie orzeczenia

81%

Moroz A.

|

2016

|

nr 31

EN

Presented text is an exemplification of automated identification procedures of collocations discussed in the article included in this volume Collocations in legal texts – procedural issues. Its main aim is to characterize qualitative procedures for collocations analysis, representing the next stage of statistical analysis of such expressions. The basis of observation will be features of bilateral collocation enforcement of a judgment – ‘wykonanie orzeczenia’.

PL

Prezentowany tekst stanowi egzemplifikację zautomatyzowanych procedur identyfikacyjnych omó- wionych w zamieszczonym w niniejszym tomie artykule Kolokacje w tekstach prawnych – problemy proceduralne. Zasadniczym jego celem jest scharakteryzowanie jakościowych procedur analizy kolokacji, stanowiących kolejny etap statystycznego opracowania takiego zbioru wyrażeń. Podstawą obserwacji będą właściwości dwustronnej kolokacji wykonanie orzeczenia.

7

Kolokacje w tekstach prawnych – czyn zabroniony

81%

Gębka-Wolak M.

|

2016

|

nr 31

EN

The paper continues with the issue of identification and description of specific collocations existing in legal texts presented in the article included in this volume Collocations in legal texts – procedural issues. Its aim it is to outline the rules of qualitative analysis of sequences which – through the use of automated procedures – are considered as collocations called confirmed. Illustration of this research is description of the properties of collocation prohibited action – ‘czyn zabroniony’.

PL

Opracowanie kontynuuje problematykę identyfikacji i opisu kolokacji specyficznych dla tekstów prawnych, zaprezentowaną w zamieszczonym w tym tomie artykule Kolokacje w tekstach prawnych – problemy proceduralne. Ma na celu zarysowanie zasad przeprowadzania jakościowej analizy ciągów, które w wyniku zastosowania zautomatyzowanej procedury zostały uznane za kolokacje tzw. potwierdzone. Ilustracją prowadzonych rozważań jest opis właściwości kolokacji czyn zabroniony.

8

O trzech granicach władzy prawniczej

72%

Jabłoński P. , Kaczmarek P.

|

tom 1(6)

93-108

PL

According to the initially assumed concept of limitations of lawyers’ power the most important elements of those limitations are: legal text, legal culture, and ethics. This structure is characterized by the relations where the anterior element defines the framework of the latter, i. e. text affects legal culture and ethics, while legal culture affects ethics. However, exceptions apply where the latter element might lead to the collapse of the framework of the primary factor (for instance, interpretation contra legem based on axiological argumentation). The aforementioned structure of limitations of legal power is complemented by interaction of various other elements, such as social expectations, political entanglement (depending on the extent to which it is not consumed by ethics) and non-judicial expertise.

9

Angielskie ekwiwalenty terminu „pełnomocnictwo ogólne”

72%

Kizińska A.

Linguodidactica

|

2014

|

tom 18

EN

This paper constitutes an attempt to assess English equivalents of the Polish term “pełnomocnictwo ogólne” suggested in four most popular bilingual specialist dictionaries and four Polish civil code translations into English. The English equivalents discussed include: “general proxy”, “full power” and “general power”. In order to conduct a thorough assessment of the suggested equivalents, the definitions of the Polish term and its English equivalents presented in English monolingual legal dictionaries have been analysed. Moreover, the study aims to verify whether or not the suggested equivalents occur in the texts of the British sources of law. Finally, translation techniques applied while forming English equivalents under discussion are identified.

RU

Настоящая статья представляет собой попытку оценить английские эквиваленты польского термина “pełnomocnictwo ogólne”, предложенные в четырех самых популярных двухъязычных специалистичесих словаряx и четырех польских переводаx Гражданского кодекса на английский язык. Рассматриваемые английские эквиваленты это в частности “general proxy”, “full power” и “general power”. Для того чтобы провести тщательную оценку предложенных эквивалентовб Автором анализируются понятия польского термина и его английских эквивалентов, представленных в английских одноязычных толковых юридических словарях. Кроме того статья подтверждает, действительно ли предлагаемые эквиваленты появляются в текстах британских источников права. Автор пытается определить методы перевода, применяемые при формировании описанныx английскиx эквивалентов.

10

O normatywności, redundantności i zbędności przepisów prawnych

72%

Wróblewski B. , Zajęcki M.

|

nr 5(142)

125–141

EN

The theory of rational lawgiver entails an assumption of normativeness of legal text. The assumption can be expressed in two propositions: (1) articulated parts of legal text are normative, and (2) other parts of legal text (i.e. preambles, titles of acts, parts, chapters etc.) are not normative. Closer examination of Polish legal text shows that propositions (1)–(2) are not necessarily always true. The authors propose several defi nitions and use the enriched vocabulary to express theoretical possibility and to show real cases of non-normative fragments of articulated parts of legal texts and normative fragments of other parts of legal text. The types of normativeness are defi ned: the broadest, broad, and strict. The notion of normativeness is tightly connected with notions of redundancy and superfl uity of legal texts. The distinctions which were made in the article can be used — as the authors hint in the conclusion remarks — to expand contemporary theories of legal interpretation, and to improve the quality of lawmaking process in Poland.

