Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wiek zaburzeń glacitektonicznych w Wale Zielonogórskim w świetle badań TL

100%

Kraiński A.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Uniwersytet Zielonogórski

|

2002

|

tom z. 129

103-110

PL

Przeprowadzono analizę wieku zaburzeń glacitektonicznych w Wale Zielonogórskim w oparciu o datowania próbek glin i piasków metodą TL. Dla piasków uzyskano daty od 18,6 do 30,1 ka i jest możliwa ich korelacja z glacifazą leszczyńską zlodowacenia północnopolskiego. Natomiast dla glin uznawanych za środkowopolskie uzyskano daty w przedziale 59,6 - 60,8 ka. Jedyną możliwością ich genezy jest więc przyjęcie, że są to osady deluwialne glacistadiału Świecia, co nie znajduje potwierdzenia w badaniach geologicznych.

2

Parametry geotechniczne iłów serii poznańskiej zaburzonych glacitektonicznie (Środkowe Nadodrze)

100%

Kraiński A.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Uniwersytet Zielonogórski

|

2002

|

tom z. 128

5-140

PL

W pracy analizowano związki liniowe typu a=f(b) w aspekcie zależności podanych w normie PN-81/B-03020 dla iłów serii poznańskiej, zaburzonych glacitektonicznie, na terenie Środkowego Nadodrza. Za parametr b przyjęto stopień plastyczności, który jest wiodącym dla gruntów spoistych. Natomiast za a przyjęto pozostałe parametry występujące w tej normie. Przeprowadzona analiza statystyczna wykazała, że w iłach trzeciorzędowych zaburzonych glacitektonicznie korelacja jest słaba (gęstość objętościowa, kąt tarcia wewnętrznego), umiarkowana (wilgotność naturalna, edometryczny moduł ściśliwości pierwotnej) i znaczna (spójność). Brak jest natomiast korelacji ścisłej i bardzo ścisłej. W analogicznie przeprowadzonych obliczeniach kontrolnych dla iłów trzeciorzędowych, niezaburzonych glacitektonicznie nie stwierdzono istotnych zmian wartości współczynnika korelacji (tab. 26). Zmian takich nie stwierdzono również w obliczeniach dla iłów zastoiskowych, czwartorzędowych, niezaburzonych glacitektonicznie (tab. 26). Na tej podstawie postawiono wstępną tezę, że zaburzenia glacitektoniczne nie wpływają w sposób istotny na wartości parametrów podanych w normie PN-81/B-03020 (w zależności od wartości stopnia plastyczności). Teza ta wymaga jednak potwierdzenia dla innych gruntów (symbole A, B, C). Nie oznacza to, że brak jest wpływu zaburzeń glacitektonicznych na grunty, które im uległy. Szczególnie wpływ ten może wystąpić dla edometrycznych modułów ściśliwości, np. pierwotnej, gdzie w badaniach laboratoryjnych uzyskano dla iłów wartości rzędu 19-26% wielkości normowej. Stwierdzono, że dla praktyki geotechnicznej, dla tzw. I i II kategorii geotechnicznej, można przyjmować wartości parametrów podane w normie PN-81/B-03020 z wystarczającą pewnością ich dokładności.

EN

The paper deals with linear a=f(b) relations for glacitectonically disturbed clays of Poznań series in Central Nadodrze. The problem has been assumed to be the PN-81/B-03020 standard. Parameter b has been assumed to be the liquidity index, which is considered to be laeding for cohesive soils, while a has been assumed to be other parameters occurring in the standard. The carried out statistical analysis has revealed, that for the Tertiary glacitectonically disturbed clays the correlation is weak (volume density, internal friction angle), medium (water content, oedometric modulus of primary compressibility) and considerable (cohesion). There is no strict or very strict correlation though. Similarly, checking calculations have been carried out for the Tertiary glacitectonically undisturbed clays. No essential changes of the value of the correlation coefficient have been found (Tab. 26). No such changes have also been found in the calculations for stagnant Quaternary glacitectonically undisturbed clays (Tab. 26). On this basis an initial proposition has been submitted, that the glacitectonic disturbances do not have any essential influence on the values of parameters given in standard PN-81/B-03020 (dependently on the value of the liquidity index). However, the preposition requires confirmation for other soils (symbols A, B, C). It does not mean that there is lack of influence of glacitectonic disturbances on the disturbed soils. The influence can especially occur for oedometric modulus of compressibility e.g. primary. Laboratory tests have resulted in obtaining values of order 19-26% of the standard values for clays. It has been found that for geotechnical practice (i.e. for, so called, I and II geotechnical categories) it is possible to accept the values of parameters given in standard PN-81/B-03020 with the sufficient accuracy.

