Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Olistolity w formacji beloweskiej (fm) w dolinie Kamienicy jako rezultat synsedymentacyjnego skracania zbiornika magurskiego (Karpaty fliszowe)

100%

Bromowicz J.

|

tom T. 24, z. 1

19-49

PL

Olistolity utworów formacji magurskiej (fm) i żeleźnikowskiej (fm) tkwiące wśród osuwiskowo zaburzonych skał formacji beloweskiej są odsłonięte w dolinie Kamienicy między Nową Wsią a Maciejową. Ich objętości sięgają tysięcy m sześciennych. Kształty olistolitów wskazują na ich formowanie się w trakcie spływów grawitacyjnych nie w pełni zdiagenezowanego materiału. Ich inwentarz sugeruje równoczesną sedymentację w niezbyt oddalonych fragmentach zbiornika, gruboławicowych piaskowców, margli i pakietów głównie łupkowych. Ruch tych utworów przebiegał w kierunku nachylenia paleoskłonu, prostopadle do aktualnej rozciągłości warstw. Może to stanowić dowód na synsedymentacyjne zwężanie zbiornika magurskiego powodujące nachylenie dna w środkowym eocenie

EN

Olistoliths of rocks belonging to both the Magura and the Żeleźnikowa formations are exposed in the Kamienica River valley between Nowa Wieś and Maciejowa, within the land-slided rocks of the Beloveza Formation. Volumes of olistoliths reach several thousands of cubic meters. Their geometry points to the formation during gravitational sliding of semi-consolidated material. Lithology suggests contemporaneous deposition of thick-bedded sandstones, marls and sets of predominantly shaly beds in the adjacent parts of the basin. Movements of this material were directed down the palaeoslope of the basin floor and perpendicularly to the recent strike of the beds. This can prove the synsedimentary narrowing of the Magura Basin which resulted in sealfloor sloping during the Middle Eocene

2

Granica między warstwami lgockimi i godulskimi w północnej części Beskidu Małego; Karpaty

100%

Alexandrowicz W. P. , Lalik W.

|

tom T. 25, z. 2

107-123

PL

Przedmiotem opracowania jest granica między dwoma głównymi jednostkami litostratygraficznymi serii śląskiej, budującymi północną krawędź Beskidu Małego między Wadowicami a Andrychowem. W tej strefie powyżej warstw lgockich, reprezentowanych tu przez oddział środkowy, zalega kompleks zawierający margle krzemionkowe, pstre łupki krzemionkowe oraz grube ławice piaskowców warstw godulskich spągowych. Istnienie wielu dobrych odsłonięć w potokach przepływających przez wsie Ponikiew i Kaczyna umożliwia dokładne prześledzenie tej granicy. Kompleks graniczny ma zmienną miąższość przeciętnie wynoszącą około 100 m. Takie wykształcenie omawianego następstwa jest charakterystyczne dla północnych zboczy Beskidu Małego i pojawia się tylko w tej strefie. Niektóre z przedstawionych profili są godne ochrony jako stanowiska dokumentacyjne przyrody nieożywionej

EN

The Northern, marginal zone of Beskid Mały Mts. is formed by flysch deposits. Middle Lgota Beds and Godula Beds are two main components of this part of the Silesian Nappe. In Ponikiew and Kaczyna villages the mentioned litostratigraphic units are separated by siliceous marls, siliceous variegated shales and coarse-grained sandstones. The thickness of this sequence is about 100 m. Occurrence of the siliceous marls, siliceous variegated shales and coarse-grained sandstones is typical for the Wadowice region. Some of described outcrops should be protect as documentation sites of inanimate nature

3

Wykształcenie i środowisko sedymentacji piaskowców wapnistych z Chwaniowa w południowej części jednostki skolskiej

100%

Bilan W.

