Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Chrystologiczna koncepcja nadziei w Listach Ignacego z Antiochii

100%

Widok N.

|

2008

|

tom 52

|

nr 2

1213-1222

EN

Hac in dissertatiuncula notiones „spes” et „spero” perpensae sunt atque rationes theologicae, quae de his nominibus efficiuntur. Vox „spes” in Litteris Ignatii Antio- cheni decies adhibita est, at vox „sperare” - quater. Ut de enumeratione evenit frequentiam harum non magnam esse. Vox „spes”, quam Ignatius in singulis textibus adhibuit, ad Christum attinet significatque Eius titulus. Aliquotiens utitur Ignatius hanc vocem in locutione „spes nostra”. Solummodo semel notio „spes” est adhibita ut significatio virtutis moralis. Enimvero vocabulum „sperare” bis significationem theologicam habet, quia ad Christum petinet.

2

Eriugeny koncepcja powrotu: dzieło natury czy łaski?

100%

KIJEWSKA A.

Filozofia Chrześcijańska

|

2018

|

tom 15

31-58

EN

This paper tackles upon John Scottus Eriugena’s concept of the return while presenting it against the background of the Neoplatonic teaching about return (epistrophe). The return belongs to the conceptual triad: mone-proodos-epistrophe which used to serve Neoplatonic thinkers to describe the structure of reality and its dependence on the First Cause. In the system of Eriugena who bequeathed that very teaching from the Christian Neoplatonists (Pseudo-Dionysius, Maximus the Confessor, Gregory of Nyssa), we talk about the return on metaphysical and mystical level in addition to the general return (reditus generalis) and the return of the elects (reditus specialis). Eriugena indicates the cyclical processes in the whole nature but at the same time he stresses that the return is caused by divine grace and the very condition of its possibility is the fact of taking fl esh (incarnatio) and taking human nature (inhumanatio) by Jesus Christ.

3

Sumienie a doskonałość chrześcijańska. Wybrane elementy aspektu chrystologicznego

100%

Wróbel J.

|

nr 1(2)

77-98

PL

Sumienie a doskonałość chrześcijańska. Wybrane elementy aspektu chrystologicznego

4

Chrystologia Ewangelii Marka

100%

Langkammer H.

|

nr 1

49-63

PL

Der Artikel über die Christologie in Markusevangelium ist in zwei Haupteile gegliedert. Im ersten wurden die wichtigsten literar-kritischen Forschungen untersucht. Der Verf. geht natürlich auch auf Fragen ein, die schon in der literarischen Sicht theologisch zugespitzt wurden. Daher wird W. Wrede (1901), der als erster auf das „Messiasgeheimnis” im Mk aufmerksam machte, genauer untersucht. Der Verf. baut nun auf dem „Missverständnis” von Wrede den zweiten Teil seines Studiums und zeigt anhand der Texte, dass Markus eigentlich auf eine Glaubensaussage dringt, die der Gottesohnschaft Jesus von Nazareth gewidmet ist. Die Spuren dieser Sohn-Gottes-Christologie im Mk verfolgt der Verf. hauptsächlich im zweiten Hauptteil seines Artikels.

5

Chrystologiczna koncentracja w nauce św. Ambrożego z Mediolanu

75%

Młotek A.

|

tom 6

249-267

EN

Wenn man die Schriften des hl. Ambrosius in chronologischer Ordnung untersucht, kann man bemerken, dass er originelle Lehre uber das geistige Leben des Menschen geschaffen hat.

6

Typologie chrystologiczne, czyli Orygenesa próba odpowiedzi na pytanie, Kim jest Jezus? : na podstawie komentarzy i homilii do ewangelii synoptycznych

63%

Zborowski M.

|

nr 22

367-386

EN

What can be said about Jesus while gazing at the Old Testament? The answer is provided by Origen who rereads the figures of the Old Covenant, and in an extremely precise and totally original way discovers in them the promised Messiah. Typological exegesis becomes for this Alexandrian the source of knowledge of Jesus Christ, his humanity, work, themes, missions, as well as ways to recognize him in his everyday life and establish a closer relationship with him.

