Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Socjologia wiedzy jako terapia dyskursu publicznego

100%

Sojak R.

Stan Rzeczy

|

2014

|

nr 1(6)

255-273

PL

Wychodząc od koncepcji zaangażowania Charlesa Millsa, autor wykazuje, iż poddana pośredniej i bezpośredniej krytyce nie może stanowić bezproblemowej postawy rozwiązania problemu zaangażowania socjologa w życie publiczne. Jako narzędzie wyjścia z tego impasu przedstawiana jest socjologia wiedzy. Autor dowodzi, że dopiero jej nieklasyczne wersje związane z socjologią wiedzy naukowej niejako przypadkiem rozwiązują problem zaangażowania, uniwersalizując etykę jako ostateczne usprawiedliwienie wszelkich zmian społecznych.

EN

The author starts with considering Charles W. Mills’s solution to the issue of sociologists’ involvement. The solution, which is criticized both directly and indirectly, is deemed unsatisfactory. The sociology of knowledge appears to present a tool for the amendment. The article argues that only the non-classical sociology of knowledge associated with the analysis of scientific knowledge solves the problem. It does it unintentionally, by universalizing the ethics as a necessary and only means of legitimization for any social change.

2

OBRAZY UNII EUROPEJSKIEJ W POLSKIM DYSKURSIE PRASOWYM. ANALIZA KOMPLEKSÓW DYSKURSYWNYCH

88%

Kubala K. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

|

PL

Celem poniższego tekstu jest prezentacja deskryptywno-eksplanacyjnego modelu analizy dyskursu, który, przy pewnych uzupełnieniach, pozwala na odwzorowanie warunków dyskursywnych towarzyszących tworzeniu, podtrzymywaniu i ewentualnej zmianie interpretacyjnych ram odniesienia w zakresie publicznie dostępnej wiedzy dotyczącej instytucji, przedmiotów i procesów świata społecznego. Prezentowany model stanowi syntagmę elementów wiążących kolejno: 1) ciąg kategoryzacji (zakotwiczeń i obiektyfikacji), których dokonują strony dyskursu (np. elity symboliczne); 2) własny model analizy opracowanych zakotwiczeń i obiektyfikacji, na który składają się informacje dotyczące: a) zawartość treściowej poszczególnych komunikatów. Dla opisu i analizy tego poziomu wychodzę od analizy sposobów obiektyfikacji i zakotwiczeń wokół pięciu kategorii ekonomia/kultura/polityka/historia/społeczeńtwo; b) dominującego rodzaju uzasadnień aksjologicznych. W tym celu podczas analiz sposobów zakotwiczeń i obiektyfikacji, analiz tożsamości społecznych poszczególnych aktorów biorących udział w dyskursie oraz analiz symbolicznych zysków i strat poniesionych przez poszczególne strony debaty biorę pod uwagę normatywny charakter poszczególnych narracji. Wstępnie interesują mnie trzy orientacje: pragmatyczna, realistyczna i romantyczna. c) „ontologicznego” charakteru, który swoim komunikatom próbują nadać przedstawiciele poszczególnych grup społecznych posiadających odrębne reprezentacje. Dyskurs wyczerpuje się najczęściej w czterech podstawowych kierunkach, jakie aktorzy społeczni nadają swoim komunikatom. Są to wizje: normatywna (idealizacyjno-utopijna), deskryptywna, preskryptywna i pożądana (zadaniowo-roszczeniowa). W tekście przedstawiam również analizę kompleksów dyskursywnych odnoszących się do instytucji Unii Europejskiej, a zrekonstruowanych na podstawie tygodnika „Gazeta Polska” z wykorzystaniem zaprezentowanego modelu.

3

ROZUM W DEFENSYWIE. W NAWIĄZANIU DO ENCYKLIKI FIDES ET RATIO

88%

Szostek A.

Studia Theologica Varsaviensia

|

2017

|

tom 55

|

nr 2

15-31

PL

This article refers to Fides et Ratio by John Paul II. Starting from the analysisof this letter, the author discusses the deficiency of ratio in three dimensions: philosophical, theological and social one.

4

Ministerstwa na Twitterze. Strategie reagowania na negatywne komentarze użytkowników na profilach wybranych ministerstw

75%

Tereszkiewicz A.

