Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Rola spuścizny cyrylo-metodiańskiej w zachowaniu tożsamości narodowej Ukraińców w Rumunii

100%

Kramar R.

|

2014

|

tom 14

345-360

EN

The subject of reflection in the article is the role of the tradition of Cyril and Methodius in preserving the national identity of the Ukrainians in the northern regions of Romania (Maramures and Bukovina), where the vast majority of the Ukrainian population live. More than 80 percent of the Ukrainians in Romania are believers of the Romanian Orthodox Church. The others belong to the Greek-Catholic Church and the Protestant Churches. Despite the fact that the Ukrainian minority belongs to the same church, that Romanian majority, it has preserved its religious and national identity. An important factor in preserving this identity in the twentieth century was the usage of the Ukrainians in Romania of the Church Slavonic language for the prayers and liturgy. Currently, the faithful and the clergy of the Ukrainian autonomous structures in Romanian churches actively introduce into the liturgy and worship the Ukrainian language. Some Ukrainian priests consider that the usage of the Ukrainian language in church is a continuation of the Slavic mission of Cyril and Methodius.

2

Ludwik Mroczka Polacy i Ukraińcy między koegzystencją a konforntacją.

100%

Mroczka L.

|

tom 2

183-199

PL

The Polish-Ukrainian neighbourhood was of great significance to both nations for many reasons:1. Polish-Ukrainian border territory, which included the lands inhabited by both ethnicgroups in 10%, constituted approximately 38% of the area and 30% of the population of Poland. The proportions were comparable for the Ukrainian part;2. National Identification, eąualled with citizenship would often write off ”the culture of little homelands”, which was so characteristic of the border territory;3. There was a considerable diversity in the social and professional structure of both ethnic groups;4. The World War I (1918-1919) had serious anti-integration conseąuences although itdid not manage to eliminate the”culture of little homelands” altogether.The alliance between Piłsudski and Petlura (1920-1921) did not alter the anti-Polish views and reactions of many Ukrainians from the territory of former Galicia. The enclosed reports (Appendix 1-3) contain the data about good living conditions for Ukrainian soldiers in intemment camps that were created after the treaty in Riga, and also about the political crisis among Ukrainian emigration and Bolshevik influences.

3

Ukraińcy na Podlasiu – geneza, kontrowersje, współczesność

88%

Barwiński M. , UŁ W. N. G.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2011

|

nr 11

EN

Ukrainian population is connected with Polish history from the earliest times. Most of its presence is associated with such a historical and geographical regions as Podolia, Volyn, Outer Carpathian or – during the partitions – Galicia. Much less it is said about the Ukrainians in the context of Podlasie, despite the fact that their history in this region reaches Middle Ages. It is caused by many factors, mainly smaller number of people and the total difference of otherness of the Ukrainian population in Podlasie compare to "Galician Ukrainians”, especially during the partitions of Poland and in the 20 th century. In the series of historical studies concerning the history of settlement in Podlasie region, commonly emphasized is the fact that the North-Ukrainian ethnic population settled in the southeastern part of Podlasie in the Middle Ages. Based on the Russian census from 1897, the number of Ukrainian population in the Bialystok district was estimated for more than 60 thousand, mainly in the Bielsko region. Completely different were the results of censuses which took place 20–30 years later, in the independent Poland. According to them, between 1897 and 1931, Podlasie experienced a very rapid increase in the number of Belarusians and even more rapid decline in the number of Ukrainians. Between rivers, Narew and Bug in a very short time, there has been a complete reversal of the Ukrainian-Belarusian ethnic structure. In autumn of 1939 Podlasie was incorporated into the USSR. The Soviet government considered the whole population of Orthodox Church as Belarusians. In the postwar period, adopted the principle of automatic classification of population by religious criteria, considering all the Orthodox in Podlasie as Belarusians. In this simple schematic division of religious and ethnic structure, there was no room for Ukrainians. Only after a few decades later, at the turn of the 80s and 90s, began the process of rebirth of the Ukrainian national identity among the Orthodox community of Podlasie. This process took place mainly on the ground of a distinct ethnicity and language. It also took place in the institutional and organizational level, and in the awareness of the population, what confirm the results of sociological studies and censuses. It is hard to predict now how to continue the process of rerutenization specific parts of the population living between Narew and Bug rivers. One can only hope that in a democratic society it will be determined only by the individual sense of national identity, rather than arbitrary political and administrative guidelines.

4

W pułapce kolonializmu... Ukraińcy w Galicji Wschodniej — kolonizowani czy kolonizatorzy?

