Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zjazd zapomniany – Zjazd obserwowany. O Piątym Ogólnopolskim Zjeździe Socjologicznym w Krakowie (22–25 stycznia 1977 roku)

100%

Wicenty D.

Przegląd Socjologiczny

|

2009

|

tom 58

|

nr 2

107-127

PL

Autor rekonstruuje przebieg V Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego z perspektywy politycznych interesów Służby Bezpieczeństwa oraz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Zjazd miał miejsce w środku ery Edwarda Gierka, oficjalnie otwartego na środowiska akademickie. Polityka pozornej otwartości oraz gwałtownej modernizacji zaowocowała zresztą w akademickiej socjologii pewnymi instytucjonalnymi zdobyczami (np. założono nowe instytuty badawcze), z drugiej strony jednak sprowadziła nauki społeczne do narzędzia politycznej legitymizacji. Z tego punktu widzenia to, czego nie powiedziano podczas V Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego, staje się najbardziej interesujące. Trudno odnaleźć jakiekolwiek kontrowersje czy gorące debaty podczas Zjazdu, choć trzeba mieć świadomość, że Zjazd poddany był systematycznej infiltracji ze strony SB wyczulonej na każdy krytyczny głos. Autor wykorzystuje materiały archiwalne Instytutu Pamięci Narodowej.

EN

The author reconstructs the course of the 5th All–Poland Sociological Convention from the perspective of the political interests of the Security Service (SB) and the Polish United Workers’ Party (PZPR). The convention took place in the midst of the Edward Gierek era – officially conducive to academic circles. The politics of apparent openness and sudden modernization resulted in some important institutional benefits for academic Sociology (e.g. new research institutes were funded) yet reduced the social sciences to the functional tool of political legitimacy. From that point of view, what was lacking in the essence of 5th All–Poland Sociological Convention becomes the most interesting topic. One can hardly find any controversies or hot disputes during the convention, but it should be also borne in mind that the Convention was subjected to systematic infiltration of the SB sensitive to any unorthodox voices. The author uses the archival records of the Institute of National Remembrance as source.

2

Problematyka socjologiczna na łamach „Roczników Nauk Społecznych” w latach 1949-2012

100%

Pabich M.

|

nr 3

141-162

EN

This article is a survey of “sociology-related topics” discussed in "Roczniki Nauk Społecznych” [Annales of Social Sciences] throughout the past sixty years, in the forty volumes of the journal. At first, “Roczniki” were dominated by legal studies. In time, more and more papers were included in sociology of religion. Other numerous publications represent such fields of sociological research as: sociology of morality, sociology of the family, sociological theory, research on the media and on the notion of identity.

3

W stronę socjologicznego ujęcia etyki badań naukowych

84%

Rancew-Sikora D. , Cymbrowski B.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2016

|

tom 12

|

nr 3

22-39

PL

Zgodnie z tezą, że kompetencje etyczne stanowią ważną cechę kompetencji merytorycznych badaczy terenowych, a doświadczane przez nich dylematy etyczne mają charakter dylematów metodologiczno-teoretycznych, autorzy artykułu naświetlają problem połączenia refleksji etycznej z paradygmatem socjologii jakościowej. Argumentują, że wydzielenie jej jako specjalności normatywnej i filozoficznej, która dominuje w kodeksach etycznych, niesie ze sobą zagrożenie traktowania jej w inny sposób niż pozostałezagadnienia obecne w socjologicznych badaniach i refleksjach oraz może prowadzić do istotnej straty poznawczej. Autorzy podkreślają możliwość i potrzebę rozwijania etyki badań w paradygmacie socjologii jakościowej, poszukując inspiracji u źródeł socjologii: u Webera, Durkheima i w szkole chicagowskiej. Krytycznie odnoszą się do nadziei, że tworzenie kodeksów etycznych jest skutecznym sposobem samoregulacji środowisk naukowych, wskazując na znaczenie specyficznych historycznych, społecznych i językowych kontekstów ich tworzenia oraz osadzenie ich w normatywnej wizji życia społecznego, która nie jest zgodna z duchem socjologii interpretatywnej. W konsekwencji, opowiadają się za ujmowaniem zagadnień etycznych podkreślających podmiotowość, sytuacyjność, procesualność i komunikacyjny charakter zarówno działań badaczy w terenie, jak i działań instytucji akademickich w tym zakresie.