Studia Medioznawcze

|

2016

|

nr 2 (65)

39-49

PL

Artykuł jest poświęcony strategiom stosowanym przez przedstawicieli ministerstw w reakcji na negatywne komentarze użytkowników, które są publikowane na profilach wybranych resortów na Twitterze. Analiza miała na celu charakterystykę najczęściej występujących strategii oponowania. Wykazała ona, że wśród stosowanych strategii można odnotować zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie akty odrzucania, odrzucanie i podważanie sądów przez zaprzeczanie, stosowanie aktów unikowych, m.in. podkreślanie braku wiedzy i kompetencji, strategie obejmujące odsyłanie odbiorcy do innych źródeł informacji oraz ironizowanie czy stosowanie aktów grzecznościowych w formie podziękowań i pozdrowień.

EN

The goal of this paper is to discuss strategies used by ministerial representatives in reaction to negative comments made by users on Twitter profiles of selected ministry offi ces. It aims at mapping the strategies for dealing with disagreement used by the government representatives. The analysis shows that strategies encompass both direct and indirect forms of disagreement, evasive strategies, e.g. underlining lack of knowledge or competence, acts of directing users to other sources of information, as well as irony and politeness strategies, such as thanks and greetings.

5

Debata publiczna bez kobiet? Wykorzystanie feministycznej teorii punktu widzenia do badania marginalizacji głosów kobiet w polskim dyskursie na wybranych przykładach

75%

Konopka A. , Uniwersytet Gdański Wydział Filologiczny Filologiczne Studia Doktoranckie b. j. , Adam Konopka d. F. S. D. n. U. G. b. j. A. s. i. s. m. P. r. d. o. p. d. d. r. u. w. P.-u. w. l. W. j. z. z. s. a. d. , adamxkonopka@gmail.com

|

PL

Artykuł pokazuje, jak feministyczna teoria punktu widzenia może być wykorzystana do badania marginalizacji głosów kobiet i pomijania ich wiedzy i doświadczeń w polskim dyskursie publicznym. W pierwszej części tekstu przybliżone zostały teorie, z których czerpał ten nurt badań feministycznych, z naciskiem na heglowską i marksowską dialektykę, oraz w jaki sposób przekształca je on w celu dostosowania ich do analizy problemu dyskryminacji kobiet. W drugiej części z kolei wykorzystałem omówioną wcześniej aparaturę pojęciową do przeanalizowania wypowiedzi dwóch liberalnych intelektualistów związanych bardziej lub mniej pośrednio z tematyką macierzyństwa i wychowania dzieci – Jacka Żakowskiego z wywiadu dla „Super Expressu” i Zbigniewa Mikołejki w postaci jego felietonu „Wojna z wózkowymi”.

EN

The article shows, how the feminist standpoint theory could be used for a research on marginalisation of women’s voices and overlooking their knowledge and experience in Polish public discourse. In the first part of the text I presented the theories, from which this feminist research trend had taken its influence, with emphasis on hegelian and marxian dialectics, and in which way the feminist standpoint theory develop these theories in order to adapt them for the analysis of the problem of discrimination of women. In the second part I used the presented concepts to analyze opinions of two liberal intellectuals, more or less directly related to the subject of motherhood and raising children – Jacek Żakowski (from an interview with him made for „Super Express”) and Zbigniew Mikołejko with his column „Wojna z wózkowymi” (eng. „The war with stroller-women).

6

Dyskursywne konstrukcje niepełnosprawności intelektualnej. Krytyczna analiza dyskursu w badaniach nad zjawiskiem niepełnosprawności intelektualnej

75%

Woynarowska A.

Rocznik Lubuski

|

2015

|

tom 41

|

nr 1

131-141

EN

Intellectual disability is a phenomenon focusing the attention of numerous fields of science; biology, medicine, psychology, pedagogy as well as sociology. In the social understanding of intellectual disability, it is viewed as a ‘social fact’, as some social construct. A construct which is being created in the course of social definition, interpretation, granting meaning and changing them, and which depends on both the knowledge and the experiences of a social group. The area of construction and the exchange of meanings is the language and the discourse. The author of the text accepts the thesis that the social reality is constructed by means of discourse which is being viewed as a key factor in the social construction of social life and an important element of the power relationship. This thesis allowed the author to see the language and its captivating power as a tool of domination and exclusion or emancipation. The author presents the results of analyses which constitute answers to the following questions; How, in the contemporary Polish society intellectual disability is shaped in the public discourse? What networks of meaning and what discourses of intellectual disability appear there? The conducted research on discourse construction of intellectual disability was based on a critical analysis of a discourse.