75%

Kudela-Świątek W. , Świątek A.

|

2012

|

tom 42

5

„Który Rusin, a który Polak…” Ukraińskie straty osobowe w powiecie przemyskim w czasie konfliktu polsko-ukraińskiego w pierwszym półroczu 1945 r. (aspekt statystyczny)

75%

Hałagida I.

Dzieje Najnowsze

|

2023

|

tom 55

|

nr 1

125-148

EN

The article presents the results of a study of Polish-Ukrainian relations in postwar Poland that historians have not investigated enough so far. This research pertains to atrocities committed against Ukrainian people in Przemyśl Poviat in the spring of 1945. By comparing the archives’ data, published documents, memoirs and subject literature, the author has established a probable number of victims. He also described the general characteristics of events, revealed their dynamics, and sought to name the main perpetrators of the crimes mentioned above.

PL

Artykuł ukazuje mało zbadany fragment relacji polsko-ukraińskich w powojennej Polsce, tj. zabójstwa osób narodowości ukraińskiej, do których doszło w powiecie przemyskim wiosną 1945 r. Zestawiając ze sobą informacje z materiałów archiwalnych, opublikowanych dokumentów, memuarystyki oraz literatury przedmiotu, autor starał się ustalić najbardziej prawdopodobną liczbą ofiar, dokonał ich ogólnej charakterystyki, ukazał dynamikę wydarzeń oraz próbował wskazać głównych sprawców zbrodni.

6

Muzeum kultury łemkowskiej w Zyndranowej

75%

Drozd R.

Muzealnictwo

|

2023

|

tom 64

14-21

PL

W 1947 r. w wyniku akcji „Wisła” Łemków wysiedlono na Ziemie Zachodnie i Północne Polski. Tym samym ich materialny dorobek życia pozostał w dawnym miejscu zamieszkania i był narażony na dewastację. Z takim stanem rzeczy nie godziła się część Łemków, która po 1956 r. powróciła w swe rodzinne strony i postanowiła uratować kulturę materialną i duchową. Zaczęto odradzać amatorski ruch artystyczny oraz postanowiono zaopiekować się materialnymi śladami kultury łemkowskiej. Tym samym zrodził się pomysł utworzenia etnograficznego muzeum łemkowskiego. W 1968 r. na bazie zagrody Teodora Gocza w Zyndranowej stworzono izbę muzealną, która z czasem przyjęła nazwę Muzeum Kultury Łemkowskiej. Placówka ciągle borykała się z wieloma trudnościami. Brakowało środków finansowych oraz merytorycznego zabezpieczenia jej funkcjonowania. Niemniej cały czas powiększano zbiory muzealne oraz pozyskiwano nowe budynki. Twórcom muzeum przyświecał cel nie tylko zabezpieczenia i eksponowania materialnych śladów kultury łemkowskiej, lecz również utrzymania więzi wysiedlonych Łemków z ich dawną ojczyzną. Muzeum zaczęło także pełnić bardzo ważną rolę w zachowaniu tożsamości etnicznej Łemków.

7

Płock as a city of ‘immigration’ and ‘emigration’ in 2019

75%

White A.

Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego

|

2021

|

tom 13

359-380

PL

Polska jest krajem z długą historią emigracji, ale dzisiaj ma ona także nową tożsamość jako “kraj imigracji”. Artykuł prezentuje wyniki badań przeprowadzonych w 2019 r. wśród 26 Ukraińców i 6 osób z innych krajów, pracujących w Płocku. Analizuje przyczyny ich decyzji o przyjeździe właśnie do Płocka, a nie do innego miasta. Poszukuje także odpowiedzi na pytania, dlaczego zostają albo – w przypadku Ukraińców – kilka razy wracają do Płocka, nie szukając pracy w innych miastach.

EN

Poland is a country with a long history of emigration, but today it has a new identity as a ‘country of immigration’. The article presents findings from my research in 2019 among 26 Ukrainians and six other foreigners working in Płock. It analyses the reasons why they came particularly to Płock rather than to another city, and also why they have remained there, or – in the case of the Ukrainians – return several times to Płock, rather than seeking work in other cities.

8

History and Traditions of the Orthodox Ukrainian Community in Maramureș

71%

Krauciuc I. G.

Roczniki Teologiczne

|

2021

|

tom 68

|

nr 7

107-127

PL

Historia i tradycja prawosławnych wspólnot ukraińskich w Maramureszu Rejon Maramureszu, umiejscowiony w północnozachodniej części Rumunii, zawsze był jednym z najstarszych ośrodków religijnych Transylwanii. Pierwsza część artykułu ukazuje najważniejsze wydarzenia w historii prawosławnych wspólnot ukraińskich, żyjących w tym regionie, jak i strukturę oraz rozwój lokalnego Kościoła prawosławnego. Druga część opracowania przedstawia kluczową rolę wiary prawosławnej w tworzeniu relacji przyjaźni i współpracy pomiędzy mniejszością ukraińską i rumuńską większością w tym rejonie. Dzięki wspólnej wierze oraz przekonaniom religijnym wspólnoty ukraińskie mają szansę zachować swe zwyczaje, tradycje i kulturę, jak i podtrzymywać swoje dziedzictwo duchowe.

