Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

John Henry Newman’s Selected Themes from the Theology of the Church

100%

Beyga P.

|

nr 2

63-76

EN

In 2019, the canonisation of John Henry Newman – an Anglican clergyman, an English thinker, a convert to Catholicism and a cardinal – took place. This article is an attempt to present selected ecclesiological themes in the thought of the new saint of the Catholic Church. It was also necessary to ask a question about the validity of ecclesiological diagnoses for contemporary Christianity.

2

States in the Mystical Body of Christ based on John Torquemadaʼs “Summa de Ecclesia”

88%

Pokrywiński R.

|

2024

|

tom 26

|

nr 3

279-290

EN

The article analyses John Torquemadaʼs doctrine as expressed in the Sum-ma de Ecclesia concerning the relationship between laity and clergy in the Church. In it, there is no opposition between the two groups thanks to the preservation of the classical corporate conception of the Church. Torquemada enriches it with developed theological and spiritual elements in which Christ as head of the Church plays an important role, which is crucial for unity among the members themselves. Particularly original and interesting is this theologianʼs attempt to point out groups of believers in symbolic relation to indicated members of the human body, such as eyes, ears, legs, etc. On the basis of these remarks, the states of the Church, the offices and ranks are analysed, and everything will be crowned with a teaching on authority in the Church.

3

Cardinal Stanislaw Nagy’s Ecumenical Ecclesiology

88%

Napiórkowski A.

The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II

|

2023

|

tom 13

|

nr 2

151-166

EN

The systematic theology of the 20th and 21st centuries has experienced revolutionary changes. The tremendous effort of theologians – which was already evident on the eve of Vatican II to experience order and confirmation during its deliberations – is still bearing fruit today. It seems that interpretations of the Council’s teaching have now become more problematic than the doctrine of Vatican II itself. One of the great figures of the theological world is Prof. Stanislaw Nagy, whose create efforts were honoured with a cardinalate, and to whom we are all indebted. Indeed, it is worth discovering his difficult path from the pre-council rigorous spiritual and intellectual formation to formal apologetics, thus paving the way for fundamental theology in Poland during the Communist period, to the ecumenical commitment of the times of freedom. In this respect, it is not without reason to speak of his ecumenical vision of the Church.

4

Synod as the Embodiment of the Church - the Evolution of Lutheran Understanding of Synodality

88%

Hintz M.

|

tom 7

77-94

PL

The concept of the synod plays a special role in the Evangelical ecclesiology. In the 20th century, the synod was radically defined as “the personification of the Church.” In the Evangelical tradition, however, there are equal Church management systems: episcopal, synodal-consistory, presbyterian (mainly in the Evangelical-Reformed denomination), and to a lesser extent congregational (especially observed in the so-called free Churches). Reformation theology understands the Church as a community of all saints, where the Gospel is preached purely and the sacraments are properly administered (Augsburg Confession - CA VII). The system of the Church does not belong to the so-called notae ecclesiae. An important theological doctrine of the Reformation is the teaching about the universal priesthood of all believers, which is the theological foundation of the idea of the synodal responsibility of the Church. In the 19th century synods concerned mainly clergy. In the 20th century, in the course of democratisation processes, most Evangelical Churches raised the importance of the synod in the overall management of the Church, and the Polish Lutheran Church introduced a provision into her law which stipulates that the synod is “the embodiment of the Church” and its supreme authority.

5

Blessed Are Those Who Do Not Know the Future of the Church. A Plea for Negative Ecclesiology

88%

Jos M.

|

tom 60

|

nr 1

65-78

EN

What will the future of the church look like? What type of mission should the church commit herself to? Rather than elaborating one more answer to these important questions, I have pleaded for negative ecclesiology and ‘the grace of self-doubt’. This is not to replace the answers that are given, but to safeguard sufficient openness in these answers. By abstaining from certitude, the church may more easily hear what the Spirit is saying to the churches beyond our own, human and therefore narrow minded understandings. My brief discussions on the Trinity, Ignatian spiritual direction and synodality were meant to illustrate that ‘wise ignorance’ and openness to surprises are present in some other dimensions of the Christian faith and theology and may, therefore, be safely adopted in reflections on the future of the church. A great fruit of negative ecclesiology is that it allows for change, that is, for a new understanding of God and therefore a new understanding of the church. Because the Apostles allowed for uncertainty, they could accept that God’s grace did not require circumcision and Jewish purity regulations – a crucial revolution in the early Christian church. Similarly, during the Second Vatican Council the bishops did not insist on using the same words, and were therefore able to embrace another, more pastoral style of magisterial teaching. In the same way, negative ecclesiology can help the church – its leadership as much as lay faithful – to be open to new perspectives on church and on mission. It may help to confront the painful truth that in the West the omnipresence of the church belongs to a past era and that in the church’s role in society is becoming a marginal one. It may help the faithful and church leadership to embrace the task of bringing the number of church buildings more in line with the church’s current position in society – that is, to abolish a significant number of churches. Finally, it may help to reconceive the church’s prophetic voice into a more dialogical and humble voice, which testifies rather than criticizes, and that is willing to learn as much as to teach.