PL

Niepełnosprawność intelektualna jest fenomenem skupiającym zainteresowanie wielu dyscyplin naukowych: biologiczno – medycznych, psychologiczno – pedagogicznych jak i społecznych. W społecznym ujęciu niepełnosprawność intelektualną postrzega się jako „fakt społeczny”, jako pewien społeczny konstrukt. Konstrukt, który powstaje w toku społecznego definiowania, interpretowania, nadawania mu znaczeń oraz ich wymiany, i który zależny jest od wiedzy i doświadczenia grupy społecznej. Polem konstrukcji i wymiany znaczeń jest język i dyskurs. Autorka niniejszego tekstu przyjmuje tezę, że rzeczywistość społeczna jest konstruowana poprzez dyskurs, który postrzega jako kluczowy czynnik w społecznej konstrukcji życia społecznego i ważny elementem relacji władzy. Owa teza pozwoliła jej spojrzeć na język i jego zniewalającą moc, jako na narzędzie dominacji i wykluczania lub emancypacji. Autorka prezentuje efekty analiz, które są odpowiedziami na postawione pytania: jak we współczesnym, polskim społeczeństwie konstruowana jest niepełnosprawność intelektualna w dyskursie publicznym? Jakie sieci znaczeń i dyskursy niepełnosprawności intelektualnej się w nim pojawiają? Przeprowadzone badania dyskursywnych konstrukcji niepełnosprawności intelektualnej zostały oparte o krytyczną analizę dyskursu.

7

Dyskurs publiczny w warunkach wolności słowa. Perspektywa etyki komunikacji

75%

Cegieła A.

Poradnik Językowy

|

2022

|

tom 790

|

nr 1

34-49

EN

Sociological and linguistic studies show that the language of public communication is not morally constrained and does not lead to dialogue and understanding. Despite the fact that language and the public sphere are a common good, politicians and the media damage them by means of degradation, discrimination, and untruth.

PL

Badania socjologiczne i językoznawcze pokazują, że język komunikacji publicznej nie buduje przestrzeni moralnej i nie prowadzi do dialogu i porozumienia. Mimo że język i sfera publiczna stanowią dobro wspólne, politycy i media niszczą je za pomocą zabiegów takich jak degradacja, dyskryminacja i nieprawda.

8

Polexit w polskim dyskursie publicznym

75%

Szkudlarek-Śmiechowicz E.

|

nr 32

7-22

PL

Celem artykułu jest językowo-dyskursywna analiza leksemu polexit uwzględniająca kolokacje wyrazu i ich znaczenia, użycia metaforyczne i ich właściwości kognitywno-aksjologiczne, konceptualizację pojęcia w zależności od kategorii nadawcy oraz ram interpretacyjnych. Do utworzenia bazy materiałowej wykorzystano wyszukiwarkę i korpus monco.frazeo.pl oraz wyszukiwarki partali dorzeczy.pl i polityka.pl. Częstotliwość użycia wyrazu polexit jest skorelowana z określonymi zdarzeniami politycznymi. Od marca 2017 roku leksem nabiera wyrazistych cech dyskursywnych, tj. staje się konstruktem o funkcji dyskursowo-propagandowej obecnym w wypowiedziach na temat pozycji Polski w UE, konceptualizowanym odmiennie w zależności od ideologii i rangi nadawcy jako zagrożenie, absurd, możliwość, stan pożądany.

EN

The aim of the article is the linguistic-discursive analysis of the polexit lexeme. The analysis includes: collocations of the word and their meanings, metaphorical uses and their cognitive-axiological properties, conceptualization of the notion depending on the sender’s category, the recipient’s category and the interpretation frameworks. The following search engines were used to create the database: moncofrazeo.pl (search engine and corpus of texts), dorzeczy.pl and polityka.pl (search engine and base of texts of two Polish opinion-forming magazines). The frequency of the polexit lexeme is correlated with specific political events. Since March 2017, the lexeme has become a discursive construct with a propaganda function and is used in texts about the position of Poland in the EU. It is conceptualized, depending on the ideology and discursive function of the sender, as: a threat, absurd, opportunity, desired state.

