Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Mis varvi on muinasjutt?

100%

Toomeos-Orglaan K.

|

tom 64

35-56

EN

The article presents a research of the usage of colours in Estonian fairy tales and the associations that are created by means of colours. The topic of colour usage also includes the aspect of corporeality that generates a critical discussion on the presentation of a woman in fairy tales. The symbolical meanings of different colours in fairy tales largely overlap with their meanings in folk belief and runo songs. The colours that are particularly meaningful are black, white, and red. Also, such colours as grey and gold occupy special places in fairy tales. In addition to physical description, colours are used to present characters’ or objects’ inner values, also expressing the way they differ from the ordinary, or hinting at the magical qualities they may possess. Black and white form a pair of opposites, symbolising good and evil, beauty and ugliness, life and death. Those meanings remain with them also in case one is being used without the other. The colour red represents health, fertility, and beauty; that is why it is frequently used in the descriptions of women. At the same time, the colour red can be used as an opposite to white, having in this case a negative meaning. Gold and other metals show the object’s magical characteristics, but at the same time also its value. Possessing a golden object can also hint at the owner’s high moral values. The colour grey represents wisdom but it can also be seen as a colour that disguises magical as ordinary.

2

„Bajka, która baje”. O kilku motywach w „Klechdach polskich” Bolesława Leśmiana

100%

Szczukowski D.

|

nr 7 "Pomiędzy dziećmi i dorosłymi. Przekraczanie granic w literaturze dla dzieci i młodzieży"

97-110

EN

The purpose of this paper is to present some motifs in Bolesław Leśmian’s Klechdy polskie. I am primarily interested in the fairytales’ poetics of economy related to the motifs of money and treasure. I also analyse the erotic desire which exceeds the traditional social order and the relationship between the word and object. All these motifs create Leśmian’s vision of reality, which cannot be included in the established cognitive and ethical rules.

3

Virumaa muinasjutud: toe ja reaalsuse piirimail

100%

Jarv R.

|

2017

|

tom 67

181-218

EN

One tenth of the fairy tales in the Estonian Folklore Archives have been collected in Virumaa. The article gives an overview of the fairy tale types most widely spread in Virumaa: wondertales ATU 300, 301, 313, 327A, 403C, 409, 480, 650B, and animal tales ATU 117, 169*, 243. Some tales of magic less known elsewhere in Estonia (ATU 312D, 326, 650B) are inherent in Virumaa. The article dwells upon fairy tales including anthroponyms, which are rather exceptional among fairy tales, and also fairy tales that are related to concrete places in Virumaa. In spite of some eastern features especially prominent in four parishes of Ida(East)-Viru County, Virumaa fairy tale tradition generally belongs to northern Estonian fairy tale repository. By their strategies of name-using in fairy tales, Virumaa narrators have been similar to the ones elsewhere in Estonia. Although Virumaa fairy tales seem to include more place names than in Estonia on average, the most peculiar developments in this sphere often result, above all, from the style of concrete collectors.

4

Sen i jego funkcje w wybranych utworach Hansa Christiana Andersena

89%

Kocha S.

|

nr 1

EN

The article aims at analysing the motif of dream and its function in fairy tales and stories by Hans Christian Andersen. The Dannish author wrote during the Romantic era when the unconscious was of great interest to the creators of all kind. It was widely acknowledged then that dreams are a gateway to a hidden reality, and therefore, they constituted a great creative material. In Andersen’s work, the oneiric narrative abounds, for instance in Little Ida’s Flowers and The Little Match Girl, and dreams perform multitudinoulsy functions, from familiarizing children with death, to unveiling fears. The examples of dreams presented in the article indicate to the fact that Andersen’s oeuvre was addressed not only to children, but also adults.

