Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

The phenomenon of urban sprawl in modern Poland: Causes, effects and remedies

100%

Karwińska A. , Böhm A. , Kudłacz M.

Zarządzanie Publiczne / Public Governance

|

2018

|

nr 3(45)

26-43

EN

Objectives: The objective of this article is to identify the reasons for the emergence of urban sprawl in Poland, with particular reference to selected medium-sized cities in the Małopolska voivodeship, located at different distances from Kraków. The second objective of this article is to indicate the awareness of the authorities of these cities of the influence of the core city (Kraków) and their efforts to use this phenomenon for their own developmental goals. Research Design & Methods: Documents defining the socio-economic development policies of Limanowa, Niepołomic and Nowy Targ were used for the analysis, as well as selected quantitative data indicating the direction and strength of the urban sprawl. An important element of this article is an indication of the consequences of this phenomenon and remedies for public administration of various levels in Poland. The model of gravitational potential was utilised as the research basis. Contribution / Value Added: As an added value, an attempt should be made to indicate the relation between the values of indicators and the policy of local development (actions of local authorities to eliminate negative effects of the urban sprawl phenomenon). Implications / Recommendations: Although the urban sprawl phenomenon is involuntary (and ubiquitous), it can be controlled, and the lack of actions to control consequences will make them even more acute. Solutions should be systemic in nature and implemented at the level of central administration in Poland, but the attitude of local authorities is also important. In addition, the influence of Kraków on its functional surroundings has a different strength and character. From the point of view of local authorities, it is important to diagnose strength and character (positive or negative) in order to properly choose the direction of the given city’s development policy.

2

Zintegrowane inwestycje terytorialne jako instrument polityki rozwoju obszarów funkcjonalnych na przykładzie województwa opolskiego

100%

Widera K.

Studia komitetu przestrzennego zagospodarowania kraju PAN

|

2018

|

tom 184

247-255

3

Niedociągnięcia w projektowaniu architektonicznym krytych pływalni

75%

Żelazny H.

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach

|

2010

|

tom nr 1

109--115

4

Integrated territorial investments as an example of measures for sustainable territorial development

75%

Michalcewicz-Kaniowska M. , Zajdel M.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2023

|

tom z. 174

7--16

EN

Purpose: The aim of the study is to present the principles of Integrated Territorial Investments (ITI) 1 functioning on the example of the Bydgoszcz and Toruń Functional Area (BTFA)2. An attempt has also been as made to identify the barriers and limitations, including the areas requiring additional support, in the implementation of projects. The study shows that the ITI instrument is effectively implemented under the current financial perspective 2014-2020 and should be maintained in the financial perspective 2021-2027. Design/methodology/approach: The survey was conducted among employees of the Integrated Territorial Investments Office, with a specific purpose of an attempted assessment of whether the ITI instrument has been programmed well at the national level, including evaluation of the ways in which it has been managed and implemented by the Integrated Territorial Investments for the Bydgoszcz and Toruń Functional Area (ITI BTFA)3 partnership. The subject of the study entailed the Integrated Territorial Investments instrument, as a tool for territorial development in Poland. The object of the study was the ITI BTFA partnership, comprising two core cities: the City of Bydgoszcz and the City of Toruń, as well as 23 municipalities in the functional area. Findings: Integrated Territorial Investments (ITI) is an important instrument of territorial development, constituting a well-utilized tool of local government cooperation, co-financed by the European Union. The instrument strengthens the impact of jointly implemented projects, through an approach extending beyond the administrative boundaries of a given local government. Integrated Territorial Investments are an important tool allowing implementation of the territorial strategies of the 2014-2020 programming period, primarily in the area of integrated actions for sustainable urban development. Originality/value: The article presents the research results arising from the survey conducted at the organization analyzed. The study indicated that the ITI partnership management system is effective, as it has allowed improvement in the efficiency of the activities undertaken as well as increased trust among the partners involved. The main factors which affected the effectiveness of the projects implemented by the ITI BTFA included: good rapport with the beneficiary, cooperation of the ITI Intermediate Body with the Managing Authority of the Kuyavian-Pomeranian Voivodeship Regional Operational Program4, and ongoing monitoring.

5

Obszary funkcjonalne jako nowa kategoria polityki regionalnej i polityki przestrzennej w Polsce

71%

Rosenkiewicz K.

Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna

|

2012

|

nr 17/18

71-88

EN

EU regional policyfocused on reducing inter-regional disparities and sectoral approach is being replaced byintegrated territorial approach, aimed at activating endogenic potentials of each region. In Poland the new paradigm has been revealed in governmental documents: National Strategyfor Regional Development and National Spatial Development Concept 2030. These have introduced new planning categories: functional areas. This paper is a description of a few examples of such planning which have been prepared in recent years. An outcome of such research is author’s list of potential barriers in new applications. The barriers maybe classified into 4 groups: institutional/legal, financial, methodological and other. In order to avoid these, the Ministryof Regional Development and professionals project new legal and institutional solutions. It is now difficult to estimate their chances.

PL

Krytyka polityki regionalnej Unii Europejskiej opartej na wyrównywaniu różnic międzyregionalnych i podejściu sektorowym doprowadziła do wypracowania zintegrowanego podejścia terytorialnego, ukierunkowanego na uaktywnianie wewnętrznych potencjałów regionów.WPolsce zostało to odzwierciedlone w nowych dokumentach rządowych. Jednym z nowych aspektów takiej polityki jest możliwość planowania dla różnych kategorii obszarów funkcjonalnych. Artykuł wskazuje, że podobne działania prowadzono już wcześniej, oraz podaje możliwe do ujawnienia trudności, które można podzielić na 4 grupy: organizacyjno- prawne, finansowe, metodologiczne i pozostałe.W celu uniknięcia barier Ministerstwo Rozwoju Regionalnego i środowiska branżowe proponują nowe rozwiązania legislacyjne i organizacyjne, jednak trudno obecnie ocenić ich ewentualną skuteczność.

6

Obszary strategicznej interwencji, problemowe i funkcjonalne w dokumentach strategicznych szczebla krajowego i wojewódzkiego

51%

Śleszyński P. , Mazurek D.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2020

|

nr 1(79)

30-59

PL

Celem artykułu jest przestrzenna i tematyczna identyfikacja tzw. obszarów specjalnych w dokumentach strategicznych i planistycznych szczebla krajowego i regionalnego, a następnie ilościowa i jakościowa charakterystyka wydzieleń przestrzennych (składających się z gmin zaklasyfikowanych do poszczególnych obszarów specjalnych). Analizie poddano dokumenty szczebla krajowego, ponadregionalnego i regionalnego, tj. 10 strategii ogólnokrajowych (w tym 7 branżowych), 5 strategii ponadregionalnych oraz po 16 strategii wojewódzkich i planów zagospodarowania przestrzennego województw. Wszystkie obszary specjalne zwektoryzowano lub przyporządkowano do odpowiednich gmin, dzięki czemu możliwe było szczegółowe zbadanie m.in. liczby występujących w nich obszarów specjalnych. Analiza dowiodła silnego przeregulowania planowania strategicznego (w jednej z gmin zidentyfikowano występowanie 87 różnych kategorii obszarów specjalnych szczebla krajowego lub wojewódzkiego). Niniejszy artykuł poszerza wątki badane w projekcie realizowanym w latach 2015–2016 w Instytucie Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN dla Ministerstwa Rozwoju pt. „Zidentyfikowanie obszarów strategicznej interwencji państwa, w tym obszarów problemowych” (Śleszyński i in. 2017a, 2017b).

EN

The aim of the article is to identify in spatial and thematic terms the so-called special areas in strategic and planning documents at the national and regional levels, and a quantitative and qualitative description of spatial delimitations (comprising the communes categorised in particular special areas). The analysis included documents at the national, supra-regional and regional levels, i.e. 10 country-wide strategies (including 7 industry-specific strategies), 5 supra-regional strategies and 16 regional strategies and voivodeship spatial development plans. All the special areas were vectorised or assigned to the relevant municipalities, and then such issues as the number of special areas within them were examined. The analysis demonstrated significant over-regulation of strategic planning (in one of the communes 87 different categories of special areas at the national or regional level were identified). This article expands the issues examined in the project carried out in 2015-2016 at the Institute of Geography and Spatial Organisation PAS for the Ministry of Development, entitled “Identification of the state intervention strategic areas, including problem areas” (Śleszyński et al. 2017a, 2017b).

