Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Eurabia - mity na temat przyszłości społeczności muzułmańskich w Europie Zachodniej

100%

Pierzchała M.

Władza sądzenia

|

2013

|

tom 2

56-66

PL

Celem artykułu jest opis zagadnień koncertujących się na przyszłości społeczności muzułmańskich w Europie Zachodniej oraz mitów związanych ze wzrostem liczebności tych mniejszości na Starym Kontynencie. To zagadnienie związane są ze strachem przed islamizacją Europy. W artykule wykazuję, że wizja Eurabii jest jedynie mitem. Ponadto koncentruję się na trendach demograficznych charakterystycznych dla tych społeczności – ich obecną sytuacją, a także prognozami na okres 2010–2030. Związane jest to m.in. ze średnim rocznym wzrostem tych społeczności, wskaźnikami dzietności, proporcjami płci wśród tych mniejszości, a także zagadnieniami związanymi z przyszłymi migracjami wyznawców islamu do Europy Zachodniej.

2

Obraz rodzin wielodzietnych w świetle badań własnych

100%

Odyniec A.

Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze

|

2017

|

tom 565(10)

27-38

PL

Celem prezentowanego artykułu jest pokazanie rodzin wielodzietnych z punktu widzenia osób je tworzących, a także opinii społecznej. We wprowadzeniu przedstawiłam teoretyczne ujęcie kwestii wielodzietności, zwróciłam uwagę na znaczenie urodzeń dalszej kolejności oraz przybliżyłam szeroko rozumianą sytuację rodzin dużych w Polsce. Część drugą tekstu stanowią założenia metodologiczne badań własnych przeprowadzonych wśród internautów (ankieta). Uzupełnienie stanowią wywiady z osobami (rodzicami) tworzącymi rodzinę wielodzietną. W części poświęconej wynikom badań własnych starałam się odnieść do problemów badawczych obejmujących motywy podjęcia decyzji o założeniu rodziny wielodzietnej, stereotypowe sposoby myślenia o rodzinach wielodzietnych, korzyści i straty związane z posiadaniem większej liczby dzieci i rodzeństwa oraz politykę państwa wobec rodzin wielodzietnych. Całość zamyka podsumowanie i wnioski.

3

Demographic Challenges in Poland: Understanding Low Fertility

75%

Tatarczak A. , Janik G.

Econometrics. Ekonometria. Advances in Applied Data Analytics

|

2023

|

tom 27

|

nr 4

1-14

PL

Tło badań: Zjawisko niskiej dzietności w Polsce stanowi kluczowy obiekt analiz demograficznych. W ostatnich latach obserwuje się nie tylko zmiany w modelach prokreacyjnych i rodzinnych, ale także w strukturze wiekowej społeczeństwa. Jest to szczególnie istotne w kontekście starzenia się populacji, które staje się coraz bardziej widoczne. Starzejące się społeczeństwo niesie za sobą liczne wyzwania, takie jak wzrost obciążenia systemów opieki zdrowotnej, zmniejszenie aktywnej siły roboczej i konieczność zabezpieczenia odpowiednich środków na emerytury. Mimo że wiele osób pragnie mieć potomstwo, powstrzymują się od podjęcia takiej decyzji, a przyczyny tego wyboru są zróżnicowane. W związku z tym istotne jest przeprowadzenie analizy czynników determinujących dzietność w Polsce, z uwzględnieniem aspektów zarówno ekonomicznych, jak i społecznych. Konieczne jest zrozumienie, w jaki sposób sytuacja ekonomiczna, warunki na rynku pracy oraz zmiany w strukturze społecznej wpływają na proces podejmowania decyzji dotyczących posiadania dzieci. Cel artykułu: Artykuł ma na celu analizę dzietności w Polsce w okresie 2004-2020. Wykonane badania umożliwią identyfikację czynników wpływających na obserwowany stan niskiej zastępowalności pokoleń oraz określenie ich intensywności. Metodologia/Metody/Źródła danych: Dane wykorzystane w artykule pochodzą z Głównego Urzędu Statystycznego i obejmują lata 2004-2020. Praca opiera się na literaturze z zakresu demografii i ekonometrii. W analizie dzietności w Polsce zastosowano trzy metody statystyczne: model Klasycznej Metody Najmniejszych Kwadratów (KMNK), estymator o efektach ustalonych (FE) oraz estymator o efektach losowych (RE). Następnie przeprowadzono analizę dzietności w przekroju regionalnym, dzieląc Polskę na 16 jednostek administracyjnych (województw). Do analizy wykorzystano model panelowy, a wyniki poddano testom Walda, Breuscha-Pagana i Hausmana w celu porównania rezultatów uzyskanych z różnych modeli. Wyniki/Wnioski: Wyniki analizy wskazują, że sytuacja ekonomiczna i rynek pracy mają znaczący wpływ na decyzję o posiadaniu dzieci w Polsce. Trend niskiej dzietności, chociaż obserwuje się pewien jej wzrost, wciąż jest charakterystyczny dla kraju w porównaniu z innymi państwami UE. Analiza czynników determinujących dzietność jest istotna dla zrozumienia decyzji młodego pokolenia Polaków w kwestii posiadania potomstwa.