9

Nowe szaty wielokulturowości – spektaklekulturowe i dyskursy potoczne

75%

Wojakowski D.

|

tom 7

|

nr 2

68-78

EN

The article indicates the theoretical and social contexts of the rise of multicultural theory and its contemporary critique. Recent problems with multiculturalism are associated with the simplification of that concept in public discourse, some relevant changes of modern societies as well as the changes in the scentific interpretation of the social world. Regardless of those changes, multiculturalism still remains a significant part of public discourse. The goal of the article is to show two new concepts of multiculturalism, which take into account the paradigmatic change in social sciences: the culture of difference as the supraframework which is reveaaled in cultural performances; and the multiculturalism as a cultural fact negotiated in public discourse.Keywords: multiculturalism, cultural performance, public discourseTranslated by Dariusz Wojakowski

PL

Autor identyfikuje teoretyczne i społeczne konteksty koncepcji wielokulturowości oraz współczesnej jej krytyki. Problemy z zastosowaniem wielokulturowości wiążą się aktualnie zarówno z potocznymi uproszczeniami jej rozumienia, jak i istotnymi zmianami współczesnych społeczeństw i sposobami interpretacji tych zmian. Niezależnie od tych przemian – wielokulturowość w Polsce pozostaje znaczącym elementem dyskursów publicznych. Celem artykułu jest wskazanie nowych koncepcji wielokulturowości, które uwzględniają wskazane zmiany paradygmatyczne i społeczne. Są to: koncepcja wielokulturowości – jako metaramy kultury różnicy ujawniającej się w spektaklach kulturowych oraz koncepcja wielokulturowości – jako faktu kulturowego negocjowanego w dyskursach potocznych.

10

Konserwatyzm i problem jego rozpoznawalności w dyskursie publicznym

71%

Stachowiak J.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2018

|

tom 14

|

nr 4

66-87

EN

This paper presents an analysis of the Polish language version of the Paris Statement “The Europe We Can Believe In.” According to the authors of the Statement, the document is meant to be an expression of their concern about the current state of European politics, culture, society. They also articulated their attachment to and affirmation of the so-called true Europe. The analysis shows that what the Statement is expected to do is not only a declared affirmation of the true Europe but above all a confirmation of its own conservative character. The main part of this paper is devoted to the discussion on the later issue. In order to do so four formal aspects of the rhetorical organization of the Statement are discussed. The paper ends with several comments about a possible respecification of traditions in the field of political culture as traditions of the forms of public discursive actions.

PL

W niniejszym artykule przedstawiona została analiza opublikowanej w 2017 roku polskojęzycznej wersji tak zwanej Deklaracji Paryskiej, zatytułowanej „Europa, w jaką wierzymy”. Zgodnie z zapowiedzią autorów Deklaracji ma ona stanowić wyraz troski środowiska konserwatywnych intelektualistów o obecny stan europejskiej polityki, kultury i społeczeństwa. Ma także afirmować tak zwaną „prawdziwą Europę”. Analiza pokazuje, że zadaniem postawionym przed Deklaracją jest nie tylko sama afirmacja, ale przede wszystkim zaświadczenie o jej (Deklaracji) konserwatywnym charakterze. Tej drugiej sprawy dotyczy zasadnicza część artykułu. W tym celu omówione zostają cztery wyodrębnione w toku badań formalne własności retorycznej organizacji Deklaracji. Tekst uzupełniony jest komentarzem do analizy, w którym zaproponowana zostaje możliwość próbnego rozpatrzenia tradycji w dziedzinie kultury politycznej jako tradycji form publicznego wypowiadania (się).

11

Artykuł: „Poniżająca przemoc” czy „wychowawczy klaps”? Dyskursy na temat stosowania kar fizycznych wobec dzieci i ich ustawowego zakazu w Polsce

63%

Tomanek P.

Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka

|

2017

|

tom 16

|

nr 4

9-34

PL

W artykule poddano analizie dyskursy przeciwników i obrońców kar fizycznych, a w szczególności publiczne wypowiedzi aktorów społecznych zaangażowanych w debatę na temat ich prawnego zakazu wpisanego do nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z 2010 r. Przyjmując za punkt wyjścia model analizy retorycznej zaproponowany przez Ibarrę i Kitsuse oraz metodę analizy klasyfikacji społecznych Zerubavela, porównano oba dyskursy pod względem użytych zabiegów retorycznych i interpretacyjnych. Szczególną uwagę poświęcono temu, w jaki sposób obrońcy kar fizycznych kwestionują główne twierdzenia ich przeciwników dotyczące definicji problemu, jego zasięgu, przyczyn, konsekwencji i postulowanych rozwiązań. Analiza prowadzi do wniosku, że badane dyskursy są w dużej mierze „asymetryczne” – przeciwnicy kar fizycznych skupiają się na jednostkowych procesach psychicznych zachodzących u karanych fizycznie dzieci i karzących je rodziców, podczas gdy ich obrońcy poświęcają więcej uwagi relacjom między rodziną a instytucjami państwa, twierdząc, że zakaz kar fizycznych daje państwu zbyt duże możliwości ingerowania w naturalne procesy rodzinne.

EN

The paper analyzes antagonistic discourses on child corporal punishment, and in particular public statements on the corporal punishment ban introduced to the Polish Family Violence Act in 2010. Author’s vantage points are rhetorical analysis model developed by Ibarra and Kitsuse, and Zerubavel’s method of analyzing social classifications. Particular attention is paid to how the defenders of corporal punishment debunk principal claims pressed by its opponents, concerning the problem’s definition, scope, causes, consequences and proposed solutions. Analysis suggests that the discourses in question are to a large extent „asymmetrical”: the opponents focus on individual psychological processes, occurring in punished children and punishing parents, whereas the defenders shift the focus to the relationship between the family and the state, claiming that the corporal punishment ban confers too much power to the state over the natural family process.

12

Reguły dyskursu obywatelskiego a mechanizmy dyskursu publicznego (na przykładzie stowarzyszeń i ruchów działających na rzecz edukacji)

63%

Ciesek B.

|

nr XX/3

24-47

EN

The article discusses some discursive practices in the current discourse on education in Poland. The research showed that some cognitive and interactive aspects of civil discourse shape axiological, ideological and political contexts. The condition of current public debate in Poland, dominated by ritual chaos strategies, antagonizing social actors and idealizing the debate’s subject, has also got an influence on the bottom-up initiative in discourse. The analysis demonstrated that the new symbolic elites take communicative patterns of the dominating discourse and they create neither their own forms nor strategies of participating in the public discourse that could belong to civil society practices (eg. communicative strategies based on dialogue and agreement, nonreactive forms of social activities).

13

Udział post-prawdy w wywoływaniu i podtrzymywaniu panik moralnych

63%

Strupiechowska M.

Zoon Politikon

|

2018

|

nr 9

164-185

EN

The article attempts to answer the question about the scope of post-truth phenomenon in the process of creating an atmosphere of moral panic – increased social unrest and the accompanying inadequate response of the media. The critical analysis of the media discourse on the analyses social issues allows to state that with the expansion of new technologies and the way of communicating, the frequency of creating false information increases, the specificity of the phenomenon of raising social anxiety and the creation of non-matching visions of reality is changing.

PL

W artykule została podjęta próba odpowiedzi na pytanie o zakres udziału zjawiska post-prawdy w procesie kreowania atmosfery paniki moralnej, czyli podwyższonego niepokoju społecznego i towarzyszącej mu nieadekwatnej reakcji mediów. Krytyczna analiza dyskursu medialnego dotyczącego analizowanych problemów społecznych pozwala stwierdzić, że wraz z rozwojem nowych technologii i sposobów komunikowania, zmienia się specyfika zjawiska wzbudzania społecznego niepokoju oraz tworzenia nieprzystających do siebie wizji rzeczywistości.