6

Kościół Vaticanum II i jego eklezjologia. Próba retrospekcji z perspektywy 50 lat Gaudium et spes (II)

75%

Gocko J.

|

tom 62

|

nr 3: Teologia moralna

21-38

EN

The article is a continuation of a greater research project whose subject it is to look at the ecclesiology of the Second Vatican Council II. Carrying it out is occasioned by the fiftieth anniversary of the recent Ecumenical Council (1962-1965), and especially by the anniversary of the publication of the Pastoral Constitution Gaudium et spes. The second part of the triptych puts the very Constitution Gaudium et spes in the center of the studies, focusing first of all on the history of its edition; the history full of dramaturgy and unexpected turnabouts. Analyzing particular stages allows grasping the significance of the breakthrough that has happened in those – important for the further history of the Church – events.

PL

Artykuł jest kontynuacją większego projektu badawczego, którego przedmiotem jest spojrzenie na eklezjologię Soboru Watykańskiego II. Bezpośrednią okazją do jego podjęcia jest przypadająca 50. rocznica ostatniego soboru powszechnego (1962-1965), a w sposób szczególny rocznica publikacji Konstytucji pastoralnej Gaudium et spes. Druga część tryptyku w centrum naukowych rozważań stawia samą Konstytucję Gaudium et spes, ogniskując się przede wszystkim na historii jej redakcji; historii pełnej dramaturgii inieoczekiwanych zwrotów. Analiza poszczególnych etapów pozwoli uchwycić znaczenie przełomu, jaki dokonał się w tamtych – znamiennych dla dalszych losów Kościoła – wydarzeniach.

7

Kościół Vaticanum II i jego eklezjologia. Próba retrospekcji z perspektywy 50 lat Gaudium et spes (III)

75%

Gocko J.

|

nr 3: Teologia moralna

79-88

EN

The article is the last part of a greater research project whose subject it is to look at the ecclesiology of the Second Vatican Council. Carrying it out is occasioned by the fiftieth anniversary of the recent Ecumenical Council (1962-1965), and especially by the anniversary of the publication of the Pastoral Constitution Gaudium et spes. The third part of the triptych shows the importance of the Constitution for the identity and mission of the post-conciliar Church. Analysis of the reception of Vatican II allows grasping the significance of the breakthrough that has happened in those – important for the further history of the Church – events.

XX

Artykuł stanowi ostatnią część większego projektu badawczego, którego przedmiotem jest spojrzenie na eklezjologię Soboru Watykańskiego II. Bezpośrednią okazją do jego podjęcia jest przypadająca 50. rocznica ostatniego soboru powszechnego (1962-1965), a w sposób szczególny rocznica publikacji Konstytucji pastoralnej Gaudium et spes. Trzecia część tryptyku pokazuje znaczenie Konstytucji dla tożsamości i posłannictwa Kościoła posoborowego. Analiza recepcji Vaticanum II pozwoli uchwycić znaczenie przełomu, jaki dokonał się w tamtych – znamiennych dla dalszych losów Kościoła – wydarzeniach.

8

From Moral Theology to Ecclesial Ethics

75%

Abram A.

|

nr 15

139-158

PL

Artykuł podejmuje próbę zidentyfikowania wybranych wpływów i wydarzeń z perspektywy historycznej które warunkowały rozwój myślenia etycznego i instruktarzu moralnego w tradycji rzymsko-katolickiej. Owa identyfikacja ma posłużyć lepszemu zrozumieniu obecnego stanu dyskursu moralnego i wskazaniu kierunków na jego dalszy rozwój. Etyka eklezjalna jest jednym z zaproponowanych kierunków. Teologia moralna jest tu przedstawiona jako nauka dynamiczna, kształtowana przez presje, możliwości i wymagania czasu. Niemniej jednak, zgodnie z postawionym tu argumentem, aby pozostać dyscyplina mająca istotny wpływ na obecna rzeczywistość, pewne fundamentalne pytania (włącznie z pytaniem o cel teologii moralnej) musza być postawione. Obecne studium, angażując sie w rozprawę nad tymi pytaniami, suponuje praktyczna rzeczywistość jednostek, społeczeństw, Kościoła i Planety jako podstawę współczesnych dociekań teologiczno-moralnych. Współcześni teologowie moralni i etycy teologiczni (artykuł bada różnice pomiędzy tymi i podobnymi kategoriami) to grupa zróżnicowana i (należy dodać) podzielona. Koncentrując sie na potencjale etyki eklezjalnej, owo studium jest zachęta do i ćwiczeniem w ‘budowaniu mostów’, którego potrzebuje współczesny świat (włącznie ze światem teologii moralnej). Głównym celem podjętego badania jest próbą pozytywnego ustosunkowania sie do apelu o odnowę teologii moralnej zawartym w Dekrecie of Formacji Kapłańskiej II Soboru Watykańskiego i nauczaniu Papieża Franciszka.