|

tom T. 27, z. 1

7-20

PL

Przedmiotem opracowania są piaskowce wapniste z Chwaniowa (eocen), tworzące w obrębie warstw hieroglifowych jednostki skolskiej ograniczony przestrzennie megalitosom. Obszar badań obejmował strefę występowania jego największych miąższości, tj. na północny zachód od Ustrzyk Dolnych. W badanych osadach stwierdzono litofacje charakterystyczne dla środowisk głębokomorskiej sedymentacji fliszowej. Dominującą fację stanowią piaskowce z mułowcami oraz mułowce z piaskowcami. Depozycja materiału terygenicznego odbywała się z rozcieńczonych mułowo-piaszczystych prądów zawiesinowych. Wytypowane profile poddane zostały analizie sedymentologicznej, w wyniku której rozpoznany zespół litofacji zaliczono do osadów peryferyjnych części lobów depozycyjnych i/lub wachlarza lobowego stożka zewnętrznego.

EN

The Chwaniów calcareous sandstones (Eocene) comprising spatially limited megalithosome developed within the Hieroglyphic Beds of the Skole Unit have been studied. The area of examination comprises zone of the greatest thickness of the sandstone in question, i.e. NW from Ustrzyki Dolne. Lithofacies typical for deep-marine, flysch-type sedimentation has been found within the examined sediments. The dominant facies comprises sandstone-mudstone and mudstone-sandstone couplets. The terrigenous material was deposited from diluted, muddy and sandy turbidity currents. Sedimentological analysis of chosen profiles has been made. In result of the analysis, an assemblage of lithofacies classified as the peripheral parts of depositional lobes and/or fan fringe of the external submarine fan, has been recognised.

4

Kształt powierzchni nasunięcia karpackiego i jego związki z tektoniką podkarpackiego podłoża skonsolidowanego

100%

Tomaś A.

|

tom Vol. 51, nr 2

159--162

PL

W pracy przedstawiono analizę morfologii powierzchni nasunięcia karpackiego oraz jej związek z kształtem podłoża skonsolidowanego Karpat uformowanego w trakcie neogeńskiej przebudowy obszaru południowo-wschodniej Polski. Powierzchnię nasunięcia aproksymowano różnymi metodami przy wykorzystaniu programu Surfer. Wykorzystano metodę krigingu liniowego oraz funkcji promieniowych. Uzyskany metodą krigingu liniowego obraz powierzchni nasunięcia nie odbiega od obrazu uzyskanego wcześniej przez Wdowiarza (1976), czy Oszczypkę i Tomasia (1985). Wykonana analiza odchyłek wartości krigingu liniowego od wartości rzeczywistych głębokości powierzchni nasunięcia oraz jej aproksymacja multikwadratową funkcją promieniową pozwoliły wysnuć wniosek o niejednorodności tej powierzchni. W efekcie wykonanych analiz stwierdzono, że ze względu na stopień regularności powierzchnia ta rozdziela się na trzy sektory. Sektor zachodni zawierający się pomiędzy zachodnią granicą państwa i linią dyslokacyjną A-A, gdzie ona jest najbardziej zaburzona, sektor centralny zawarty pomiędzy liniami dyslokacyjnymi A-A i B-B, gdzie powierzchnia ta cechuje się średnią nieregularnością, oraz sektor wschodni pomiędzy linią B-B i wschodnią granicą państwa o najbardziej regularnej powierzchni nasunięcia. Widoczna jest wyraźna korelacja stopnia nieregularności z miąższością utworów fliszowych, a także co jest szczególnie istotne ze zmiennością tektoniczną skonsolidowanego podłoża Karpat. Powierzchnia ta formowała się wraz z neogeńską przebudową skonsolidowanego podłoża. Były to procesy prawie równowiekowe, proces formowania się powierzchni nasunięcia mógł być tylko niewiele późniejszy od procesu przebudowy podłoża skonsolidowanego Karpat.