14

Suweren, czyli kto jest kim w dyskursie publicznym - z perspektywy konceptualnej

63%

Kudra B.

|

2017

|

tom 51

|

nr 2

141-153

EN

The author of this article examines the currently fashionable notion of a sovereign, disseminated by the Law and Justice (PiS) party in the election campaign of 2015. The semantic and axiological evolution of this historic concept has been presented in conceptual terms as well as within the so-called theory of parity. The concept of sovereign chosen from the field of conceptual ‛ruler’ was attributed to the nation and citizens. With time, however, that understanding was re-evaluated, and the changes related to the entirety of the lexical value of expression. The author also considers the functioning of the concept of a sovereign hand in hand with the loudly unspoken (i.e. empty space) notion of vassal functioning on the level of latent conceptualization. Evolving meanings, reversal of these words by politicians of different options is exemplified by their words.

PL

-

15

Wąskie i szerokie koncepcje sfery publicznej

63%

Cichocki P.

|

nr 1(3)

5-16

PL

Artykuł poświęcono krytycznej dyskusji nad normatywnymi modelami sfery publicznej. Autor przeciwstawia szerokiemu rozumieniu tej kategorii wąskie modele sfery publicznej. Korzystając z typologii konfrontującej koncepcje Hannah Arendt, modele liberalne Johna Rawlsa i Bruce’a Ackermana oraz dyskursywny model sfery publicznej Jürgena Habermasa, dyskusja koncentruje się na problemie ekskluzji poszczególnych kategorii społecznych lub elementów dyskursu z domeny publicznej. Zastana polisemiczność tytułowej kategorii nie zostaje bynajmniej przezwyciężona, jednak konkluzje przeprowadzonego wywodu wskazują na wyższość możliwie najbardziej inkluzywnego konceptualizowania sfery publicznej.

EN

The paper is devoted to a critical discussion of normative models of the public sphere. It juxtaposes the broad understanding of the concept with narrow definitions of the public sphere. Using a typology confronting the approaches of Hannah Arendt, liberal models of John Rawls and Bruce Ackerman, as well as the discursive model of the public sphere put forward by Jürgen Habermas, the discussion is focused on the problem of exclusion of particular social categories or elements of discourse from the public domain. The polysemy of the public sphere notion has not been overcome, however, the conclusions of the proposed analysis point to the preference towards possibly most inclusive ways of conceptualising the public sphere.

16

Strategie nominacyjne i narracyjne jako świadectwo zachowań etycznych w dyskursie związanym z organizowaniem edukacji osób z niepełnosprawnościami

63%

Szagun D.

|

2019

|

tom 67

|

nr 6: Językoznawstwo

157-172

PL

Artykuł podejmuje próbę opisu elementów językowych, w ich aspekcie etycznym, obecnych w dyskursie publicznym na temat indywidualnej edukacji uczniów niepełnosprawnych. W obrębie analizowanego dyskursu interesują nas przede wszystkim strategie nominacyjne osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów oraz strategie narracyjne związane z osobami z niepełnosprawnościami, rozpięte dwubiegunowo pomiędzy leksemami włączenie – wykluczenie odnoszące się do uczestników dyskursu: Ministerstwa Edukacji Narodowej, szkoły i reprezentującego ją dyrektora oraz nauczycieli, atakże rodziców i dzieci. Elementy nominacyjne w postaci konstrukcji z przymiotnikami atrybutywnymi określające dzieci i młodzież zniepełnosprawnościami pełnią funkcję peryfraz o funkcji eufemizacyjnej, są pod względem znaczeniowym próbą ucieczki przed stygmatyzacją społeczną. Z kolei strategie narracyjne wyraźnie jawią się jako narzędzie sterowania odpowiedzialnością za proces edukacyjny.

EN

This article attempts to describe linguistic elements, in their ethical aspect, present in the public discourse on individual education of students with disabilities. Within the analyzed discourse, we are primarily interested in the nomination strategies of people with disabilities and their care-takers and narrative strategies related to people with disabilities, bipolarly stretched between lexes inclusion – exclusion and referring to the participants of the discourse: the Ministry of National Education, the school and the principal and teachers representing it, as well as parents and children. Nomination elements with attributes defining children and youth with disabilities play the role of periphasis with a euphemistic function, they are, in terms of meaning, an attempt to escape social stigmatization. In turn, predictive and narrative strategies clearly appear as a tool to control responsibility for the educational process.

17

Polska debata publiczna w dobie polaryzacji. Świadomość dyskursowa elit symbolicznych

63%

Nowicka-Franczak M.