EN

The paper explores shifts and turns that over the centuries have influenced moral thinking and instructing on moral matters within the Roman Catholic tradition. The purpose of this exploration is to shed light on the current status of moral theology and identify areas for future developments. The paper proposes ‘ecclesial ethics’ as one of such areas. It views moral theology as a dynamic discipline, shaped by pressures, invitations and demands of the day. It claims that for moral theology to be relevant today, some fundamental questions (including the purpose of the discipline) must be revisited. It argues that practical realities in the lives of individuals, communities and the church as well as the Planet must be at the forefront of moral theological considerations. Contemporary moral theologians and/or theological ethicists (the paper considers this distinction) are a diverse and, we dare to add, divided group. The paper argues that building bridges in a polarised world (including the world of moral theology) needs to be a priority. The overall aim of this study is to respond positively to the call for renewal of moral theology as voiced in the ‘Decree on Priestly Formation’ of the Second Vatican Council and in several statements made by Pope Francis.

9

Love Builds Communion between Persons (UUS, n. 21): Christological-Ecclesiological Key to Confirm the Identity of Marriages of Baptised Non-Catholics

75%

Pastwa A.

|

tom 10

|

nr 2

29-57

EN

The words derived from the Ut unum sint encyclical as well as the fruits of the newest research by theologians (among others the members of the International Theological Commission) on the meaning of the Catechism formula of Christian Marriage: “the Sacrament of Faith in the Service of Communion” - became an inspiration to attempt to verify the assumptions confirming the sacramental Identity of Marriages of Baptised Non-Catholics. The author assumes that the today’s challenge for the study of canon law should be to explore more the subject matter of the “the mystery of communion” (UUS, n. 5) in all the complexity of its detailed issues, including the development of relevant conclusions in the canonical (lawmaking) and canonical-pastoral (application of the law) spheres. This is in the name of the rule that church legislation, especially in clarifying key/systemic issues - and among such is the issue of the universality of Bellarmine’s principle of eo ipso sacramentum - is always based on the widely adopted theological foundations.

10

Eklezjologia św. Tomasza z Akwinu w świetle tradycji Pawłowej

75%

Perszon J.

|

nr 1

17-32

EN

In the times of Thomas Aquinas the great debate was going on about the nature of the Church and therefore he did not write any ecclesiological treatise. Like other scholastics, Aquinas undertook the questions concerning the Church in the context of Christology and pneumatology since as the Body of Christ, the Church is the work of the Saviour and the Holy Spirit and this process occurs permanently. St. Paul’s metaphor of the Church as “the Body of Christ” developed by another author in the Letter to the Ephesians and the Letter to the Corinthians acquires a form of a comprehensive ecclesiological synthesis in Aquinas’ commentaries which encompass the genesis, nature, structure and mission of the Ecclesia. In a skilful and creative manner, Thomas makes use of the achievements of patristic theology, especially of the works of St. Augustine, alluding to medieval canonistics which was engaged in the conflict between the papacy and the empire. However, he extracts the Christological-pneumatological aspect of this unique community (especially in Expositio in Symbolum), emphasising the divine genesis of the Church and Her eschatic orientation to God (reditus creaturae rationalis ad Deum).

PL

W epoce, w której żył i tworzył Tomasz z Akwinu, nie spierano się o naturę Kościoła. Dlatego nie napisał on żadnego traktatu eklezjologicznego. Kwestie związane z Kościołem podejmował – tak jak inni scholastycy – w kontekście chrystologii i pneumatologii; jako Ciało Chrystusa Kościół jest bowiem dziełem (i proces ten zachodzi permanentnie) Zbawiciela i Ducha Świętego. Pawłowa metafora Kościoła jako „Ciała Chrystusa”, rozwinięta (ale przez innego autora) w Listach do Efezjan i Kolosan, w komentarzach Akwinaty nabiera kształtu wszechstronnej syntezy eklezjologicznej, obejmującej genezę, naturę, strukturę i misję Eklezji. W mistrzowski i twórczy sposób Tomasz z Akwinu korzysta z osiągnięć teologii patrystycznej, przede wszystkim św. Augustyna, nawiązuje też do średniowiecznej kanonistyki, angażującej się w konflikt papiestwa z cesarstwem. Sam jednak (zwłaszcza w Expositio in Symbolum) wydobywa chrystologiczno-pneumatyczny aspekt natury tej unikalnej wspólnoty, podkreślając zarazem boską genezę Kościoła i jego eschatyczne zorientowanie na Boga (reditus creaturae rationalis ad Deum).

