Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Allergy Expert System (AES) - a computer-assisted diagnosis

100%

Walecki P. , Nowaczek M. , Porębski G. , Obtułowicz K.

|

tom Vol. 2, no. 4

13--20

EN

This paper presents an expert system which as-sists medical diagnosis in allergy. After entering symptoms of a disease, the system supports the doctor in undertaking decisions and suggests the most probable diagnosis. Next, the system shows possible treatment and prevention for the diagnosed allergy. The system informs the doctor about needed examinations and may describe how a diagnostic inference should proceed. Information about allergy is necessary for planning effective therapy and education, therefore the system is enlarged by educational elements, which may be used as informational materials for patients. The expert system proposes diagnosis and treatment only; the finał decision should be performed by a physician. The system was built in the PC-Shell programming environ-ment. The PC-Shell is a first Polish commercial shell expert system. It is a hybrid system, which combines different methods of solving problems and presenting results. The project was designed in cooperation with the Department of Clinical and Environmental Allergy at the Jagiellonian University, Medical College.

PL

W pracy zaprezentowano system ekspertowy wspomagający diagnozę w alergologii. Po wprowadzeniu objawów zaburzeń system wspomaga lekarza w podejmowaniu decyzji i sugeruje najbardziej prawdopodobną diagnozę. Następnie przedstawia możliwe działania lecznicze lub profilaktyczne dla stwierdzonej choroby alergicznej. System również informuje o badaniach klinicznych, które należy przeprowadzić oraz może opisać jak przebiegała ścieżka diagnostyczna na podstawie podanych objawów. Znajomość wiedzy o alergiach jest niezbędna w planowaniu efektywnej terapii i edukacji. Dlatego też system został wyposażony w elementy edukacyjne, które mogą zostać wykorzystane jako materiały informacyjne dla pacjenta. Opisany system przedstawia tylko sugestie dotyczące postępowania, jednak ostateczne decyzje należą zawsze do lekarza. Całość systemu wykonana została w aplikacji PC-Shell, która jest szkieletowym systemem ekspertowym. System PC-Shell jest systemem o architekturze hybrydowej, tj. łączącej w sobie różne metody rozwiązywania problemów i reprezentacji wiedzy. Projekt powstał we współpracy z Zakładem Alergologii Klinicznej i Środowiskowej Collegium Medium Uniwersytetu Jagiellońskiego.

2

Abductive logic programming in allergy diagnosis

100%

Walecki P. , Lasoń W. , Porębski G. , Obtułowicz K.

|

tom Vol. 1, no. 1/2

57--60

EN

This paper presents an abductive model of diagnosis, which was designed for medical care (diagnosis and treatment) of certain types of allergy. The reasoning is defined to have three forms: deduction, induction and abduction. The American philosopher Charles S. Peirce was the first to notice abduction. It was characterized as the probative adoption of a hypothesis that explains observed facts (results) in accordance with known laws. Abduction, as cognitive operation, creates the framework, which makes it possible to attribute a singular symptom to a disease. The interpretation of symptoms is always abductive. H.R. Fisher said that every medical diagnostic statement functions as an abductive inference. The abductive schema will become a (nomologically-deductive) principle, if the first premise (the result) contains an unexplained surprising fact (perception, observation) - a symptom in medical diagnosis, which is then explained casually as the effect of a cause. The abductive mode of interference involves two steps. In the first step a fact (a "result" in Peirce's terminology) to be explained or understood is presented, as the derived conclusion in classical schema. The second step introduces an available or newly constructed hypothesis (rule/law) by means of which the case is abducted. Knowledge becomes intelligible by way of its abductive incorporation into a coding system (i.e. medical classification) the logic, which the frame forms by means of new facts.

PL

W pracy zaprezentowano model diagnozy lekarskiej bazujący na wnioskowaniu abdukcyjnym. Model ten został zaprojektowany w celu wspomagania diagnozy i terapii w pewnych przypadkach alergii. Rozumowanie jest definiowane przez trzy podstawowe typy wnioskowania: dedukcję, indukcje i abdukcję. Pierwszym, który wyróżnił i opisał wnioskowanie abdukcyjne był amerykański filozof Charles S. Peirce. Scharakteryzował je jako metodę dochodzenia do hipotezy, która najlepiej wyjaśnia ob serwowane fakty w zgodzie ze znanymi prawami. Abdukcja, jako wnioskowanie logiczne tworzy ramy odniesienia dzięki którym możliwe staje się przypisanie pojedynczego objawu do konkretnej jednostki chorobowej. H.R. Fisher stwierdził, że każda opinia diagnostyczna w medycynie bazuje na wnioskowaniu abdukcyjnym. Jeśli początkowa przesłanka zawiera niewyjaśniony zaskakujący fakt - objaw w medycznej diagnozie, który spontanicznie tłumaczy się jako efekt określonej przyczyny, to wtedy wykorzystujemy schemat wnioskowania abdukcyjnego. Abdukcyjny sposób wnioskowania składa się z dwóch etapów. W pierwszym etapie fakt („result" w terminologii Pierce'a), aby został wytłumaczony czy zrozumiany, zostaje potraktowany, jako konkluzja w klasycznym schemacie inferencji. Drugim etapem jest wprowadzenie dostępnych lub na nowo skonstruowanych hipotez (zasad/praw), za pomocą których dany przypadek jest abdukowany. Objawy wyjaśniane są poprzez ich abdukcyjne włączenie w kodujący system (np. klasyfikacja medyczna) logiki, której postać formuje się dzięki nowym faktom.