Studia Socjologiczne

|

2022

|

nr 4(247)

99-128

PL

Krytyka jakości debaty publicznej w Polsce i jej spolaryzowanej konstrukcji jest szeroko obecna nie tylko w dyskursie naukowym, ale także w dyskursie tych, którzy ją współtworzą. Celem prezentowanych badań jest, po pierwsze, analiza samowiedzy medialnych elit symbolicznych na temat strukturalnych i komunikacyjnych problemów debaty publicznej, zwłaszcza związanych z polaryzacją medialną, oraz na temat własnej pozycji i uwarunkowań udziału w dyskursie publicznym. Po drugie, celem jest problematyzacja świadomości dyskursowej badanych, czyli ich kompetencji rozróżniania rzeczywistości i jej dyskursowego naddatku oraz gotowości krytycznej analizy swojego wkładu w debatę publiczną. Analizowany materiał empiryczny pochodzi z 21 wywiadów pogłębionych przeprowadzonych od czerwca do października 2021 roku z dziennikarzami, publicystami i publicznymi intelektualistami, którzy są związani z ogólnopolskimi mediami opiniotwórczymi. Choć badani formułują pogłębioną, często radykalną krytykę elit symbolicznych, to dość rzadko są gotowi do krytycznej autoanalizy oraz zakwestionowania substancjalnego charakteru polaryzacji medialnej i dostrzeżenia w jej diagnozie reprodukcji dyskursu o podziałach społecznych.

EN

The critique of the Polish public debate and its polarized constitution is widely discussed in academic and media discourse. The aim of the present study is, first, to analyze the media symbolic elites’ self-knowledge about structural and communicational problems of the public debate, particularly those which refer to media polarization. Second, the aim is to problematize a discursive awareness of media authors, i.e. their competence to distinguish between reality and its discursive surplus as well as the readiness to analyze their input into the public debate. The data stem from 21 in-depth interviews with journalists, publicists, and public intellectuals linked with Polish opinion-forming media carried out from June to October 2021. Although the respondents formulate an in-depth critique of the symbolic 100 Magdalena Nowicka-Franczak elites, they are rather seldomly ready for critical self-analysis, for questioning a substantive character of media polarization, or for problematizing a reproduction of social divisions inherent in the very diagnosis of media polarization.

18

Interaktywna ekspozycja wartości: światopoglądowe manifestacje polskich intelektualistów w dobie wirtualizacji komunikacji

63%

Peciakowski T.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2020

|

tom 63

|

nr 3

3-18

EN

The article attempts to establish in what way values manifest themselves in the virtual communicationundertaken by Polish intellectuals – creators of culture involved in public life. The article uses qualitativecontent analysis as its research method. The analysis focuses, firstly, on identifying thematic threadspresent in posts published by the researched authors; secondly, on distinguishing those threads thatrelate to axiology; and thirdly, on the discursive analysis of the selected material, in order to exploredeeply their content for its axiological message.When on social media, intellectuals use tools of engaged and engaging communication – emotional,axiologically marked, often controversial. The article discusses four forms of communication builtthis way: recommendation, idea placement, externalization and protest.

PL

W artykule podjęto próbę ustalenia tego, w jaki sposób wartości obecne są w komunikacji wirtualnejpolskich intelektualistów zaangażowanych w życie publiczne twórców kultury. W publikacji zastosowanojakościową analizę treści, skupiając się – po pierwsze – na wskazaniu wątków tematycznychobecnych w postach publikowanych przez twórców, po drugie, na wyodrębnieniu tych, które nawiązujądo sfery aksjologii, i po trzecie, na analizie dyskursywnej wyodrębnionych materiałów, pozwalającejzgłębić ich treść w kontekście przekazu aksjologicznego.Intelektualiści w mediach społecznościowych sięgają po narzędzia komunikacji zaangażowanej,a także angażującej – emocjonalnej, nacechowanej aksjologicznie, nie rzadko budzącej kontrowersje.W artykule omówiono cztery formy budowanej w ten sposób komunikacji: rekomendację, lokowanieidei, eksternalizację oraz protest.

19

Dyskurs medialny – przegląd stanowisk badawczych

63%

Loewe I.