EN

Maramureș County, located in the north-western part of Romania, has always represented one of the oldest religious centres of the ancient province of Transylvania. The first part of the present essay will illustrate the most relevant moments in the history of the Christian community of Orthodox Ukrainian people, who lived within the historical region of Maramureș, and also the structure and the evolution of the local Ukrainian Church. The second part will present and demonstrate the key role played by the Orthodox faith and beliefs in establishing mutual relations of friendship and collaboration between the smaller Ukrainian community and the larger Romanian population, within the boundaries of Maramureș County. These relations of friendship and mutual understanding must endure in order to fight against the newly emerging Antichristian ideology that has shaken the moral and Christian foundations of our society. By sharing the same faith and the same religious beliefs, members of the Ukrainian community have managed to preserve their customs and traditions, their traditional dress codes, music and dance and kept alive their spiritual heritage.

9

„Mała Ukraina” czy polskie Viettown? Społeczno-przestrzenne wzory zamieszkiwania imigrantów w metropolii warszawskiej

63%

Grzymała-Kazłowska A. , Piekut A.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2007

|

nr 4(30)

77-99

PL

Celem niniejszego tekstu jest analiza wzorów osiedlania się imigrantów w aglomeracji warszawskiej, a zwłaszcza na terenie samego miasta Warszawy. Przedmiotem analizy jest: wyłanianie się potencjalnych skupisk miejsc zamieszkiwania imigrantów i ich związek z innymi typami koncentracji imigrantów; czynniki determinujące miejsce zamieszkania i funkcjonowanie migrantów w miejskim środowisku; a także związek między miejscem zamieszkania migrantów a ich aktywnością ekonomiczną i lokalizacją miejsc pracy, charakterystykami kulturowymi i przyjętymi strategiami akulturacyjnymi. Problemy te badane są na przykładzie populacji Wietnamczyków i Ukraińców posiadających zezwolenie na osiedlenie się w województwie mazowieckim. Artykuł omawia różnice we wzorcach zamieszkiwania w Polsce obu grup oraz ukazuje wyłanianie się zalążków skupisk w przypadku Wietnamczyków.

EN

The text aims to analyse the patterns of immigrants’ settlement in Warsaw agglomeration, especially their settlement in the area of the city of Warsaw. The subject of the study is: the emergence of places where immigrants concentrate and a relation between their places of residence with other types of concentration; factors that determine the places of immigrants’ residence and how migrants operate in the urban environment, as well as a relation between the places of immigrants’ settlement and their economic activity and its localization, cultural characteristics and the adapted acculturation strategies. To study these problems the authors use the example of the population of the Vietnamese and Ukrainians possessing a permission for settlement in the Mazowieckie Province. The article discuses differences in the patterns of settlements of both groups and shows the emergence of small clusters in the case of the Vietnamese.

10

Pomoc uchodźcom z Ukrainy w zapewnieniu godnego pobytu i bezpieczeństwa w Polsce przez jednostki samorządu terytorialnego w regulacjach prawnych

63%

Rycerska I.

Studia i Analizy Nauk o Polityce

|

2022

|

nr 2

83-84

EN

The article concerns legal regulations establishing the rules for providing assistance to refugees from Ukraine who have entered Poland in connection with Russia’s attack on Ukraine on February 24, 2022. The most important provisions of the Act of March 12, 2022 on assistance to Ukrainian citizens in connection with the armed conflict on the territory of this country are discussed in the context of assistance provided to Ukrainian refugees by local government units. Changes in local government constitutional acts, basic rights of refugees, including the rules for obtaining a PESEL number, legal procedures for assistance activities undertaken by local government units also in relations with the voivode, and rules for providing financial support to entities helping refugees from Ukraine are shown. In addition, the Assistance Fund and the rules for using it, other social benefits such as a one-off cash benefit in the amount of PLN 300 per person are discussed. Attention was paid to psychological and educational assistance and to changes in the principles of financial management by local government units. In the end, the author draws attention to what tasks the Polish State must perform together with local government units and non-governmental organisations in order to take advantage of the presence of refugees from Ukraine and properly use their potential.