3

Fuzzy sets in modeling of patient’s disease states

84%

Ameljańczyk A.

|

tom No. 9

5--11

EN

The paper concerns the mathematical modeling of patient’s disease states and disease unit patterns for the needs of algorithms supporting medical decisions. Due to the specificity of medical data and assessments in the modeling of patient’s disease states as well as diseases, the fuzzy set methodology was used. The paper presents a number of new characteristics of fuzzy sets allowing to assess the quality of medical diagnosis. In addition, a definition of a multi-aspect fuzzy set is presented, which may be useful in supporting medical diagnostics based on multi-criteria similarity models. The presented results can be used in the construction of algorithms for assessing the patient's state of health and mainly in the construction of algorithms for supporting diagnostic processes.

PL

Praca dotyczy modelowania matematycznego stanów chorobowych pacjenta oraz wzorców jednostek chorobowych na potrzeby algorytmów wspomagania decyzji medycznych. Z uwagi na specyfikę danych i ocen medycznych w modelowaniu stanów chorobowych pacjenta, a także chorób zastosowano metodologię zbiorów rozmytych. W pracy przedstawiono wiele nowych charakterystyk zbiorów rozmytych pozwalających ocenić jakość uzyskanej diagnozy. Dodatkowo zaprezentowano definicję wieloaspektowego zbioru rozmytego, która może być przydatna we wspomaganiu diagnostyki medycznej, opartej na wielokryterialnych modelach podobieństwa. Uzyskane wyniki mogą być wykorzystane w budowie algorytmów oceniania stanu zdrowia pacjenta, a głównie w budowie algorytmów wspomagania procesów diagnostycznych.

4

Human Factors in Matching Images to Standards: Assimilation and Time Order Error

84%

Elfering A.

International Journal of Occupational Safety and Ergonomics

|

2005

|

tom Vol. 11, No. 4

399--407

EN

Objectives: This study examines recognition performance to depend on image context and time order error. Recognition of standard images is a basic process in medical image analysis. Methods: After the presentation of a standard square, 20 subjects identified the standard within a variety of 7 squares. The choice was between the standard and either 3 smaller and 3 larger squares, 5 smaller and 1 larger square, or 5 larger and 1 smaller square (context conditions). Results: Multilevel regression analysis showed large individual differences in judgments (P < .001). Context induced assimilation of judgments to the medium-sized square within response options (P < .001). Negative time order error in rapid judgments caused an underestimation of the standard (P < .001). Conclusions: Assimilation of judgments and time order error might be a threat to the reliability of medical image analysis. Some procedural recommendations are derived to reduce bias and increase patient safety in radiology.

5

Relacja lekarza z małoletnim, który doświadczył wykorzystania seksualnego. Uwarunkowania przebiegu kontaktu i jego znaczenie dla procesu diagnozy

84%

Izdebska A. , Zielona-Jenek M.

|

nr 4

38 – 64

PL

Artykuł jest poświęcony zagadnieniu specyfiki kontaktu diagnostycznego lekarza z małoletnimi pacjentami i pacjentkami z doświadczeniem wykorzystania seksualnego. Omówiono cechy psychologicznego funkcjonowania małoletnich doświadczonych seksualnym wykorzystaniem, a także możliwe cechy i reakcje lekarza uruchomione w odpowiedzi na doświadczenia dziecka oraz przejawiane w związku z nimi zachowania. W odniesieniu do zarówno lekarza, jak i małoletniego pacjenta i jego opiekunów wyróżniono dwie grupy czynników determinujących przebieg kontaktu diagnostycznego – niezwiązane z doświadczeniem przez dziecko wykorzystania seksualnego oraz powiązane z takim doświadczeniem. Przeprowadzone analizy stały się podstawą sformułowania zaleceń praktycznych dla lekarzy. Omówiono je w odniesieniu do modeli relacji lekarz–pacjent zgodnie z klasyfikacją Szasza i Hollendera: modelu aktywność–bierność, kierownictwo–współpraca oraz obustronnego uczestnictwa. W konkluzjach wskazano także potrzebę rozwoju badań empirycznych odnoszących się do analizowanego zagadnienia, także w warunkach polskich.