11

Synodality - Participation - Co-Responsibility. Remarks on the Determinants of the Aggiornamento of the Church Law

75%

Pastwa A.

|

tom 7

95-114

PL

In the communio Ecclesiae reality, of a unitarian, charismatic, and institutiona structure, the crucial concepts of participation and co-responsibility are firmly anchored in the juridical and canonical discourse. This is the way in which the horizon of the subject matter reveals itself, the study of which - from the point of view of the title triad: synodality - participation - co-responsibility - will never lose its relevance. What is, at the same time, important is the idea of “synodality,” which is adequately recognized as the sacra potestas of a sacramental origin (ontological aspect), which gains the dynamism of libertas sacra (existential and dynamic aspect) through the charisms of the Holy Spirit, thus leading to the inseparability of its personal and synodal aspects. Therefore, in the attempt to illuminate the determinant of the aggiornamento of the Church law in this study, it was appropriate, on the one hand, to consistently refer to the essence of the idea of the communio hierarchica, according to which Christ makes selected servants participate in his authority by means of an office, the exercise of which always remains a diaconia in the community of faith. On the other hand, in reference to the contemporary understanding of communio fidelium, the axis of scientific reflection was to be the communion-creative phenomenon of charisms - gifts of the Holy Spirit that awaken in the People of God synodal co-responsibility for the good of the entire Church community. In both cases - without losing sight of the obvious truth that, in the sacramental structure of the Church (communio), both hierarchical and charismatic gifts converge in the service of the bishop, who updates - according to the logic of the Vaticanum II aggiormamento and the ecclesiological principles of the Council: collegiality, the title synodality and subsidiarity - the fullness of Christ’s service: as Prophet, Priest, and King.

12

Kościół a Kościoły w doktrynie św. Pawła

75%

Stępień J.