Forum Lingwistyczne

|

2014

|

nr 1

9-16

EN

The article is a review of eight studies in which, with varying intensity and different purpose, the expression media discourse has been used. Furthermore, the article includes two important postulates. The first one being to exclude fiction texts, which are of a dominant autotelic function, from the media discourse analysis. The second one – to revise the opinion that the Internet discourse is a homogeneous structure. Hypertext discourse seems to be a crucial and instrumental category which overlaps with the media discourse, being, however, more precise in nature. The author concludes that media discourse is a type of a one-way communication through the mass media, where the sender is institutionalized, and the audience is the recipient. The message requires transceiver devices and is characterized by progressing iconisation. The objective of the sender is to direct social attention and model the views of his/her audience. The press discourse, the radio discourse, the television discourse and the hypertext discourse can be distinguished within the media discourse framework, in accordance with the type of data transmission. Semiotically, this type of communication is located in the mediasphere and displays a combination of three areas of signs: iconography, “sonophere” (sphere of sound) and logosphere, while eliminating the fourth area, the “galenosphere” (sphere of silence).

20

Sfera publiczna w przemówieniach programowych premierów III RP w latach 1989-2012

63%

Płaneta P.

Zarządzanie Publiczne / Public Governance

|

2014

|

nr 1(27)

35-54

PL

Autor artykułu prezentuje wyniki analizy sfery aksjologicznej dyskursu o Polsce, obecnego w przemówieniach programowych (exposé) premierów III RP w latach 1989-2012. Materiał badawczy zebrany na potrzeby projektu stanowią stenogramy wystąpień programowych premierów III RP z lat 1989-2012, które uporządkowano w zbiór tekstowy. Pierwszym poziomem badań, których wyniki omówiono w tym artykule, jest analiza ilościowa korpusu tekstowego. Na tym etapie jednostkę pomiaru stanowi wyraz, a intensywność analizowanych cech tekstu określono za pomocą liczby wystąpień poszczególnych wyrazów i ich zasięgu procentowego. W drugiej fazie badań wykonano analizę zawartości. W tej fazie badań jednostką analizy jest wypowiedzenie reprezentowane w tekście przez zdanie. Wyniki pomiarów statystycznych ujęto w listy frekwencyjne, które posłużyły badaniom dystrybucji (konkordancji) określonych wyrazów wraz z ich kontekstami. Następnie sprawdzono wybrane kolokacje najistotniejszych wyrazów, czyli ich łączliwość, co posłużyło rekonstrukcji wzorów współwystępowania badanych słów, a tym samym było podstawą rekonstrukcji wzajemnych związków i wzorów współwystępowania określeń odnoszących się do osób, przedmiotów, cech, czynności, stanów itd. W końcowym etapie badań wykonano analizę czynnikową. W rezultacie naszkicowano mapę aksjologiczną badanych exposé, których podstawowymi elementami są miranda (to, co należy podziwiać) oraz kondemnanda (to, co należy potępiać), oraz wyodrębniono główne nurty dyskursu o sferze publicznej w Polsce w latach 1989-2012.

EN

The main aim of the paper is to present the results of the survey on the axiological sphere of the government programme addresses (exposés) of the Polish Prime Ministers in 1989-2012. The first step of the analysis is the lexical analysis of the speeches gathered in the text corpus. Th e results of statistical evaluations are word frequency lists which are used for the analysis of certain word concordances and collocations. The effect is the reconstruction of common patterns of important word co-occurrences. In this phase of the survey, the units of analysis are words, so the intensity of the analyzed text attributes is measured by the number and percentage range of certain words. The next phase of the survey is computer-assisted content analysis. For the research purposes, dictionaries of the categories were created which consisted of sets of words with the same semantic basis. The unit of analysis in this phase is a sentence, and the result of the analysis is a hierarchy and ‘keyness’ of collective symbols in the Prime Ministers’ speeches. The result of the next phase is an axiological map of the discourse of values in the analyzed exposés. In the last part of the research, as a result of factor analysis, the structure of the discourse is reduced to several strongest factors determining which different (detailed) categories have the tendency to co-occur and therefore create easily distinguishable configuration of miranda (i.e. what we should admire, adore, love, fight for, support) and condemnanda (i.e. what we should condemn, hate, fight against) representing various values (and anti-values) in the exposés of Polish Prime Ministers.