7

John Hicks (1922-2012) christologische Reflexion als Relativierung der Einzigkeit der Heilsvermittlung Jesu Christi

63%

Bokwa I.

|

nr 2

15-29

PL

Pluralistyczna teologia religii stanowi rzeczywiste zagrożenie dla chrześcijaństwa. W imię demokratycznego równouprawnienia wszystkich religii relatywizuje ona jedyność i nieprzewyższalność zbawczego pośrednictwa Jezusa Chrystusa. Niebezpieczeństwo to rozpoznała Kongregacja Nauki Wiary i w 2000 roku opublikowała deklarację Dominus Iesus. Dokument ten nawiązuje między innymi do twórczości Johna Hicka (1922-2012). Ten angielski filozof religii należy do najbardziej znanych i prominentnych przedstawicieli pluralistycznej teologii religii. Teoria ta traktuje wszystkie religie jako równouprawnione drogi zbawienia. Absolutne roszczenie chrześcijaństwa jest mocno krytykowane. Wkład Johna Hicka do tej krytyki polega na relatywizacji zbawczego znaczenia Jezusa Chrystusa. Hick kwestionuje dogmatyczno-ontologiczny język pierwszych chrystologicznych soborów w Nicei (325) i Chalcedonie (451), zarzucając temu językowi porzucenie metaforyki języka biblijnego. Dla Hicka Jezus Chrystus nie jest prawdziwym Synem Bożym, lecz jednym z wielu wcieleń Boga. Artykuł analizuje pisma Johna Hicka i kończy się krytycznym wnioskiem.

EN

Pluralistic theology of religion is a real threat to Christianity. It relativizes the unicity of saving mediation of Jesus Christ in the name of democratic equalityof all religions. The Congregation for the Doctrine of the Faith recognized this threat and published „Dominus Iesus” declaration in 2000. This document refers, inter alia, to the creativity of John Hick (1922-2012). The English philosopher of religion is one of the best known and the most prominent representatives of the pluralistic theology of religion. This theory treats all religions as equal ways of salvation. The absolute claim of Christianity is severely criticized. John Hick’s contribution to this criticism is about relativization of Jesus Christ’s salutary meaning. Hick questions the dogmatic and ontological language of the first christological council in Nice (325) and Chalcedon (451). He accuses this language of abandoning the imagery of the biblical language. According to Hick Jesus Christ is not a genuine Son of God- He is one of God’s embodiments. The article analyzes John Hick’s pieces of writing and ends with a critical conclusion.

8

Problem tak zwanego obrazu Boga w świetle tezy Paula Tillicha o objawieniu finalnym

63%

Walczak M.

|

nr 2

197-207

EN

The problem of the so-called “view of God” is more and more popular in pastoral practice, as well as in evangelization. The term “view of God” refers to images and conceptions, which occurs in the heart of every believer. This topic is so vital that it is definitely worth theological reflection. For the Christian theology, there is only one criterion of all views of God, which is Revelation of God. Revelation in Christ, called by Tillich the final revelation, is an ultimate key to judge all conceptions about God. According to Tillich, this revelation can also judge and purge all religious experiences. It is true that every human being has his own relationship with God, but it is also true that the only one real view of God is that revealed by God himself in his Son. This view is a view of Love dying for the salvation of people.

PL

W praktyce duszpasterskiej i ewangelizacyjnej Kościoła często pojawia się kwestia tak zwanego obrazu Boga. Chodzi o przekonania i wyobrażenia o Bogu, jakie nosi w swoim sercu człowiek wierzący. Kwestia obrazu Boga jest na tyle kluczowa, że warto przyjrzeć się jej z perspektywy teologicznej. Dla teologii chrześcijańskiej nie ma innego kryterium oceny wszelkich wyobrażeń na temat Boga, jak tylko samo Boże objawienie. Ostatecznym kluczem odczytywania prawdziwości obrazów Boga jest objawienie w Chrystusie, nazywane przez Paula Tillicha objawieniem finalnym. Według Tillicha objawienie to ma moc osądzania i oczyszczania wszelkich doświadczeń religijnych. O ile każdy człowiek ma swoją własną, niepowtarzalną relację z Bogiem, o tyle nie może być innego obrazu Boga niż ten objawiony w Synu – obraz miłości umierającej dla ludzi.