5

Failed Mothers, Monster Sons. Reading Shakespeare’S Richard Iii as a Fairy Tale

88%

Percec D.

|

nr 1

103-111

EN

The paper looks at Shakespeare’s historical play Richard III and its fairy tale-like character given by the configuration of the main character as an arch-villain and the presence of motifs and patterns typically associated with the fairy tale genre. More specifically, it considers the mother-son relationship between the Duchess of York and Richard in the light of the motif of monstrous birth. It is not a coincidence that the emergence of such motifs coincides with the historical contexts of the early modern period. Reading Richard III in this key is related to the revisionist approach to chronicle plays.

6

Nowy świat starej baśni. „Jasioł i Mgłosia” Waltera Moersa

88%

Łosiowska U.

|

2017

|

nr 1(56)

25-44

EN

The article The new world of the old fairy-tale. “Ensel und Krete” of Walter Moers focuses on the novel Ensel und Krete of Walter Moers, which comes into various intertextual interactions not only with the Grimms’ fairy tale but also with fairy tale as a genre. The usage of traditional fairy-tale schemes allows Walter Moers to create an original version or a variation on the theme of Hansel and Gretel and to create a fantastic world. In this world the known, traditional, fairy precepts are challenged. In addition, the story of Ensel and Krete turns out to be an excuse to reflect on the genre, literature, and, moreover, literary culture in a broad sense. The article focuses on selected issues connected with the presence of a fairy tale in a fantastic text and is an attempt to explain the interplay of these two orders.

7

Polska literatura dziecięca w Chinach

88%

Paterska-Kubacka A.

|

nr 40

99-119

EN

Polish literature has been present in China since 1906. The first Polish literary text translated into Chinese was Latarnik (The Lighthouse Keeper) by Henryk Sienkiewicz. Contemporary fans of Polish novella and novel were reading indirect translations since the Chinese novelists, who did not speak Polish, usually based their translations on the Japanese versions. In my years of contact with Chinese culture and literature, I have never come across any mention of translations of Polish or Eastern European children’s literature. Once I started my research into this subject, I quickly learned what caused the lack of information on it. It turned out that it was quite difficult to find any credible information on what has been translated, in what volume it was published and what the reactions of young readers were.As a result, this article is merely an introduction to the research on Polish children’s literature in People’s Republic of China and focuses almost exclusively on latest publications, i.e. released in the twenty-first century. To a significant extent, it is based on data collected from people actively participating in promoting Polish culture in China via email. I received a lot of valuable data from Wojciech Widłak – one of the authors whose children’s books were published in China. The article is practically a short catalogue of books published on the Chinese market, but it also presents the few reviews I have managed to find in Chinese sources. There is also a presentation of the translators and it is worth noting that Polish children’s literature has been taken care of by the best among those studying Polish literature in China. I hope that this article will be the first of many on the position, popularity and reception of Polish children’s literature in China.

8

Zdarzenie – między horrorem a baśnią

88%

Pająk P.

|

tom 16

EN

An Event – between horror and fairy taleAn Event (Događaj, 1969) is one of the few Croatian horror movies. In comparison to other examples of the use of the horror genre in Croatian cinema, the film is distinguished by its aesthetic sophistication and skilful use of fairy-tale elements. The director Vatroslav Mimica evokes the mood of horror primarily through a suitably chosen space (the movie takes place mainly in the forest and two homes) as well as the right dosage and gradation of scenes of violence. The topic of An Event is the child’s initiation into adulthood. To highlight the most important stages and milestones of the initiation process, Mimica uses the plot and symbolic elements taken from the fairy-tale convention, such as the figures of false mother and magical helper as well as the motif of fear of abandonment and the motif of incorporation. Presentation of the topic of initiation by means of fairy-tale horror allows the director to describe suggestively the key problem in horror films that is the traumatogenic interaction between the natural and cultural factors that shape human life. Zdarzenie – między horrorem a baśniąZdarzenie to jeden z niewielu chorwackich horrorów. Na tle pozostałych przykładów użycia tej konwencji w kinie chorwackim wymieniony film wyróżnia się estetycznym wyrafinowaniem oraz umiejętnym wykorzystaniem pierwiastków baśniowych. Reżyser – Vatroslav Mimica – wywołuje nastrój grozy przede wszystkim za pomocą odpowiednio dobranej przestrzeni (film rozgrywa się głównie w lesie i dwóch domach) oraz dozowania i stopniowania scen przemocy. Tematem Zdarzenia jest inicjacja dziecka w dorosłość. Aby uwydatnić najważniejsze etapy i punkty zwrotne procesu inicjacyjnego, Mimica wykorzystuje składniki fabularno-symboliczne zaczerpnięte z konwencji baśni, takie jak postacie fałszywej matki i magicznego pomocnika oraz motywy lęku przed opuszczeniem i inkorporacji. Prezentacja tematu inicjacji za pomocą baśniowego horroru pozwala reżyserowi sugestywnie nakreślić kluczowy dla kina grozy problem traumatogennej interakcji między naturalnymi a kulturowymi czynnikami kształtującymi ludzkie życie.