EN

The article is devoted to the issue of the specifics of a diagnostic contact between a doctor and minor patients with experience of sexual abuse. Features of psychological functioning of minors with sexual abuse experience were discussed, as well as possible features and reactions of a physician activated in response to the child’s experiences and behaviors associated with them. In relation to both the doctor and the minor patient and their carers, two groups of factors determining the course of diagnostic contact were distinguished - unrelated to the child’s experience of sexual abuse and related to such experience. The analyzes became the basis for formulating practical recommendations for doctors. They were discussed in relation to models of doctor- -patient relations according to the classification of Szasz and Hollender: the activity-passivity model, guidance-cooperation and mutual participation. The conclusions also indicate the need to develop empirical research related to the analyzed issue, also in Polish conditions.

6

Image processing application for enhancement of medical diagnostic features

84%

Jaworek J. , Kańtoch E.

|

tom Vol. 4, no. 7

51--55

EN

Automatic analysis of medical imaging is the permanently developed discipline requiring the interdisciplinary collaboration linking medicine and computer science. The technique oriented on the increasing the resolution of the medical images is presented.

7

Male portrait head

84%

Gorzelany D. , Walocha J. , Wojas-Pelc A. , Lejman W. , Gryglewski R. , Pyrczak W. , Roterman I.

|

tom Vol. 5, no. 9

137--141

EN

The roman sculpture of the portrait character dated 50-30 BC. is the object of the contemporary medical diagnostics. The face of the quite old man represents some symptoms which may be due to different disease. The specialists representing surgery, dermatology and anatomy suggest some medical recognition of possible diseases on the basis of the visual characteristics of the face solely.

PL

Rzymska klasyczna rzeźba o charakterze portretu datowana na okres 50-30 p.n.e. jest obiektem współczesnej diagnozy medycznej. Twarz starszego mężczyzny nosi symptomy pewnych procesów chorobowych. Specjaliści reprezentujący chirurgię, dermatologię i anatomię stawiają swoje hipotezy o charakterze diagnozy bazując jedynie na wizualnym oglądzie zmian chorobowych w obrębie twarzy.

8

Deep learning on ultrasound images of thyroid nodules

84%

Sharifi Y. , Bakhshali M. A. , Dehghani T. , DanaiAshgzari M. , Sargolzaei M. , Eslami S.

|

tom Vol. 41, no. 2

636--655

EN

Due to safety, easy accessibility, noninvasively and cost-effectiveness of ultrasound imaging, this technology becomes one of the main contributors for analyzing thyroid nodules. However, interpretation of ultrasound images is a challenging task that subjects to the radiologist’s prior medical knowledge and observational skills. There is a significant need for reliable, objective, and automated approaches for the meaningful assessment of ultrasound images. Many areas of machine learning including computer vision and image processing have been revolutionized by the recent advances in the field of deep learning. The current study systematically reviews the existing literatures and evaluates technical characteristics of the deep learning applications on the ultrasound images of thyroid nodules. In this review, all of the included studies have been published from 2017 to 2020 indicating the recent growing interest in the utilization of deep learning-based techniques for assessment of ultrasound images of thyroid nodules. Although deep learning has demonstrated potential for analyzing thyroid nodules’ ultrasound images, this review highlights several existing barriers that need to be addressed in future works such as dealing with data limitation, generating public and valid datasets, and determining standard evaluation metrics. This survey outlines several methods (e.g., data augmentation and transfer learning) recently proposed to address similar challenges in other fields. Furthermore, to improve the diagnostic accuracy of the deep learning models, utilization of complementary information with multi-modal images are suggested.

9

Analiza wybranych własności modeli pajęczynowych wzorców medycznych w procesie wspomagania diagnozowania medycznego

67%

Długosz P.

|

2012

|

tom nr 10

11-18

PL

W pracy przedstawiono możliwość zastosowania mechanizmów wnioskowania diagnostycznego wykorzystujących modele pajęczynowe zdefiniowane w wielokryterialnej przestrzeni danych medycznych pacjenta. Istotą rozpatrywanego problemu jest wyznaczenie wstępnej diagnozy medycznej w oparciu o stwierdzone symptomy chorobowe, czynniki ryzyka bądź otrzymane w wyniku dodatkowych badań parametry medyczne.

EN

This article demonstrates opportunities of using so-called cobweb modelling method in the process of early medical diagnosis. The paper shows how to create n-dimension cobweb model of patient health or disease pattern. This model is based on symptoms of disease, risk factors and medical data. The article contains a description of a method to analyze the probability of the occurrence of some diseases. As a result, cobweb modelling can be used for creating a medical decision support system.