9

Nowożytne ikony bizantyjskie i ruskie z symbolicznymi wizerunkami Jezusa Chrystusa. Kanon ikonograficzny i wyjaśnienie teologiczne

63%

Cyrek O.

|

nr 1

EN

The article explains the iconographic scheme of symbolic representations of Christ, which were present in the Russian and Byzantine art. In comparison to the first characters used on the early these icons have theological content. They represent the whole process of salvation for mankind, and many of them associated with the liturgy. For example, images of Christ as a “Watchful eye” or as the Lamb of God refer to the rites performed during the initial part of the Liturgy. Also important are the images of Christ in the performances of the whole Trinity. The type of the Old Testament Trinity He is shown as one of the three angels, and New Testament Trinity in the form of a man in robes of blue and red. Distinct type of representation is the Son of God in the form of an angel. There is here such topics as: Christ the Holy Silence, Christ Crucified Seraph and Sophia-Wisdom of God.

10

Status quaestionis – La cristologia delle lettere di San Girolamo

63%

Łukaszczyk M.

Studia Elbląskie

|

2023

|

tom 24

485-493

11

“Uisibilis in homine et contrectabilis Deus” (De Trinitate IV 42). Un análisis de la presencia de Cristo en el Antiguo Testamento en las obras de Hilario de Poitiers a la luz de la polémica antiarriana del s. IV

63%

Alba López A.

|

tom 81

7-30

EN

The analysis of Old Testament theophanies was particularly important to Hilary of Poitiers, both in what regards the doctrinal development of his soteriological and Christological thought and in what concerns his struggle against those who denied the equality of the Father and the Son. Throughout this paper I will analyse the Gallic bishop’s cross-sectional analysis of the main theophanies witnessed by the prophets and patriarchs in the light of their future orientation in his works, mainly in De Trinitate and the Tractatus super psalmos. Hilary believed that the reason behind divine manifestations was none other than the annunciation of the new economy which was inaugurated with the Incarnation and to arouse the faith and hope required to await this moment and to be able to identify the Son in the carnal habitus he assumed in his coming within mankind. In order to differentiate theophanies from the incarnation, Hilary of Poitiers establishes a fundamental difference between the species creatae assumed by the Word in the theophanies and the assumption of the flesh in the Incarnation which is essential to understand the mysteries the purpose of the Son's mission, namely, the salvation of humankind.

ES

Hilario de Poitiers concede una especial importancia al análisis de las teofanías del Antiguo Testamento, tanto en lo referente al desarrollo doctrinal de su pensamiento soteriológico y cristológico como en lo relativo a su enfrentamiento con aquellos que niegan la igualdad entre el Padre y el Hijo. A lo largo del presente artículo analizaremos el tratamiento transversal que hace el obispo galo en su obra (especialmente en De Trinitate y el Tractatus super psalmos) de las principales teofanías contempladas por profetas y patriarcas a la luz de su orientación futura. Hilario entiende que el motivo de las manifestaciones divinas no es otro que anunciar la nueva economía que se inaugura a raíz de la encarnación y suscitar en el hombre la fe y la esperanza necesarias para esperar ese momento y ser capaz de identificar al Hijo en el habitus carnal que asume en su venida. Para diferenciar las teofanías de la encarnación, Hilario de Poitiers establece una diferencia fundamental entre las species creatae asumidas por el Verbo en las teofanías y la asunción de la carne en la encarnación, aspecto fundamental para entender los misterios de la salvación del hombre que constituye el objetivo de la misión del Hijo.