PL

Artykuł dotyczy regulacji prawnych ustanawiających zasady udzielania pomocy uchodźcom z Ukrainy, którzy napłynęli do Polski w związku z atakiem Rosji na Ukrainę 24 lutego 2022 r. Przedstawiono najważniejsze postanowienia ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa w kontekście pomocy świadczonej na rzecz uchodźców z Ukrainy przez jednostki samorządu terytorialnego. Ukazano zmiany w samorządowych ustawach ustrojowych, podstawowe uprawnienia uchodźców, w tym zasady uzyskania numeru PESEL, procedury prawne działań pomocowych podejmowanych przez jednostki samorządu terytorialnego również w relacjach z wojewodą, zasady udzielania wsparcia finansowego dla podmiotów pomagających uchodźcom z Ukrainy. Ponadto omówiono Fundusz Pomocy i reguły korzystania z niego, inne świadczenia socjalne typu jednorazowe świadczenie pieniężne w wysokości 300 zł na osobę. Zwrócono uwagę na pomoc psychologiczną i oświatowo-edukacyjną oraz na zmiany zasad prowadzenia gospodarki finansowej przez jednostki samorządu terytorialnego. W zakończeniu wskazano zadania, które musi wykonać państwo polskie wraz z jednostkami samorządu terytorialnego i organizacjami pozarządowymi, by skorzystać z obecności uchodźców z Ukrainy i właściwie spożytkować ich potencjał.

11

Stereotypical Images of Ukrainians and Russians in a Humanitarian Crisis: Multicultural Perspectives

63%

Szewczyk - Zakrzewska A. , Avsec S.

Horyzonty Wychowania

|

2023

|

tom 22

|

nr 61

103-119

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest porównanie międzykulturowej perspektywy stereotypowego obrazu Ukraińców/Ukrainek oraz Rosjan/Rosjanek w kontekście trwającego konfliktu zbrojnego. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem badawczy dotyczy kulturowych różnic, jakie ujawniają się w procesie spostrzegania przedstawicieli dwóch narodowości, które są zaangażowane w konflikt zbrojny. Ponieważ stereotypowe sądy najczęściej ujawniają się w języku, dlatego też do badań wykorzystano narzędzie, które opiera się na języku (lista przymiotników), a równocześnie jest zaadoptowane do badań międzykulturowych. W badaniu wzięło udział 92 studentów z Polski i Słowenii. Zebrany materiał językowy posłużył do analizy i porównania międzykulturowych, stereotypowych sądów dotyczących obywateli Ukrainy i Rosji. PROCES WYWODU: Wywód rozpoczęto od założeń teoretycznych dotyczących pojęcia stereotypu oraz procesu stereotypizacji. Przeanalizowano rolę języka w procesie stereotypizacji, a także przedstawiono analizę wyników i wnioski. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Ogólny wynik wskazuje, że polscy studenci przypisują mniej przymiotników pozytywnych niż słoweńscy zarówno Ukraińcom, jak i Rosjanom. Analiza wykazała istotne różnice statystyczne oraz podobieństwa między badanymi grupami studentów polskich i słoweńskich w zakresie stereotypowego obrazu Ukraińców i Rosjan. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na występowanie podobieństwa u młodych Polaków i Słoweńców w postrzeganiu Rosjan natomiast zupełnie inaczej spostrzegają oni Ukraińców. Charakterystyki językowe uzyskane w niniejszym badaniu pozwalają na ogólny wgląd w sposób spostrzegania dwóch narodowości zaangażowanych w wojnę. Należy też zauważyć, że uzyskane w badaniach charakterystyki Ukraińców i Rosjan stanowić mogą ważną społecznie wiedzę o negatywnych stereotypach, jakie funkcjonują o tych narodowościach. Wiedza ta może być przydatna w podważaniu, przeciwdziałaniu, lub rozpowszechnianiu takich sądów, które mogą być szkodliwe i prowadzić z kolei do uprzedzeń lub dyskryminacji ludzi z badanych narodowości.

EN

RESEARCH OBJECTIVE: This article aims to map the stereotypical image of Ukrainians and Russians from a cross-cultural perspective in the context of the ongoing armed conflict. RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The research problem concerns the cultural differences that are revealed in the perception of representatives of the two nationalities that are involved in the armed conflict. Since stereotypical judgements are most often revealed in language, an adjective check list was used for the study. A sample of 92 Polish and Slovenian students took part in the study. The collected linguistic material was used to analyse and compare cross-cultural stereotypical judgements about Ukrainian and Russian citizens. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The argument begins with theoretical perspectives on the concept of stereotyping and the process of stereotyping. The role of language in the stereotyping process is analysed. An analysis of the results and conclusions is presented. RESEARCHRESULTS: In general, Polish students attribute fewer positive adjectives than Slovenian students to both Ukrainians and Russians. The analysis revealed significant statistical differences as well as similarities between the researched groups of Polish and Slovenian students in terms of the stereotypical image of Ukrainians and Russians. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, RECOMMENDATIONS: Empirical evidence shows that Polish and Slovenian students have more in common in their perception of Russians, while they perceive Ukrainians quite differently. The linguistic characteristics obtained in this study provide a general insight into the perceptions of the two nationalities involved in the war. It should also be noted that these characteristics of Ukrainians and Russians may constitute socially important knowledge on the negative stereotypes about these nationalities. This knowledge may be useful in challenging counteracting or disseminating such judgements, which may be harmful and lead to prejudice or discrimination against people from the nationalities studied.