|

1964

|

tom 11

|

nr 1

93-106

PL

Je me limite au problème de la valeur sémantique du terme ekklēsia et de son utilisation dans les épîtres de St Paul en tentant de démontrer que, contrairement à ce que maintient L. Cerfaux reprenant ainsi la théorie de J. Weiss et des critiques protestants, ce terme dans le sens d’Église universelle apparaît déjà dans les grandes épîtres antérieures à celles que 1’apôtre avait écrites en prison.I. LES ,,ÉGLISES” DANS LES ÉPITRES DE ST PAULLe terme ekklēsia se répète chez St Paul 64 fois (dont deux fois dans Hebr.), et notamment: 31 fois dans le sens d’église locale, 12 fois - d’assemblée religieuse de fidèles (dont 1 fois dans Hebr.), 5 fois - „d’église domestique” et 16 fois - d’Église universelle (dont 1 fois dans Hebr.). Bien que des „églises” soient placées au premier rang dans les premiers écrits de St Paul et dans ses grandes épîtres, il ne fait toutefois pas de doute que 1’Église universelle en tant qu’idée était plus ancienne que les églises locales et les assemblées religieuses. La communauté chrétienne ne faisait que représenter, dans un endroit donné, l’Église universelle. Les premiers chrétiens adoptèrent le terme ekklēsia non pas dans le sens qu’il possèdait dans la langue courante grecque (assemblée du peuple), mais dans celui que conféra à ce terme Jésus Christ en disant à Pierre qu’il édifierait sur lui son Église (Math. 16,18-19). L’Église du Christ était conformément à la volonté du Sauveur une et universelle (Matth. 28, 19: Marc. 16,16). Cette toute première signification du terme ekklēsia parmi les premiers chrétiens trouve par la suite sa confirmation dans les mots avec lesquels St Paul, dans ses épîtres, remplace ou explique ce terme, dans les mots tels que, par exemple, „les saints”, „les élus” qui reprennent du Vieux Testament ses définitions du peuple de Dieu (qāhāl) et que la version des Septante explique justement par ekklēsia dans son sens cependant universel. Cette Église universelle s’identifiait au début avec 1'église de Jérusalem. Puis lorsque d’autres communautés chrétiennes apparurent et qu’il fallut les différencier les unes des autres, on se servit du nom „Église” dans son sens local. L’apôtre reprit donc du vocabulaire chrétien les deux significations du terme ekklēsia: Église universelle et église locale, et non seulement cette deuxième, ainsi que le maintient L. Cerfaux. Par contre, c’est sous l’influence du milieu grec où le mot ekklēsia signifiait une assemblée du peuple dans le sens actif qu’à Corinthe, les réunions religieuses des fidèles furent appelées églises. Et comme ces assemblées du peuple pouvaient également avoir lieu dans des maisons privées, les chrétiens adoptèrent donc le nom d’ „églises domestiques”.II. EKKLĒSIA EN TANT QU’ÉGLISE UNIVERSELLE DANS LES ÉPITRES DE ST PAULL. Cerfaux, reprenant J. Weiss et les critiques protestants, tente de démontrer que ce n’est que dans ses épîtres écrites en prison que Paul employa le terme ekklēsia dans le sens d’Église universelle. Pour argumenter cette thèse, L. Cerfaux souligne le caractère particulier de ces épîtres (Eph. et Col.) qui témoignent que leur auteur d’une part avait tenu compte des spéculalions gnostiques des communautés de l’Asie Mineure et que, d’autre part, à l’occasion de son troisième voyage il avait assisté à une nouvelle manifestation de 1’unité des païens et des juifs au sein de l’Église du Christ qui s’était produite lors de la grande collecte menée en faveur de 1’église à Jérusalem. Les arguments de L. Cerfaux, bien que justes en tant que tels, ne suffisent cependant pas à eux seuls pour nous convaincre de la justesse de la thèse de 1’auteur. Nul ne peut nier que c’est parce qu’il prenait en considération les besoins des communautés chrétiennes de l’Asie Mineure que Paul, dans son épître aux habitants d’Ephèse, posa le problème de l’Église à 1’échelle cosmique, universelle. Et c’est ce qui explique, entre autres, pourquoi dans la-dite épître, le terme ekklēsia apparait toujours dans le sens d’Église universelle. Mais de là à conclure que 1’apôtre n’ait jamais auparavant employé ce terme dans ce sens - il y a loin et ceci d’autant plus loin que Paul avait toujours vécu avec l’idée de l’Église universelle. La grande collecte avait certainement été pour lui une source de joie et il avait pû voir en elle le signe de 1’unité des grecs et des juifs dans l’Église, mais ce signe ne pouvait être qu’extérieur, ne pouvait être que l’expression que 1’enseignement antérieur de Paul sur 1’unité de l’Église s’était réalisé (le baptême étant le signe essentiel de cette unité). Cet événement heureux pour 1’apôtre non seulement n’exclue pas l’éventualité que Paul se soit servi plus tôt du terme dans son sens universel, mais au contraire la fait sous-entendre: si l’apôtre est heureux de cette manifestation concrète de la fraternisation des grecs et des juifs au sein de 1’Église, c’est parce que dès le début il enseignait cette unité et parce qu’il la désirait de tout son être, ainsi que le prouvent indiscutablement ses épîtres (Gal 1, Cor., Rom.). L. Cerfaux maintient que Paul n’avait pas pû employer le terme ekklēsia dans le sens d’Église universelle dans ses premiers écrits et dans ses grandes épîtres parce qu’à l’époque où ces épîtres furent écrites, ce terme désignait l’église locale et les assemblées religieuses. Personne ne met en doute que telle était alors la signification de ce terme. Mais était-ce l’unique? L. Cerfaux, tout en admettant que le terme ekklēsia possèdait à son origine un sens universel, n’a nulle part ailleurs prouvé que ce sens eût par la suite entièrement disparu cèdant place au sens local. Pourquoi ces deux significations n’auraient-elles pas pû coexister puisque cette coexistence, nous l’observons aussi bien dans les épîtres écrites en prison (Phil., Col.) que dans les épîtres pastorales (1 Tit.), et puisqu’aussi bien les temps ultérieurs à Paul que les temps actuels la confirment indiscutablement? Si 1’apôtre connaissait et alimentait constamment en lui l’idée de l’Église universelle, et ceci L. Cerfaux le maintient également, et s’il savait que le terme ekklēsia signifiait à ses origines l’Église universelle, et il ne pouvait pas ignorer ce fait, pourquoi dans ce cas-là devrions-nous lui refuser le droit de se servir de ce terme à son gré? Notre jugement se voit d’ailleurs confirmé par des textes connus: Gal. 1, 13; I Cor. 15, 9 et I Cor. 12,26 qui, de l’avis de la presque totalité des exégètes, employaient le terme ekklēsia dans le sens d’Église universelle. Les tentatives de L. Cerfaux en vue d’imposer aux paroles de Paul le sens dont cet auleur a besoin pour prouver la justesse d’une thèse acceptée à priori, semblent être menées avec un trop grand déploiement artistique et font mettre en doute la sincérité de leur auteur et de sa foi en ce qu’il s’efforce de démontrer (voir par ex. Théologie de l’Église, p. 81 en confrontation avec la p. 144; p. 147 ss. p. 151). Il reste encore à expliquer un fait frappant: pourquoi le terme ekklēsia dans le sens l’Église universelle domine-t-il dans les épîtres écrites en prison, rien que dans Ef il est employé dans ce sens 9 fois? Les arguments employés par L. Cerfaux expliquent en partie ce fait. Il semble toutefois que la meilleure explication réside dans la circonstance que 1’apôtre écrivit ces épîtres en prison. La souffrance endurée dans la solitude est propice à la formation de la synthèse et à une classification des problèmes d’après l’hiérarchie de leurs valeurs, cette constatation est encore plus valable quand on dispose de riches matériaux dûs à de nombreuses expériences. Paul - missionnaire et père dont la vie s’identifiait avec celle des églises qu’il avait fondées, voyait mieux à distance toutes leurs „grandeurs” et toutes leurs „misères”. Ce dernier aspect ne se laissait pas de le tourmenter. Il cherchait une fois de plus les raisons des disputes et des discordes qui règnaient dans les différentes communautés. Il avait toujours prêché l’Église universelle, mais l’avait-il fait d’une manière satisfaisante? L’emploi du terme ekklēsia dans le sens d’église locale et d’assemblée religieuse n’avait-il pas effacé dans l’ombre le trait essentiel de 1’Église, c’est à dire, son unité et son universalité? Quand Paul considérait ces problèmes, il n’était pas seulement un simple missionnaire et un prêtre, mais surtout 1’apôtre de Jésus Christ et 1’instrument dans la main de Dieu, un instrument qui, dans la solitude, devient plus sensible et plus exposé à l’action divine. C’est dans ces conditions qu’il crée la synthèse de 1’enseignement sur 1’église, sur l’Église une et universelle qui est le corps du Christ et la „Plénitude” de Celui qui remplit tous en tous. Et les destinataires de la lettre aux Ephésiens sont les premiers à qui il expose cet enseignement par écrit.

