Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

O kłamstwie politycznym według Tischnera

100%

Jantos M.

|

tom 51

|

nr 1-4

209-218

EN

Józef Tischner in the late 1980s wrote a short text related to a lie in politics. He referred in it to the times of the Polish People's Republic as well as to the earlier times. He tried to describe the specific type of a lie which occurs between the authorities and the people. He did not take up the issue of the truth - possibly because of the limited space, the essay was to be rather short. When we talk about a lie - it would be good to define what the truth is. Ethical evaluation of a lie in the Tischner's text is quite unequivocal. Reasons why people lie may be numerous, the author mentions some of them. A political lie has got a twofold face: a lie of an ordinary voter may manifest itself as the "lesser of two evils", while for a politician it becomes an "inevitable necessity". I have examined the evolution process of the concept. In the twenty-first century we no longer speak of a lie, but we will rather speak of the post-truth. This new term tends to moderate the ethical evaluation of a lie, accepts its existence and justifies it.

2

Neologizmy słowotwórcze o podstawie zdezintegrowanej kato- we współczesnej polszczyźnie

100%

Andrulonis K.

|

nr 2

46-63

EN

The aim of this paper is to describe the functioning of neologisms based on the decomposed root kato-, which takes its origins from the word katolicyzm (Catholicism), katolik (a Catholic) or katolicki (Catholic), in the contemporary Polish language. For this purpose, the author presents his classifi cation and includes the fi ndings of earlier scholars in this fi eld. Subsequently, the collected vocabulary is described from the perspective of language pragmatics in order to, for instance, present the infl uence of social events and Internet users’ activity on creating new lexis. The conducted analysis demonstrates, among others, a considerable number of terms marked pejoratively, ideologically, and politically. That fact is interpreted from the philosophical point of view proposed in essays written by Józef Tischner. The paper also outlines the possibility to look at the collected lexical resource from the angle of the notion of linguistic worldview. Moreover, it points to a convergence between the results of the conducted analysis and general fi ndings about the development tendencies of the contemporary Polish language.

3

WOLNOŚĆ POZYTYWNA I NEGATYWNA W MYŚLI KS. JÓZEFA TISCHNERA JAKO KRYTYCZNE UJĘCIE STANOWISKA ISAIAHA BERLINA

100%

PRZYBYŁO S.

Polityka i Społeczeństwo

|

2013

|

nr 4(11)

117-128 (12)

EN

The aim of this article is to present Józef Tischner’s notion about negative and positive liberty. He does not oppose the first but, in his opinion, positive liberty is complementary to negative liberty (as freedom from restraint and interference by other persons and/or the state) and it has greater importance. However, Tischner defines positive liberty differently than Berlin. Primarily, for him, it is the possibility of doing Good.

4

Aktywność obywatelska w organizacjach trzeciego sektora a pedagogia agatologiczna Józefa Tischnera

89%

Czerwiński K.

Paedagogia Christiana

|

2018

|

tom 1/41

149-164

PL

Społeczeństwo obywatelskie, określane też jako trzeci sektor, składa się z organizacji, stowarzyszeń, fundacji, ruchów społecznych itp., w których ludzie dobrowolnie zrzeszają się i działają dla realizacji dobra wspólnego. Efektywne działanie w tych organizacjach kształtuje u ich członków takie cechy i postawy, jak: aktywność, samosterowność, komunikatywność, krytycyzm, ale też zaufanie, lojalność, solidarność, tolerancję itp. Ma tu miejsce uczenie się nieformalne, przy okazji innych działań, od siebie nawzajem – a ten rodzaj całożyciowego uczenia się dorosłych jest zdaniem np. Mieczysława Malewskiego nowym paradygmatem andragogicznym. Koresponduje to z koncepcją pedagogii agatologicznej Józefa Tischnera, której rdzeniem jest ujęcie człowieka jako istoty, która staje się i która jest ukierunkowana na dobro. Artykuł stanowi próbę uargumentowania tej zależności.

EN

Civic society identified as the third sector consists of institutions, associations, foundations, social movements and others of this type, where people voluntarily associate and work for the common good. Effective acting in these organizations forms features and attitudes of the third sector members such as self-steering, communicativeness, criticism, but also trust, loyalty, solidarity, tolerance, etc. On the occasion of other (alternative) activities, informal learning from each other happens and this kind of adults’ lifelong learning – according to Mieczysław Malewski – is a new andragogical paradigm. It corresponds with Józef Tischner’s conception of the agatological pedagogy at the core of which lies the recognition of a human as a being who is becoming and who is oriented towards good. This article is a trial of asserting the described dependence as an argument position.

