Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wyzwania realizacji koncepcji patient empowerment w kontekście kompetencji pacjentów

100%

Rogala A.

e-mentor

|

2020

|

nr 3 (85)

41-49

PL

Współczesny pacjent staje się coraz bardziej proaktywny w dbaniu o swoje zdrowie. W związku z tym można zaobserwować rosnące znaczenie zjawiska patient empowerment, które niesie wiele wyzwań dla funkcjonowania rynku opieki zdrowotnej. Głównym celem artykułu jest analiza możliwości realizacji koncepcji patient empowerment w kontekście kompetencji pacjentów niezbędnych do praktycznego jej wykorzystania oraz związanych z tym wyzwań. Rozważania opierają się na przeglądzie literatury naukowej z zakresu medycyny, zdrowia publicznego, ekonomii i zarządzania (w szczególności artykułów dostępnych w bazach danych Scopus, JSTOR i ProQuest). W świetle przeprowadzonych analiz patient empowerment wydaje się zarówno dużym wyzwaniem, jak i zagrożeniem dla funkcjonowania rynku ochrony zdrowia. Z jednej strony może pomóc w rozwiązaniu takich problemów jak nieefektywna opieka zdrowotna, niestosowanie się do zaleceń terapeutycznych i brak zaangażowania pacjenta w proces leczenia. Z drugiej strony zjawiska w sferze społecznej i technologicznej wzmacniają przekonanie pacjenta o jego wysokich kompetencjach w zakresie ochrony zdrowia, często bez ich potwierdzenia w poziomie alfabetyzmu zdrowotnego. Z tego powodu konieczne jest tworzenie i rozwijanie programów oraz kampanii edukacyjnych ukierunkowanych na podniesienie kompetencji pacjentów (informacyjnych, zdrowotnych i e-zdrowotnych), w celu optymalizacji wykorzystania zasobów i kosztów opieki zdrowotnej.

2

Zachowania zdrowotne nauczycieli wychowania fizycznego jako element kompetencji zdrowotnych

86%

Kubińska Z. , Pańczuk A.

|

2016

|

tom 10

|

nr 3

78-85

PL

Celem artykułu jest ukazanie zachowań zdrowotnych nauczycieli wychowania fizycznego w zależności od płci i stażu pracy, jako istotnego elementu predyspozycji i kompetencji do realizacji edukacji zdrowotnej w szkole. Metodą sondażu diagnostycznego przebadano 150 nauczycieli. Według uzyskanych wyników większość badanych ma dobre relacje rodzinne i zawodowe, dba o własny rozwój, sprawność fizyczną i dobre samopoczucie. Wystąpiły też zachowania, które nie są pożądane w pracy nauczyciela, takie jak: picie alkoholu, stosowanie używek, sporadyczne dokształcanie się z edukacji zdrowotnej i sporadyczne udzielanie pomocy potrzebującym. Mężczyźni istotnie częściej aniżeli kobiety spożywają alkohol oraz stosują używki. Z kolei kobiety częściej dbają o urodę i zgrabną sylwetkę. Regularne udzielanie pomocy częściej wskazywały osoby z najdłuższym oraz najkrótszym stażem pracy. Dobre relacje rodzinne najczęściej deklarowały osoby z najdłuższym stażem pracy, a dbanie o urodę i zgrabną sylwetkę z najkrótszym stażem.

EN

The aim of the following paper is to present health behaviours of physical education teachers, relating them to their gender and work experience, and to discuss them as significant elements of their predispositions and competence for realization of the health education programme at school. 150 teachers were tested with the diagnostic survey method. According to the obtained results, the majority of respondents have good family and professional relations, care about their development, physical fitness and good physical and mental state. Nevertheless, there were observed some undesirable behaviours in teachers’ work, such as alcohol drinking, taking substances, insufficient self-education or unsatisfactory help for people in need. Men drink alcohol or use other substances significantly more often than women. Women, in turn, more often take care about their looks and slim figures. Regular helping the needy is declared most frequently by the persons with the longest and the shortest work experience. Those with the longest work experience mostly declare good family relations, whereas caring for their looks and slim figure is declared first of all by the persons with the shortest work experience.

