Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

O trwaniu tożsamości miasta - Tykocin

100%

Żarnowiecka J. C.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2014

|

tom Z. 31

57--65

PL

O niepowtarzalnym klimacie miasta, jego tożsamości, w znacznym stopniu decyduje ukształtowanie urbanistyczno-architektoniczne placu rynkowego. Tykocin jest najstarszym zespołem urbanistycznym historycznego Podlasia. Założony został w 1425 roku. Podstawą barokowej kompozycji przestrzennej był plan zachowany z czasów pomiary włócznej z regularnym układem placów i ulic. Miasteczko rozwijało się harmonijnie, jednak w wyniku działań II wojny światowej zostało w znacznym stopniu zniszczone. Zachowała się jednak urbanistyczna kompozycja planu miasta. Głównym jej elementem jest plac rynkowy w formie wydłużonego prostokąta. Wschodnią pierzeję zajmuje murowany barokowy kościół. Pierzeja północna zabudowana jest rytmicznie - na całej długości - charakterystycznymi podlaskimi domami. W zabudowie przeciwległej pierzei występują domy o różnej wielkości, prezentujące zróżnicowany charakter architektoniczny, nie tworzące harmonijnej pierzei, także z powodu istniejących w zabudowie luk. W artykule zaprezentowano prace studialne zmierzające do ustalenia zapisów planistycznych, umożliwiających osiągnięcie pożądanego rozwiązania architektoniczno-urbanistycznego historycznego rynku w Tykocinie.

EN

The urban and architectural composition of the market square, to a large extent, determines an unrepeatable, unique atmosphere and identity of the town. In the historical development of cities, the market fulfilled many functions. Now normally acts as so-called “city living room”. Tykocin is the oldest urban development of the historic Podlasie. It was founded in 1425. The basis of the spatial composition of baroque plan was preserved from the times of land reform (pomiara włóczna) with the regular system of squares and streets. The town had developed smoothly, but as a result of World War II, it has been substantially destroyed. In case of Tykocin the urban composition of the town plan has been preserved. The main element of the plan is the market square in the form of an elongated rectangle. The eastern frontage of the square is occupied by the baroque church made of masonry. Northern frontage is built rhythmically - throughout the entire length - with the characteristic Podlasie houses. The frontage of the opposite side is composed of houses varying in size and architectural character. The disharmonious character of the frontage is intensified by the gaps between the buildings. The paper presents study aimed to determine the planning guidelines, allowing to achieve the desired architectural and urban solution for the Tykocin historic market.

2

Przeobrażenia przestrzenne rynku w Tykocinie

85%

Korolczuk D.

Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Architektura

|

2002

|

tom Z. 19

57-62

PL

W artykule przedstawiono analizę procesu przekształceń historycznego rynku w Tykocinie i scharakteryzowano przeobrażenia jakim uległa przyrynkowa zabudowa. Uzasadniono czytelność barokowego założenia z późniejszego etapu rozwoju miasta i podkreślono jego wysokie wartości: historyczne, architektoniczne i kulturowe. Ponadto zwrócono uwagę na potrzebę wdrażania nowej strategii ochrony małomiasteczkowej przestrzeni historycznej, warunkującej zachowanie przetrwałych reliktów dziedzictwa kulturowego.

EN

In this paper the process of transforming the historical market square in Tykocin is presented, also changes undergone by the buildings on the market square are described. Special consideration is given to the baroque building, from a later stage of the town's development, and its great historical, architectural and cultural values are stressed. Moreover, attention is being paid to the need of inculcating a new strategy of preservation of historical space in small towns which is essential to preserve surviving relics of cultural heritage.

3

Działalność Komisji Porządkowej Cywilno-Wojskowej Ziemi Bielskiej w świetle zachowanej dokumentacji (1790–1792)

71%

Romaniuk Z.

Studia Podlaskie

|

2022

|

tom 30

71-99

EN

The article analyzes the establishment, activity and liquidation of the Civil-Military Order Commission of the Bielsk Land in Podlasie, which existed in the years 1790–1792. The fragmentarily preserved research material does not allow to show the complete image of the activity of this collegial institution, established by the act of the parliament in December 1789. The Civil-Military Order Commission carried out the state’s instructions, covering all residents regardless of social origin and wealth. Its creation is the result of the efforts of some decision-makers to strengthen the country. The annex contains alist of commissioners.