EN

According to the thesis that ethical competence is an important part of professional competence of social researchers and that ethical dilemmas are often experienced by them as methodological and theoretical dilemmas, the authors of the article highlight the problem of lack of link between ethical reflection and the paradigm of qualitative sociology. They argue that the separation of this topic within mainly normative-philosophical domain, which dominates in ethical codes, carries a risk of treating itdifferently than other issues of sociological investigation and can lead to a significant loss of its cognitive value. Instead, the authors emphasize the possibility and the need to develop research ethics within the paradigm of qualitative sociology, looking for an inspiration in the works of Max Weber, Emile Durkheim, the Chicago School, Norman Denzin and Martyn Hammersley among others. They are critical to the hope that creation of ethical codes is an effective way of scientific communities self-regulation, stressing the importance of specific historical, social and linguistic contexts of their creation. Consequently, the authors emphasize subjective, situational, processual, and discursive character of ethics-oriented activities, undertaken both by researchers in the field, and by academic institutions in this regard.

4

Postkolonialna krytyka koncepcji typów idealnych Maksa Webera

84%

Bucholc M.

Kultura i Społeczeństwo

|

2019

|

tom 63

|

nr 1

165-188

PL

This text discusses the main themes of the postcolonial critique of Max Weber’s sociological theory. Beginning with a sociological interpretation of the concept of a classic figure, the author lists the reasons why Weber should be recognized as the theorist most responsible for sociology being considered in separably connected with Western imperialism and colonialism. The author first reconstructs the premises Weber used to support sociology’s claim to be a science of universal validity, then interprets his concept of the ideal type and discusses criticism of the concept, as exemplified by the works of the British sociologist Gurminder Bhambra. In analyzing postcolonial critiques of the ideal type as a methodological tool, two issues are emphasized: the normative hypostasing of the ideal type, and the disruption to Weber’s procedure of creating and critiquing the ideal type that has occurred as a result of representatives of non-Western cultures joining the dialogue and revealing the limitations of the type’s communicativeness and thus of its universal validity.

5

Złożoność nie do udźwignięcia: utopie jedności, utopie różnicy

84%

Bucholc M.

|

2013

|

nr 4(211)

19-35

PL

Złożoność społeczna jest jednym z najważniejszych problemów, z jakimi mierzy się dziś socjologia. Tekst rozpoczyna się od krótkiego spojrzenia na źródła naszego dzisiejszego myślenia o złożoności, które prowadzi do diagnozy dwóch podejść do złożoności w socjologii, określonych jako jej redukcja i eskalacja. Następnie krótko zarysowana zostaje analogia między tymi podejściami a dwoma rodzajami wiedzy praktycznej wytwarzanej w odpowiedzi na problem złożoności, czyli utopiami jedności i różnicy. Tekst kończy się próbą odpowiedzi na pytanie, czy zaangażowanie w myśleniu o złożoności nie stanowi przeszkody w jego właściwej diagnozie.

EN

Social complexity is one of the main problems which sociology is facing nowadays. The article begins with a short overview of sources of contemporary ideas of complexity, which leads towards a diagnosis of two sociological approaches to complexity, which are called “reduction” and “escalation” of complexity. Next, a short analogy is drawn between the two approaches and two kinds of practical knowledge produced as an answer to the problem of complexity, which are utopias of unity and utopias of difference. The text concludes with an attempt to answer the question whether the engagement (involvement) in our thinking about complexity is not a handicap in our efforts adequately to diagnose the problem.

6

Emile Durkheim jako prekursor komunitaryzmu

84%

Łucka D.