12

The Czech Republic through the eyes of Ukrainians

63%

Kobzová P.

Edukacja Międzykulturowa

|

2019

|

tom 10

|

nr 1

114-125

EN

In the paper, the perspective is presented of Ukrainians living in the Czech Republic on the selected aspects of local life. The research goal is to find out how the Ukrainians perceive life in the Czech Republic, Czech culture and education and what they see as differences and similarities of both cultures and ways of education. It is pointed out that the research includes the subjective experience, attitudes and opinions of individual respondents. Therefore, it does not represent the entire Ukrainian national minority living in the Czech Republic. The research sample consisted of two groups of respondents who had the following composition: the first group included eight respondents who were Ukrainians with permanent residence in the Czech Republic, living in the Czech Republic for more than ten years; in the second group, seven Ukrainian learners were interviewed, who were educated in schools in the Czech Republic, and their parents. In the research, a qualitative design was chosen, namely the method of semi-structured interview with respondents. The analysis of the obtained data was performed by open and then axial and selective coding.

PL

W artykule zaprezentowano perspektywę Ukraińców mieszkających w Republice Czeskiej dotyczącą wybranych aspektów życia. Celem podjętych badań było ustalenie, jak Ukraińcy postrzegają życie w Republice Czeskiej, czeską kulturę i edukację, oraz co dostrzegają jako różnice i podobieństwa w obu kulturach i sposobach edukacji. Zwrócono uwagę, że badanie dotyczy subiektywnych doświadczeń, postaw i opinii indywidualnych respondentów. Dlatego, nie reprezentuje ono całej ukraińskiej mniejszości narodowej żyjącej w Republice Czeskiej. Grupa badana składała się z dwóch grup respondentów o następującym składzie: pierwsza zawierała 8 respondentów Ukraińców na stałe mieszkających w Czechach ponad 10 lat, w drugiej grupie – wywiad przeprowadzono wśród 7 ukraińskich studentów, uczących się w Czechach, oraz wśród ich rodziców. W badaniu zastosowano podejście jakościowe, a dokładnie metodę półustrukturyzowanego wywiadu z respondentami. Analizę uzyskanych danych przeprowadzono za pomocą otwartego, a potem osiowego i selektywnego kodowania.

13

„Zdejmij okulary różowe!” – błędy w szyku zdania w polszczyźnie studentów ukraińskojęzycznych

63%

Izdebska-Długosz D.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2022

|

tom 8

37-48

EN

The article presents a syntax error made by Ukrainian-speaking learners of Polish. Word order errors have been divided into a few smaller categories. From the perspective of effective communication, word order errors do not hinder the mutual understanding of the interlocutors. Therefore, course books and other Polish as a Foreign Language teaching aids marginalise the question of word order in Polish. However, those errors are deeply rooted in language interference, as they are a type of syntactic calques and are prone to become fossilised. Furthermore, they coincide with an unintended stylisation effect, drollery, oddity or abnormality. Thus, including word order exercises in a standard set of grammar exercises seems to be necessary. The article presents a couple of exercises of such type deriving from the author’s latest publication for East Slavs.

PL

W artykule przedstawia się jeden z typów błędów składniowych popełnianych w języku polskim przez studentów ukraińskojęzycznych. Są to błędy szyku wyrazów w zdaniu, w podziale na kilka mniejszych kategorii. Błędy szyku z czysto komunikacyjnego punktu widzenia nie zagrażają wzajemnemu porozumieniu się rozmówców, dlatego zagadnienia szyku w polszczyźnie są marginalizowane w podręcznikach i innych materiałach nauczania języka polskiego jako obcego. Tymczasem błędy te są wybitnie interferencyjne, stanowią typ kalek składniowych i jako takie mogą łatwo ulegać fosylizacji. Ponadto przynoszą one niezamierzony przez nadawcę efekt stylizacyjny, komiczność czy też wrażenie dziwności, nienaturalności. Wydaje się zatem celowe włączenie ćwiczeń doskonalących umiejętność stosowania właściwego szyku wyrazów w zdaniu do stałego zestawu zadań gramatycznych. W artykule zaprezentowano kilka ćwiczeń tego typu z najnowszej autorskiej publikacji dla Słowian wschodnich.