3

Deformacje glacitektoniczne Ziemi Lubuskiej

100%

Urbański K.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Uniwersytet Zielonogórski

|

2002

|

tom z. 129

159-173

PL

Do rozpoznania struktur glacitektonicznych na obszarze środkowo-zachodniej Polski, w rejonie Zielonej Góry, zastosowano różne metody badawcze. Na podstawie analizy geomorfologicznej, zestawienia wierceń archiwalnych, badań rdzeni w otworach kartograficznych, prac geofizycznych oraz pomiarów i obserwacji w odsłonięciach rozpoznano strefy zaburzeń glacitektonicznych. Wydzielono moreny spiętrzone, w których osady zaburzone odsłaniają się na powierzchni terenu oraz formy kopalne - glacielewacje i depresje glacitektoniczne. Wał Zielonogórski z uwagi na dobre rozpoznanie geologiczne stał się obszarem testowym do określenia stylu zaburzeń glacitektonicznych oraz weryfikacji różnych modeli zaburzeń glacitektonicznych. Zebrane przez autora dane geologiczne oraz własne badania wskazują na dominujacą rolę struktur łuskowych w budowie wewnętrznej Wału Zielonogórskiego. Do wyjaśnienia jego genezy przyjęto model ścięć cylindrycznych (K. Rotnicki 1976). Za tym modelem przemawia dodatkowo fakt, że makrostruktury na badanym obszarze występują seryjnie a formy wypiętrzone rozdzielone są depresjami glacitektonicznymi. Zaburzenia glacitektoniczne powstawały głównie w wyniku obciążenia podłoża pod wpływem ciężaru lądolodu. Wyniki badań litopetrograficznych glin zwałowych oraz dane stratygraficzne świadczą, że główne strefy glacitektoniczne formowane były jeszcze w czasie transgresywnej zlodowacenia Odry. Prawdopodobnie był to etap modyfikacji stref zaburzeń powstałych w czasie zlodowaceń południowopolskich.

EN

Different methods were employed for the recognition of glacitectonical structures in Zielona Góra region (Middle-West Poland). As a result of geomorphological analisis, analisis of archival boreholes, drill cores investigation, geophysical research as well as an observation in outcrops, the regions of glacitectonical disturbances has been recognised. Push moraines has been determined where deformed sediments are visible on the ground surface. Buried forms of glacielevations and glacitectonical depressions are present too. Because of numerous goodquality geological observations the Zielona Góra Rampart is the best region for determining of the different glacitectonical models. Geological observation collected by the author suggest that internal structure of Zielona Góra Rampart is dominated by thrust sheets. The model of cylindrical truncation has been applied for interpretation of its origin. This model is confirmed by elevated forms divided by glacitectonical depressions presented in this area. Glacitectonical disturbances were formed by pressure on the ground in base of inland ice. The lithopetrographical investigation of glacial till and the stratigraphical data suggested that main glacitectonical zones has been formed in the transgressive phase of Odra glaciation yet. It probably was the stage of modification a oldest zones of glacitectonical disturbances.

4

Wielofazowy rozwój zaburzeń glacitektonicznych na Dolnym Śląsku

100%

Badura J. , Przybylski B.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Uniwersytet Zielonogórski