9

Рецепция французской версии традиционного сюжета об Амуре и Психее в поэме И. Ф. Богдановича «Душенька» (1783)

75%

Kotaridi Y.

|

2019

|

tom 1

325-335

EN

The subject of this paper is the transformation of poetics of Cupid and Psyche plot in its national and historical modifications in French and Russian literatures of the 17th–18th centuries. The methodology of the analysis is based on mythological studies (K. Levi-Strauss, J. Frazer, A. N. Veselovsky, A. F. Losev) and genre studies (M. M. Bakhtin, S. S. Averintsev, E. M. Meletinsky, etc.). This paper examines the genre of J. de La Fontaine’s and his follower Ippolit Bogdanovich’s versions of the plot and the interrelation of various literary styles in their poetics. The genre of the French and Russian versions absorbs the elements of Classicism, Baroque and Rococo which are combined in syncretic unity. The transformation of the tale of Cupid and Psyche leads La Fontaine and Bogdanovich to the creation of a hybrid genre in which the initial version of the plot is exposed to travesty and revaluation.

10

Funkcje (i konsekwencje) wybranych paratekstów w edycjach baśni Grimmowskich wydanych w latach 2000–2021. Prolegomena

63%

Kowalczyk K.

|

tom 33

|

nr 1

85-105

EN

This article focuses on representative paratexts accompanying Polish language editions in fairy tales from Jacob and Wilhelm Grimms’ selection published in the Polish market in 2000-2021. On a basis of, among others, forewords, afterwords, blurbs, information included in prelims, and colophons, an attempt was made to signal research problems concerning the cultural status of Grimms' Fairy Tale emerging from paratexts. A particular attention was paid to communication strategies of editors, publishers and translators, as well as to potential receiving consequences of elements surrounding and supplementing the actual text of a tale.

PL

Artykuł koncentruje się na reprezentatywnych paratekstach towarzyszących polskojęzycznym edycjom baśni ze zbioru Jakuba i Wilhelma Grimmów wydanych na polskim rynku wydawniczym w latach 2000–2021. Na podstawie m.in. przedmów posłowi, blurbów, informacji zawartych na czwórce tytułowej, kolofonów podjęto próbę zasygnalizowania problemów badawczych, dotyczących kulturowego statusu baśni Grimmowskich, jaki wyłania się z paratekstów. Szczególną uwagę zwrócono na strategie nadawcze redaktorów, wydawców i tłumaczy oraz potencjalne odbiorcze konsekwencje elementów stanowiących obudowę i uzupełnienie tekstu właściwego baśni.

