Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Transkrypcja fonologiczna tekstu polskiego w praktyce uniwersyteckiej

100%

Saloni Z.

|

nr 4

325-332

PL

Celem artykułu jest pokazanie, że tradycyjna fonetyczna i fonologiczna transkrypcja tekstu polskiego pozostaje pod wpływem systemu pisma. Zapisując głoski czy fonemy, zachowuje się ortograficzną segmentację na słowa i nie uwzględnia akcentu (który czasem różnicuje znaczenie). Znacznie bardziej uzasadniona empirycznie i dydaktycznie jest transkrypcja podająca akcent i niewyodrębniająca słów ortograficznych.

EN

The aim of the paper is to show that traditional phonetic and phonological transcription of Polish texts remains under the influence of the system of writing. It uses special symbols for sounds or phonemes but keeps the orthographic segmentation into words and does not take into consideration the stress (which sometimes differentiates the meaning). The transcription of a Polish text with marked stressed syllables and without division into orthographic words would be much more empirically adequate and didactically useful.

2

Akcent wyrazowy we współczesnej kaszubszczyźnie centralnej

84%

Jocz L.

|

tom 95

|

nr 3

260-269

PL

Artykuł poświęcony jest akcentowi wyrazowemu we współczesnych gwarach centralnokaszubskich. Materiał stanowi ponad 5000 słów od 17 informatorów. Starsze opisy poświadczają dla kaszubszczyzny centralnej akcent kolumnowy, z tendencją do akcentu inicjalnego, niemal zanikającą na południowym wschodzie tego terenu. W pewnych nowszych opisach sugerowane jest przyjęcie konsekwentnej akcentuacji inicjalnej w całej kaszubszczynie centralnej. W artykule wykazano dobre zachowanie akcentu swobodnego i kolumnowego na północno-zachodniej części obszaru. Również na południowym wschodzie tego typu akcent jest mniej lub bardziej konsekwentnie zachowany w pewnych typach słowotwórczych, pomimo zauważalnej tendencji do akcentu inicjalnego. Poza tym w materiale stwierdzono bardzo ciekawą, dotychczas nieopisaną innowację, polegającą na zależności akcentu czasowników prefiksalnych i negowanych od aspektu.

EN

The aim of the paper is to investigate word stress in contemporary Central Cassubian dialects. The material comprises over 5000 words spoken by 17 informants. Older descriptions attest a free and columnar stress in the dialects concerned with a tendency to an initial stress. Some newer descriptions postulate an overcome of the initial stress in all central Cassubian dialects. The paper attests the free and columnar stress in the north-west part of the territory. The free columnar stress is more or less preserved in some word-building categories in the south-east too, although the tendency to the initial stress is very strong there. Dependence of the stress on the verbal aspect and pre-fixation is also a very interesting innovation, so far not described.

3

Błędy fonetyczne Białorusinow uczących się języka polskiego

84%

Kaleta R.

|

nr 2

121-132

EN

The paper is a review of more important phonetic errors of Belarusians who learn Polish language both in Poland (Warszawa) and Belarus (Minsk). The paper shows types of phonetic errors and explains that they do not result from a lack of willingness to learn only. They are necessary as they seem to be the element of skills practice. It is necessary to distinguish between an error which is made in one's mother tongue and the one made by a foreigner in a foreign language. Thus, there are different norms to be taken into account: a different norm is applied for a native user of a language and for a person who is at a certain stage of learning a foreign language. Moreover, it seems indispensable that these errors should be taken advantage of in the process of teaching since they may hold the clue to the efficient working both for the teacher and for the student.

4

Akcent wyrazowy w percepcji dorosłych użytkowniczek języka polskiego

84%

Wysocka M.

|

nr 1

145-163

EN

The article presents the results of a study on the perception of word stress in adults who use Polish as their mother tongue. The linguistic material used in the perception tasks was three-syllable words and logatoms. Acoustic correlates of stress were primarily an increase in the value of the fundamental frequency and intensity of the stressed vowel. The results show that the subjects had no difficulty in differentiating the place of the stress in the presented stimuli, whereas they performed worse in tasks of determining the place of the st

PL

W artykule zostały przedstawione wyniki badań nad percepcją akcentu wyrazowego u dorosłych kobiet, które posługują się językiem polskim jako ojczystym. Materiałem językowym wykorzystanym w zadaniach percepcyjnych były trójsylabowe wyrazy i logatomy. Akustycznymi korelatami akcentu były wzrost wartości częstotliwości podstawowej oraz intensywności samogłoski akcentowanej. Uzyskane wyniki pokazują, że osoby biorące udział w badaniach nie miały trudności w różnicowaniu miejsca akcentu w prezentowanych bodźcach, natomiast gorsze wyniki osiągnęły one w zadaniach określania miejsca akcentowanej sylaby, szczególnie w zadaniach, w których bodźcami były wyrazy znaczące, nie zaś logatomy.