13

Focusing on the Basic Elements of Christian Faith in the Service of Renewal. The Scope and Effects of the Encyclical Deus Caritas Est more than Ten Years after Its Publication

75%

Baumann K.

Roczniki Teologiczne

|

2017

|

tom 64

|

nr 6: Teologia pastoralna

5-24

EN

This paper is an attempt to outline the scope and effects of Pope Benedict XVI’s first encyclical Deus Caritas Est more than ten years after its publication in January 2006. It depicts the context of this encyclical within the papal Magisterium since Vatican II and the scope of this document as a call for the Church to readjust Herself according to the hierarchy of truths and to focus on the basic elements of Christian faith in order to renew Herself in Her mission in the service of love. In order to achieve more of the desired effects of both Pope Benedict’s and Pope Francis’ pastoral Magisterium for the renewal of the Church and also of theology, the theological curriculum needs to integrate Caritas Science as a theological discipline which studies this essential dimension of the Church from both theological and interdisciplinary perspectives.

14

Joseph Ratzinger’s Very Critical Diagnosis and Apology of the Catholic Church

75%

Kaucha K.

|

nr 1

141-160

EN

Many devoted and well-educated Catholics begin to doubt the need for the Church. Flooded by the plethora of publications about the Church’s dark pages and scandals in the past and today they feel pain and are ashamed. On the other hand, they realize that the Church can be neither a mistake nor a lie. Undoubtedly, Catholics and Catholic theology need today an honest and serious apology of the Catholic Church that will not conceal any of her true weaknesses. This paper seeks to prove that such an apology is offered by Joseph Ratzinger (1927–2022). It is an attempt to recreate it on the basis of his entire intellectual output. His diagnosis of the Catholic Church is bitterly critical, he indicates many ecclesial problems that seem to be carried over from one generation to the next. At the same time, he provides an original apology of the Catholic Church that can surely be helpful in accepting the bipolar truth about her: God’s real presence has been so many times mediated by the disappointing Church. This article’s final part attempts to critically evaluate the effectiveness of Ratzinger’s apology from the contemporary perspective of ardent Catholics.

15

Świętość Kościoła w ujęciu św. Piotra Chryzologa

71%

Kochaniewicz B.

|

2016

|

nr 30

353-368

EN

The article Holiness of the Church according to Sermons of St. Peter Chrysologus presents one aspect of the ecclesiology of the bishop of Ravenna. Among the most popular questions, which are evidenced in his theological reflection, it is necessary to evidence, that Church Fathers focus their attention on an ontological aspect of the Church’s holiness which finds its foundation in Christ. Frequent references to ideas of the Mystical Body of Christ or the Church as a spouse of Christ confirm our opinion. It is necessary to admit that these themes, like other questions, developed in Chrysologus’s sermons (the role of the sacrament or belief that there is no salvation outside the Church) are already known in the patristic literature. Therefore the ecclesiology of the bishop of Ravenna is not original. However, taking into consideration the pastoral dimension of his teaching, it is clear that the objective of his sermons was different than to present an ecclesiological treatise. The results of analytical researches allow to complete the picture of the doctrine of the Church by its unknown aspect, contained in the teaching of the bishop of Ravenna.