12

Charakterystyka chrystologii św. Augustyna

63%

Pieszczoch S.

|

tom 14

185-195

IT

La cristologia degli scrittori latini del IV/V s. era dominata dalle correnti antiapollinaristiche. Agostino, attraverso Alipio, all'inizio era sotto l'influsso delle teorie di Apollinare.

13

Problem wiedzy Jezusa w wybranych monografiach posoborowych. Przyczynek do dziejów problematyki

63%

Strzelczyk G.

|

tom 63

|

nr 2: Teologia dogmatyczna

247-262

EN

The article makes a contribution to the history of the discussion on the knowledge of Jesus, which continues within the framework of systematic Christology. The analysis concerns the following single-authored monographs on these issues written in the 20th century, after the Second Vatican Council: H. Riedlinger: Geschichtlichkeit und Vollendung des Wissens Christi (1966), J. Galot: La conscience de Jésus (1971), W.G. Most: The Consciousness of Christ (1980), P. Kaiser: Das Wissen Jesu Christi in der lateinischen (westlichen) Theologie (1981), R. Maloney: The Knowledge of Christ (1999), J.G. Díaz Macabenta: „Mystical Experience Theory” in Jesus human knowledge and consciousness. An Evaluation (1993/2003).

PL

Artykuł stanowi przyczynek do dziejów dyskusji nad kwestią wiedzy Jezusa, jaka toczy się w ramach chrystologii systematycznej. Analizie poddane zostały jednoautorskie monografie książkowe poświęcone tej problematyce w XX wieku, po Soborze Watykańskim II: H. Riedlinger: Geschichtlichkeit und Vollendung des Wissens Christi (1966), J. Galot: La conscience de Jésus (1971), W.G. Most: The Consciousness of Christ (1980), P. Kaiser: Das Wissen Jesu Christi in der lateinischen (westlichen) Theologie (1981), R. Maloney: The Knowledge of Christ (1999), J.G. Díaz Macabenta: ”Mystical Experience Theory” in Jesus human knowledge and consciousness. An Evaluation (1993/2003).

14

Główne tematy teologiczne Drugiego Listu św. Piotra

51%

Mickiewicz F.

|

tom 88

|

nr 1

23-42

EN

The author of the Second Letter of St Peter wrote at a time when therewere false prophets and teachers among Christians, whose erroneous learningseemed very attractive to many, and therefore became a serious threatto the young Church. Because of their strong influence and the danger thatmany who were unstable in faith and morals would follow their example,Peter sharply denounced their teaching and scandalous conduct. Above all,however, he wrote his letter to remind Christians of the apostolic teachings they once gave them. This article presents the main theological topics thatare the content of the teaching of the author of the Second Letter of StPeter: the divine authority of Jesus Christ (Christology), the salvific willof God and Jesus Christ (soteriology), the promise of the Lord’s secondcoming (eschatology), the authority of the Holy Scriptures and its properinterpretation, and moral life based on the Gospel.

15

Specyfika chrystologicznej terminologii św. Cyryla Aleksandryjskiego w kontekście kontrowersji nestoriańskiej V wieku

51%

Charyło A.