14

Początek działalności i arcypasterskiej władyki Hilariona Ohijenki w roku 1940

63%

Smyrnov A.

Przegląd Środkowo-Wschodni

|

2016

|

tom 1

160-170

EN

The metropolitan Ilarion Ohiienko (1882–1972) was prominent Ukrainian Orthodox cleric, linguist, church historian, and cultural figure. In May 1937 the wife of Prof. Ivan Ohiienko died. And soon, in 1940, upon the recommendation of the Ukrainian Church Rada, the Council of the Orthodox Church in the Generalgouvernement, headed by metropolitan Dionisii Valedynskyi, elected Prof. I. Ohienko as Bishop of Kholm and Pidliashia. The Metropolitan of Warsaw Dionisii tonsured Ivan Ohiienko as a monk at St. Onuphrius monastery in Jableczna on October 9, 1940, giving him the name of Ilarion. The next day, Metropolitan Dionisii ordained him a deacon, and on October 11 his ordination as hieromonk took place, as well as his promotion to the rank of archimandrite. The episcopal nomination of archimandrite Ilarion took place in the Kholm Cathedral on October 19, 1940 and his episcopal ordination took place the next day, presided by Metropolitan Dionisii of Warsaw. Ohiienko began to Ukrainianize the Orthodoxy in the Kholm region, by introducing Ukrainian practices in the church rite and the use of Ukrainian in services and ordaining several Ukrainian priests. In August 1951 he was elected metropolitan of Winnipeg and head of the Ukrainian Orthodox Church of Canada.

15

Sytuacja polskiej ludności rodzimej, Ukraińców i Łemków w województwie zielonogórskim w latach 1956–1960 na tle polityki narodowościowej władz

63%

Słabig A.

Acta Baltico-Slavica

|

2023

|

tom 47

PL

Rok 1956 przyniósł rewizję dotychczasowej polityki narodowościowej państwa polskiego. Zmieniła się sytuacja mieszkających w województwie zielonogórskim tzw. autochtonów, czyli polskiej ludności rodzimej, oraz przesiedleńców ukraińskich i łemkowskich. Władze partyjno-państwowe poczyniły wobec nich wiele taktycznych ustępstw. Miały na uwadze stłumienie silnych tendencji migracyjnych i wzmocnienie z trudem budowanych struktur społecznych i gospodarczych. Do Polaków-autochtonów oraz Ukraińców i Łemków adresowano akcję pomocy gospodarczej. Wspierano rozwój kultury ludowej i nagłaśniano walkę miejscowych Polaków z długotrwałą germanizacją. Zezwolono na powołanie terenowych struktur Ukraińskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego, punktów nauczania języka ukraińskiego, parafii prawosławnych i greckokatolickich placówek duszpasterskich. Ten stosunkowo pomyślny okres skończył się na początku lat sześćdziesiątych wraz z nawrotem tendencji konserwatywnych i totalizujących w polityce Władysława Gomułki i jego ekipy.

EN

The year 1956 saw a revision of the nationality policy of the Polish state, which brought a change in the situation of the indigenous Polish population and Ukrainian and Lemko displaced persons living in the voivodship of Zielona Góra. The party and state authorities made many tactical concessions with a view to suppressing strong migration tendencies and strengthening social and economic structures. There was an action of economic aid addressed to autochthonous Poles as well as Ukrainians and Lemkos. The development of folk culture was supported and the struggle of indigenous Poles against long-term Germanisation was publicised. The authorities gave permission to establish local structures of the Ukrainian Social and Cultural Association, Ukrainian language teaching centres, Orthodox parishes and Greek Catholic pastoral institutions. This relatively favourable period came to an end in the early 1960s, with the return of conservative and totalitarian tendencies in the politics of Władysław Gomułka and his camp.