PL

The article Holiness of the Church according to Sermons of St. Peter Chrysologus presents one aspect of the ecclesiology of the bishop of Ravenna. Among the most popular questions, which are evidenced in his theological reflection, it is necessary to evidence, that Church Fathers focus their attention on an ontological aspect of the Church’s holiness which finds its foundation in Christ. Frequent references to ideas of the Mystical Body of Christ or the Church as a spouse of Christ confirm our opinion. It is necessary to admit that these themes, like other questions, developed in Chrysologus’s sermons (the role of the sacrament or belief that there is no salvation outside the Church) are already known in the patristic literature. Therefore the ecclesiology of the bishop of Ravenna is not original. However, taking into consideration the pastoral dimension of his teaching, it is clear that the objective of his sermons was different than to present an ecclesiological treatise. The results of analytical researches allow to complete the picture of the doctrine of the Church by its unknown aspect, contained in the teaching of the bishop of Ravenna.

16

Perspectives du dialogue œcuménique entre l’Église catholique et les Églises orthodoxes

63%

Koch K.

|

tom 62

|

nr 7: Teologia ekumeniczna

5-26

EN

The article is focused on the analysis of the history of the ecumenical dialogue between the Catholic Church and the Orthodox Churches. It also shows its main themes, achie¬ve¬ments, difficulties and perspectives. The Second Vatican Council was a breakthrough in Catholic-Orthodox relations. In the aftermath of the Council significant gestures of reconciliation have been made by the Churches. The Catholic-Orthodox theological dialogue has been one of the most important results of this shared commitment to ecumenism. The article discusses the key issues of the dialogue, without avoiding the most difficult questions: uniatism and papal primacy. It con¬siders a possibility of synthesis of the Catholic theology of primacy and the Orthodox theology of conciliarity (synodality) as a promising prospect of further dialogue.

PL

Artykuł podejmuje analizę historii dialogu ekumenicznego między Kościołem katolickim a Kościołami prawosławnymi. Ukazuje on także główne tematy, osiągnięcia. trudności i perspektywy tego dialogu. II Sobór Watykański miał przełomowe znaczenie w relacjach katolicko-prawosławnych. Jego następstwem były znaczące gesty pojednania czynione przez Kościoły. Katolicko-prawosławny dialog teologiczny jest jednym z najważniejszych rezultatów wspólnego ekumenicznego zaangażowania. Artykuł omawia główne kwestie tego dialogu, nie unikając tematów najtrudniejszych: uniatyzmu i prymatu papieskiego. Rozważa 011 możliwość syntezy katolickiej teologii prymatu i prawosławnej teologii soborowości jako obiecującą perspektywę dalszego dialogu.

17

Communio und Eucharistie. Ekklesiologische Parallelen bei Dumitru Stăniloae und Joseph Ratzinger

63%

Prihoancă C.

|

nr 1

73-101

EN

This article is a critical engagement with D. Stăniloae’s and J. Ratzinger’s ecclesiological thought as shaped by the description of church as the body of Christ and the Trinitarian roots of this ecclesiology. Starting from practical problems of prayer and living a Christian life, the authors argue that God’s relationship to the Christian community has primacy over God’s relationship to individual believers. When one conceives of the Christian community as being the body of Christ, one can uphold the elevated Christian ideal of Eucharist Communio without making it unattainable. The authors show that the being of the church is given to the Christian community not as a possession or property, but as a task to be fulfilled through the power of Christ and of the Holy Spirit. One can discover that in becoming the church, the Christian community is elevated to the Trinitarian life in communion. Communion ecclesiology has the potential to bridge the divide between the Orthodox and Catholic churches.

18

Das Bild von der Kirche in den Hymnen an die Kirche Gertrud von le Forts

63%

Piasta E. A.

Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii

|

2010

|

tom 2

81-94

PL

Przedmiotem badań są Hymny do Kościoła Gertrudy von le Fort, dwudziestowiecznej chrześcijańskiej pisarki niemieckiej. Hymny stanowią punkt zwrotny w twórczości le Fort, są zapisem odkrycia prawdy o Kościele i drogi prowadzącej do niego. Autorka poddaje analizie utwory le Fort pod kątem ukazanego w nich obrazu Kościoła oraz ich zgodności z eklezjologią katolicką. Artykuł rozpoczyna próba zdefiniowania pojęcia „Kościół” na podstawie literatury przedmiotu i dokumentów Kościoła (Lumen gentium). Cechy Kościoła opisywane przez le Fort zostały pogrupowane tematycznie. Wśród nich dominuje podkreślenie powszechności Kościoła, przyrównywanie go do Matki, wiara w jego świętość oraz w to, iż stanowi najpewniejszą drogę prowadzącą do Boga, a na ziemi jest Jego znakiem i uobecnieniem. Pisarka utożsamia głos Kościoła z głosem Boga, a głoszoną przez niego naukę uważa za niezmienną. Jedną z najważniejszych jego cech jest miłość skierowana ku Bogu, jak i ku człowiekowi, nawet będącemu z dala od niego i błądzącemu. Wszystkie przykłady zaczerpnięte z hymnów le Fort są poparte odnośnikami do literatury teologicznej. Przeprowadzone analizy pozwalają stwierdzić, iż pisarka wiernie odzwierciedla chrześcijański obraz Kościoła i prawdy wiary katolickiej.

19

Ku ekumenii realistycznej. W poszukiwaniu przyczyn trudności w katolicko-prawosławnym dialogu teologicznym

63%

Kałużny T.

|

2019

|

tom 23

|

nr 2(56)

113-139

PL

Celem niniejszego artykułu jest prezentacja ważniejszych przyczyn trudności w katolicko-prawosławnym dialogu teologicznym na forum światowym. Temat został rozwinięty w czterech częściach. Najpierw zwrócono uwagę na odmienną świadomość podziału w katolicyzmie i w prawosławiu. Następnie dokonano ogólnej prezentacji wybranych aspektów katolicko-prawosławnego „dialogu miłości” i „dialogu prawdy”. W trzeciej części omówiono uwarunkowania początków dialogu teologicznego między obydwoma Kościołami. W końcu odniesiono się do kluczowych problemów natury eklezjologicznej, które pojawiły się w toku dialogu, takich jak uznanie kościelnego statusu partnerów dialogu, rozumienie kategorii „Kościołów siostrzanych” i stosunek do kwestii „uniatyzmu”. Ostatecznie stwierdzono, że katolicko-prawosławny dialog teologiczny jest dialogiem trudnym. Istniejące trudności dialogowe nie muszą jednak prowadzić do zniechęcenia, ale wręcz przeciwnie – mogą stać się impulsem do pogłębienia i ożywienia katolickoprawosławnego dialogu teologicznego.

EN

The aim of this article is to present the essential causes of the difficulties in the theological dialogue between the Roman Catholic Church and the Orthodox Church in the world. The topic has been dealt upon in four parts. First, the author is drawing the reader’s attention to the fact that the awareness of the disunion differs in these two Churches. Next, the author is making a general presentation of selected aspects of the “dialogue of love” and the “dialogue of truth” between Roman Catholicism and Orthodoxy. In Part 3, the author is discussing the circumstances of the beginnings of the theological dialogue between them. At the end, he is referring to the key ecclesiological problems which appeared in the course of the dialogue such as accepting the ecclesial status of the dialogue partner, understanding the category of “Sister Churches”, and attitude to the issue of “Uniatism”. Finally, the author states that the theological Catholic-Orthodox dialogue is a difficult one. However, the existing difficulties in the dialogue do not have to lead to discouragement, but – quite the contrary – they may become an incentive to deepen and invigorate the theological dialogue the Roman Catholic Church and the Orthodox Church.

20

Lo Spirito Santo co-istituisce la Chiesa. La concezione di Francesco Lambiasi

63%

Siwecki L.

Teologia w Polsce

|

2015

|

tom 9

|

nr 1

17-37

EN

Pneumatological dimension of salvation is seen as essential in the perspective of ecclesiology. The Church is the community of the redeemed because they received the Spirit of the crucified and risen Lord. It was in the Spirit, and only in Him, the Church appears as an authentic community of salvation, which is open to every man. Moreover, only in the Spirit is possible appropriate understanding of the mystery of the Church in its various stages of existence. In this context it is useful to present the concept of an Italian theologian Francesco Lambiasi.

PL

Lo Spirito Santo è tra gli artefici principali della Chiesa. Insieme a Gesù Cristo, lo Spirito Santo è l’artefice co-istituente della Chiesa, del suo essere originario e di tutto il suo sviluppo ulteriore. Lo Spirito Santo è principale perché la Chiesa è per definizione “communio sanctorum”, comunità dei santificati dalla grazia di Cristo per opera dello Spirito Santo. Tutto ciò che concerne la grazia, sebbene sia frutto dell’azione comune della Trinità, per appropriazione spetta allo Spirito Santo.