11

Transformacje wzorców baśniowych w literaturze dziecięcej obecnej na współczesnym rynku wydawniczym

63%

Kowalczyk K.

|

tom 23

135-151

EN

What the contemporary publishing market offers the youngest readers are texts that make various forms of fairy tale characters — a strongly representative group among them consists of texts that are transformations of fairy tale patterns that are deeply rooted in the mass imaginations (including children’s imagination), which promote a new version of a well-known story: fairy tale renarrations. Such texts not only constitute evidence of changes in the fairy tale genre, but also prove the continuous updates on fairy tales. The aim of the article is to present and discuss how the authors modify specific characteristics of the fairy tale and play with its tradition. The examples of recognizable fairy tale patterns that are deeply rooted in the culture (Little Red Riding Hood, Snow White, Hansel and Gretel, Sleeping Beauty, Cinderella) were used to present the primary mechanisms of use and modification of fairy tales in children’s literature on the post-2000 Polish publishing market. The description of intertextual relationships between the fairy tale patterns and their renarrations (renarration mechanisms) has been supplemented with an analysis of influence of popular culture on children’s literature (interpenetrating of cultural and literary circulations) and the fashion for fairy tales. The studied works include those that have been written with gender education in mind, promotion of knowledge on rights of a child or the environment and those primary aim of which is to entertain the young audience through reading. The article is also an encouragement to reflection on the genealogy of contemporary fairy tales and the shape, in which the “children’s fabulous fairy-tale-sphere” functions, and the factors that influence it.

12

Motyw kreacji przez rysunek w folklorze polskim i wschodniosłowiańskim

63%

Gołębiowska-Suchorska A.

Łódzkie Studia Etnograficzne

|

2023

|

tom 62

21-33

EN

The article attempts to illustrate the folk motif of bringing objects and people to life by means of drawing them. Such an act of creation has not yet been classified as an independent motif of oral folklore, so the working term: “the creation by drawing motif” was chosen. Examples of the implementation of the motif have been found in various genres of Polish, Ukrainian and Russian folklore (porquoi stories, heroic tales, magical fairy tales, humorous fairy tales), Polish e-folklore (demotivators) and in children’s literature and cinematography (Polish and Russian). This motif is present in cultural texts with different broadcasting intentions – informative (porquoi stories), ludic (humoresques, demotivators), compensatory (heroic legends, magical fairy tales), didactic (children’s literature and cinematography) and nostalgic (demotivators). The permanence of the creation by drawing motif in various cultural texts results from the universal longing for the possibility of a quick fulfilment of desires and improvement of one’s own life or the world.

PL

W artykule podjęta została próba egzemplifikacji ludowego motywu ożywiania przedmiotów oraz ludzi przez rysunek. Taki akt kreacji nie został dotychczas sklasyfikowany jako odrębny motyw ustnego folkloru, dlatego przyjęto termin roboczy „motyw kreacji przez rysunek”. Przykłady realizacji motywu odnaleziono w gatunkach polskiego, ukraińskiego i rosyjskiego folkloru (legendy ajtiologiczne, legendy bohaterskie, bajki magiczne, bajki humorystyczne), polskiego e-folkloru (demotywatory) oraz w polskiej i rosyjskiej literaturze i kinematografii dla dzieci. Motyw kreacji przez rysunek jest obecny w tekstach kultury o różnej intencji nadawczej – informacyjnej (legendy ajtiologiczne, legendy o bohaterach), ludycznej (humoreski, demotywatory), kompensacyjnej (bajka magiczna), dydaktycznej (literatura i kinematografia dziecięca) i nostalgicznej (demotywatory). Trwałość motywu kreacji przez rysunek w różnych tekstach kultury wynika z uniwersalnej tęsknoty człowieka za możliwością szybkiej realizacji pragnień i poprawy własnego życia lub świata.