5

Honor w krainie niekonsekwencji. Wokół myśli Józefa Tischnera, Adama Michnika i Leszka Kołakowskiego

89%

Wieczorek K.

Logos i Ethos

|

2021

|

tom 57

61-84

EN

Honor is one of the values permanently inscribed in the traditional ethos of the Polish culture. In the past centuries, it was a feature distinguishing only one social class – the nobility. However, as a result of cultural changes, the concept of honor was democratized, thus entering the universal system of values, shaping the entire social structure. The above notwithstanding, the understanding of this concept had not become homogenized in the process. Even today, one can still observe the concurrence of different styles of thinking about honor, manifest in a variety of coexisting patterns of honorable behavior and particular attitudes to honor, whose respective uniqueness depends on socio-cultural contexts. It is, therefore, possible to speak of the honor of peasants or Highlanders, or of the honor of an oppositionist or an intellectual, and it stands to reason that in each case the sense of the concept will prove to be slightly different. In this text, the author presents the results of an analysis of the ways in which honor is understood by Józef Tischner and Leszek Kołakowski – two Polish thinkers who played important roles in the intellectual life of Poland in the second half of the twentieth century. These considerations are further complemented by a reflection on one of the leading activists of the democratic opposition in the final years of the Polish People’s Republic, an influential writer, journalist, editor, author of Z dziejów honoru w Polsce. Wypisy więzienne [From the History of Honor in Poland. Prison Notes] and numerous other books – Adam Michnik. An insight into his views on honor, and the reflection on the stance he adopted, combined with the analysis of Tischner’s position, allows the author to reconstruct Leszek Kołakowski’s ideal of honor, whose currency transgresses time.

PL

Honor jest jedną z wartości trwale wpisanych w tradycyjny ethos polskiej kultury. W dawnych wiekach był wyróżnikiem jednej tylko warstwy społecznej – szlachty, lecz w wyniku przemian kulturowych pojęcie honoru uległo demokratyzacji i zagościło w uniwersalnym systemie wartości obejmującym całą strukturę społeczną. Rozumienie tego pojęcia nie uległo jednak homogenizacji. Można zatem dostrzec różne style myślenia o honorze i różne wzorce postaw człowieka honorowego w zależności od kontekstu społeczno-kulturowego. Są przesłanki, by mówić między innymi – każdorazowo w nieco innym znaczeniu tego słowa – o honorze chłopskim, góralskim, inteligenckim, o honorze opozycjonisty czy intelektualisty. W przedstawionym tekście autor prezentuje wyniki analizy sposobów rozumienia honoru u dwóch polskich myślicieli, którzy odegrali ważną rolę w polskim życiu intelektualnym drugiej połowy XX wieku – Józefa Tischnera i Leszka Kołakowskiego. Uzupełnieniem rozważań jest ukazanie postawy i poglądów Adama Michnika, jednego z czołowych działaczy opozycji demokratycznej ostatnich lat PRL oraz wpływowego pisarza, publicysty i redaktora, autora między innymi książki Z dziejów honoru w Polsce. Wgląd w jego refleksję na temat honoru połączony z analizą stanowiska Tischnera pozwala autorowi podjąć próbę rekonstrukcji ideału honoru u Kołakowskiego – ideału, którego ważność jest ponadczasowa.

6

Agatologiczne implikacje paradoksu „walki transcendentaliów” u Hansa Ursa von Balthasara i Józefa Tischnera

89%

Wołowski L.

|

2019

|

tom 49

|

nr 1

EN

In this article, we consider the problem of the equivalence of transcendentals: beauty, truth and good, in the perspective of two great thinkers of the twentieth century: H. U. von Balthasar and J. Tischner. Based on the confrontation of their reflections, we introduce the concept of the paradox of the “strugle of transcendentals” and we analyze the philosophical positions they occupy in this matter. The obtained research results, concerning all transcendentals, are then concretized on the agathological ground, where the similarities and differences in views of both authors are apparent. A common ground for Balthasar and Tischner consists in the recognition of good as a fundamental transcendentale in the development of (theo)dramatic reflection. The basic difference is revealed in their perception of the relation of good to other transcendentals. Tischner is in favor of the absolute primacy of good among all transcendentals, while Balthasar admits only a relative primacy in this case. In the final section of the work we indicate some shortcomings of both approaches and we propose a soteriological-anthropological example illustrating the validity of tischnerian approach.