EN

Research background: The phenomenon of low fertility in Poland is a vital subject of demographic analysis. In recent years, not only have there been changes in procreative and family models, but also in the age structure of society. This is particularly significant in the context of population ageing, which is becoming increasingly evident and brings numerous challenges such as increased burden on healthcare systems, a decrease in the active workforce, and the need to secure adequate retirement funds. Despite the desire to have children, many individuals refrain from making such a decision, and the reasons for this choice are diverse. Therefore, it was essential to conduct an analysis of the factors determining fertility in Poland, considering both the economic and social aspects. Understanding how the economic situation, labour market conditions, and changes in social structure impact on the decision-making process regarding childbearing is essential. Purpose of the paper: The objective of this article was to analyse fertility rates in Poland for the period 2004-2020. The conducted research identified the factors influencing the observed state of low generational replacement and determining their intensity. Methodology/Methods/Data sources: The data used in this article were sourced from the Central Statistical Office and covered the years 2004-2020. The study was based on literature concerning demography and econometrics. Three statistical methods were applied in the analysis of fertility in Poland: the Classical Method of Least Squares (CMLS) model, the Fixed Effects (FE) estimator, and the Random Effects (RE) estimator. Fertility analysis was conducted at regional level by dividing Poland into 16 administrative units (voivodeships). A panel model was employed for the analysis, and the results were subjected to Wald, Breusch-Pagan, and Hausman tests to compare the outcomes obtained from different models. Findings: The results of the analysis indicate that the economic situation and the labour market significantly influence the decision to have children in Poland. The trend of low fertility, although showing some increase, is still characteristic of the country compared to other EU nations. The analysis of the factors determining fertility is vital for understanding the decisions of young generations of Poles regarding parenthood.

4

Przyczyny kryzysu ubezpieczeń emerytalnych we współczesnym świecie na przykładzie Polski

75%

Kietlińska K.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia

|

2018

|

tom 52

|

nr 1

EN

The paper discusses the problem of the socio-demographic changes in the modern world. They consist mailnly decreasing birth rate and increasing number of people in retirement age. These changes have a negative impact on the pension system. The main problem discussed in this paper concerns the impact of these negative trends on the pension system in Poland in the context of the decrease of the retirement age from 67 years for all citizens to 60 years for women and 65 years for men, which is planned to enter into force on 1 October, 2017.

PL

W artykule podjęto problem zmian społeczno-demograficznych we współczesnym świecie. Polegają one m.in. na obniżeniu wskaźnika dzietności i wzroście liczby osób w wieku poprodukcyjnym. Te zmiany wpływają negatywnie na system emerytalny. Główny problem podjęty w artykule dotyczy wpływu tychnegatywnych tendencji na system emerytalny w Polsce w kontekście obniżenia od 1 października 2017 r. wieku emerytalnego z 67 lat do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.

5

Analiza modelowa wpływu narzędzi fiskalnych na czas poświęcany dzieciom

71%

Kudła J. , Walczyk K.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

|

2017

|

tom 1

|

nr 327

EN

Fiscal incentives affect not only fertility, but also the amount of time spent by parents with adolescent children (so called attention). As a consequence the latter can have an indirect impact on the accumulation of human capital in society. Therefore in the paper we apply an economic model of “myopic” parents to analyze the impact of fiscal parameters on time spent for growing up children. The conclusions are based on the simulation in comparative statics calibrated to the actual data. The result indicates that the reaction of families with two children on the children subsidy differs to the reaction of families having only one child. It indicates that some fiscal instruments are vulnerable to the number of children in families, hindering the objectives of social policy focused on human capital accumulation. The fiscal instruments increasing affluence of families stimulate the amount of time spent with children.

PL

Instrumenty fiskalne mogą wpływać nie tylko na dzietność, ale także na ilość czasu spędzanego przez rodziców z dziećmi. To z kolei ma pośredni wpływ na akumulację kapitału ludzkiego w społeczeństwie. W niniejszej pracy, za pomocą modelu ekonomicznego, określono wpływ czynników fiskalnych na czas poświęcany dzieciom. Wnioski opierają się na analizie symulacyjnej statyki porównawczej modelu maksymalizacji użyteczności, skalibrowanego dla danych rzeczywistych. Uzyskane wyniki wskazują na odmienną reakcję rodzin z dwójką dzieci w porównaniu z rodzinami posiadającymi tylko jedno dziecko w przypadku dopłat do liczby dzieci. Oznacza to, że niektóre instrumenty fiskalne mogą oddziaływać w odmienny sposób na różne rodzaje rodzin, utrudniając realizację założonych celów polityki społecznej. Uzyskane wyniki wskazują, że instrumenty fiskalne zwiększające zamożność rodzin, zwiększają również ilość czasu poświęcanego dzieciom.

