Handel artykułami rolno-spożywczymi stanowi ważną część polskiego handlu zagranicznego. Udział tej grupy towarów w polskim handlu zagranicznym jest jednak coraz mniejszy. Na początku lat 90. eksport rolno-spożywczy stanowił ponad 15% eksportu ogółem, podczas gdy w latach 1999-2000 poniżej 10%. Począwszy od 1997 r. malał nie tylko udział eksportu, ale również jego wartość. Z rekordowej wartości ponad 3,3 mld USD w 1997 r. wartość eksportu zmniejszyła się do 2,65 mld USD w 2000 r.
W latach poprzedzających integrację wystąpiło wiele zjawisk poprawiających pozycję polskiego przemysłu spożywczego i potencjał konkurencyjny naszych producentów żywności na wspólnym rynku europejskim. Należą do nich przede wszystkim: powtórne ożywienie produkcyjne, powrót tendencji do uprzemysławiania przetwórstwa rolno-spożywczego, szybki wzrost eksportu, duże ożywienie inwestycyjne i przyspieszenie dostosowań do standardów UE w zakresie sanitarno-weterynaryjnym i ochrony środowiska, poprawa efektywności produkcji żywności oraz ukształtowanie na bezpiecznym poziomie sytuacji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstw.
EN
During the years, preceding the integration, many phenomena, improving the situation of Polish food industry and the competitive potential of our food producers on the Common European Market have been encountered. Such phenomena include, first of all, the repeated animation of production, return of the tendency of industrializing the agro-alimentary processing sector, a high increase of export, a high investment animation and the acceleration of the harmonization with the UE standards in sanitary-veterinary field and in respect of enviromnent protection, improvement of effectiveness of food production and establishment of the safe level of economic-financial situation of enterprises.
W ostatnich latach eksport rolno-spożywczy podlega w Polsce głębokim reorientacjom geograficznym i towarowym. Ich przyczyną są: zmiany w strukturze produkcyjnej rolnictwa i przemysłu spożywczego, ogólna liberalizacja handlu z krajami CEFTA i UE oraz poprawa zdolności płatniczych partnerów Z Europy Wschodniej. Do najważniejszych zmian należą: wzrost eksportu głównie wyrobów przemysłu spożywczego, zmniejszenie eks-portu produktów rolnictwa oraz rozwój rynków państw b. Związku Radzieckiego, głównie Rosji i Ukrainy.
EN
Regarding geographic location and the structure of commodities, Polish agri-food exports are subjected to a deep reorientation. The reasons for such changes lie in the structure of agricultural production (including food-processing industry), liberalisation of trade with CEFTA and EU and finally improvement in repayment capacity of East-European countries. The major changes are: increase in ex port of processed goods, decrease in exports of raw agricultural products and increase in trade with East-European countries (former USSR - mainly Ukraine and Russia).
Żywność jest produktem pierwszej potrzeby i w obliczu pandemii COVID-19 wywołanej przez wirusa SARS-CoV-2 jej dostępność dla społeczeństwa staje się ważnym wyzwaniem dla całego łańcucha żywnościowego. Jednym z jego kluczowych ogniw (obok rolnictwa i handlu) jest przemysł spożywczy. W artykule podjęto próbę określenia głównych uwarunkowań stanu, w jakim znalazł się polski sektor spożywczy w okresie pandemii oraz wskazania możliwych jej następstw i kierunków zmian w sektorze. Odniesiono się rownież do kwestii eksportu rolno-spożywczego. Zwrócono uwagę, że w zaistniałej sytuacji firmy spożywcze oczekują od państwa różnego rodzaju działań osłonowych, w tym m.in. gwarancji dostępu do preferencyjnych kredytów, dogodnego finansowania na rachunkach obrotowych, pomocy w obszarze kosztów osobowych i handlu zagranicznego. W dłuższej perspektywie firmy powinny inwestować w strategie planowania i zarządzania ryzykiem, w cyfryzację, automatyzację oraz integrację systemów zarządzania produkcją z systemami dystrybucyjnymi.
EN
Food is a basic necessity and thus its availability to society is becoming an important challenge for the complex food chain during the COVID-19 pandemic caused by the SARS-CoV-2 virus. The food industry is one of its key links (alongside agriculture and trade). The article attempts to determine the main factors influencing the situation in the Polish agri-food sector during pandemic and to indicate its possible consequences and directions of changes in the sector. Agri-food exports were also referred to. It was pointed out that in this situation food companies expect various types of support measures from the government, including guaranteed access to preferential loans, convenient financing on current accounts, support in the area of personnel costs and foreign trade. In the long term, companies should invest in planning and risk management strategies, in digitization, automation and integration of production management systems with distribution systems.
Opracowanie ma na celu identyfikację dynamicznej przyczynowości zachodzącej pomiędzy wielkością produkcji rolnej w Polsce a eksportem towarów rolno-spożywczych. Identyfikacja wielkości i kierunku wpływu wskazanych zmiennych może posłużyć do kształtowania polityki gospodarczej. Badanie obejmuje lata 1991—2013 i opiera się na danych FAO; zastosowano w nim metodologię VAR (wektorowej autoregresji). Dokonano m.in. analizy funkcji odpowiedzi na impuls oraz dekompozycji wariancji błędów prognoz zmiennych modelu VAR. Wyniki badania wskazują, z jednej strony, że produkcja rolna w Polsce jest kształtowana zarówno przez opóźnienia własne, jak i opóźnienia eksportu. Z drugiej strony, eksport rolno-spożywczy pozostaje głównie pod wpływem własnej tendencji rozwojowej. Oznacza to, że w modelu VAR eksport należy postrzegać jako czynnik priorytetowy („bardziej egzogeniczny”).
EN
he research is aiming at the identification of the dynamic causality between agricultural production in Poland and exports of agri-food goods. Identification of the magnitude and direction of these variables may be used for economic policy forming. The study covers the period of 1991—2013 and is based on the data from the FAO; the research employs the vector autoregression methodology (VAR). The study comprises, among others, the analysis of the impulse response function and variance decomposition of forecasts’ errors of VAR model variables. The results of the research show that agricultural production in Poland is shaped by both own and exports delays. On the other hand, agri-food exports are mainly influenced by their own development trends. This means that, in the VAR model, exports should be seen as a priority ('more exogenous').
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.