Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Some Notes on the Phenomenon of Solitude

100%

Perrin C.

|

tom 1/45

11-22

EN

In philosophy, the problem of solitude has traditionally been either ignored or treated trivially. And when philosophy tackles solitude, it often relies on two unconvincing presuppositions. The first is that to be alone one has to put oneself first; the second is that solitude can be both good and bad. What ensues from this two-pronged approach to solitude? Solitary solitude is both sought-after and happy, and lonely solitude both sustained and sad. But once the distinction has been set up, solitude is still not sufficiently described, because neither form of solitude is really solitude. The first one is sheer aloneness, and the second refers to loneliness, far removed from the phenomenon of soloist solitude.

PL

W filozofii problem samotności był zwykle ignorowany lub traktowany trywialnie. Gdy próbuje się jej stawić czoła, często bazuje się na dwóch nieprzekonujących presupozycjach. Pierwsza zakłada, iż aby być samemu, trzeba postawić siebie na pierwszym miejscu; druga – że samotność może być dobra i zła. Co wynika z tego dwustronnego podejścia do samotności? Samotnicza samotność, poszukiwana i szczęśliwa, oraz osamotniona samotność, długotrwała i smutna. Jednak gdy przedstawiamy owo rozróżnienie, samotność wciąż nie jest wystarczająco opisana, ponieważ obie te formy nie są tak naprawdę samotnością. Pierwsza jest najzwyklejszym „byciem samemu”, a druga osamotnieniem, dalekim od fenomenu samotności – „solisty”.

2

Pochwała samouctwa w kontekście rozważań nad osobnością i samotnością – na tle koncepcji samokształceniowej władysława m. Kozłowskiego

67%

Wrońska K.

|

2021

|

tom 11

|

nr 1

211-226

EN

The author considers the present sense and meaning of self-instruction – in connection to the issue of being alone and solitary – against the context of one of historical concepts of self-education in Poland. Aloneness as a mode of human existence, of a thinking being, is a philosophical starting point of our analysis. It is assumed that education has an important role to play in learning to think, which, however, requires being alone (at home with oneself). Therefore, the author proposes to recall one of the concepts of self-instruction developed in Poland during the partitions and interwar period, as an example of experiencing oneself and learning to think in solitude; not outside of education but within it. The hermeneutic analysis and interpretation of the problem allows to demonstrate the validity of self-instruction as a necessary humanizing complement to school education in Poland, balancing between the extremes of encyclopaedism and instrumentalism. Finally, it allows gathering several arguments for education beyond professionalization and education that promotes the human condition as vita activa.

PL

Autorka rozważa dzisiejszy sens i znaczenie samouctwa w powiązaniu z osobnością i samotnością – na tle jednej z historycznych koncepcji samokształceniowych w Polsce. Osobność jako sposób istnienia człowieka, istoty myślącej, jest filozoficznym punktem wyjścia dla analizy. Zakłada się, że edukacja ma do spełnienia ważną rolę w uczeniu myślenia, które jednak wymaga bycia osobno, ze sobą samym (u siebie). W związku z czym autorka proponuje przywołać jedną z koncepcji samouctwa, rozwijaną w czasach zaborów i w okresie międzywojnia w Polsce, jako przykład doświadczania siebie i uczenia się (szkoły) myślenia w samotności, nie poza edukacją ale w jej ramach. Analiza i interpretacja hermeneutyczna zagadnienia pozwala wykazać aktualność samouctwa jako potrzebnego humanizującego dopełnienia współczesnej szkoły w Polsce, balansującej między skrajnościami encyklopedyzmu i instrumentalizmu. A tym samym pozwala zebrać wiązkę argumentów na rzecz wykształcenia niesprowadzalnego do uzawodowienia a sprzyjającego kondycji ludzkiej jako vita activa.

3

The Praise of Self-Instruction in the 21st Century – against a Background of Selected Concepts of Self-Education in Poland during the Partitions and Interwar Period

67%

Wrońska K.

|

tom 1/45

65-82

EN

In the text, the author considers the present sense and meaning of self-instruction – in connection to the issue of being alone – against a background of selected historical concepts of self-education in Poland. Considering education and its role in learning to think, the author assumes that being alone as a mode of human existence is a philosophical starting point. Therefore, self-instruction presents itself as an adequate example, illustrating the possibility of experiencing solitude and learning to be alone as a way of being a person. In the times of the partitions, self-instruction was a very popular postulate among Polish intellectuals involved in activities promoting civil and patriotic attitudes, in a country subjected to denationalising politics. In the interwar period, the concepts of self-instruction were still developing, due to defects in the created official school system at the time. The author focuses on one such concept, created by Władysław M. Kozłowski. Kozłowski himself assessed his work for the education of compatriots as fulfilling a civil duty and acting for a free and democratic Poland. Today, recalling the concept of self-instruction allows us to see it as a necessary humanizing complement to school education in Poland, balancing between the extremes of encyclopaedism and instrumentalism. It can be used to bring out a few arguments for education not being reduced to professionalisation and which promotes the human condition as vita activa.

PL

W tekście autorka proponuje rozważyć dzisiejszy sens i znaczenie samouctwa – w powiązaniu z zagadnieniem osobności – na tle wybranych historycznych koncepcji samokształceniowych w Polsce. Osobność jako sposób istnienia człowieka jest dla autorki filozoficznym punktem wyjścia w rozważaniach nad edukacją i jej rolą w uczeniu myślenia wymagającego bycia ze sobą samym (u siebie). W związku z czym samouctwo prezentuje się jako adekwatny przykład ilustrujący możliwość doświadczania i uczenia się osobności jako sposobu bycia. W czasach zaborów samouctwo było hasłem popularnym postulowanym w gronie polskich intelektualistów zaangażowanych w działalność krzewiącą postawy obywatelskie i patriotyczne w kraju poddanym zaborczej wynaradawiającej polityce. W międzywojniu w dalszym ciągu koncepcje samouctwa były rozwijane z powodu wad w tworzonym oficjalnym systemie szkolnictwa. Autorka skupia uwagę na jednej z koncepcji, tworzonej przez Władysława M. Kozłowskiego. Sam Kozłowski oceniał swoją pracę na rzecz kształcenia się rodaków jako spełnianie obowiązku obywatelskiego i działanie na rzecz wolnej i demokratycznej Polski, która wymaga od swoich obywateli rozumu i samodzielności. Przywoływanie dziś koncepcji samouctwa pozwala widzieć ją jako potrzebne humanizujące dopełnienie szkoły w Polsce, balansującej między skrajnościami encyklopedyzmu i instrumentalizmu. Można z owej koncepcji wydobyć wiązkę argumentów na rzecz wykształcenia niesprowadzalnego do uzawodowienia a sprzyjającego kondycji ludzkiej jako vita activa.