|

2002

|

tom z. 129

15-26

PL

W trakcie prowadzenia zakrojonych na szeroką skalę prac kartograficznych w środkowej i północnej części Dolnego Śląska stwierdzono stosunkowo często występowanie osadów zaburzonych glacitektonicznie. Występują one z różną intensywnością na całym obszarze zajętym przez lądolądy skandynawskie. W miarę zbliżania się do granicy maksymalnego zasięgu lądolodów skala zaburzeń maleje, od ponad 200 m w rejonie Wałów Śląskiego i Zielonogórskiego do 2-10 m w kotlinach śródsudeckich. W zaburzeniach biorą udział oprócz osadów późnego neogenu i czwartorzędu, regolity skał podłoża krystalicznego, iły triasu, osady brakiczne i morskie oligocenu oraz gipsy miocenu środkowego. Brak osadów biogenicznych uniemożliwia precyzyjne datowanie wieku zaburzeń oraz oddzielanie różnowiekowych, nakładających się na siebie deformacji. Na podstawie badań prowadzonych na łuku Mużakowa, Wału Śląskiego i Zielonogórskiego stwierdzono wiek największych zaburzeń związanych ze zlodowaceniami południowopolskimi. Na zaburzonej powierzchni dyskordantnie leżą osady zlodowaceń Odry, a po północnej stronie Wału Śląskiego i łuku Mużakowa Warty. Formom pozytywnym zbudowanym z wyciśniętych osadów odpowiadają formy negatywne. Na podstawie kryteriów morfologicznych można założyć, że na południe od Wału Śląskiego i łuku Mużakowa występują silnie zdenudowane obszary deformowane w czasie transgresji lądolodów zlodowacenia Elstery. Natomiast Wał Śląski powstał w czasie recesji zlodowacenia Elstery 2. W kolejnym etapie deglacjacji utworzył się Wał Zielonogórski i łuk Mużakowa. Ten ostatni powstał w wyniku szarży lądolodu. Prawdopodobnie podobną genezę mają mniejsze łuki w Grębocicach i Sycowie na Wale Śląskim.

EN

Research carry on detailed geological mapping in the middle and north part of the Lower Silesia has recorded numerous occurrences of glaciotectonic structures. These disturbances occur on the whole area, which was covered by the Scandinavian ice-sheets. The scale of disturbances decreases from the North to South towards the border of the maximum extent of the ice-sheets, from over 200 m of thickness in the region of Zielona Góra Rampart to 2-10 m in the intrasudetic valleys. Glaciotectonic deformations include maintly the Quaternary and the Late Neogene deposits but disturbances of regolithes, red Triasic ton, Oligocene brackish, marine deposits and Miocene gypsum are noted as well. Accurate determination of the most of disturbances and their classification in to the to separate phases are usually impossible because of lack of biogenic stratigraphic marks. Research in the Mużaków Arc and in the Silesian and the Zielona Góra Ramparts allow determine the largest glaciotectonic disturbations to the Southern Polish Glaciation. Deformed layers are discordantly covered by the Odranian, and on the north side of ramparts by the Wartanian sediments. The positive forms, which are formed from squeezed out deposits, match the negative forms. Occurrence of strongly denuded areas which was also deformed by ice-sheets during Southern Polish Glaciation south of Silesia Rampart and the Mużaków Arc could be assumed on the base of geomorphologic analyses. The main outline of Silesian Rampart was formed during recession of the Elsterian 2 ice-sheet. The Zielona Góra Rampart and the Mużaków Arc were shaped during the next stages of that ice-sheet recession. The Mużaków Arc was formed during rapid surge of the ice-sheet lobe. Origin of comparable arcs near Grębocice and Syców in Silesian Rampart is probably similar.

5

Tektonika glacjalna zlodowacenia Odry w nawiązaniu do struktur podłoża

100%

Włodarski W.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Uniwersytet Zielonogórski

|

2002

|

tom z. 129

195-207

PL

W niniejszej pracy zasygnalizowano problem wzajemnej relacji pomiędzy deformacjami glacitektonicznymi osadów młodszego trzeciorzędu i starszego czwartorzędu a głębszym podłożem. Podstawą teoretyczną dla takich rozważań jest zintegrowany model geodynamiczny dla obszarów zlodowaceń plejstoceńskich, w których szczególnie istotnym elementem jest znaczący udział naprężeń horyzontalnych wtórnie generowanych przez statyczne obciążenie lądolodem. Ma to Duże znaczenie dla tektoniki przesuwczej. Obszarem testowym wybranym do tego celu jest elewacja konińska przylegająca do strefy TESZ. Przeprowadzona została analiza porównawcza planów strukturalnych: staroalpejskiego w strefie dyslokacyjnej Gopło-Ponętów, młodoalpejskiego w skali całej elewacji i glacitektonicznego w rowie Kleczewa. Zestawione mapy morfostrukturalne, szkic tektoniczny, wyniki pomiarów mezostruktur pozwoliły wydzielić tzw. odrzańską jednostkę kinestratygraficzną. Superpozycja dwóch planów strukturalnych w obrębie tej jednostki na obecnym etapie badań jest trudna do jednoznacznego wyjaśnienia. Autor wskazuje na możliwość generowania jednego z zespołu struktur przez czynnik tektoniczny choć nie wyklucza jego współudziału w przypadku drugiego zespołu.