PL

Artykuł analizuje powołanie, organizację, działalność i likwidację Komisji Porządkowej Cywilno-Wojskowej Ziemi Bielskiej na Podlasiu, funkcjonującej w latach 1790–1792. Fragmentarycznie zachowany materiał badawczy nie pozwala na ukazanie pełnego obrazu pracy tej kolegialnej instytucji, powołanej mocą uchwały sejmowej z grudnia 1789 r. Komisja Porządkowa realizowała polecenia władz państwa w terenie, obejmując wszystkich mieszkańców bez względu na pochodzenie społeczne i zamożność. Jej powstanie to efekt dążeń części decydentów do wzmocnienia kraju. Aneks zawiera spis komisarzy.

4

Powinności mieszkańców miasta Tykocin według inwentarza z 1772 roku

70%

Sierba M.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2019

|

tom 18

|

nr 2

229-245

EN

This historical source edition refers to duties of people living in town Tykocin in Podlasie region. It is a fragment of inventory from 1772 which was written after the death of Tykocin owner – Jan Klemens Branicki. The edition is based on copy of document which was written in the municipal court register of Brańsk. This copy is stored in The Central Archives of Historical Records in Warsaw (AGAD) in collection Archiwum Roskie: Akta Majątkowo-Prawne with signature number 122. Mentioned duties refer to Christians and Jews living in Tykocin. In this fragment of inventory there were described duties paid in money, in nature or feudal services served by all kind of working groups. Edition also contains information about measures, order regulations, fairs in Tykocin.

PL

Krytyczna edycja źródłowa poświęcona została powinnościom ludności zamieszkującej podlaskie miasto Tykocin. Jest to fragment inwentarza z 1772 r., spisanego po śmierci właściciela Tykocina – Jana Klemensa Branickiego. Podstawą źródłową edycji jest kopia sporządzona na podstawie aktu wpisanego do akt grodzkich brańskich. Dziś znajduje się ona w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie w zespole Archiwum Roskie w dziale Akta Majątkowo-Prawne pod sygnaturą 122. Wzmiankowane powinności dotyczą zarówno chrześcijan, jak i Żydów zamieszkujących miasto. W tym fragmencie inwentarza opisano również opłaty, daniny i robocizny czynione przez różne grupy zawodowe. Ustęp ten zawiera też dodatkowe informacje, m.in. o miarach, przepisach porządkowych, targach i jarmarkach w Tykocinie.

5

Waloryzacja turystyczna środowiska przyrodniczego i kulturowego gminy Tykocin

60%

Stepaniuk M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Inżynieria Środowiska

|

1999

|

tom Z. 11

61-91

PL

Szczegółowa inwentaryzacja środowiska przyrodniczego oraz kulturowego gminy Tykocin pozwoliła autorowi przeprowadzić waloryzację turystyczną w ujęciu funkcjonalno-przestrzennym. Rozpatrywano poszczególne elementy (zasoby) środowiska przyrodniczego i kulturowego pod kątem ich przydatności dla rozwoju następujących form rekreacji i turystyki: ˇ turystyki krajoznawczej, ˇ turystyki specjalistycznej, ˇ wypoczynku krótko- i długoterminowego, agroturystyka. Waloryzacja wykazała wybitne predyspozycje gminy do rozwoju różnych form rekreacji i turystyki, głównie jednak turystyki kwalifikowanej i specjalistycznej. Wynika to ze specyficznego położenia gminy w sąsiedztwie dwóch parków narodowych: biebrzańskiego i narwiańskiego oraz bardzo dobrej dostępności komunikacyjnej. Przez obszar gminy przebiegają ważne trasy tranzytowe w kierunku granicy państwa oraz na Pojezierze Mazurskie.

EN

The tourist evaluation in functional-spatial aspect was made on the basis of the detail inventory of natural and cultural environment of the Tykocin district. The components (resources) natural and kultural environment were investigated with regard to their significance role in development the following forms of recreation and tourism: ˇ sightseeing tourism; ˇ specialistic tourism; ˇ short- and long-term rest. The Tykocin district gas got the predispositions for development different forms of recreation and tourism, mostly the sighseeing and specialistic tourism. It is results a specific situation of the district near the Biebrza National Park and the Narew National Park. Across the Tykocin district area runs the important transit routes in the direction of state border and Mazury lake district.

6

Historia ludzi, historia rzeczy – humanizacja przedmiotów a praktykowanie dziedzictwa. Przykład Tykocina na Podlasiu

60%

Jaworowska J.

Rocznik Antropologii Historii

|

2016

|

nr 9, Dziedzictwo kulturowe

187–203

XX

n the following article I discuss the role that materiality plays in mediations of the past in the present via cultural and educational heritage practices. I do so based on my research among three cultural institutions operating in Tykocin, a small town situated in north-eastern Poland. I start by critically examining current theoretical perspectives on heritage and materiality. Next, I show how in Tykocin historical objects influence the process of establishing relationships with the past and take part in shaping narrations about town’s history. I focus especially on historical buildings and urban sites. Last but not least, I study how employees and members of the three cultural institutions try to supervise the agency of the historical objects.