|

tom 02

263-286

PL

W artykule przedstawiona jest specyfika chrystologicznej terminologii św. Cyryla Aleksandryjskiego, stosowanej w jego nauce o zjednoczeniu dwóch natur w jednej osobie Bogoczłowieka Jezusa Chrystusa. Zostało podkreślone, że arcybiskup Aleksandrii, w celu wyjaśnienia tajemnicy Wcielenia, posługiwał się specyficznym językiem teologicznym. Autor ukazuje główne chrystologiczne pojęcia i porównuje sposoby ich wykorzystania przez św. Cyryla. Na podstawie analizy dzieł arcybiskupa Aleksandrii dowodzi, że św. Cyryl nie rozróżniał terminów φύσις, ὑπόστασις, πρόσωπον i stosował je tak, jakby były one ewidentnymi synonimami. Właśnie w tym zawierała się ogromna trudność interpretacji języka teologicznego arcybiskupa Aleksandrii. Według opinii autora, św. Cyryl próbując wyrazić prawdę o jedności natury boskiej oraz natury ludzkiej w jednej osobie Bogoczłowieka, nie mógł znaleźć jednoczącego wyrażenia zrozumiałego dla wszystkich. Jednakże św. Cyryl starał się sformułować chrześcijański dogmat o zjednoczeniu dwóch natur w jednej osobie Jezusa Chrystusa. Autor tego artykułu stwierdza, że nawet jeśli arcybiskup Aleksandrii w swoich chrystologicznych wypowiedziach nie rozróżniał niektórych terminów i wykorzystywał je jako synonimy, to może być to wytłumaczone przez jeszcze nie ukształtowany i niedokładnie sprecyzowany teologiczno-filozoficzny system terminów w V wieku. Św. Cyryl wyraził głęboką teologiczną koncepcję pomimo wciąż nie jednoznacznie sformułowanych pojęć.

EN

In this article are reviewed some peculiarities of St. Cyril of Alexandria’s Christological Terminology, that was used in his statement of the Christological dogma about union of the two natures in the single Person of Jesus Christ. It has been highlighted that the Archbishop of Alexandria had made use of the particular and original theological language to explain the mystery of Christ’s Incarnation. The author reveals the main Christological notion and the ways of usage of these terms by St. Cyril. The Analysis of the writings of the Archbishop of Alexandria proves that St. Cyril did not distinguish the terms φύσις, ὑπόστασις, πρόσωπον and he used them, as if they were obvious synonyms. Therefore it is extremely difficult to interpret the theological language the Archbishop of Alexandria. In the author’s opinion is that St. Cyril sought to ascertain the truth of the unity of the divine and human natures of Christ in one individual existence and could not find a unifying expression understandable by everyone. However, St. Cyril of Alexandria made an effort to formulate the Christian dogma of the union of the two natures in the single Person of Jesus Christ. The author of this article concludes that even if the Archbishop of Alexandria in his Christological word usage mixed and did not distinguish some terms and was using them as synonyms, it can be explained by not steady-state theological and philosophical terminology in the 5th century. St. Cyril expressed deep theological idea in spite of still ambiguous term formulations.

16

Walka Hieronima z herezjami chrystologicznymi w świetle nauczania o Chrystusie zawartym w jego Listach

51%

Łukaszczyk M.

|

2024

|

tom 90

145-164

EN

This article describes the Christological heresies found in the Epistles of St Jerome. These are Arianism, Apolinarianism, the heresies preached by the Ebionites and Nazarenes, the heresies professing Docetism and Pelagianism. In the heresies described, the Author of the Vulgate demonstrates not only doctrinal errors, but also defends the orthodoxy of the Christian faith in his writings. The article furthermore points out the important issues in Christology highlighted by the Monk of Bethlehem. It is mainly concerned with the confusion of concepts in Greek and Latin concerning the terms οὐσία and ὑπόστασις, the attempt to restore their proper meaning, the formation of the correct meaning and understanding of the term persona, the pointing out of the dangers of Pelagianism and the linking of it to earlier heresies in order to draw attention to its pernicious effects.

PL

Artykuł opisuje herezje chrystologiczne występujące w Listach św. Hieronima. Są to arianizm, apolinaryzm, herezje, które głoszą ebionici i nazaretanie, herezje wyznające doketyzm oraz pelagianizm. Autor Wulgaty w opisywanych herezjach wykazuje nie tylko na błędy doktrynalne, ale również broni w swoich pismach ortodoksji wiary chrześcijańskiej. Artykuł wskazuje ponadto na istotne zagadnienia w chrystologii, na które zwrócił uwagę Mnich z Betlejem. Chodzi głównie o pomieszanie pojęć w grece i łacinie dotyczących terminów οὐσία i ὐπόστασις (spiritus asper), próba przywrócenia im właściwego znaczenia, formowanie właściwego znaczenia i rozumienia pojęcia persona, wskazywanie na niebezpieczeństwa pelagianizmu oraz powiązanie go z wcześniejszymi herezjami w celu zwrócenia uwagi na jego zgubne działanie.