EN

This paper present the problem of interrletionships between glaciotectonic deformations of shallow unconsolidated sediments and deeper crustal and subcrustal structures. The integrated geodynamical model for glaciated area forms the basis of this idea. The particular contribution of horizontal radial stresses is important element of this model. They are induced by flexural bending of crust in the ice sheet centre in effect of static loading/deloading glacial cycle. Some authors underline the importance of this phenomena in strike-slip tectonic area. This research problem was tested in the Konin elevation area, which borders on two important dislocation zones. The first is Gopło-Ponętów situated on the NE side within TESZ. The second is represented by Poznań-Rzeszów lineament zone located in SW. Investigations where based on: a) tectonic sketch on the strenght of literature about deeper tectonic and neotectonic structures, b) map of glaciotectonic morphostructures prepared on the grounds of borehole dates, c) geological sketch of trust glaciotectonic zone, which is composed of alternately brown coal and clay series units, based on direct observations in open mine outcrops, d) statistical analysis of mesostructures: folds, cleavage, faults, clast fabric. These all elements show a very pronounced similarity of structural directions. Glaciotectonic structures was divided to three kinetostratigraphic units, from which the middle named odranian play dominated role in upper Tertiary and lower Quaternary geology. the main lithological unit of this one is glacial deformation till of T2 litostratigraphic level. There is very important superposition of two structural plans, which show different tectonic transport directions. The first to SSW is treated as glacialy induced. The second to ESE is problematic. Author suppose tectonic nature of this. Time dependence of superposition is not clear at this phase of research.

6

Neotektoniczna reaktywacja struktur halotektonicznych a zaburzenia glacitektoniczne w strefach marginalnych europejskich zlodowaceń plejstoceńskich na przykładzie Wzgórz Dalkowskich (SW Polska)

100%

Markiewicz A. , Kraiński A.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Uniwersytet Zielonogórski

|

2002

|

tom z. 129

123-142

PL

Wzgórza Dalkowskie stanowią fragment tzw. Wału Śląskiego rozciągającego się od Ostrzeszowa w Polsce do Zwolle w Holandii. Wskazano na nowe możliwości genezy Wzgórz Dalkowskich przez połączenie jej z genezą Pradoliny Głogowsko-Baruckiej, która położona jest bezpośrednio na północ od Wzgórz. Forma typu elewacja (wzgórza) - depresja glacitektoniczna (pradolina) bardzo dobrze koreluje z koncepcją W. Jaroszewskiego - tzw. ścinania cylindrycznego w aspekcie genezy zaburzeń glacitektonicznych, tak co do miejsca (przestrzenie), jak i czasu, z formami głębokiego podłoża (strefa uskokowa Odry i halotektonika) daje w efekcie spójny obraz budowy geologicznej Wzgórz Dalkowskich. Autorzy sugerują możliwość transponowania przedstawionej koncepcji na inne fragmenty Wału Śląskiego.

7

Grundbruchmoränen - Eine neue Form von glazialtektonische Grossdeformationen

100%

Kupetz M.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Uniwersytet Zielonogórski

|

2002

|

tom z. 129

111-122

EN

In the area of quaternary glaciation consisting of thick deposits of unconsolidated sediments in the underground (north Middle Europe: Caenozoic sands, silts, mudstones, lignite and rarely Cretacious chalk; Belorussia, Canada, and USA - North Dakota - : Cretacious shales, carbonacious shales, chalk, silts, and sands) glaciotectonic features appeare. Large-scale glaciotectonic features (up to approximately 300 m depth) were observed only rarely and locally, This phenomenon was called glazial paradoxon (in German; glaziäres Paradoxon) by Eissmann (1987). There is only quite a little knowledge obout the real tectonic structure in the depth. Most informations derive from exploration investigations are often not analysed regarding glaciotectonic questiones. Investigations in the so called Muskau Arch structure (German: Muskauer Faltenbogen; Polish; Łuk Muzakowa) led to the recognition that there exists a type of large-scale arise from chance to all apperances. It is called as glaciotectonic features in superposition. The main deformation force causing this type of deformations is the gravity force of the glacier ice mass. The term push moraine (German: Stauchenmoräne) expresses mainly a structure or a deformation process that is caused by horizontal press or horizontal mechanistic models. Corresponding to push moraines glaciotectonic features in superposition were named base failure moraines (German: Grundbruchmoräne) to emphasize the dominance of vertical acting forces. As formation cause of base failure moraines the following development steps are discussed: rapid temperature increase in the atmosphere by Dansgaard Oschger events, mobilization of ice masses very rapidly surging distinct glaciers out of the inland ice formation of base failure moraines on the tongue points. This idea is suitable to solve the problem of glacial paradoxon.