7

Motywy osiedlania się Polaków w niemieckiej części obszaru funkcjonalnego miasta Szczecin. Studium przypadku miejscowości Löcknitz

51%

Rudewicz J.

Przedsiębiorczość - Edukacja

|

2017

|

tom 13. Uwarunkowania rozwoju przedsiębiorczości

86-105

PL

Położone w północno-zachodniej Polsce przy granicy z Niemcami miasto Szczecin wraz z otaczającymi je gminami i miastami tworzy obszar funkcjonalny liczący, wg danych GUS z 2016 r., ponad 560 tys. mieszkańców. W jego obszernych granicach, a także w jego obszarze funkcjonalnym obejmującym otaczające miasto jednostki administracyjne, zachodzą procesy suburbanizacji, obserwowane od kilkunastu lat w całej w Polsce, mające wymiar przestrzenny i ludnościowy. Obszar funkcjonalny Szczecina wyznaczony przez Śleszyńskiego i Komornickiego w 2009 r. czy też inne obecne w dokumentach planistycznych delimitacje nie uwzględnia rosnącego oddziaływania tego miasta na obszary położone po niemieckiej stronie granicy. Zaryzykować można tezę, że miasto powoli i w niedookreślony jeszcze sposób odzyskuje zasięg oddziaływania utracony po historycznych ustaleniach granic Polski i NRD po konferencjach poczdamskiej i jałtańskiej. Po wejściu Polski do Unii Europejskiej oraz przystąpieniu do strefy Schengen w 2007 r., a także otwarciu niemieckiego rynku pracy rozpoczął się stopniowy proces osiedlania się ludności polskiej po stronie niemieckiej, na terenach w bezpośredniej bliskości miasta, będących w relatywnie trudnej sytuacji demograficznej i gospodarczej. W niniejszym artykule dokonana zostanie charakterystyka społeczno-gospodarcza tych obszarów, a dokładniej – przyległej do granicy z Polską jednostki administracyjnej Landkreis Vorpommern-Greifswald i Uecker-Randow, ze szczególnym uwzględnieniem miejscowości Löcknitz. Charakterystyka stanowić będzie wprowadzenie do głównego celu artykułu, którym jest rozpoznanie i opisanie czynników motywujących ludność polską do osiedlania się na terenach przygranicznych. Dla osiągnięcia postawionych założeń posłużono się danymi statystycznymi, wcześniejszym piśmiennictwem oraz wywiadami i badaniami prasowymi.

EN

Located in north-western Poland at the border with Germany, the city of Szczecin and the surrounding municipalities and towns creates a functional area with more than 560,000 inhabitants. Observed for several years in Poland suburbanisation processes also concern Szczecin. These processes have a spatial and demographic dimension taking place within the city borders, and also in its functional area, administrative units surrounding the city. Functional area of the city delimited by Śleszyński and Komornicki in 2009, is also present in other planning documents but does not include the delimitation of the growing influence of the city on the areas located on the German side of the border. One can even state that the city in a slowl and unevident way recovers historical range of influence lost after the Yalta and Potsdam conference results. After the Polish accession to the European Union, the accession to the Schengen zone in 2007, and also after the opening of the German labor market, a gradual and slow process of settlement of the Polish population in areas on the German side began. Areas in close proximity to the city are in a relatively difficult demographic and economic situation. The article defines the socio-economic characteristics of these areas, and more precisely adjacent to the border with the Polish administrative unit Landkreis Vorpommern-Greifswald (Uecker-Randow), with a particular focus on the town of Löcknitz. These characteristics will be an introduction to the main purpose of the article which is to identify and describe the factors motivating the Polish population to settle in the trans-border areas and to identify favourable conditions, and barriers affecting the level of entrepreneurship in these areas. Statistical data, earlier references, interviews, and fieldwork were used to substantiate the adopted thesis.

8

Villa di Livia

51%

De Laurenzi A.