6

Rozwiązania prorodzinne w podatku od dochodów osobistych w Polsce w kontekście wyzwań demograficznych

63%

Lewkowicz-Grzegorczyk K.

Finanse i Prawo Finansowe

|

2024

|

tom 1

|

nr 41

117-131

EN

The purpose of the article. The aim of the article is to assess the importance of family-friendly solutions in PIT aimed at supporting families with children in Poland against the background of EU countries in the context of contemporary demographic challenges. Research hypothesis. Income tax relief and exemptions are one of the most important tax instruments of family policy in Poland. Methodology. A descriptive and comparative analysis method was used to achieve the research objective. Data from 2009–2021 on tax preferences and the number of taxpayers benefiting from them were mainly sourced from the MF and the CSO's BBGD. The results of a CBOS survey were also used to assess family support solutions in Poland. Results of the research. Tax preferences, including child allowances, are one of the most common solutions reached by most EU countries to create conditions for improving fertility rates. Based on the analysis, it was concluded that the changes in the construction of the child tax allowance in Poland, in force since 2014, have made it a strong instrument of support, especially for families with many children and low income. The introduced changes increase the effectiveness of this preference as a redistribution tool and are at the same time assessed as more socially just. Although the modified allowance increased the amount of PIT refunds to families, it did not contribute at all to improving fertility rates, as did the benefits under the “Family 500+”programme. In 2021, the fertility rate (TFR) for Poland oscillated around the value of 1.33, i.e. at an extremely low level.

PL

Cel artykułu. Celem artykułu jest ocena znaczenia rozwiązań prorodzinnych w PIT ukierunkowanych na wsparcie rodzin z dziećmi w Polsce na tle krajów UE w kontekście współczesnych wyzwań demograficznych. Hipoteza badawcza. Ulgi i zwolnienia w podatku dochodowym są jednym z najważniejszych instrumentów podatkowych polityki rodzinnej w Polsce. Metodologia badawcza. Do realizacji celu badawczego wykorzystano metodę analizy opisowej i porównawczej. Dane z lat 2009–2021 dotyczące preferencji podatkowych i liczby podatników z nich korzystających pochodziły głównie z MF i BBGD GUS. Do oceny rozwiązań w zakresie wsparcia rodzin w Polsce wykorzystano również wyniki badania CBOS. Wyniki badań. Preferencje podatkowe, w tym ulgi na dzieci, są jednym z najczęstszych rozwiązań stosowanych przez większość krajów UE w celu tworzenia warunków do poprawy dzietności. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że obowiązujące od 2014 r. zmiany w konstrukcji ulgi na dzieci w Polsce sprawiły, że stała się ona silnym instrumentem wsparcia, zwłaszcza dla rodzin wielodzietnych i o niskich dochodach. Wprowadzone zmiany zwiększają skuteczność tej preferencji jako narzędzia redystrybucji i są jednocześnie oceniane jako bardziej sprawiedliwe społecznie. Choć zmodyfikowana ulga zwiększyła wysokość zwrotów podatku PIT dla rodzin, to w ogóle nie przyczyniła się do poprawy dzietności, podobnie jak świadczenia z program „Rodzina 500+”. W 2021 r. współczynnik dzietności (TFR) dla Polski oscylował wokół wartości 1,33, czyli na skrajnie niskim poziomie.

7

Dzietność jako element życia społecznego we współczesnym społeczeństwie polskim

63%

Isański J.

Opuscula Sociologica

|

2018

|

nr 1(23)

25-35

PL

Celem artykułu jest przedstawienie społecznych kontekstów dzietności we współczesnym społeczeństwie polskim. Ostatnie lata przyniosły znaczący spadek wskaźnika dzietności, a dostępne w literaturze przedmiotu opisy skłaniają do sięgnięcia po inne niż demograficzne wyjaśnienia. W tekście przytoczone są informacje o różnych obszarach życia społecznego pokazujące skalę i możliwe przyczyny zjawiska, jakim jest spadek dzietności, a także konsekwencje tego w życiu społecznym i gospodarczym w Polsce. Wiele danych i opracowań w literaturze przedmiotu pokazuje globalną skalę tego zjawiska, skłaniając do reﬂeksji i poszukiwania jego wyjaśnień.