13

The transfer of names in various translations of brothers Grimm’s Rumpelstilzchen

51%

Golda P. , Ryszka J. , Karabag O. , Messias Leandro B. , Zemmour J.

|

nr 22

83-107

PL

Wielu badaczy wskazuje transfer nazw własnych jako jedną z trudności przekładu. Niniejsza praca dotyczy translacji imion w dwudziestu jeden przekładach baśni Rumpelstilzchen spod pióra braci Grimm. Analizie zostały poddane angielskie, brazylijskie, polskie, tureckie oraz japońskie wydania baśni napisanej pierwotnie w języku niemieckim. Praca skupia się na analizie prawdziwego imienia tytułowego skrzata oraz imion wymienianych przez baśniową królową. Artykuł zawiera pięć analiz opisujących onomastyczne aspekty przekładu oraz zastosowane techniki tłumaczeniowe. Wyniki wskazują na to, że podejście tłumaczy do przekładu imion było różnorodne na przestrzeni lat oraz wydań. Najczęściej wykorzystywanymi technikami były zamiana oraz transkrypcja, a ich bogactwo jest szczególnie widoczne w podejściu do przekładu powszechnych imion, np. Cunz i Heinz.

14

Muzyczne języki bajek Walta Disneya w procesie edukacji międzykulturowej

51%

Forecka-Waśko K. M.

|

tom 20

|

nr 1

196-207

PL

Muzyka z bajek wytwórni Walta Disneya jest elementem popkultury. Nie jest to jednak świat ograniczony do muzyki popularnej, ale tworzący przestrzeń mariażu muzyki etnicznej z nowymi brzmieniami. Świat muzyki współczesnej wchodzi w dialog z muzyką źródeł, stając się jej nowym tłumaczem. Wielokulturowa edukacja muzyczna dzięki produkcjom filmowym Walta Disneya otwiera się na nowy wymiar, w którym globalizacja staje się sprzymierzeńcem kultury lokalnej. W artykule omówiono, w jaki sposób zarówno dźwięk, jak i słowo wykorzystane są w celu prezentowania odmiennej kultury. W przywołanych przykładach język wraz ze swoją rytmiką i melodyką potraktowany jest jako interesujące tworzywo muzyczne. Analizie poddano wybrane filmy Walta Disneya – powstałe do nich ścieżki dźwiękowe, jak również artykuły i recenzje, blogi dotyczące muzycznych produkcji wytwórni. W rozważaniach wiele miejsca poświęcono piosence, która jest nośnikiem głównych treści filmu i najczęściej odtwarzanym elementem obrazu filmowego, starano się wskazać na jej funkcje w edukacji międzykulturowej, ale także sposoby jej wykorzystania w edukacji dziecka.

EN

Music from Walt Disney’s animations is an element of pop culture. However, it is not a world limited to popular music but a space where ethnic music meets new sounds. The world of contemporary music enters a dialogue with the music of the sources, becoming its new translator. Thanks to Walt Disney’s film productions, multicultural music education opens up a new dimension in which globalization becomes an ally of local culture. The article addresses how both sound and word are used to present a different culture. In the cited examples, the language with its rhythm and melody is treated as an interesting musical material. Selected Walt Disney films were analyzed – their soundtracks as well as articles and reviews, blogs about the studio’s musical productions. In the considerations, a lot of attention was devoted to the song, which is the carrier of the main content of the film and the most frequently played element of the film image. Some attempts were made to indicate its functions in intercultural education, but also the ways of its use in child education.

15

Dlaczego Śnieżka łaknie krwi? Popkulturowe wariacje wampiryczne na temat Grimmowskiej baśni

51%

Kostecka W. , Skowera M.

|

tom 33

|

nr 1

27-45

EN

As a meme-a cultural replicator-the fairy tale about Snow White has high viral potential in Jack Zipes’s understanding. Research conducted on this cultural text has revealed the presence of its several hundred versions on several continents, with the best-known literary variant being the Grimms’ one. In this paper, we focus on the comparative analysis of the vampiric incarnations of Snow White in three literary works: the short stories Snow, Glass, Apples by Neil Gaiman (1994) and Red as Blood by Tanith Lee (1983), and Rashelle Workman’s novel Blood and Snow (2013). They show clear affinities with the Grimms’ variant: whether at the implicit level, using plot, aesthetic, and components canonized by this version, or at the explicit level, through direct paratextual and metafictional clues. Thus, we make an attempt to add to the state of research on popular culture images of the vampire, and at the same time to join the current of Grimmological studies developing in our country.