Sztuka i Dokumentacja

|

2022

|

nr 26

28-30

9

Znaczenie instytucji obszaru funkcjonalnego dla zabezpieczenia obszarów prognostycznych i perspektywicznych złóż kopalin według obowiązującego i projektowanego prawa

51%

Kostka E. A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2019

|

tom R. 60, nr 1

25--30

PL

Problem konieczności zabezpieczenia obszarów prognostycznych i perspektywicznych złóż kopalin i ich ochrony nie powinien budzić wątpliwości, jednak wciąż jest marginalizowany. Mając na uwadze długoterminową perspektywę zagospodarowania złóż kopalin należy podkreślać konieczność ochrony także obszarów perspektywicznych i prognostycznych przed zablokowaniem ich górniczego zagospodarowania przez nieprzemyślaną politykę przestrzenną. Ochrona powinna zabezpieczać takie obszary, chociażby do czasu ich rozpoznania lub dokładniejszego udokumentowania, przed prowadzeniem polityki przestrzennej, umożliwiającej realizację trwałych inwestycji przemysłowych lub infrastrukturalnych na powierzchni, które stanowią lub mogą stanowić konkurencję terenową dla przyszłych przedsięwzięć eksploatacji surowców mineralnych. Instytucja obszaru funkcjonalnego jest narzędziem, które takie obszary może zabezpieczyć. W praktyce jednak instrument ten nie jest wystarczająco często stosowany, nawet w stosunku do złóż, które już zostały udokumentowane.

EN

The issue regarding a need to protect of prognostic and prospective areas of mineral deposits should not be contested, however is still being marginalised. Taking into account the long-term perspective of mineral deposits development, the emphasise should be also placed on the protection of prognostic and prospective areas of mineral deposits, that prevents them from blocking their development in a result of ill-considered spatial policy. Such protection should prevent these areas, at least until they are recognized or documented more accurately, from spatial policy, that enables permanently industrial or infrastructural investments on the surface area. It especially regards investments, that are or may be a competition for future mineral production projects. The functional area is that kind of tool which may secure such areas. However, in practice, this instrument it is not being used often enough, even in relation to mineral deposits that have already been documented.

10

Territorial capital as a determinant of development processes in functional areas

51%

Danielewicz J. , Turała M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

|

2016

|

tom 2

|

nr 319

PL

W podejściu do kształtowania procesów rozwojowych zaczęto odchodzić od podejścia sektorowego na rzecz podejścia terytorialnego. Jest ono głównym paradygmatem w tworzeniu polityki rozwoju zarówno na szczeblu Unii Europejskiej, jak też na szczeblu krajowym czy regionalnym. Przyczynił się do tego obserwowany wzrost roli kapitału terytorialnego w globalizującym się świecie, który wymaga takiego ukierunkowania polityki rozwoju, które pozwoli na wykorzystanie specyficznych uwarunkowań występujących na poszczególnych obszarach. Ze względu na fakt, iż walory endogeniczne składające się na całość kapitału terytorialnego zazwyczaj zlokalizowane są w obrębie kilku jednostek samorządu terytorialnego, które wykazują ze sobą silne powiązania funkcjonalne, przedmiotem polityk rozwojowych nie powinny być pojedyncze gminy lecz obszary funkcjonalne. Celem artykułu jest przedstawienie różnych podejść do koncepcji kapitału terytorialnego oraz wskazanie roli, jaką odgrywa ten kapitał w procesach rozwojowych. Autorzy pragną też podkreślić potrzebę integracji planowania i interwencji realizowanych w obszarach funkcjonalnych.

EN

The sectoral approach to shaping processes of development has recently started to lose ground to a territorial-based approach. The territorial approach has already become the leading paradigm for creating development policies on the EU level as well as on national and/or regional levels. This results from the growing role of territorial capital in the globalizing world – even though globalization is an undisputed fact, the development policies are increasingly emphasizing the need to adapt development plans to the existing, specific conditions characterizing each territory. Endogenic resources which in their entirety create territorial capital are typically located within the administrative borders of several, functionally inter-dependent territorial units. That is why individual communes (or other territorial units, i.e. districts or even regions) should not become the leading subjects of development policies as this role is best performed by entire functional areas. A functional area may cover the territory of anywhere from several to over a dozen communes and/ or districts located in not just one administrative region and as such requires that an integrative approach to steering development processes is applied. The article aims at analyzing the changes in perception of the ‘territorial capital’ concept as well as at highlighting its growing importance with regards to development processes. The authors will also indicate the possible dimensions in which integration of the approach to steering development processes is possible.

11

Zmiany kierunków użytkowania gruntów ze szczególnym uwzględnieniem terenów przemysłowych w wielkich miastach Polski i ich otoczeniu w latach 2005 i 2009–2014

51%

Rudewicz J.

Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego

|

2016

|

tom Volume 30, Issue 2

122-141

PL

Niniejszy artykuł dotyczy szeroko dyskutowanej w kręgach naukowych i politycznych w Polsce problematyki suburbanizacji, zmian funkcji i struktury przestrzennej miast oraz otaczających ich obszarów zewnętrznych. Dyskusja i badania odnoszące się do tego zjawiska, obecne w wielu publikacjach, koncentrują się głównie na zagadnieniach społecznych, demograficznych i ekonomicznych. Poruszane jest w nich zagadnienie dynamiki zjawisk na styku miasta rdzeniowego i obszaru zewnętrznego. Sam obszar (strefa) zewnętrzny delimitowany bywa w różny sposób przez różne instytucje, brakuje konsensusu w tej sprawie. Nazywany jest obszarem funkcjonalnym, metropolitalnym, regionem miejskim, suburbiami czy bardziej tradycyjnie i całościowo – aglomeracją. Wśród wielu kwestii dotyczących relacji układu obszar centralny (core city) – obszar zewnętrzny szczególnie interesująco z punktu widzenia nauki przedstawia się proces deindustrializacji obszaru centralnego i rozwoju jego funkcji na obszarach otaczających. Głównym celem artykułu jest odpowiedź na poniższe pytania. Czy i w jakim zakresie w relacji miasto rdzeniowe – obszar zewnętrzny dochodzi do zmian w sposobie użytkowania gruntów? I w węższym ujęciu – czy potwierdzają się obserwacje dotyczące deindustrializacji miast rdzeniowych, zmian zajmowanych przestrzeni przemysłowych i przenoszenia funkcji gospodarczych na tereny podmiejskie i otaczające oraz powstawania nowych takich funkcji? W badaniach posłużono się danymi Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii (GUGiK) z lat 2009–2014 w układzie powiatów ziemskich i grodzkich. Dane liczbowe dotyczyły powierzchni i sposobu użytkowania gruntów w danej jednostce administracyjnej według klasyfikacji urzędowej. Dodatkowo dla miast rdzeniowych pogłębiono analizę od 2005 roku (według dostępności danych). W celu uzupełnienia analizy i dopełnienia obrazu prezentowanych zjawisk wykorzystano dane o produktywności przemysłu w układzie powiatów. Obszar zewnętrzny miast delimitowano przez wybór powiatów w otoczeniu miast rdzeniowych – w nawiązaniu do stosowanych przez Eurostat regionów metropolitalnych oraz wyznaczonych w Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju (KPZK) miejskich obszarów funkcjonalnych.

EN

This article has been placed in widely debated in scientific and political communities issues of suburbanization, changes of functions and in the spatial structure of cities and their surrounding outer areas. Discussion and research concerning this phenomenon focus mainly on social, demographic and economic issues. Dynamics of mentioned issues at the interface between the core city and the outer suburbs and exurbs are raised in the publications. Areas (zones) outside the city are delimited in different ways by different institutions. In Poland there is observed a noticeable lack of consensus in scientific as well as political dimension on criteria of such delimitations. This areas are defined like an urban functional areas, metropolitan region of the city, suburbs, more traditionally and holistic – agglomeration area. Particularly scientifically interesting among a number of issues concerning the relationship between central area (core city) and the area outside city borders, especially the process of moving outside central urban areas or development industrial functions in exurbs areas. This article aims to analyze and answer of the following question. What are relationships between core-city- and exurbs-area-concerned directions, scale and dynamics changes in land use: industrial land, housing, communications, other built-up. In a narrower sense this research is an attempt to confirm the observation of deindustrialization of core cities, measured by industrial land use. In order to achieve the goals, datasets from GUGiK (Polish Main Office for Geodesy and Cartography) for the years 2009 and 2014, data collected for land and municipal counties (poviats – NUTS level 4) have been used. Data are related to surface and land use in the administrative unit according to the official classification. In addition to the core cities more thorough analyses since 2005 (according to data availability) were made. To complete the full picture of presented phenomena, data on industrial productivity by counties were used. The exurbs area has been delimited by selecting counties surrounding the core cities – with reference delimitation of metropolitan regions based on NUTS 3 used by Eurostat and Urban Functional Areas in Poland set out in the KPZK (National Spatial Development Concept).