17

Szkic chrystologii Klemensa Aleksandryjskiego w świetle onomastyki pierwszej ksiegi "Pedagoga"

51%

Drączkowski F.

|

tom 6

101-125

EN

Im ersten Buch des “Padagogen” treffen wir 87 verschiedene Substantiv- und 53 Adjektivbezeichnungen, die auf die Person von Jesus Christus bezogen sind.

18

Trinitology towards Challenges of Pluralistic Theology of Religion Systematical, Moral and Theological Reflection

51%

Bokwa I.

|

nr 2(16)

167-181

PL

Pluralistyczna teologia religii jest dziś słusznie postrzegana jako jedno z największych zagrożeń chrześcijaństwa. W sposób szczególny dotyczy to chrystologii. O wiele rzadziej dostrzega się zagrożenie, jakim dla chrześcijańskiej wiary w Trójcę Świętą jest pluralistyczna teologia religii. Wielu uczonych uznaje pluralistyczną teologię religii za dalszy etap nowożytnej walki przeciwko chrześcijaństwu i Kościołowi. Niemałą rolę odgrywa tu narastające rozprzestrzenianie się w Europie religii dalekowschodnich. Pluralistyczna teologia religii nawiązuje do podstawowych idei buddyzmu, próbując stworzyć uniwersalną religię światową. Pluralistyczna teologia religii traktuje z sympatią wszystkie religie świata – za wyjątkiem chrześcijaństwa. To pod jego adresem są kierowane apele o tolerancję i dostosowanie się do innych religii kosztem rezygnacji z własnej tożsamości. Pluralistyczna teologia religii relatywizuje Osobę Jezusa Chrystusa, podważając jedyność wcielenia Boga. Jezus z Nazaretu był jedynie wybitnym człowiekiem, stojącym blisko Rzeczywistości samej w sobie (Bóg). Skoro Jezus Chrystus nie był ontycznym Synem Bożym, to zostaje tym samym podważona nauka o Trójcy Świętej. Przedstawiciele pluralistycznej teologii religii odrzucają ideę osobowego Boga, uderzając tym samym we wszystkie religie monoteistyczne. Bóg to, ich zdaniem, nieosiągalna dla ludzkiego umysłu rzeczywistość, której nie jest w stanie przybliżyć żadne objawienie. Poszczególne religie są jedynie etapami poszukiwania ostatecznej Rzeczywistości samej w sobie. Ojciec, Syn i Duch to nic więcej, jak tylko projekcja ludzkich tęsknot i religijnych poszukiwań. Wobec takich twierdzeń teologia chrześcijańska nie może milczeć. Należy przypomnieć rozwój wiary w Trójjedynego Boga w życiu Kościoła. Jest to teoretycznonaukowa dymensja problemu. Ma on także znaczenie praktyczno-egzystencjalne. O ile jeszcze Immanuel Kant twierdził, że dogmat o Trójcy Świętej nie ma żadnego praktycznego znaczenia, o tyle współczesna refleksja teologiczna ukazuje zupełnie inne oblicze tego problemu. Teologia komunionalna pojmuje misterium Trójcy Świętej jako wydarzenie nieustannej komunikacji, w której Ojciec całkowicie wydaje siebie Synowi, a razem tchną Ducha Świętego. U początku wszelkiej rzeczywistości stoi więc tajemnica pojednanej w jedności wielości. Misterium Trójcy Świętej ma znaczenie tak do wewnątrz (życie Kościoła), jak i na zewnątrz (życie świeckiej wspólnoty polityczno-gospodarczej). Zwłaszcza to drugie znaczenie ma szczególną wymowę w dzisiejszych czasach. Jest to teologiczno-moralna płaszczyzna refleksji, pokazująca, że nie należy obawiać się wielości i różności, a traktować je jako szansę. W dobie narastających nowych konfliktów i podziałów oraz odnawiania się dawnych uraz okazuje się, że apele przedstawicieli pluralistycznej teologii religii są fałszywe i mają na celu podważenie zasad chrześcijaństwa, natomiast teologia chrześcijańska ma do zaoferowania współczesnym społeczeństwom interesujące propozycje, możliwe do przyjęcia nie tylko przez ludzi wierzących.