EN

The purpose of the article is to present social contexts of TFR in the present-day Polish society. The recent years have seen a signifcant decline in the fertility rate, and the information on the subject matter in the all available literature induces to look for other explanations than the demographic ones. The article contains information on various spheres of social life, which reveals the scale and possible causes of the phenomenon of the decline in TFR, as well as the consequences of the decreasing number of children in social and economic life in Poland. Many other studies to be found in the literature show a wider global scale of that phenomenon, which provokes reﬂection and prompts a search for the explanation of the phenomenon.

8

Ocena skuteczności programu „Rodzina 500+” w zakresie ograniczenia ubóstwa i zwiększenia dzietności w Polsce

63%

Kucharska P.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

|

2020

|

nr 5(989)

83-100

PL

Cel: Celem podjętych rozważań jest ocena skuteczności programu „Rodzina 500+” w zakresie ograniczenia zasięgu ubóstwa i zwiększenia dzietności w Polsce. Metodyka badań: Jako metodę badawczą wykorzystano analizę danych statystycznych oraz literatury przedmiotu. Wyniki badań: Wyniki badania dowodzą, że skuteczność programu „Rodzina 500+”, biorąc pod uwagę jego założenia, jest częściowa. Dodatkowe świadczenie wychowawcze wpływa na ograniczenie zasięgu ubóstwa, nie skutkuje natomiast zauważalnym wzrostem dzietności. Wnioski: Istniejące bariery dotyczące rozrodczości w połączeniu z utrzymującą się od początku lat 90. XX w. wartością współczynnika dzietności na poziomie poniżej 2,0 sprawiają, że pomoc finansowa nie jest dla Polaków wystarczającą motywacją do powiększania rodziny. Do stymulowania rozwoju demograficznego powinny służyć nie tylko transfery pieniężne, potrzebne są przede wszystkim działania łagodzące negatywne skutki przemian społeczno-kulturowych mające wpływ na sytuację demograficzną. Wkład w rozwój dyscypliny: W artykule podjęto próbę oceny skuteczności programu „Rodzina 500+”, a tym samym ekonomicznej zasadności wprowadzenia najdroższego w historii III RP instrumentu polityki prorodzinnej. Praca prezentuje wielopłaszczyznowe spojrzenie na przyczyny utrzymującej się bardzo niskiej dzietności oraz konsekwencje społeczno-gospodarcze zmiany zasięgu ubóstwa.

EN

Objective: The article evaluates the effectiveness of Poland’s “Family 500+” programme in reducing poverty and increasing the fertility rate. Research Design & Methods: The research method used is analysis of statistical data and source literature in Polish and English. Findings: The study proves that Poland’s “Family 500+” programme has been partially effective. The additional child allowance has helped reduce poverty, but has not noticeably increased the fertility rate. Implications / Recommendations: A number of pro-natalist barriers coupled with a fertility rate persistently below 2.0 since the early 1990s has meant that financial aid alone cannot sufficiently encourage Poles to start a family. Demographic development stimulation should consist of comprehensive policies, including not only financial transfers but particularly activities mitigating the negative effects of socio-cultural changes. Contribution: The article evaluates the effectiveness of the “Family 500+” programme, and thus the economic validity of introducing the most expensive family policy in the history of the Third Republic of Poland. The paper provides a multidimensional view on the causes of low fertility and the socio-economic consequences of lowering the poverty rate.

9

Społeczne uwarunkowania postaw wobec macierzyństwa w XX i początkach XXI wieku

63%

Dudziak U.

Roczniki Nauk o Rodzinie (Annals of Family Studies)

|

2013

|

tom 5(60)

95-124

EN

Maternity is a social role, as it supplies new members of the society and it involves a lot of people when it is being realized. Accepting the child is a great event for the whole family, but it is also significant for the society. The society also has a significant influence on forming the attitudes towards maternity. It happens not only through the educational process in the family, Church or school, but also through the information that is transmitted by the mass media, through legislature, politics and economy. Demographic problems imply serious economic consequences connected with maintaining the aging society. However, one of the factors that have a negative influence on the decision of giving birth to children is a lack of support from the family in realizing the procreative function. Poland that has one of the lowest Total Fertility Rates in European countries is numbered among these EU countries that allot the least money for children. For forming attitudes towards maternity the following phenomena are not unimportant: a critical attitude towards families with many children stereotypically considered as pathological, promoting contraception, making efforts to liberalize the abortion law, reducing man to a laboratory problem by fertilization in vitro. More social responsibility is necessary for forming proper attitudes towards maternity and preparing the conditions for its decent realization.

10

Misja: dziecko. Kobiety i mężczyźni wobec rodzicielstwa i prokreacji

63%

Zygmunt A.

Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses

|

2020

|

tom 21

377-392

PL

Artykuł prezentuje wyniki badań dotyczących uwarunkowań planów i decyzji prokreacyjnych przeprowadzonych wśród kobiet i mężczyzn zamieszkujących województwo śląskie. Badania zostały zrealizowane w 2016 roku na próbie 1000 mieszkańców województwa śląskiego, będących w wieku 18-39 lat. Do ich przeprowadzenia wykorzystano metodę sondażu, przy zastosowaniu techniki wywiadu kwestionariuszowego. Zaprezentowane analizy są ukierunkowane na udzielenie odpowiedzi na pytania o plany prokreacyjne kobiet i mężczyzn, o powody, dla których mają lub chcą mieć dzieci, a także o działania, które są skłonni podjąć w celu realizacji swoich planów związanych z posiadaniem i wychowaniem dzieci. Porównanie opinii i deklaracji kobiet i mężczyzn, będących w wieku właściwym dla prokreacji, ma stanowić przyczynek do dyskusji wokół ewentualnych różnic w podejściu do rodzicielstwa oraz czynników determinujących decyzje dotyczące posiadania dzieci. Wyniki badań pozwalają stwierdzić, że posiadanie potomstwa i bycie rodzicem jest ważne zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn. Można jednak zauważyć pewne zróżnicowanie powodów, dla których kobiety i mężczyźni chcą być rodzicami. Ponadto to kobiety skłonne są do nieco większych wyrzeczeń i wysiłków ukierunkowanych na realizację planów prokreacyjnych niż mężczyźni.

EN

The aim of the paper is to presents the results of research on the determinants of reproductive plans and decisions conducted among women and men. The research was carried out in 2016 on a sample of 1,000 inhabitants of the Śląskie Voivodeship, aged 18-39. The survey method was used to conduct them, using the questionnaire interview technique. The presented analyzes are focused on answering questions concerning reproductive plans of women and men, the reasons why they have or want to have children, as well as the effort that they are willing to take in order to implement their plans related to having and raising children. The aim of the comparison of opinions and declarations of women and men at reproductive age is to contribute to the discussion around possible differences in the approach to parenthood and factors determining the decisions on having children. Research results show that having children and being a parent is important for both women and men. However, there are some differences in the reasons why men and women want to be parents. In addition, women are willing to slightly greater sacrifices and efforts aimed at implementing reproductive plans than men.

11

Modelowanie decyzji o prokreacji i aktywności zawodowej

63%

Kurowska A.

Polityka Społeczna

|

2012

|

tom 39

|

nr 10(463)

1-11

EN

The article presents a model of decision-making process of fertility and labour supply choices of men and women and their conditions. With respect to existing concepts we show their limitations and possible extensions, e.g: including the process of bargaining between partners and the impact of labor market policies and modification of the impact of the family (and the labor market) policies approach. In addition, the article presents examples of research findings on impact family policy and labor market policy on labor supply and fertility.

PL

Artykuł prezentuje model uwarunkowań procesu podejmowania decyzji prokreacyjnych i dotyczących podaży pracy kobiet i mężczyzn w stałych związkach. W odniesieniu do dotychczasowych propozycji pokazano ich ograniczenia i możliwe uzupełnienia, m.in: uwzględniono proces negocjacji między partnerami, wpływ polityki rynku pracy oraz zaproponowano zmodyfikowanie ujęcia wpływu polityki rodzinnej (i rynku pracy) w ramach uwarunkowań analizowanego procesu decyzyjnego a także pewne modyfikacje ujęć pozostałych uwarunkowań. Ponadto, w artykule zaprezentowano przykładowe wyniki badań światowych na temat wpływu poszczególnych instrumentów z zakresu polityki rodzinnej i polityki rynku pracy na podaż pracy oraz dzietność.

12

Regionalne zróżnicowanie kalendarza płodności we współczesnej

63%

Szukalski P.

Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje

|

2014

|

nr 27(4)/2014

55-73

PL

W każdym kraju występują regionalne różnice zachowań demograficznych, w tym również prokreacyjnych. Celem niniejszego artykułu jest wskazanie na podstawie analizy zmian rozkładów cząstkowych współczynników płodności w latach 1991–2012, czy w polskich realiach występuje stałość kalendarza płodności w poszczególnych województwach. Przeprowadzona analiza wskazuje, że zjawisko takie występuje, przy czym można wyodrębnić dwie w miarę jednorodne grupy, obejmujące łącznie większość województw. W Polsce Północno-Zachodniej występuje wzorzec bazujący na wysokiej płodności kobiet młodych i bardzo młodych, zaś w przypadku Polski Południowo-Wschodniej bardzo niska płodność nastolatek i niska płodność kobiet młodych współwystępuje z wysoką skłonnością do posiadania potomstwa wśród kobiet w wieku 30 lat i więcej.