EN

Present paper am analysis of the morphology of the Carpathian overthrust surface and its connection with the form of the Carpathian consolidated basement, formed during the Neogene reconstruction of the south-eastern Poland. Various methods, using Surfer software, were applied to the overthrust surface approximation. Among them the method ofkriging linear and radial basic functions. The picture of the overthrust surface established by the method ofkriging does not differ from these obtained established by Wdowiarz (1976), Oszczypko and Tomaś (1985). The analysis of the differences between the value ofkriging and the value of actual depths of the overthrust surface and its approximation done by multiquadric radial basic function suggest that this surface is not homogeneous. These analyses have proved that, considering the degree of regularity of the surface, three zones may be distinguished. The first zone, with the lowest level of regularity, is situated between western border of Poland and a dislocation zone A-A, the second, of intermediary regularity, between dislocation zones A-A and B-B, and the most regular zone between zone B-B and the eastern border of Poland. There is an evident correlation between degree of regularity and the thickness offlych sediments, and what 's more, between the degree of regularity and the tectonic variability of the Carpathian consolidated basement. That surface had been formed during the Neogene reconstruction of the consolidated basement. These two processes were almost simultaneous, the formation of the overthrust surface had began shortly after the of reconstruction of the Carpathian consolidated basement.

5

Piaskowcowo-zlepieńcowe formy skałkowe - więcej niż atrakcja turystyczna

100%

Strzeboński P.

|

tom nr 1-2

49-60

PL

Naturalne, udostępnione do zwiedzania skałki są niewątpliwą atrakcją turystyczną, ale ponadto stanowią cenne źródło informacji geologicznych i geomorfologicznych. Szczególna wartość naukowo poznawcza, a także dydaktyczna form skałkowych wiąże się z możliwością prowadzenia na nich bezpośrednich obserwacji nad wykształceniem budujących je utworów oraz kształtowaniem ich przez procesy egzogeniczne. Formami o takich walorach są na przykład skałki piaskowcowo-zlepieńcowe w Karpatach Zewnętrznych. Jednym z regionów występowania takich skałek w Karpatach jest Pogórze Wiśnickie, gdzie zlokalizowane są między innymi: Kamienie Brodzińskiego, Kamień Grzyb czy Skałki Chronowskie. Kamień Grzyb stanowi jeden z reprezentatywnych przykładów dla przedstawienia generalnych, wspólnych cech genetycznych form skałkowych powstałych w utworach warstw i istebniańskich (formacja istebiańska), z którymi autor zapoznał się również w Beskidzie Morawskim, Śląskim i Beskidzie Małym. Struktury epigenetyczne w postaci struktur arkadowych, komórkowych oraz miskowych tworzą charakterystyczny relief skałek. Formy skałkowe mają złożoną genezę uwarunkowaną wieloma powiązanymi czynnikami i procesami, które rozwijają się w czasie z różnym natężeniem.

EN

Natural, thrown open to the sightseeing rockies are undoubtedly a tourist attraction, but furthermore they constitute a precious source of geological and geomorphological information. A special scientific-cognitive and teaching value of the rocky forms i is based on the possibility of carrying out direct observations on the character of deposits and on shaping these forms by exogenic processes. A good example of the rocky forms with such values is represented by sandstone-conglomerate rockies in the Outer Carpathians. One of the regions where such rockies occur is the Wiśnicz Foothil, where, among others, the Brodziński Stones (after a poet), the Mushroom Stone (after a mushroom-like shape) and the Chronowskie Tors (after the Chronów town) are localized. The Mushroom Stone serves to demonstrate general, common features of the origin of the rocky forms from the Istebna Beds (the Istebna Formation) observed by the author also in the Moravian Beskid Mts. and Silesian Beskid Mts. and the Small Beskid Mts. Epigenetic arcade structures, cellular structures (honey comb structures) and bowl structures form characteristic relief of rockies. The rocky forms have a complex origin, resulting from many interconnected factors and processes that develop in time with various intensity.