8

Zarys budowy geologicznej obniżenia Żytawsko-Zgorzeleckiego

100%

Węclewski S.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Uniwersytet Zielonogórski

|

2002

|

tom z. 129

175-181

PL

W artykule przedstawiono krótki zarys budowy geologicznej Obniżenia Żytawsko-Zgorzeleckiego. Większą uwagę zwrócono na okres zlodowaceń czwartorzędu. Przedstawione zostały teorie na temat zasięgu lądolodów w południowo-zachodniej części Polski. Obecność lądolodu w Obniżeniu Żytawsko-Zgorzeleckim podczas zlodowaceń południowopolskich i zlodowacenia środkowopolskiego potwierdzona jest sfałdowaniem osadów trzeciorzędu i plejstocenu.

9

Geneza i wiek deformacji glacitektonicznych w rejonie struktury solnej Mogilna

100%

Wilkosz P.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Uniwersytet Zielonogórski

|

2002

|

tom z. 129

183-194

PL

W ukształtowaniu podczwartorzędowej powierzchni erozyjnej (ryc. 3) zostały wydzielone dwoma wyraźne elementy paleomorfostrukturalne: depresja mogileńska-element wklęsły (Krygowski, 1952) i wał wydartowski-element wypukły (Bartkowski, 1965). Charakterystycznym elementem rzeźby terenu w rejonie Mogilna jest południkowo rozciągający się wał, który maksymalnie osiąga wysokość 166,6 m n.p.m. Prace kartograficzne wykonane w przekopach rurociągu jamalskiego i nitki rurociągu z PKMG "Mogilno" do wyżej wymienionego wykazały bardzo skomplikowaną budowę wewnętrzną tego wału (Wilkosz, 1999, 2001 a, b). W przekopach rurociągów odnotowano bardzo intensywne zaburzenia glacitektoniczne. Dokonana analiza strukturalna wykazała, że transport tektoniczny (glacitektoniczny) zachodził generalnie z kierunku E ku W. Przeprowadzone badania kartograficzne i analiza strukturalna wykazują na fałdowo-łuskową budowę wału wydartowskiego, którą zawdzięcza glacitektonicznej działalności lądolodów w plejstocenie.

10

Glacitektonika determinuje budowę dróg

80%

Kołodziejczyk U.

Magazyn Autostrady

|

2011

|

tom Nr 5

130-134

PL

Glacitektonika to efekt mechanicznych (statycznych i dynamicznych) oddziaływań lądolodów na podłoże gruntowe. Na obszar dzisiejszej Europy lądolody wkraczały kilkakrotnie w okresie plejstocenu (1,97-0,01 mln lat temu), zajmując znaczną cześć kontynentu.

EN

The process of the construction of engineering objects situated within glacitectonically disturbed structures, including miscellaneous morphological forms of postglacial landscape, makes the connection of engineering operation with the knowledge of geological process necessary. The example of such a process was the construction of the west ring road of Zielona Góra. The process was tied with making deep excavations into glacitectonically disturbed structures. It has caused far-reaching changes in the rock mass and - in consequence - losing the stability of the banks and in the same time formation of many landslips. Numerous landslip processes have been activated during the construction of the object and then additionally have appeared during the usage of the road. Not surprisingly it was possible to indicate localization of future landslips strictly on the base on geological research made for construction design, but more - after making the excavations. Presently, in spite of stabilization of landslip carried out, the threat of the losing of the stability of the slopes still exists. It is a sign of challenge between tensions in the ground and engineering activity of man.