PL

Jako mem – kulturowy replikator – baśń o Śnieżce ma wysoki potencjał wirusowy w rozumieniu Jacka Zipesa. Badania prowadzone nad tym tekstem kultury wykazały obecność kilkuset jego wersji na kilku kontynentach, przy czym najbardziej znany wariant literacki to ten Grimmowski. W artykule koncentrujemy się na analizie porównawczej wampirycznych wcieleń Śnieżki w trzech utworach literackich: opowiadaniach Snow, Glass, Apples (Szkło, śnieg i jabłka) Neila Gaimana (1994) i Red as Blood (Czerwona jak krew) Tanith Lee (1983) oraz powieści Blood and Snow (Krew i śnieg) Rashelle Workman (2012). Wykazują one wyraźne powinowactwa z wariantem Grimmowskim: czy to na poziomie implicytnym, poprzez wykorzystanie skanonizowanych przez tę wersję składników fabularnych, estetycznych itp., czy to eksplicytnym, poprzez bezpośrednie wskazówki paratekstualne i metafikcjonalne. Podejmujemy zatem próbę uzupełnienia stanu badań nad popkulturowymi wizerunkami wampira, a jednocześnie – wpisania się w nurt rozwijających się w naszym kraju studiów grimmologicznych.

16

“Смерць” казкiў “Казках жыцця”: метамарфоза сюжэтнай структуры

51%

Чукiчова Н.

Białorutenistyka Białostocka

|

2015

|

tom 7

PL

Artykuł poświęcony jest zbadaniu struktury fabularnej nowel alegorycznych Jakuba Kołasa z cyklu „Baśnie życia”. Przedmiotem zainteresowania są niektóre modyfikacje wewnętrzne oraz transformacje twórcze archetypowych „formuł” fabularnych (mitologicznych, folklorystycznych) jako wynik przezwyciężenia przez fabułę „baśni życia” swojej podstawy strukturalnej, w której roli widzi się przede wszystkim fabuła baśni ludowej. Na podstawie przeprowadzonej analizy „morfologicznej” fabuł nowel Kołasa rozpatrywany jest problem autorskiego wznowienia baśniowych archetypów fabularnych w wątku literackim, „zanik” warunkowy w nim stereotypu strukturalnego baśni ludowej oraz narodziny fenomenu rodzajowego – „baśni życia”.

EN

The article is dedicated to the study of plot-construction in allegoric novels of the cycle “Life’s Fairy Tales” by Yakub Kolas. Certain inner modifications and creative transformations of archetype plot “formulae” (mythological, folklore) as the result of breaking by the “life’s fairy tales” of the plot of its structural proto-bases, which is seen in the folklore fairy tale plot, are examined in the article. On the basis of the “morphological” analysis of the plots of the novels written by Kolas the issue is regarded about the authorial renewal of fairy tales’ archetypes in a literary plot, the conditional “death” of the structural fairy tale stereotype in this plot and the birth of the genre phenomenon of a “life’s fairy tale”.

17

Bajki dla dialektyków. Kafka i Benjamin między mitem a wyzwoleniem.

51%

Nikodem J.

|

nr 37

209-226

EN

In this paper my goal is to examine and re-read these places in works of Kafka, in which Walter Benjamin finds hope and utopian promise of emancipation. I try to determine whether those places can possibly be able to provide individual or universal emancipation; whether they are just false promises or simply ineffective personal tactics – or, on the contrary, they can be comprehended as conditions of possibility for revolutionary politics of the oppressed. In order to do this I supplement Benjamin’s discourse with concepts and ideas of Adorno, Horkheimer and Brecht. My conclusion is that Benjamin’s reading of Kafka is too optimistic in finding hope and fight against oppression in such works as The Trial, The Castle, The America, and in short stories like The Silence of the Sirens or The Great Wall of China. Benjamin finds the source of hope and victory over the mythical fate in solely humane attributes of cunning and audacity, represented – according to him – in protagonists of fairy-tales (Benjamin describes Kafka’s stories as ‘fairy tales for dialecticians’). But he undervalues power of fate, which lies in its own cunning, not only in its physical strength. If we comprehend mythical fate in much more dialectical way – as our capitalist, alienating modernity – we can find that its powers lie in its own conatus, self-preservation aimed to conserve the reality of oppression. In this sense Kafka’s work – if we read it as a diagnose of modernity and some kind of prophecy of a near future – evinces a dual cunning, which mechanism is as follows: the more a protagonist tries to outsmart the system, the more the system outsmarts him and thereby enslaves him.