16

Migranci ukraińscy w Polsce w latach 2014-2017

63%

Wendt J. A. , Lewandowska I. , Wiskulski T.

|

2018

|

tom z. 126

223--236

PL

Wejście Polski do UE i NATO, swoboda przemieszczania się wewnątrz UE i wzrost gospodarczy stworzył nowe możliwości migracji zarobkowej w Polsce. Polska stała się atrakcyjnym z ekonomicznego punktu widzenia celem migracji dla tysięcy mieszkańców Ukrainy. Dodatkowo konflikt na Ukrainie doprowadził do zwiększenia migracji z tego kraju. Praca ma na celu ukazanie zróżnicowania statusu formalnego migrantów z Ukrainy w Polsce. Jak również wskazanie zmian liczby migrantów ekonomicznych z Ukrainy. Do analizy zmian potoku migracji wykorzystano dane Urzędu do Spraw Cudzoziemców. W 2016r. około 127 tys. obywateli Ukrainy miało prawo do legalnego pobytu w Polsce. Tylko 2016r. polskie placówki dyplomatyczne wydały 1,1 mln wiz uprawniających do pobytu w Polsce od 3 do 6 miesięcy. Po wprowadzeniu ułatwień dla obywateli Ukrainy wjeżdżających do UE (11.06.2017) spodziewany jest spadek liczby imigrantów ukraińskich w Polsce.

EN

Poland's accession to the EU and NATO, freedom of movement within the EU and economic growth created new opportunities for labor migration in Poland. Poland has become an attractive from an economic point of view the goal of migration for thousands of Ukrainians. In addition, the conflict in Ukraine has led to increased migration from this country. The work aims to show the diversity of the formal status of migrants from Ukraine in Poland. And also an indication of changes in the number of economic migrants from Ukraine. The data of the Office for Foreigners were used to analyze changes in the migration pipeline. In 2016 about 127 thous. Ukrainian citizens had the right to stay legally in Poland. Only 2016. Polish diplomatic missions issued 1.1 million visas entitling them to stay in Poland for 3 to 6 months. After introducing facilitations for Ukrainian citizens entering the EU (11/06/2017), the number of Ukrainian immigrants in Poland is expected to decrease.

17

ETNICYZOWANIE PRZEDMIOTÓW I JEGO SKUTKI. O ROLI UKRAIŃSKICH ZBIORÓW ETNOGRAFICZNYCH W POLSCE

63%

Jełowicki A.

Muzealnictwo

|

2017

|

tom 58

208-213

EN

Categorising and contextualising objects in collections is a natural feature of museum professionals and collectors, which they do both with their own collections and others. Assigning given features to objects is connected with their description (e.g. academic) as well as with inventory and storage requirements. Another reason for such practices may also be mentioned here – the need to classify the world of objects and ideas. One of the categories most frequently used in such operations is the ethnic and cultural (or identity and cultural) category, particularly favoured by ethnologists and ethnographers – hence the non-European, non-Polish, Slavonic, Lithuanian, Ukrainian or even Lemko, Boyko etc. collections in museums (and not only there). Specific comparison of ethnic collections (in this case, Ukrainian) allows at least a few significant questions to be posed regarding the way they function. Firstly, concerning the history of mutual inter-ethnic relations; secondly, concerning their role in Polish ethnographic collecting; thirdly, concerning their impact on the identity of ethnic groups; and concerning the point of ethnicising objects; and finally concerning the impact on the self-reflection of ethnology. The author replies to the questions raised on the basis of his research in 2010–2012 in over ten Polish museums and collections. While presenting the results of his queries, he tries simultaneously to indicate the multidimensional and multi-context way such collections function in Polish culture.

PL

Naturalną cechą muzealników i kolekcjonerów jest kategoryzowanie i kontekstualizowanie obiektów w zbiorach. Czynią to zarówno z własnymi kolekcjami, jak i „obcymi”. Nadawanie konkretnych dystynkcji przedmiotom jest związane z samym ich opisem (np. naukowym), ale i z potrzebami inwetaryzacyjnymi, magazynowymi. Można tutaj wymienić jeszcze jeden powód takich praktyk. Jest nim potrzeba uporządkowania świata rzeczy i idei. W tych zabiegach jednym z najczęstszych jest stosowanie kategorii etniczno-kulturowych (lub tożsamościowo-kulturowych), szczególnie ulubionych przez etnologów, etnografów. Stąd w muzeach (i nie tylko) mamy takie typy zbiorów, jak np.: pozaeuropejskie, niepolskie, słowiańskie, litewskie, ukraińskie czy wreszcie łemkowskie, bojkowskie itd. Swoista komparatystyka zbiorów etnicznych (w tym przypadku ukraińskich) pozwala na zadanie co najmniej kilku ważnych pytań dotyczących ich funkcjonowania. Po pierwsze o historię wzajemnych stosunków międzyetnicznych; po drugie o ich rolę w polskim kolekcjonerstwie etnograficznym; po trzecie o wpływ na tożsamość grup etnicznych; także o sens etnicyzowania przedmiotów; wreszcie o wpływ na autorefleksję etnologii. Autor odpowiada na postawione pytania bazując na swoich badaniach prowadzonych w latach 2010–2012 w kilkunastu polskich muzeach i kolekcjach. Przedstawiając wyniki kwerend, stara się przy tym wskazać na wielopłaszczyznowe i wielokontekstowe funkcjonowanie owych zbiorów w kulturze polskiej.