11

Badania metodą płytkiej sejsmiki refleksyjnej wysokiej rozdzielczości osadów kenozoicznych w rejonie Orłowa (południowa Warmia)

80%

Krzywiec P. , Morawski W. , Zientara P. , Jóźwiak W.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2005

|

tom T. 181

37--54

PL

W celu szerszego wdrożenia metody płytkiej sejsmiki refleksyjnej wysokiej rozdzielczości do rozpoznawania skomplikowanych profili osadów kenozoicznych i struktur glacitektonicznych zastosowano m.in. tę metodę do badań na obszarze testowym, w rejonie Orłowa. Siatkę profili sejsmicznych (łącznie ponad 22 km) wykonano w dwóch etapach stosując różne parametry pomiarów. Profilami sejsmicznymi stwierdzono system kompresyjnych deformacji glacitektonicznych zdefiniowany jako piętrowo występujące nasunięcia glacitektoniczne zakorzenione do głębokości 300 m. W nasunięciach tych zaangażowane są osady od oligocenu do plejstocenu włącznie. Zlokalizowano również diapirowe wyciśnięcia osadów miocenu. W opracowaniu przedstawiono metodykę prac polowych, przetwarzania danych geofizycznych oraz metodykę kompleksowej interpretacji geologicznej z wykorzystaniem tych danych w nawiązaniu do informacji z otworów wiertniczych. Interpretacja geologiczna objęła wyznaczenie poziomów litostratygraficznych i powierzchni strukturalnych. Szczegółowo omówiono 9 krzyżujących się profili sejsmicznych, które pozwoliły na przestrzenną interpretację struktur glacitektonicznych. Profile sejsmiczne są dobrze czytelne poniżej głębokości 50 m i doskonale odwzorowują nieciągłe struktury połogie.

12

Obszary zaburzeń glacitektonicznych Obszaru Lobu Odry w odniesieniu do struktur podłoża : komunikat

80%

Piotrowski A.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

tom nr 134 (14)

153-154

PL

Na tle mapy struktur podłoża podkenozoicznego oznaczono zasięgi obszarów zaburzeń glacitektonicznych, a także depresji glacitektonicznych obszarów egzaracji.

13

Stanowisko glacitektoniczne "Krośnieńska" w Zielonej Górze

80%

Kraiński A.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Uniwersytet Zielonogórski

|

2003

|

tom z. 130

69-79

14

Krotność i piętrowość struktur glacitektonicznych

80%

Stankowski W.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Uniwersytet Zielonogórski

|

2003

|

tom z. 130

125-135

EN

On the example of two main objects - Morasko Hill near Poznań and morainic pleateau of Konin area, the multiplisity and superposition of glacitectonic structures are presented (figs. 1 and 2). According to author's idea of Quaternary stratigraphy, with four long cold periods complicated klimatologically ("Glacials" with seperate glacial cover development) and three temperature/humidity worm periods ("Interglacials"), the separate acts of glacitectonic disturbances are interpreted. On the Morasko Hill the disturb Tertiary and Quaternary sediments exist there. The age of structures is older than last Glacial. The youngest disturbances elong to the so-called Leszno Stadial (maximum extend of ice cover, ~~20000 years BP and partly developed during the Poznań Stadial (~18000 years BP). On the Konin area, in the extensive, sections of Brown Coal Mine three or four glacitectonic structures "horizons" are visible.

15

Wysoczyzna glacitektonicznie zaburzona okolic Gorzowa Wielkopolskiego : komunikat

70%

Piotrowski A. , Schiewe M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

tom nr 134 (14)

155-157

PL

Badania sejsmiczne refleksyjne, jakie były wykonywane na terenie wysoczyzny Gorzowskiej, miały na celu określenie granic litologicznych i tektonicznych w utworach trzecio- i czwartorzędowych oraz morfologię i tektonikę podkenozoicznego podłoża.

