W pracy przedstawiono system umożliwiający ocenę jakości nasion rzepaku z wykorzystaniem elektronicznego nosa wyposażonego w matrycę 32 sensorów wykonanych z przewodzących polimerów. Sygnały generowane przez sensory stanowiły dane wejściowe do sieci neuronowej typu backpropagation. Zmiany zapachu nasion rzepaku, spowodowane zmianą wilgotności przekraczającą dopuszczalny limit 6%, rozpoznawane były już po 24 godzinach.
EN
This paper presents a system permitting the assessment of rapeseed quality with an electronic nose equipped with a 32 conductive polymer sensor matrix. Signals generated by the sensors were the input data into the backpropagation neural network. The changes in the seed odour, produced by a change in the moisture content over the permitted limit of 6%, were detected within 24 hours.
Termin elektroniczny nos, jako urządzenie do analizy związków lotnych, pojawił się około dwadzieścia lat temu, lecz przydatność laboratoryjna oraz możliwości zastosowania tych instrumentów sięgają kilku ostatnich lat. W pracy przedstawiono obecnie stosowane technologie elektrochemicznych sensorów w konstrukcji elektronicznych nosów i ich zastosowanie w analizie związków lotnych żywności.
EN
The term electronic nose appeared 20 years ago but laboratory usefulness and possibilities of application this instruments have been extended during only the last few years. Currently used sensors technologies have been presented. Application of artificial noses in the food industry has also been presented.
Na podstawie wyników przeprowadzonych badań można stwierdzić, że elektroniczne nosy mogą być narzędziem użytecznym do klasyfikacji wyrobów tytoniowych.
Gas-analyzing systems based on gas sensors, commonly referred to as electronic noses, are the systems which enable the recognition of volatile compounds in their working environment and provide the online results of analysis. The most commonly used type of sensors in such systems is semiconductor gas sensors. They are considered to be the most reliable in the long-term applications (more than 1 year), however, their signal tends to drift. Instability of semiconductor gas sensors is one of the most challenging issues to solve in order to get reliable e-nose systems. There are a few causes of drift phenomenon, like i.e. sensors poisoning or aging. On the other hand, drift-like effects are also connected with the influence of environmental parameters such as temperature, humidity or the parameters connected with measurement systems - such as gas flow rate in sensors measurement chamber. In the case of devices for air-quality monitoring, which are exposed to varying environmental conditions it is crucial to develop the robust sensor signals processing system, which is insensitive to the variation of environmental conditions. In this article we present the calibration model for an array of four semiconductor sensors which is able to eliminate the influence of temperature and gas flow rate effect from the sensor responses.
PL
Systemy rozpoznawania lotnych związków oparte na czujnikach gazu umożliwiają identyfikację składu mierzonej mieszaniny gazowej w środowisku pracy i zapewniają uzyskanie wyników w czasie rzeczywistym. Najczęściej wykorzystywanym w takich urządzeniach typem czujników są półprzewodnikowe rezystancyjne czujniki gazu. Pomimo faktu, że czujniki półprzewodnikowe są uważane za najbardziej stabilne i niezawodne, występuje w nich zjawisko dryftu. Istnieje kilka przyczyn tego zjawiska, jak np. starzenie się, bądź zatrucie czujnika. Dryft sygnału jest również związany z wpływem czynników takich jak temperatura, wilgotność bądź prędkość przepływu gazu w komorze pomiarowej. W przypadku urządzeń służących do monitoringu jakości powietrza, niezbędne jest uwzględnienie wpływu tych czynników i eliminacja dryftu z nimi związanego. W artykule przedstawiono propozycję modelu kalibracyjnego dla matrycy czterech półprzewodnikowych czujników gazu, który umożliwia eliminację dryftu związanego z wpływem czynników środowiskowych.
Niektóre współczesne instrumenty analityczne projektowane są na wzór ludzkich zmysłów. Naśladowaniem mechanizmów odbierania i przetwarzania informacji z otoczenia przez człowieka zajmuje się dziedzina nauki nazywana bioniką. Postęp w elektronice i mechanice przyczynia się do miniaturyzacji i ciągłego udoskonalania budowy bionicznych zmysłów nosa i języka. Szeroki zakres wyboru czujników w matrycach detekcyjnych oraz metod przetwarzania sygnału decyduje o olbrzymim potencjale tych urządzeń. Sztuczne zmysły z powodzeniem mogą być łączone z innymi technikami analitycznymi.