11

Критерії відбору та первинна обробка емпіричного матеріалу паралельного корпусу юридичних текстів

58%

MATVIEIEVA S.

|

tom 7

|

nr 1

167-181

UK

Статтю присвячено питанню формування критеріїв первинного відбору правничих текстів для англо-українського паралельного корпусу юридичних текстів. Автором розроблено класифікацію юридичних текстів за ознаками сфери обслуговування й жанрів текстів із урахуванням типів нормативних актів, що становить спробу поєднання юридичних та лінгвістичних характеристик, які застосовуються до класифікації юридичних документів. У статті запропоновано структуру картки метаданих корпусних текстів (оригіналу та перекладу), котру апробовано на текстових зразках; обґрунтовано необхідність метатекстових даних та екстралінгвістичної інформації для роботи з корпусними текстами.

PL

Artykuł poświęcony jest sformułowaniu kryteriów pierwotnego wyboru tekstów prawnych dla angielsko-ukraińskiego korpusu równoległego tekstów prawnych. Autor opracował klasyfikację tekstów prawnych na podstawie stylu i gatunku tekstu, z uwzględnieniem rodzajów aktów normatywnych oraz podejmuje próbę połączenia charakterystyk prawnych i językowych, mających zastosowanie przy klasyfikacji dokumentów prawnych. W artykule zaproponowano strukturę karty metadanych dla tekstów korpusowych (oryginału i tłumaczenia), która została przetestowana na próbkach tekstowych. W artykule uzasadniono także potrzebę uwzględnienia danych metatekstowych i informacji pozajęzykowych przy pracy z tekstami korpusowymi.

EN

The article deals with the formation of criteria for the primary selection of legal texts for the English-Ukrainian parallel corpus of legal texts. The author has developed a classification of legal texts on the basis of the style and text genres, taking into account the types of legal acts, and makes an attempt to combine legal and linguistic characteristics applicable to the classification of legal documents. The article proposes the structure of the metadata card for corpus texts (original and translation), which are tested on text samples. The need for metatext data and extra-linguistic information for working with corpus texts is substantiated in the article.

12

ZWISCHEN SPRACH- UND REZEPTIONSÖKONOMIE. ZU VERWEISUNGEN ALS MITTEL DER TEXTVERDICHTUNG AN BEISPIELEN AUS DEM DEUTSCHEN STGB

51%

KĘSICKA K.

Comparative Legilinguistics

|

2017

|

tom 29

31-48

EN

In the era of globalized knowledge and communication language economy has become important determining factor in the creation process of specialized texts. The language economy has to ensure effective communication and to reduce the cognitive effort required for a text reception and production. To optimize the communication process, a variety of measures have been developed to make text condensation possible. One of these measures are references in legal texts. The purpose of this paper is to present different types of references combined with the analysis of their text function and role in the process of text reception. By empirically examining of the selected examples from the German Criminal Code,we will examine whether the language economy always helps the reader to understand legal texts? Finally, our focus is on showing of the possible causes for the communication inefficiency of examined references.

PL

W dobie globalizacji wiedzy i komunikacji zjawisko ekonomii języka stało się ważną determinantą w procesie tworzenia tekstów fachowych. Ma ono zagwarantować efektywność komunikacji przy jednoczesnej minimalizacji środków językowych. By optymalizować proces komunikacji, rozwinięto szereg środków umożliwiających kondensację treści w tekście. Jednym z nich są odesłania służące osiąganiu zwięzłości w tekstach prawnych. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie różnych form odesłań i analizę ich roli w procesie recepcji tekstu. Na wybranych przykładach z niemieckiego kodeksu karnego prześledzimy, czy zawsze rzeczywiście wspierają one rozumienie tekstu i jakie mogą być przyczyny ich nieefektywności z punktu widzenia ekonomiczności przekazu informacji.

DE

Im Zeitalter der globalisierten Wissensvermittlung und Kommunikation ist die Sprachökonomie zu einem relevanten Faktor im Gestaltungsprozess von Fachtexten geworden. Sie hat die Effizienz fachlicher Kommunikation und zugleich die Minimierung des Textumfangs zu gewährleisten. Zur Förderung der Kommunikation werden mehrere Mittel und Techniken der Textverknappung entwickelt, darunter Verweisungen, die ein häufig verwendetes Verdichtungsmittel in Gesetzestexten darstellen. Der vorliegende Beitrag setzt sich zum Ziel, verschiedene Verweisformen im Hinblick auf ihre Textfunktion und ihren Einfluss auf die Textrezeption zu untersuchen. An Beispielen aus dem deutschen StGB wird versucht zu erforschen, ob sich Verweisungen in der Tat immer als rezeptionsökonomisch erweisen. Ausgehend von theoretischen Reflexionen über das Phänomen der Sprachökonomie wollen wir anschließend zur empirischen Textanalyse vom Standpunkt des Lesers übergehen, um zu analysieren, worin die potentiellen sprachökonomisch bedingten Rezeptionsprobleme liegen können und wie sie die Textrezeption beeinflussen.