Studia Socjologiczne

|

2016

|

nr 1(220)

7-35

XX

W artykule zostaje podjęta próba zinterpretowania twórczości klasyka socjologii Emile’a Durkheima jako prekursora komunitaryzmu, współczesnego nurtu teoretycznego i ruchu społecznego. Rozważania dotyczą pośredniego charakteru obu koncepcji oraz zawartej w nich refleksji moralnej; analizie poddane zostaje też rozumienie jednostki i jej relacji ze społeczeństwem. Zasadnicze podobieństwo, jakie łączy francuskiego myśliciela z podejściem komunitariańskim, polega na postrzeganiu świata społecznego w kategoriach pośrednich, co sytuuje obie koncepcje pomiędzy klasycznymi dychotomiami: liberalizmem i konserwatyzmem, indywidualizmem i wspólnotowością, woluntaryzmem i determinizmem itp.

EN

The article focuses on the attempt to interpret the work of Emile Durkheim, a classic of sociology, as a precursor of communitarianism, which is a contemporary theoretical approach and a social movement. The intermediary character of both concepts and of the moral reflection included in them, as well as the understanding of an individual and its relations with a society are analyzed. The perception of the social world in intermediary categories places both approaches, the Durkheimian and the communitarian, in-between the classical dichotomies: liberalism and conservatism, individual and community, voluntarism and determinism, etc.

7

Upamiętnienia Floriana Znanieckiego w przestrzeni publicznej

84%

Skoczylas Ł.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2021

|

tom 83

|

nr 4

239-225

EN

The aim of the article is to conduct an exploratory analysis of commemorations of Florian Znaniecki in public spaces. Florian Znaniecki was one of the founders of Polish institutional sociology and one of the representatives of humanistic sociology. The text briefly presents Znaniecki’s achievements, describes his commemorations in Warsaw, Poznań, and Świątniki, as well as the history of their establishment, and then analyses these commemorations from the perspective of their impact on social memory. The research was conducted using document analysis. The research identified basic justifications used in Znaniecki’s commemorations. These are: his organizational activity, educational activity, international recognition, connection with a region or place, methodological achievements, role in science, scientific pioneering, and the diversity of his scientific achievements.

PL

Celem artykułu jest eksploracyjna analiza upamiętnień Floriana Znanieckiego obecnych w przestrzeni publicznej. Florian Znaniecki to twórca instytucjonalnej socjologii polskiej i jeden z przedstawicieli tzw. socjologii humanistycznej. Tekst przedstawia dokonania Znanieckiego, opisuje jego upamiętnienia w Warszawie, Poznaniu i Świątnikach oraz historię ich ustanowienia, a następnie analizuje te upamiętnienia przez pryzmat ich wpływu na pamięć społeczną. W badaniach posłużono się metodą analizy dokumentów. Badania umożliwiły wskazanie podstawowych uzasadnień stosowanych w upamiętnieniach Znanieckiego. Są to: działalność organizacyjna, działalność edukacyjna (w tym wychowawcza), międzynarodowe uznanie, związek z regionem lub miejscowością, dokonania metodologiczne, rola w nauce, pionierstwo naukowe, różnorodność dokonań naukowych.

8

Kondycja socjologii muzyki w Polsce. Przeszłość, teraźniejszość i perspektywy

67%

Socha Z.

|

nr 3

85-111

PL

Podstawowym celem tekstu jest prezentacja i próba klasyfikacji dorobku socjologii muzyki w Polsce na tle socjologii. Ponadto tekst ma na celu przyjrzenie się prawidłowościom jej rozwoju oraz podjęcie próby wyjaśnienia przyczyn aktualnego stanu rzeczy. Omówione zostały zastane w literaturze diagnozy kondycji socjologii muzyki, kontakty i obecność międzynarodowa badaczy, ich więzi i platformy dyskusji oraz prowadzenie dydaktyki. Informacje zawarte w niniejszym tekście są efektem ponad dwuletnich badań, na które złożyły się pogłębione kwerendy biblioteczne, analizy zebranych tekstów oraz seria wywiadów z badaczami. Do podsumowania sytuacji socjologii muzyki w Polsce wykorzystano krążeniowy model B. Latoura.