3

Education of patients with diabetes – an element creating their health core competences

86%

Florek-Łuszczki M. , Łuszczki J. , Lachowski S. , Szpringer M. , Żółkowska D. , Chmielewski J.

|

nr 1

66-73

PL

Fachowa edukacja medyczna ma istotny wpływ na przebieg procesu leczenia pacjentów, zwłaszcza w przypadku chorób przewlekłych. Do tej grupy chorób należy cukrzyca. Ze względu na fakt, że co roku odnotowuje się stały wzrost zachorowań na tę jednostkę chorobową, uznawana jest ona za chorobę cywilizacyjną. Rzetelna wiedza o przyczynach cukrzycy, objawach i sposobie leczenia służy poprawie funkcjonowania pacjentów i daje lepsze rokowania na pomyślny proces terapeutyczny. Pozyskiwanie informacji o tematyce zdrowotnej, ich przetwarzanie i przekładanie na konkretne zachowania służące utrzymaniu zdrowia, zależne jest od poziomu kompetencji zdrowotnych prezentowanych przez pacjentów. Kompetencje zdrowotne są również niezwykle ważnym elementem w procesie podejmowania racjonalnych i świadomych decyzji w procesie leczenia.

4

Zachowania informacyjne Polaków dotyczące zdrowego odżywiania się. Wyniki badania EATWELL

72%

Niedźwiedzka B. , Mazzocchi M. , Modugno L. , Piórecka B. , Kozioł-Kozakowska A. , Aschemann-Witzel J. , Gennaro L. , Verbeke W. , Traill W. B.

|

2012

|

tom 10

|

nr 2

57–64

EN

The rate of obesity in Poland increases rapidly, especially fast among children and adolescents. An important and also fully accepted by the society ways of fighting this phenomenon are social marketing and educational interventions. To make these activities effective they have to keep pace with changes in information behavior of target groups. But the importance of raising information competency of consumers is not fully understood by those who design and implement health programs and health Information behavior and literacy rarely are the subject of research. The goal of this study is to find where and how Polish citizens look for diet related information, what barriers they encounter, and whether they behave differently in comparison with citizens of other European countries. Method: A survey administered through computer-assisted on-line web-interviewing to a probabilistic, stratified by age and gender, sample of respondents in Poland (n = 600). Comparison sample – same number of respondents in Belgium, Denmark, Italy and UK. Results: 49% of surveyed Poles do not know where to look for healthy diet related information and have bigger problems with this task then the respondents in other surveyed countries. In comparison with Danish, a probability that a Pole knows where to look for such information decreases twice. Individual and environmental determinants strongly affect information knowledge and behavior. Men, educated, poorer and sicker persons have bigger problems with finding information and are less likely to attempt to look for it. Majority of respondents uses Internet and Google to look for healthy diet information. Only 23% of Polish respondents would turn to their GPs for healthy eating advice.

5

Metafory pojęciowe dotyczące zdrowia psychicznego w trakcie pandemii COVID‑19 w Polsce

72%

Stadnik K.

|

nr 55

73-83

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the paper is to analyse linguistic data from a public discourse on mental health during the COVID‑19 pandemic. The data come from interviews concluded with psychologists/psychiatrists, published in newspapers/magazines or online. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The article fills a gap in public discourse research on mental health during the SARS‑CoV‑2 virus epidemic by adopting the theoretical and methodological assumptions of cognitive linguistics that the metaphor manifested in language is essentially conceptual in nature. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The subject of the research are conceptual metaphors used by psychologists and psychiatrists in communicating expert knowledge in the public discourse. The article examines this issue in the context of developing the health competences of the society in order to counteract mental disorders caused by the pandemic. RESEARCH RESULTS: The results of the analysis indicate that correctly selected metaphors fa‑ cilitates the process of drawing inference about the cause-effect relations between the occurrence of an epidemic situation and the occurrence of mental disorders in various age groups of Polish society. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The results of the current analysis can form the basis for further research on the cognitive foundations of effective ways of disseminating the expert knowledge about mental health, with particular consideration placed on those areas of epidemic daily life that can be easily disinformed.

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest analiza wypowiedzi psychologów i psychiatrów w wywiadach opublikowanych w prasie i/lub portalach internetowych, dotyczących wyzwań, jakie dla równowagi psychicznej stanowi codzienność pandemii COVID‑19 w Polsce. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł wypełnia lukę w badaniach dyskursu publicznego odnośnie do zdrowia psychicznego podczas epidemii wywołanej przez wirus SARS‑CoV‑2, przyjmując założenia teoretyczne i metodologiczne językoznawstwa kognitywnego, zgodnie z którymi metafora manifestująca się w języku ma w istocie naturę pojęciową. PROCES WYWODU: Przedmiotem badania są metafory pojęciowe używane przez psychologów i psychiatrów w komunikowaniu wiedzy eksperckiej w dyskursie publicznym. Artykuł rozpatruje tę kwestię w kontekście rozwijania kompetencji zdrowotnych społeczeństwa w celu przeciwdziałania zaburzeniom psychicznym wywołanym przez pandemię. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyniki analizy wskazują, że trafnie dobrane metafory usprawniają proces wnioskowania na temat relacji przyczynowo‑skutkowych pomiędzy zaistnieniem sytuacji epidemicznej a wystąpieniem zaburzeń psychicznych w różnych grupach wiekowych społeczeństwa polskiego. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wyniki bieżącej analizy mogą stanowić podstawę do dalszych badań na temat kognitywnych podstaw skutecznych sposobów popularyzacji wiedzy eksperckiej o zdrowiu psychicznym, ze szczególnym uwzględnieniem tych obszarów codzienności epidemicznej, które mogą łatwo podlegać dezinformacji.