EN

Nowadays pluralistic theology of religion is rightly regarded as one of the greatest threats to Christianity. It specifically concerns Christology. A threat to the Christian belief in the Trinity, which is created by pluralistic theology of religion, is seen more rarely. Many scholars consider pluralistic theology of religion as a further step of the modern fight against Christianity and the Church. The increasing spread of religions of the Far East plays a significant role. Pluralistic theology of religion refers to the basic ideas of Buddhism, trying to create a universal religion of the world. Pluralist theology of religion treats every religion of the world with affection- with the exception of Christianity. It is Christianity that is supposed to be tolerant and to adapt to other religions by means of losing its own identity. Pluralistic theology of religion relativizes the Person of Jesus Christ, undermining the uniqueness of the incarnation of God. Jesus of Nazareth was only a prominent man standing near Reality itself (God). Since Jesus Christ was not an ontological Son of God, the doctrine of the Trinity is being undermined. Representatives of pluralistic theology of religion reject the idea of a personal God, at the same time hitting in all monotheistic religions. From their point of view, God is for the human mind unattainable reality which no revelation is able to bring. Various religions are only stages of searching for the final Reality itself. Father, Son and Spirit are nothing more than a projection of human yearnings and religious pursuits. Faced with such claims, Christian theology cannot remain silent. One should be reminded of development of faith in the Triune God in the life of the Church. This is a theoretical- scientific dimension of the problem. It also has its practical and existential meaning. Although Immanuel Kant claimed that the doctrine of the Trinity has no practical importance, contemporary theological reflection presents a new aspect of this problem. Communio- theology comprehends the mystery of the Trinity as an event of constant communication in which Father gives Himself to the Son and so they create the Holy Spirit. The mystery of diversity reconciled in the unity stands at the beginning of every reality. The mystery of the Holy Trinity has its significance not only inside (life of the Church) but also outside (life of the secular, political and economic community). Nowadays the latter has a special meaning in particular. It is a theological and moral surface of the reflection, showing that one should not be afraid of multiplicity and diversity but treat them as an opportunity. In the era of new conflicts and divisions that are increasing and the renewal of the old traumas, it turns out that appeals of the representatives of pluralist theology of religion are fake and are supposed to challenge the principles of Christianity, whereas Christian theology offers modern societies interesting proposals acceptable not only for those who believe.

19

Dostojewski w polskiej powojennej refleksji humanistycznej

51%

Sucharski T.

|

tom 24: Nie tylko wiersz, nie tolko roman. Literatura polska i rosyjska w kontekście gatunków literackich