18

Nieznane dzieje Ziemi Włodawskiej podczas II wojny światowej. Wspomnienia Józefy Mikołajczykówny – łączniczki Zgrupowania Partyzanckiego „Jeszcze Polska nie zginęła”

63%

Czyż P. A.

|

nr 2

471-493

PL

Zahajki są miejscowością znajdująca się w gminie Wyryki, w powiecie włodawskim. II wojna światowa była okresem, gdzie każda miejscowość miała swoje konkretne wydarzenia, które odcisnęły konkretne piętno na lokalnym społeczeństwie. Mała wieś znajdująca się pośród lasów, przechodziła liczne takie wydarzenia. Tutaj dochodziło do pogromu ludności żydowskiej, a także pacyfikacji poprzez naloty na wieś przez Luftwaffe. W tym rejonie stacjonowała także partyzantka sowiecka, która razem współdziałała z 27 Wołyńską Dywizją Armii Krajowej. Ludność wsi Zahajki przeżyła okropne wydarzenia, które zmusiły ludność do obawy o własne życie.

EN

Zahajki is a village located in the Wyryki commune, in the Włodawa poviat. World War II was a period where each town had its own specific events that left a particular mark on the local society. A small village located in the midst of forests has undergone numerous such events. Here, there was a murdering the Jewish community, as well as pacification through the Luftwaffe air raids on the countryside. In this area, a Soviet partisan was stationed, which cooperated with the 27th Volhynia Division of the Armia Krajowa. The population of the village of Zahajki experienced horrible events that forced the population to fear for their own lives.

19

Łemkowie i Łemkowszczyzna w międzywojniu

63%

Mazur P.

Facta Simonidis

|

2010

|

nr 3

167-190

PL

Autor przedstawia założenia ukraińskiego nacjonalizmu okresu międzywojennego oraz jego wpływ i sposoby agitacji wśród Łemków, jak również główne tezy najważniejszego ideologa nacjonalizmu ukraińskiego Dmytra Doncowa. Podstawowym źródłem analizy są Sprawozdania z życia mniejszości, odnalezione podczas kwerendy w Bibliotece Centralnego Archiwum Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Źródła relacjonują zakrojoną na szeroką skalę akcję propagandowo- -agitacyjną, prowadzoną zarówno przez Kościół Greko-Katolicki, Proświtę, UNDO i inne organizacje ukraińskie. Z analizy zgromadzonych materiałów wynika, że Łemkowie jednak nie zaakceptowali ukraińskiego poczucia narodowego

EN

The author presents assumptions of Ukrainian nationalism in interwar period as well as its influence and ways of agitation among Lemkos. He introduces main thesis of the most important ideologist of Ukrainian nationalism Dmytro Doncov. Sprawozdania z życia mniejszości (Reports of minority living) found in the Library of Central Archives Ministry of the Interior are the main source of his analysis. The sources present extensive propagation campaigns led by both Greek-Catholic Church, Proswita, UNDO and other Ukrainian organizations. It seems that after all Lemkos didn’t accept Ukrainian national sense.

20

Cultural Participation of the Studentd from Ukraine in Poland

63%

Jawor A.

Sprawy Narodowościowe

|

2020

|

nr 52

PL

W Polsce studiuje prawie 40 tysięcy Ukrainek i Ukraińców. Jest to największa po Polakach grupa narodowościowa studentów w naszym kraju. Przyjeżdżają oni tutaj głównie po to, żeby zdobyć dyplom, ale studia to również czas intensywnej partycypacji kulturalnej. W artykule przyglądam się postrzeganiu kultury przez Ukraińców. Jakie znaczenie przypisują kulturze i sztuce, co w niej cenią, a co odrzucają? Czyu czestniczą w kulturze wysokiej, czy popularnej? Co jest zachętą do uczestnictwa, a co stanowi bariery? W końcu, jaka jest różnica między uczestnictwem w kulturze w Polsce i na Ukrainie? Artykuł powstał na podstawie 50 wywiadów jakościowych przeprowadzonych wśród studiujących w Warszawie.

EN

Almost 40 thousand Ukrainians study in Poland. This is the second largest student group in our country. The main reason for them to study here is to get a diploma but an academic period is also a time of intense cultural participation. In this article I analyze the perception of culture by Ukrainians. What do art and culture mean for them? What they appreciate and what they reject in this sphere. Do they attend high culture events or they prefer popular culture? Finally, what is the difference between cultural participation in Poland and in Ukraine? This article is based on 50 qualitative interviews among Ukrainian students in Warsaw.