EN

First aim of a text is to present the state of sociology of music in Poland in the context of development of sociology in Poland. Second, is to interpret it in sociological terms and attempt to explain mentioned underdevelopment’s reasons. The text is summary of library queries, publication analysis and conducted by the author interviews with 25 researchers. There has been applied a model of idea circulation in science from Bruno Latour’s work to review and explain the situation of sociology of music in Poland.

9

Ewolucja poglądów Wernera Sombarta a polityka niemiecka początków XX wieku

67%

Michalak A.

|

nr 1

49-62

PL

Autor w swoim artykule prezentuje sylwetkę niemieckiego socjologa Wernera Sombarta. Koncentruje się zasadniczo na kierunkach jego kariery naukowej. Omówione zostały zasadnicze etapy kształtowania się tego procesu w oparciu o publikacje Sombarta. Wskazuje się również na uwarunkowania polityczne panujące w Niemczech na przełomie XIX i XX wieku i wpływające na obraz tej kariery. Ukazane zostały ponadto pewne aspekty charakterologiczne bohatera artykułu, które nie pozostawały bez wpływu na przebieg opisywanego zjawiska.

EN

The author in his article presents the figure of the German sociologist Werner Sombart. Focuses basically on the directions of his scientific career. The basic stages of this process are discussed based on Sombart’s publications. It also indicates the political conditions prevailing in Germany at the turn of the 19th and 20th century that affect the image of this career. In addition, some characterological aspects of the hero of the article are shown. However, they did not affect the course of the phenomenon described.

10

„Wanderer zwischen den Disziplinen”. O twórczości Georga Simmla

59%

Cieśla S.

|

2000-2001

|

tom 28-29

|

nr 1

69-96

DE

„Wanderer zwischen den Disziplinen”. Zum Schaffen von Georg Simmel Das Ziel dieses Aufsatzes war nicht nur eine Darstellung des umfangreichen Werkes von Georg Simmel, sondern auch eine Beschreibung der wichtigsten Probleme, mit denen er sich in seinen Werken auseinandergesetzt hat. Der Aufsatz ist also verstanden als Beitrag zur Überwindung der auch in der polnischen Fachliteratur vorhandenen Stereotype über Georg Simmel. Die Analyse geht von drei Phasen der intellektuellen Entwicklung Simmels aus: von Forschungen des jungen Simmel, über Studien zur Kultur und Gesellschaft, bis hin zur Lebensphilosophie. Soziologie, obwohl sehr bedeutend in seinem Schaffen, war nie das einzige Forschungsfeld Simmels. Mit der Begründung der Soziologie als Wissenschaft beschäftigt er sich zwar sein ganzes Leben lang, er gehört als Soziologie zu den Klassikern der Soziologie, ist Soziologe, aber keinesfalls „nur Soziologe”. Genauso beschäftigt er sich mit den Problemem der Erkenntnis, Kultur, Ästhetik, Philosophie. Das was sein Werk verbindet, sind eben die Probleme. Er wandert zwischen den Disziplinen, um die ihn interessierenden Probleme aus der Perspektive verschiedener Disziplinen zu beleuchten und zu erörtern.

11

Socjologiczne a priori w ujęciu Georga Simmla

59%

Cieśla S.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2002

|

tom 30

|

nr 1

47-70

EN

The paper sought to present the assumptions of Georg Simmel's sociology. Founding sociology, Simmel relies on the results of his epistemological research. In reference to sociology, he calls his research „theory of knowledge of the social science” or „theory of the knowledge about society.” These theories are supposed to answer the questions about the character of social reality, and about individuals as participants and co-creators of this reality. Epistemological research in sociology is that important because the subject matter of sociology is very complex, and is a result the working of an infinite number of social processes. The paper is also an attempt at an a priori sociological interpretation, that is the understanding and individual character of social harmony.