EN

Regional differentiation of demographic behaviours (including fertility ones) could be observed in all countries. The paper is focused on checking that in Poland there are stable, permanent differences in fertility calendar between regions. The analysis is based on distribution of age-specific fertility rates. The permanent differences are observed what enables to form 2 – relatively – homogenous groups including majority of the Polish regions. The northern-western group is characterized by high fertility at young ages (especially teenagers), and the southern-eastern group – by low fertility at young ages (with very low teenager fertility) and high fertility of women aged 30+.

13

Skłonność Polek w Wielkiej Brytanii do posiadania potomstwa

63%

Arak P.

Polityka Społeczna

|

2014

|

tom 41

|

nr 8(485)

22-30

EN

Migration is said to be a favourable circumstance for the establishment of family and for making decision to have children and, according to latest data, Polish women in the United Kingdom have more children than those living in Poland. UK was one of the first countries to open its labour market to citizens of the new EU Member States in 2004, and it has become the major destination for migrants from Poland. Poles have become the largest minority in the UK, as well as the one having the most children. Among Poles emigrating to UK are mainly people of 25-34 years of age, and therefore the differences in the fertility rate by age of mother reach 15 percent, and the total fertility rate of Polish women in the UK is 64 percent greater than among Polish women residing in Poland. This difference can be explained, among other things, by the system of subsidies and allowances, as well as the institutional child care, to which parents in UK are entitled. This system, despite its limitations, is much more generous than that in Poland.

PL

Migracja ma być okolicznością sprzyjającą zakładaniu rodziny oraz decyzji o posiadaniu dzieci i według dostępnych danych statystycznych imigrantki polskiego pochodzenia częściej decydują się na posiadanie dzieci niż mieszkanki Polski. Wielka Brytania była jednym z pierwszych krajów, które otworzyły swój rynek pracy dla obywateli nowych państw członkowskich w 2004 r. i stała się głównym krajem docelowym migrantów z Polski. Polacy stali się największą mniejszością narodową w UK i jednocześnie tą, która posiada najwięcej dzieci. Na Wyspy emigrują przede wszystkim osoby w wieku 25-34 lat, w związku z czym różnice w cząstkowych współczynnikach płodności sięgają 15%, a ogólny współczynnik dzietności Polek w UK jest 64% większy niż wśród Polek mieszkających w kraju. Ta różnica może być wyjaśniana między innymi działaniem systemu dopłat i zasiłków oraz opieki instytucjonalnej nad dziećmi, na jaki mogą liczyć rodzice w Wielkiej Brytanii, który pomimo ograniczeń jest bardziej szczodry od tego w Polsce.

14

Społeczne uwarunkowania postaw wobec macierzyństwa w XX i początkach XXI wieku

63%

Dudziak U.

Roczniki Nauk o Rodzinie

|

2013

|

tom 5

95-124

EN

Maternity is a social role, as it supplies new members of the society and it involves a lot of people when it is being realized. Accepting the child is a great event for the whole family, but it is also significant for the society. The society also has a significant influence on forming the attitudes towards maternity. It happens not only through the educational process in the family, Church or school, but also through the information that is transmitted by the mass media, through legislature, politics and economy. Demographic problems imply serious economic consequences connected with maintaining the aging society. However, one of the factors that have a negative influence on the decision of giving birth to children is a lack of support from the family in realizing the procreative function. Poland that has one of the lowest Total Fertility Rates in European countries is numbered among these EU countries that allot the least money for children. For forming attitudes towards maternity the following phenomena are not unimportant: a critical attitude towards families with many children stereotypically considered as pathological, promoting contraception, making efforts to liberalize the abortion law, reducing man to a laboratory problem by fertilization in vitro. More social responsibility is necessary for forming proper attitudes towards maternity and preparing the conditions for its decent realization.

15

Czy rozwiązanie problemów związanych z tragicznie niską dzietnością w Polsce i zagrożeniem załamania się – w niedalekiej przyszłości – systemu emerytalno-rentowego leży przede wszystkim w sferze finansowej?

63%

Juszczyk B. , Ostaszewski J.

Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów

|

2023

|

nr 191

23-34

EN

Many people are going to face the problem of low pensions in the near future. The low birth rate is one of the reasons for the breakdown of the pension system. The situation of negative natural population growth has been present in Poland for many years. Until now, efforts have mainly been made to address this issue through social transfers. There have been no systemic solutions to increase fertility rates in Poland. In this article the authors aim to highlight that the solution to the problem that discourages Poles from having children is not solely a financial matter. A comprehensive examination of this issue reveals the origins of this phenomenon. They also suggest solutions that should be implemented soon to halt this concerning trend and encourage Poles to have children more often. This improvement in fertility rates will lead to a better demographic balance, thereby avoiding the collapse of the pension system in the near future.