13

THE PLAIN LANGUAGE MOVEMENT AND MODERN LEGAL DRAFTING

51%

SOBOTA A.

Comparative Legilinguistics

|

2014

|

tom 20

19-30

PL

Artykuł ma na celu odpowiedź na pytanie, w jakim stopniu zasady plain language movement są wdrażane przez autorów tekstów prawnych i prawniczych, aby uczynić współczesny język prawniczy bardziej zrozumiałym dla przeciętnego odbiorcy, nieposiadającego wiedzy prawniczej. Artykuł przedstawia szczegółową analizę wyników badań ilościowych przeprowadzonych w 2011 i 2012 na podstawie ponad 80 autentycznych tekstów angielskich umów konsumenckich.

EN

This paper aims to answer the question whether modern legal drafting is implementing the revolutionary changes argued for by the plain language movement and whether legal texts are made more user-friendly, particularly to their non-professional recipients. The paper discusses the main characteristics of modern legal drafting against the background of research conducted in 2011 and 2012 based on a broad selection of American consumer contracts. The interest centres on the successes rate of the plain language campaigners as well as the threats to their pursuit of plain legal drafting.

14

LATYNIZMY W TEKSTACH PRAWNYCH I PRAWNICZYCH – UJĘCIE KONTRASTYWNE POLSKO-NIEMIECKIE

51%

WOŹNIAK J.

Comparative Legilinguistics

|

2017

|

tom 31

69-88

DE

Strukturen lateinischer Herkunft sind in die gegenwärtigen Rechtssysteme – sowohl in das kontinentale Rechtssystem als auch in das angelsächsische Common Law – mit der Rezeption des römischen Rechts eingedrungen. Die lateinischen Entlehnungen und Lehnwörter weisen auf die gemeinsame kul-turelle und soziale Herkunft der europäischen Länder hin. Viele der übernom-menen Latinismen wurden eingebürgert, d.h. an die geltenden phonetischen, morphologischen und grammatischen Normen jeweiliger Sprache angepasst. Andere aber – wie lateinische Parömien, Termini und Ausdrücke – haben ihren ursprünglichen Wortlaut und ihre ursprüngliche Schriftweise beibehalten. Das Ziel des vorliegenden Artikels ist es, das Wesen der Latinismen, deren Herkunft, Platz in der heutigen Sprachwissenschaft aber auch Funktion in unterschiedlichen Rechtstexten zu besprechen. Der zweite Teil des Beitrags widmet sich der Häufigkeit der Latinismen in deutschen und polnischen Rechtstexten. Da werden die Ergebnisse der Analyse der in Eurlex gesammelten polnischen und deutschen Rechtsakte, Urteile und anderen Rechtsdokumente in Hinsicht auf das Vorkommen von Latinismen geschildert. Die Untersuchung bezweckt neben dem Vergleich der Häufigkeit der Latinismen in Rechtstexten auch die Darstellung verschiedener Weisen der Einführung der Latinismen in die deutschen und polnischen Rechtstexte und die Konsequenzen deren Einführung für die Verständlichkeit dieser Texte.

EN

Terms and Phrases of Latin origin have been incorporated into the contempo-rary Continental and Anglo-Saxon legal systems. Latin borrowings are a sign of the common cultural and social origin of European countries. Most of the bor-rowings have been adapted on the phonetic, morphological and grammatical level. Others, like Latin proverbs, terms and phrases retained their original pronunciation and orthography.The main goal of this article is to discuss the essence of Latinisms, in particular their place in the contemporary linguistics and their function in legal texts. In the second part the article presents the results of the analysis of the Latin struc-tures, used in Polish and German legal texts, available in the Eur-lex databases. The research is aimed not only at comparing the occurrence of Latin terms, phrases or proverbs in legal documents, but also at showing the way of their introducing to the text and discussing the consequences of their usage for the understanding of the law.

PL

Struktury o proweniencji łacińskiej przeniknęły do współczesnych systemów prawnych zarówno kontynentalnych, jak i anglosaskich. Łacińskie zapożycze-nia świadczą o wspólnym rodowodzie kulturowym i społecznym państw Euro-py. Większość zapożyczeń uległa adaptacji na płaszczyźnie fonetycznej, morfologicznej i gramatycznej. Inne, jak łacińskie paremie, terminy i zwroty, zachowały swoje oryginalne brzmienie i zapis. Celem niniejszego artykułu jest omówienie istoty latynizmów, w szczególności ich pochodzenia, miejsca we współczesnym językoznawstwie oraz funkcji, które pełnią w tekstach z zakresu prawa. W drugiej części artykułu przedsta-wione zostaną wyniki analizy zastosowań struktur łacińskich w polskich i niemieckich tekstach prawnych i prawniczych, zebranych w bazie Eurlex. Badanie ma na celu nie tylko porównanie częstotliwości występowania latyni-zmów w dokumentach prawnych, ale także ukazanie sposobów wprowadzenia zwrotów łacińskich do tekstu i omówienie konsekwencji użycia latynizmów dla odbioru tekstu.