16

Glacitektonika okolic Browaru w Zielonej Górze

70%

Kraiński A. , Gontaszewska A.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Uniwersytet Zielonogórski

|

2003

|

tom z. 130

17-27

17

Uwagi o krach glacitektonicznych w osadach kemowych na Wale Zielonogórskim

70%

Kraiński A.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Uniwersytet Zielonogórski

|

2003

|

tom z. 130

81-91

18

Deformacje glacitektoniczne i ich wpływ na rozwój paleogeografii środkowozachodniej Polski (rejon Zielonej Góry)

60%

Urbański K.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2005

|

tom nr 417

169-208

PL

Na obszarze środkowozachodniej Polski, w rejonie Zielonej Góry, rozpoznano szereg struktur glacitektonicznych. Strefy zaburzeń glacitektonicznych stwierdzono na podstawie analizy geomorfologicznej, zestawienia wierceń archiwalnych, badań rdzeni w otworach kartograficznych, prac geofizycznych oraz pomiarów i obserwacji mezostruktur w odsłonięciach. Wydzielono moreny spiętrzone, w których zaburzone osady odsłaniają się na powierzchni terenu oraz formy kopalne - glacielewacje i depresje glacitektoniczne. Wał Zielonogórski z uwagi na dobre rozpoznanie geologiczne stał się obszarem testowym do określenia stylu oraz weryfikacji różnych modeli zaburzeń glacitektonicznych. Zebrane przez autora dane geologiczne oraz własne badania wskazują na dominującą rolę struktur łuskowych w budowie wewnętrznej Wału Zielonogórskiego. Do wyjaśnienia jego genezy przyjęto model ścięć cylindrycznych (Rotnicki, 1976). Za takim modelem przemawia dodatkowo fakt, że makrostruktury na badanym obszarze występują seryjnie, a formy wypiętrzone są rozdzielone depresjami glacitektonicznymi. Zaburzenia glacitektoniczne powstawały głównie w wyniku obciążenia podłoża lądolodem. Nacisk boczny lądolodu, zdaniem wielu autorów (Aber i in., 1989), nie odgrywa już tak istotnej roli w powstawaniu wielkoskalowych deformacji. Wyniki badań litopetrograficznch glin zwałowych oraz dane stratygraficzne świadczą, że główne strefy glacitektoniczne były formowane jeszcze w czasie fazy transgresywnej zlodowacenia odry. Prawdopodobnie był to etap modyfikacji stref zaburzeń powstałych w czasie zlodowaceń południowopolskich (Dyjor, 1975; Urbański, 2002a). Badura i Przybylski (2002) wiązali główny etap zaburzeń Wzgórz Dalkowskich z okresem zlodowacenia sanu 2. Morfologia terenu ukształtowana w wyniku zaburzeń glacitektonicznych miała istotny wpływ na późniejsze procesy geologiczne. W depresjach glacitektonicznych tworzyły się miąższe serie osadów zastoiskowych. Lądolód zlodowacenia warty oparł się o Wzgórza Dalkowskie, a zlodowacenia wisły blokowany był rozciągającym się poprzecznie Wałem Zielonogórskim. Na północnych stokach tej formy w okresie ostatniego zlodowacenia były akumulowane terasy kemowe.

EN

Numerous glaciotectonic structures have been recognized in the Zielona Góra region (centralwestern Poland). Glaciotectonic deformation zones have been identified by geomorphological analysis, comparison of borehole sections, studies of drill cores of cartographical boreholes, geophysical surveys, and measurements and observations in outcrops. In this area, thrust moraines deposits are outcropped on the land surface. Palaeolandforms - glacial elevations and depressions - are covered by undeformed sediments. The Zielona Góra Rampart is the area of investigation of glaciotectonic deformations where different glaciotectonic models have been verified. Glaciotectonic data, collected by the author, and his personal investigations show the great significance of thrusts within the geological structure of the Zielona Góra Rampart. A model of cylindrical shears (Rotnicki, 1976) was used for interpreting the origin of the Zielona Góra Rampart. The use of this model is additionally suggested by the fact that the macrostructures occur in series, and uplifted landforms are separated by glaciotectonic depressions. Glaciotectonic deformations developed mainly as a result of stress within the subglacial bedrock, generated by the load of the glacier. Lateral compression of the glacier did not play an important role in the formation of mega-scale deformation. Results of lithostratigraphic studies of tills and stratigraphical data indicate that the major glaciotectonic zones formed during the Elsterian (Dyjor, 1975; Urbański, 2002 a) but in some regions glaciotectonic deformation processes also occurred during the transgressive phase of the Odranian Glaciation. It was a phase of modifications within deformation zones formed during the South Polish Glaciations. Land surface topography, developed as an effect of glaciotectonic deformations, exerted a great influence on subsequent, Late Pleistocene geological processes. In the area of Dalkowskie Hills, the main stage of deformations took place in the Sanian (Badura, Przybylski, 2002). Thick glaciolacustrine series were deposited in glaciotectonic depressions. During the Warthanian Glaciations, the ice sheet stopped at the Dalkowskie Hills. During the Vistulian Glaciation, the ice sheet was blocked by the Zielona Góra Rampart stretching across the glacier movement direction. Kame terraces developed on northern slopes of this structure at that time.