PL

Problem niskich świadczeń emerytalnych dotyczyć będzie wielu osób w niedalekiej przyszłości. Jedną z przyczyn załamania się systemu emerytalno-rentowego jest problem niskiej dzietności. Sytuacja ujemnego przyrostu naturalnego występuje w Polsce od wielu lat. Do tej pory starano się temu zapobiec za pomocą głównie transferów socjalnych. Brak było systemowych rozwiązań, które mogłyby zwiększyć poziom dzietności w Polsce. W niniejszym artykule autorzy starają się wskazać, że rozwiązanie problemu, przez który Polacy nie decydują się na posiadanie dzieci, nie znajduje się jedynie w kwestii finansowej. Szerokie spojrzenie na to zagadnienie pozwala zauważyć, jaka jest geneza tego zjawiska. Autorzy sugerują rozwiązania, jakie należy zastosować w najbliższym czasie, aby zastopować ten niepokojący trend, a także żeby sprawić, że Polacy częściej będą decydowali się na potomstwo. Dzięki temu polepszeniu ulegnie współczynnik dzietności, a co za tym idzie – unikniemy załamania się w niedalekiej przyszłości systemu emerytalno-rentowego.

16

Contemporary Family Policy in South Korea: Towards the Increase of Fertility

63%

Juszczyk-Frelkiewicz K.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2021

|

tom 71

89-110

PL

Artykuł koncentruje się na ocenie skuteczności działań rządu koreańskiego na rzecz zwiększenia dzietności. Korea Południowa to kraj o bardzo niskim współczynniku dzietności, który znajduje się poniżej poziomu zastępowalności pokoleń. Ta sytuacja demograficzna powoduje starzenie się społeczeństwa Korei. W celu wykazania zmian intencji dzietności wśród Koreanek w perspektywie socjologicznej w artykule przedstawiono współczesną politykę rodzinną, analizę wskaźników socjodemograficznych oraz analizę opartą na danych z Korean Longitudinal Survey of Women and Families w dwóch okresach: 2007 i 2018. Analiza statystyczna wskazuje, że w większości respondenci nie mieli intencji posiadania dzieci. Wyniki wskazują, że działania rządu koreańskiego nie są wystarczające do stworzenia środowiska wspierającego rodzinę w intencjach i zachowaniach związanych z dzietnością, co znajduje odzwierciedlenie w utrzymującym się na niskim poziomie współczynniku dzietności.

EN

The paper focuses on the assessment of how effective the Korean government’s actions taken to increase the fertility rate are. South Korea is a country with a very low fertility rate which is below the replacement level. This demographic situation causes the ageing of the Korean population. The paper shows the contemporary family policy, the analysis of sociodemographic indicators and the analysis based on the data from the Korean Longitudinal Survey of Women and Families in the two periods of time: in 2007 and 2018, in order to show changes in the fertility intentions among the Korean women – in the sociological perspective. The statistical analysis indicates that the majority of the respondents had no intentions of having children. The results indicate that the Korean government’s actions are not sufficient to create an environment supporting the family in fertility intentions and behaviour, which is reflected in the continued low fertility rate.

17

Przemiany poziomu dzietności w obecnych miastach wojewódzkich w Polsce w latach 1983–2020

63%

Szukalski P.

Konwersatorium Wiedzy o Mieście

|

2021

|

tom 34

|

nr 6

17-26

EN

The turn of the 21st century has been a period of significant change in procreational behaviour in Poland and the aim of the article is to present the changes observed in regional capitals (of voievodships) in a broader context. The main tool used is the total fertility rate (TFR). The most important findings are those related to the observed similarity of the changes, but at the same time a fixed difference between ‘pioneers’ (the biggest cities) and ‘laggards’ (smaller cities located in the eastern part of Poland) is visible.

PL

Przełom XX i XXI w. to okres znaczących zmian w sferze zachowań rozrodczych w Polsce. Celem artykułu jest prezentacja w szerszym kontekście przemian zachodzących na bazie współczynnika dzietności (płodności całkowitej) w miastach będących aktualnie stolicami województw. Przeprowadzona analiza wykazała podobieństwo występujących zmian, choć równocześnie utrzymywanie się grup miast pionierów (największe miasta) i miast, w których – w stosunku do pionierów – występuje pewne opóźnienie względem obserwowanych tendencji przemian demograficznych (mniejsze ośrodki, ulokowane zwłaszcza we wschodniej części kraju).

18

Socio-economic determinants of development in reference to the change in population size in Central and Eastern Europe between 2008 and 2019

63%

Truskolaski T. , Bugowski Ł. K.