18

Od čudesnoga do fantastičnoga: dimenzije svjetova Ivane Brlić-Mažuranić i Nade Iveljić

44%

Giacometti K.

|

nr No. 1

51-64

HR

Služeći se inspirativnim polemikama o povezanosti bajke s bitno mlađim oblikom (fantastikom), uspoređuju se i analiziraju Priče iz davnine Ivane Brlić-Mažuranić, koje se svrstavaju u umjetničke bajke, i moderne bajke ili fantastične priče Nade Iveljić iz zbirke Šestinski kišobran. Tipologija i karakter fikcionalnih svjetova dviju zbirki određuju se na temelju epistemoloških, ontoloških i strukturnih razlika između bajke i fantastike, dviju vrsta pripovijedi koje se u književnoznanstvenoj literaturi obično uspoređuju, a katkada i poistovjećuju. U osloncu na dosadašnje teorijske spoznaje, provodi se književnoteorijska analiza te se pokazuje da se svjetovi iz zbirke Šestinski kišobran u ontološkim, epistemološkim i strukturnim dimenzijama udaljavaju od bajke kakvu piše Ivana Brlić-Mažuranić i evoluiraju u fantastičnu priču.

EN

By using inspirational polemics on the relationship, and the connection, between the fairy tale and the younger form of fantasy, the author compares and analyzes two fairy tale collections: Priče iz davnine (Croatian Tales of Long Ago) by Ivana Brlić-Mažuranić and Šestinski kišobran [Šestine Umbrella] by Nada Iveljić. While Croatian Tales of Long Ago is considered to be a literary fairy tale collection, Šestine Umbrella is a collection of modern fairy tales/fantasy stories. The author specifies the typology of fictional worlds in the two works through the epistemological, ontological, and structural differences between fairy tales and fantasy literature, two genres often compared and sometimes even identified as one in critical works. Based on previous theoretical insights, literary analysis is performed to show that the fictional worlds in Šestine Umbrella digress from the worlds of Ivana BrlićMažuranić’s fairy tale through epistemological, ontological and structural differences, and thereby evolve into fantasy.

DE

Anknüpfend an die Diskussionen über die Zusammenhänge zwischen Märchen und der jüngeren Erzählform der Phantastik, werden im Beitrag einzelne Texte aus der Sammlung Priče iz davnine (Geschichten aus Urväterzeiten) von Ivana Brlić-Mažuranić, die man üblicherweise zu den Kunstmärchen zuordnet, mit den modernen Märchen bzw. phantastischen Erzählungen von Nada Iveljić aus ihrer Sammlung Šestinski kišobran [Šestiner Regenschirm] verglichen. Die Typologie und der Charakter der fiktionalen Welten aus diesen zwei Sammlungen werden anhand der epistemologischen, ontologischen und strukturellen Unterschiede zwischen Märchen und Phantastik bestimmt, jenen zwei Erzählformen, die in der Literaturwissenschaft zumeist verglichen, manchmal jedoch auch gleichgestellt werden. Die im Beitrag vorgenommene literaturtheoretische Analyse basiert auf den bisherigen theoretischen Forschungsergebnissen und zeigt auf, dass sich die in der Sammlung Šestinski kišobran enthaltenen Welten in ihrer ontologischen, epistemologischen und strukturellen Dimension von den Märchen entfernen und zu phantastischen Geschichten werden.