EN
Certain modern analytical devices are designed on human senses’ example. Scientific discipline called bionics deals with mimic mechanisms of collecting and processing information by man from his environment. Progress in electronics and mechanics contributes to miniaturization and continuous improvement in construction of bionic nose and tongue senses. A wide range of selection of sensors in detection matrices and of signal processing methods determines a tremendous potential of the discussed devices. Artificial senses can be successfully coupled with other analytical techniques.
Wykorzystanie techniki ultraszybkiej chromatografii gazowej w urządzniach typu elektroniczny nos daje nieocenione możliwości zastosowania tych urządzeń do analizy żywności.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Volatile organic compounds have been studied over recent years in many countries. However, construction processes, building materials, building types and the methods used for the collection and analysis of VOCs vary from one country to another. At the same time constant technical and scientific progress has brought new materials that can emit completely different VOCs than older materials. Building materials represent significant source of organic compounds’ emissions and we are in direct contact with these compounds at work, school or home every day. Short-term or long-term exposure to these substances can bring many health problems. Therefore, this study is focused to determine the current state of occurrence and concentrations level of VOCs. The studied building is located in eastern Slovakia. The results were compared with the guide values of other countries, because there are no guideline values for TVOC concentrations and limits are set only for a small amount of VOCs in Slovakia. The results from this study demonstrated that flooring installation together with painting caused the highest contribution to the TVOC levels in the indoor air of studied apartment. On the other hand, high levels of TVOC were not found after furnishing.
PL
Ostatnimi laty, lotne związki organiczne VOCs były studiowane badane w wielu krajach. Jednakże, procesy budowlane, materiały budowlane, typy budów i metody wykorzystane przy pobieraniu i analizie VOCs w zależności od kraju różniły się od siebie. W tym samym czasie ciągły postęp naukowy i techniczny przyniósł nowe materiały, które mogą emitować całkowicie inne VOCs niż starsze materiały. Materiały budowlane stanowią znaczące źródło emisji związków organicznych, a my jesteśmy codziennie w bezpośrednim kontakcie z tymi związkami chemicznymi w pracy, szkole czy w domu. Krótko- lub długoterminowe działanie tych substancji może powodować wiele problemów zdrowotnych, dlatego, badania skupione są na ustaleniu bieżącego stanu występowania i poziomu stężenia VOCs. Analizowany w artykule budynek znajduje się we wschodniej Słowacji. Skutki wyniki były porównywane z wartościami wyszczególnionymi w innych państwach, ponieważ na Słowacji nie ma żadnych wytycznych co do wartości całkowitego stężenia VOCs a limity stężenia są podane jedynie dla niektórych związków VOCs. Wyniki analizy wykazały, że instalacja podłogi wraz z malowaniem ma najwyższy udział na poziom TVOC w powietrzu wewnętrznym badanego mieszkania. Z drugiej strony, nie odnotowano wysokich poziomów TVOC po meblowaniu.
Urządzenia typu elektroniczny język stanowią nowy kierunek rozwoju analityki chemicznej, który może być użyteczny w szybkiej zautomatyzowanej analizie jakościowej, a także w rozpoznawaniu wybranych grup produktów.
Do zapewnienia bezpieczeństwa i jakości żywności wykorzystywane są coraz bardziej zaawansowane techniki i instrumenty analityczne. Niektóre, jak elektroniczny nos i język, starają się odwzorować ludzkie zmysły węchu i smaku. Jak każde urządzenia analityczne, mają wady i zalety, o których w tym przypadku decydują sensory i System procedur klasyfikacyjnych. Sztuczne zmysły są szeroko stosowane w różnych gałęziach przemysłu, m.in. w przemyśle spożywczym. Wykorzystywane są do optymalizacji procesów, stałego monitoringu i wykrywania określonych substancji oraz oceny jakości towarów.
EN
New innovative analytical methods and devices are available to assure food safety and quality. Some of them try to imitate human senses of taste and smell. From among them, electronic nose and tongue may be mentioned. Like any analytical devices they have advantages and disadvantages, which depend in this case on sensors and system of classification procedures. Artificial senses have a wide range of applications in various industrial sectors such as e.g. food industry. They are used for process optimization, on-line monitoring and detection of certain substances and quality evaluation of the goods.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.