Economics and Environment

|

2024

|

tom No. 2

art. no. 664

EN

For most regions of Central and Eastern Europe there has been a noticeable decline in population in recent years. The purpose of this article is to analyse the level of economic and social indicators as well as changes in population size between 2008 and 2019 in the regions of Central and Eastern Europe. In particular, the article attempts to answer the question of how the change in selected economic and social indicators impacts the change in population size. The answer to the above question will be provided with the use of the ratio analysis and thesoft model. The research results show that the two causes of changes in population size (natural causes and migrations) are significantly affected by a group of social indicators, even though-with regard to migration-the significance of economic indicators is increasing and the difference between the former and the latter is not substantial. Consequently, in response to the depopulation process, more attention should be paid to the social dimension of development. In other words, creating proper conditions for personal and professional activity may be more important than using financial instruments.

PL

W większości regionów Europy Środkowo-Wschodniej w ostatnich latach zauważalny jest spadek liczby ludności. Celem artykułu jest analiza wskaźników społeczno-ekonomicznych oraz zmian liczebności populacji w latach 2008-2019. W szczególności, w artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób zmiana wybranych wskaźników ekonomicznych i społecznych wpływa na zmianę liczby ludności. Odpowiedź na powyższe pytanie zostanie udzielona z wykorzystaniem analizy wskaźnikowej i modelu miękkiego. Wyniki badań pokazują, że na dwie przyczyny zmiany liczebności populacji (przyczyny naturalne i migracje) większy wpływ ma grupa wskaźników społecznych, chociaż w przypadku migracji znaczenie wskaźników ekonomicznych rośnie, a różnica między nimi nie jest duża. W związku z tym w odpowiedzi na proces depopulacji należy zwrócić większą uwagę na społeczny wymiar rozwoju. Innymi słowy, stworzenie odpowiednich warunków do aktywności osobistej i zawodowej może być ważniejsze niż korzystanie z instrumentów finansowych.

19

Dwa lata z programem ,,Rodzina 500 plus” – ocena oraz uwarunkowania ekonomiczne programu

63%

Gajewicz M.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2018

|

nr 528

76-87

PL

„Rodzina 500 plus” to pierwszy tak szeroki program w polskiej polityce rodzinnej ze względu na powszechny jego charakter, wysokość oraz deklarowaną stałość świadczeń z budżetu państwa. Świadczenie wychowawcze to nie tylko transfer pieniężny, ale przede wszystkim instrument polityki prorodzinnej państwa z właściwymi celami, kosztami, jakością legislacji i dialogu z obywatelem. Podstawą tego świadczenia jest szeroko rozumiana pomoc finansowa, skierowana do rodzin wychowujących dzieci do 18 roku życia. Narastające wokół programu kontrowersje wskazują na brak jednoznacznej odpowiedzi na pytania: czy ten program jest potrzebny oraz jakie są jego skutki społeczne i finansowe. Artykuł jest próbą rzeczowej analizy danych źródłowych określających jego wyważony oddźwięk społeczno- gospodarczy. Od momentu wejścia w życie program jest szeroko komentowany przez polityków, ekonomistów, samorządowców oraz samych obywateli. Analiza obejmuje 2 lata funkcjonowania rządowego programu wsparcia dla rodzin.

EN

“Family 500 plus” is the first such an extensive program in Polish family policy due to its universal character, amount and declared constancy of benefits from the state budget. Educational service is not only a money transfer but above all a policy instrument of a family-friendly state with the right goals, expenses, legislation quality and dialogue with the citizen. What lies at the root of this service is broadly defined financial aid addressed to families raising children up to 18 years of age. Controversy surrounding the program points to the lack of a clear answer to the questions whether the program is needed or what its financial and social effects on the budget are. This article is an attempt at a factual analysis of source data defining its balanced socio-economic resonance. Since its entry into force the 500 plus program has been widely commented on by politicians, economists, local government officials and the citizens themselves. The time scope includes the 2 years of the government’s support program for families.

20

Polityka rodzinna wobec przemian demograficznych Polski końca XX i początku XXI wieku

63%

Szyszka M.

|

tom 5(41)

|

nr 4

83-103

EN

The demographic potential of Poland depends on two main processes: the ageing process of the Polish society and decline in fertility. Taking this into account, the demographic situation of contemporary Poland is described as dramatic. Therefore, it is necessary to create appropriate family policy which will prevent the negative consequences of these processes. The main aim of this article is to show the statistical data connected with these processes. The analysis will be focused only on these two issues (others are only mentioned) and it will be the basis for discussion about family policy and its actions. The article presents selected activities of Polish family policy which may reverse the negative demographic trends.