19

Badania geoelektryczne osadów kenozoicznych w rejonie Orłowa (południowa Warmia)

60%

Twarogowski J.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2005

|

tom T. 181

13--36

PL

Badania geoelektryczne w wersji obrazowania elektrooporowego wykonano na obszarze testowym w rejonie Orłowa (S Warmia) jako uzupełniające do profilowań sejsmicznych, wzdłuż tych samych profili. W latach ubiegłych na tym samym obszarze wykonywano liczne badania elektrooporowe w wersji sondowań elektrooporowych dla celów hydrogeologicznych, surowcowych i kartograficznych. Aktualnie dokonano szczegółowej analizy geoelektrycznych materiałów archiwalnych w celu porównania ich z wynikami badań przeprowadzonych przy użyciu nowej metody. Omówiono parametry i procedurę pomiarów w metodzie obrazowania elektrooporowego i sposób interpretacji uzyskanych wyników. Przy interpretacji wyników wykorzystano dane archiwalnych prac geoelektrycznych, profilowań sejsmicznych oraz profile otworów archiwalnych i ostatnio wykonanych sond mechanicznych. Uzyskane wyniki wskazują, że metoda geoelektryczna w wersji obrazowania elektrooporowego daje większą rozdzielczość niż dotychczas stosowana powszechnie metoda sondowań elektrooporowych, w szczególności w strefie przypowierzchniowej. W strefie tej testowana metoda jest dobrym uzupełnieniem dla badań sejsmicznych (metodą płytkiej sejsmiki refleksyjnej wysokiej rozdzielczości), która na małych głębokościach nie pokazuje rejestracji, lub rejestracje te są prawie nieczytelne. Badania metodą obrazowania elektrooporowego okazały się również bardzo przydatne do badania stref deformacji glacitektonicznych, szczególnie w przypadku struktur o stromych kształtach, słabo czytelnych na profilach sejsmicznych. Testowana metoda daje możliwość śledzenia zmian oporności wzdłuż przekroju niemal w sposób ciągły, co otwiera nowe możliwości badawcze właśnie w przypadku bardo dużej zmienności poziomej będącej np. wynikiem stromo stojących a wąskich zaburzeniowych struktur glacitektonicznych np. fałdów, nasunięć, czy wypiętrzeń o diapirowych kształtach, które są praktycznie niewykrywalne innymi metodami. W pracy omówiono kolejno 6 profili o bardzo skomplikowanej i zaburzonej glacitektonicznie sekwencji osadów kenozoicznych. Testowana metoda pozwala na natychmiastową analizę badanych profili jeszcze na etapie prac terenowych, co pozwoliło na punktowe potwierdzanie uzyskiwanych danych głębokimi sondami, wykonywanymi wiertnicą mechaniczną. Omówione badania geoelektryczne pozwoliły również na precyzyjne prześledzenie stref odwodnionych związanych z deniwelacjami lokalnymi (wysokie zbocza), jak również drenażem podziemnym - sufozją, a także wywołanych antropogenicznym zasoleniem.

20

Wpływ zlodowacenia Warty na architekturę osadów czwartorzędowych wokół zbiornika wodnego Jeziorsko

60%

Widera M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2010

|

tom nr 139 (19)

119-125

PL

We wschodnim klifie zbiornika Jeziorsko osady czwartorzędowe wykazują silne zaburzenia glacitektoniczne powstałe w czasie zlodowacenia Warty. W deformacjach biorą udział także osady starszych zlodowaceń. Wyróżniono kilka typów fałdów o zmiennej geometrii, powstałych w różnym polu naprężeń. Lądolód zlodowacenia Warty nasuwał się na obszar zbiornika Jeziorsko z kierunku NNW na SSE.

EN

Quaternary deposits in the Jeziorsko reservoir vicinity are more strongly disturbed glacitectonically than they thought earlier. Numerous faults, thrusts and folds were documented, but the last ones were only discussed in detail in this article. The greatest deformations were caused by the Warta ice sheet, which was the youngest one in the study area.