56-83

RU

Статья представляет собой попытку подытожить опыт и достижения послевоенной польской рефлексии над творчеством Федора Достоевского. Русский гений был, наверное, единственным художником, который равно вдохновлял как польских ученых, так и польских писателей. В статье доказывается, что интерес вызывали как жизнь автора Братьев Карамазовых, так и его творчество, часто, впрочем, тоже в контексте биографии. Польское достоеведение развивалось в двух течениях: эмигрантском, свободном от давления цензуры, и внутри страны, до 1989 г. имевшем существенные цензурные ограничения. Несмотря на это, в 19561989 гг. было написано много работ, внесших существенный вклад не только в польскую, но и в мировую русистику. На начало 90х годов пришелся бум польского достоеведения, идеология перестала ограничивать исследователей, было создано множество методологически удивительно разнообразных трудов. В статье рассматривается подавляющее большинство польских книг, посвященных творчеству, философии и историософии автора Бесов, упомянуты также важнейшие статьи. Показана динамика рефлексии над Достоевским, ее проблемное разнообразие (исследования по поэтике романа, берущие начало в концепции Бахтина, вопросы антропологии, религии, историософии, этики, эстетического и мировоззренческого влияния Достоевского на польскую и мировую литературу) и методологические направления: от биографического подхода, марксизма, структурализма, семиотики, герменевтики до истории идей. Часто работы носили междисциплинарный характер. Настоящий обзор позволил прийти к выводу, что значение польских исследований Достоевского состоит в соединении специфически «польского» взгляда с универсальной перспективой.

EN

The present outline is an attempt at compiling the experiences and attainments of the Polish post-war reflection on the work of Fyodor Dostoevsky. The Russian genius was probably the only author who inspired both Polish researchers and writers alike. In the article, the author argues that interest was sparked both by the life of The Brothers Karamazov ’s author, and by his work, which, moreover, was often read in a biographical context. The Polish dostoevskology was developing in two strands: the émigré one, free from the pressures of censorship, and the domestic one which was subject to significant censorial restrictions up until 1989. Despite the hindrances in the years 1956 to 1989, there emerged many works which made an important contribution not only to Russian studies in Poland, but also to the global contemplation on Dostoevsky’s work. Since the beginning of the 1990s, a remarkable development of Polish dostoevskology has been taking place; ideology ceased to restrict researchers, and many studies of surprisingly differing methodologies have been conducted. The article discusses the vast majority of Polish books devoted to the work, philosophy and philosophy of history of the author of Demons (the most important articles are also mentioned). What is more, the dynamics of dostoevskology are presented, together with its diversity of topics (studies on novel poetics originating from Bakhtin’s concepts, issues of anthropology, religion, philosophy of history, ethics, the aesthetic and ideological influence of Dostoevsky on Polish and world literature). Also explored is its methodological diversity: from biographism, to Marxism, structuralism, semiotics, hermeneutics and the history of ideas. The works were very often interdisciplinary in nature. This review allowed the author to conclude that the significance of Polish research on the work of the Russian writer is defined as a symbiotic coupling of a particular ‘Polish outlook’ and a universal perspective.

20

Иисус брат сатаны? Христология Церкви Иисуса Христа Святых последних дней (мормонов)

51%

Аношко С. A.

|

nr 1

56-72

PL

Proponowany tekst jest próbą syntetycznej analizy chrystologii Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, nazywanych mormonami. Najpierw autor analizuje oryginalną koncepcję chrystologiczną mormonów, a następnie porównuje ją z teologią chrześcijańską. Okazuje się, że (uważane za natchnione) oficjalne nauczanie mormonów dotyczące natury, pochodzenia, misji, zmartwychwstania Chrystusa oraz paruzji jest niekompatybilne z chrystologią tradycyjnych wyznań chrześcijańskich. Proponowany tekst może być przyczynkiem do dalszych badań nad rolą osoby Jezusa Chrystusa nie tyle w oficjalnej wykładni tej nowej, parachrześcijańskiej religii, ile w codziennym życiu adeptów nowego Kościoła, zwłaszcza w obszarze modlitwy, liturgii i relacji wewnątrzgrupowych.

EN

The author analyses the original christological concept propounded by members of the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints (Mormons), and compares it with the Christian theology. It turns out that the official Mormon teaching on Christ’s nature, origins, mission, resurrection and Parousia (thought of as inspired) is incompatible with the christology of the traditional Christian denominations. Despite J. Smith’s and his successors’ radical departure from the pronouncements of Christian denominations, the proposed text may encourage further research into the person of Jesus Christ and his role in – perhaps, not so much the official teaching of this new, para-christian religion – but in the everyday life of Mormons, especially in their prayers, liturgy and communal relationships.