6

Postawy wobec zdrowia jako jeden z przejawów kompetencji zdrowotnych

72%

Kubińska Z. , Pańczuk A. , Ławnik A.

|

2016

|

tom 10

|

nr 4

73-79

PL

Postawy wobec zdrowia prezentowane w zachowaniach zdrowotnych człowieka ujawniają jego przekonania i nastawienia wobec wielu różnych wartości związanych ze zdrowiem własnym i innych, a co ważne demaskują braki w kompetencjach zdrowotnych. Celem pracy jest prezentacja wybranych z literatury przedmiotu postaw wobec zdrowia, ukazująca ich pozytywne i negatywne strony. Poznanie postaw człowieka wobec zdrowia jest jednym ze sposobów rozumienia i świadomego wyjaśniania konsekwencji zachowań prozdrowotnych i antyzdrowotnych wobec siebie, innych i otoczenia. W pracy przedstawiono różnorodne postawy wobec zdrowia w formie tabelarycznej i opisowej. Wydaje się, że mogą być one wykorzystane do weryfikacji empirycznej postaw wobec zdrowa będących przejawem kompetencji zdrowotnych.

EN

Attitudes to health presented in health behaviours of men reveal their beliefs and attitudes towards a variety of health-related values towards themselves and others and, what is important, expose lacks in health competencies. The aim of the article is to present some selected attitudes towards health in literature to show their positive and negative sides. Understanding attitudes towards human health is one of the ways of understanding and explaining the consequences of healthy and unhealthy behaviours towards oneself, others and the environment. The paper presents different attitudes towards health in a tabular and narrative form. It seems that they can be used to empirically verify the attitudes towards being healthy as a manifestation of health competency.

7

Samoocena zdrowotnych kompetencji informacyjnych Polaków w świetle koncepcji samoskuteczności. Analiza wybranych wyników polskiej części Europejskiego Sondażu Kompetencji Zdrowotnych [HLS-EU]

72%

Niedźwiedzka B. , Słońska Z. , Taran Y.

|

2012

|

tom 10

|

nr 3

210–218

EN

Health information literacy allows people to find, evaluate and apply information regarding health and health services utilisation. The goal of this analysis is to present: the self-assessment of health information literacy done by Poles, socio-demographic determinants of this assessment, and to discuss its possible consequences in light of self-efficacy concept. This knowledge highlights certain aspect of society’s’ health literacy, and can be useful in designing pro-health educational interventions in such a way so they meet the needs and capabilities of target groups. Method. Direct questionnaire survey with randomly selected, stratified by age and gender group of respondents (+15, n10000, what was 67% of the sample). The study design and the survey questionnaire were developed by the HLS-EU researchers. The survey was conducted by TNS Opinion in July and August 2011 in 8 European countries including Poland. Among 47 questions in HLS-EU questionnaire, 30 questions were selected as those that can serve as indicators of health information competency, 10 question for each of 3 areas of information skills: seeking, evaluation and application. In this study only data regarding Polish population was analysed. Results. Approximately 38% of Polish population assess their health information literacy as low. Respondents claim that they have difficulty in finding, evaluating and applying health information. Low level of self-assessment can be observed more often among men, elderly and people with low level of education, and also among respondents who see their health status as bad or suffer from at least one chronic illness, and also among these who are in economically difficult situation. Among tasks connected with seeking information most difficult for the respondents were: finding information about political changes that may affect health, information regarding coping with stress or depression, information about vaccinations and health screenings and information on symptoms and treatments of illnesses that concern them. As most difficult to evaluate Polish respondents find the reliability of information about diseases and health risks provided by mass media. In area of application, most difficult to apply is information regarding activities that improve health and well-being in community. Conclusions. Low assessment of self-efficacy in looking for and using health information by one third of Polish respondents may indicate real deficiency of skills, may demotivate them to undertake such activities, and may hinder educational interventions. Elderly, low educated, ill or assessing their health as bad persons should be in first place the aim of educational interventions to raise their information literacy. This can be beneficial for improving their health