19

Moving (Up) in the World: Displacement, Transformation and Identity in the Grimms’ Fairy Tales

44%

Kujundžić N.

|

nr No.2

221-238

EN

The aim of this paper is to examine the significance and functions of displacement in fairy tales published in the final, seventh edition of Jacob and Wilhelm Grimm’s Kinder- und Hausmärchen (Children’s and Household Tales, 1857). I propose that the displacement of the fairy-tale protagonist is a prerequisite for the encounter between the realistic and the marvellous which is one of the distinguishing features of the genre. In addition, the said dislocation necessarily brings about some kind of transformation of the protagonist, usually manifested as material gains and improvement in social standing. Special attention is given to the correspondence between changes in narrative space and changes of the protagonist’s (social) identity.

HR

Cilj je ovoga rada istražiti značaj i funkcije izmještanja u bajkama objavljenima u posljednjemu, sedmome izdanju zbirke Kinder- und Hausmärchen [Dječje i kućne bajke] (1857.) Jacoba i Wilhelma Grimma. Pokazuje se da je izmještanje protagonista/ice glavni preduvjet za susret realnoga i čudesnoga, koji pak predstavlja jedno od razlikovnih obilježja žanra bajke. Nadalje, spomenuto izmještanje nužno uzrokuje neku vrst preobrazbe protagonista/ice, koja se uglavnom manifestira u vidu materijalnih dobara i društvenoga uspona. Posebna pozornost posvetit će se podudarnostima između promjena narativnih prostora i promjena (društvenoga) identiteta protagonista/ice.

DE

Im Beitrag werden die Bedeutung und die Funktion der Dislokationsprozesse erforscht, zu denen es in der letzten, siebten Ausgabe der Kinder- und Märchensammlung (1857) der Brüder Grimm kommt. Diesbezüglich wird darauf hingewiesen, dass die Dislokation der Gestalten die grundlegende Voraussetzung für die Begegnung des Realen und des Wunderbaren bildet, worin auch eines der Unterscheidungsmerkmale der Märchen als literarische Gattung liegt. Die angeführten Dislokationsprozesse führen notwendigerweise zur Umgestaltung der Protagonisten, die sich im Gewinn an materiellen Gütern sowie im sozialen Aufstieg der Protagonisten äußert. Ein besonderes Augenmerk wird in diesem Zusammenhang auf die Übereinstimmung der Veränderungen im Erzählraum und in der (sozialen) Identität der Protagonisten gelegt.

20

Antybaśń w nowelistycznej ramie. O Naszyjniku Guy de Maupassanta

44%

Chomiuk A.

|

nr 6

195-205

EN

The article focuses on the analysis and interpretation of a short story by Guy de Maupassant, entitled The Necklace. The description of the assumptions related to the structure and the plot of this literary work was combined with a depiction of its psychological and philosophical contexts (Bovarysme, Schopenhauerism). Two plot layers were distinguished within the work. Onto a realistic background, the author applied an innuendo to the fairy tale about Cinderella in order to demonstrate the discrepancy between reality and daydreams. The reference to the tale as moralistic preaching on a potential turn of fate for the better became, within “the real story”, a tale on the price Cinderella pays for the possibility to go to the ball.

PL

Treścią artykułu jest analiza i interpretacja noweli G. de Maupassanta Naszyjnik. Opis założeń konstrukcyjno-fabularnych utworu powiązano z wyeksponowaniem jego psychologiczno-filozoficznych kontekstów (bowaryzm, schopenhaueryzm). W utworze zostały wyodrębnione dwa porządki fabularne. Na realistyczne tło autor nałożył aluzje do baśni o Kopciuszku, służące ukazaniu rozdźwięku między rzeczywistością i marzeniami. Odwołanie do baśni jako moralistycznego pouczenia o możliwej zmianie losu na lepsze stało się w „prawdziwej historii” opowieścią o cenie, jaką płaci Kopciuszek za możliwość pójścia na bal.