7

Starcie pod Tykocinem 21 maja 1831 roku. Epizod z dziejów wyprawy na Korpus Gwardii wielkiego księcia Michała w powstaniu listopadowym

57%

Zdrojewski K.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2022

|

tom zeszyt

|

nr XXXVI

91-109

EN

The article discusses the fights at Tykocin on May 21, 1831. It was one of the many encounters during the entire Polish operation, which was recorded in historiography as "an expedition to the guard". Its main goal was to break up the Guard Corps, commanded by Grand Duke Michael, and give a helping hand to the fighting Lithuania. As a result of misunderstandings and disputes in the Polish General Headquarters, mainly between the commander-in-chief, General Jan Skrzynecki and his quartermaster, General Ignacy Prądzyński, no battle took place. The chance to break up the Russian forces, which had started the retreat towards Białystok, was lost. However, the offensive continued. After the forceful march, the Polish troops on May 20 fought with the rearguard of the Guard Corps, commanded by General Karl Bistrom near Rutki, and the next day near Tykocin, where the initial fighting in the city moved to the dike and bridges on the Narew River. Detailed descriptions in Polish diaries and Russian regimental histories allowed for research on the tactical aspect of the clash and its operational significance.

PL

Artykuł omawia walki pod Tykocinem 21 maja 1831 roku. Było to jedno z wielu starć w trakcie całej operacji polskiej, która utrwaliła się w historiografii jako „wyprawa na gwardię”. Jej zasadniczym celem miało być rozbicie Korpusu Gwardii, dowodzonego przez wielkiego księcia Michała i tym samym podanie pomocnej dłoni walczącej Litwie. W wyniku nieporozumień i sporów w sztabie polskim, przede wszystkim między naczelnym wodzem, generałem Janem Skrzyneckim i jego kwatermistrzem, gen. Ignacym Prądzyńskim, nie doszło do walnej bitwy. Zaprzepaszczono tym samym szansę na rozbicie rosyjskich sił, które rozpoczęły odwrót w kierunku Białegostoku. Wciąż jednak kontynuowano ofensywę. Po forsownym marszu polskie oddziały 20 maja starły się z tylną strażą Korpusu Gwardii dowodzoną przez gen. Karla Bistroma pod Rutkami, a następnego dnia pod Tykocinem, gdzie początkowe walki w mieście przeniosły się na groblę i mosty na Narwi. Drobiazgowe opisy zawarte w polskich pamiętnikach i rosyjskich historiach pułkowych pozwoliły na analizę poszczególnych etapów zmagań i przeprowadzenie badań nad aspektem taktycznym starcia i jego znaczeniu operacyjnym.

8

Przesłanki do optymalnego wykorzystania efektów melioracji w gospodarstwach rolnych obiektu Tykocin-Rzędziany

51%

Serwin M.

Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych

|

1980

|

tom 234

9

Remonty jazow na Narwi w Tykocinie i Rzedzianach

51%

Sokolowski J. , Mosiej K.

Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie

|

1996

|

tom 39

|

nr 2

54-60

PL

Omówiono historię budowy jazów oraz podano ogólną charakterystykę budowli. Przedstawiono również wyniki inwentaryzacji jazów. Na tym tle przedstawiono projektowe rozwiązania techniczne remontowanych jazów oraz technologię robót.

EN

The history of the construction of weirs was discussed and the general description of the constructions was provided. The results of the inventory of weirs were also included. Against this background, design solutions of weirs under repair and technology of works were discussed.

10

Mycoflora of the Narew River and its tributaries in the stretch between Tykocin and Ostroleka

41%

Czeczuga B.

Acta Mycologica

|

1995

|

tom 30

|

nr 2

11

Tykocin - zamek

36%

Ochrona Zabytków

|

1962

|

nr 2

77

12

Prace konserwatorskie w województwie białostockim w latach 1980-1985 : zabytki sztuki i rzemiosła artystycznego

31%

Stalończyk L.

Ochrona Zabytków

|

1996

|

nr 1

74-103

13

Mleko lub aeroport

31%

Sawa A.

Top Agrar Polska

|

2009

|

nr 10

14

Najnowsze znaleziska monet rzymskich z prawobrzeżnego Mazowsza i Podlasia

18%

Dymowski A.

Wiadomości Numizmatyczne

|

2008

|

tom 52

|

nr 1(185)

70-91

EN

139 Roman coins from 84 new finds have been registered in east-of-the-Vistula Mazovia and Podlasie. All of the coins had been found by private persons in the past few years. Description of the major part of the objects have been based on photographs (7 plates).