PL

W niniejszym artykule rozpatrujemy problem równoważności transcendentaliów: piękna, prawdy i dobra, w ujęciu dwóch znakomitych myślicieli XX wieku: H. U. von Balthasara i J. Tischnera. Opierając się na konfrontacji ich refleksji, wprowadzamy pojęcie paradoksu „walki transcendentaliów” i analizujemy stanowiska filozoficzne, jakie zajmują oni wobec tego zagadnienia. Uzyskane wyniki badań, dotyczące ogółu transcendentaliów, konkretyzujemy następnie na gruncie agatologicznym, na którym najwyraźniej zarysowują się podobieństwa i różnice w poglądach obu autorów. Wspólną płaszczyzną dla Balthasara i Tischnera okazuje się być uznanie dobra jako transcendentale fundamentalnego dla rozwijania refleksji (teo)dramatycznej. Podstawowa różnica ujawnia się w ich postrzeganiu relacji dobra do pozostałych transcendentaliów. Tischner opowiada się za absolutnym prymatem dobra wśród transcendentaliów, Balthasar dopuszcza w tym przypadku jedynie prymat relatywny. W końcowej sekcji pracy zwracamy uwagę na pewne mankamenty obu podejść i proponujemy soteriologiczno-antropologiczny przykład ilustrujący zasadność podejścia Tischnerowskiego.

7

J. Tischnera myśl etyczno-społeczna jako polska odmiana compassio

89%

Czekalski R.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2014

|

tom 35

|

nr 1

71-80

EN

This article attempts to demonstrate the relationships between a new political theology developing in the 20th century in Western Europe and the ethical-social thought of J. Tischner. The starting point of both concepts is the non-culpable suffering of man. The article presents countermeasures proposed by J. Tischner against non-culpable suffering, i.e. mercy, solidarity and Christian hope. Tischner’s philosophy is far from utopian dreams of the complete elimination of suffering, which is simply impossible here on earth. The philosopher from Krakow proposes, however, measures which allow one to endure difficult situations with dignity. Tischner himself extracts from the Gospel the values which Christianity continually offers to an ever more ruthless, indifferent and cold world.

8

Postać Antoniego Kępińskiego w refleksji filozoficznej Józefa Tischnera

89%

Andrulonis K.

Edukacja Filozoficzna

|

2023

|

nr 75

109-134

PL

W 2022 roku upłynęło 50 lat od śmierci Antoniego Kępińskiego, wybitnego krakowskiego psychiatry. Na tle przedstawicieli swej dziedziny wyróżniał się kładzeniem nacisku na podmiotowe traktowanie pacjenta, utrzymywanie z nim partnerskich relacji opartych na wzajemnym zaufaniu i szczerości oraz upatrywaniem przyczyn schorzeń psychicznych przede wszystkim w zaburzeniach hierarchii wartości. Jego idee były ważną inspiracją dla środowiska nie tylko medycznego, lecz i humanistycznego. Jednym z pierwszych autorów, który dostrzegał znaczenie refleksji antropologicznej Kępińskiego, był Józef Tischner. Celem artykułu jest zatem ukazanie, w jakich perspektywach filozoficznych lokował on dorobek intelektualny krakowskiego psychiatry, jak rozwijał obecne w jego pracach wątki, a także w jaki sposób korzystał z nich przy okazji rozwijania własnych koncepcji.

EN

In 2022, 50 years have passed since the death of Antoni Kępiński, an outstanding psychiatrist from Krakow. Against representatives of his field, he distinguished himself by emphasizing the subjective treatment of the patient, maintaining partnership with him based on mutual trust and honesty and seeing the causes of mental illness primarily in disturbances in the hierarchy of values. His ideas were an important inspiration not only for the medical community, but also for the humanities. He was one of the first authors who recognizes the importance of Kępiński’s anthropological reflection was Józef Tischner. The aim of the article is therefore to show in what philosophical perspectives he placed the intellectual output of the Krakow psychiatrist, how he developed the threads present in it, and how he used them when developing his own philosophical concepts.

9

Problem sceny w Tischnerowskiej filozofii dramatu

89%

Glinkowski W. P.

Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne

|

2016

|

tom 34

71-90

EN

The paper aims to pinpoint one of the main interpretational problems of Józef Tischner’s philosophy – the dispute around the notion of scene, which is the basic concept in Tischner’s ‘philosophy of drama’. It is as well strongly connected with theatre studies. That is why it is common to regard Tischner’s philosophy in a theatrical context. On the other hand, Tischner’s scene is also referred to world of entities, which in traditional philosophy was a field of ontological investigates. Both abovementioned tendencies are a result of misunderstanding Tischner’s thought and they lead to the wrong interpretation of his philosophy of man. Yet according to Tischnerman does not play in a drama as an actor on the scene, but rather he is a dramatical being. Proper understanding of Tischner’s notion of scene is essential to understand his philosophical project and to recognize its value and novelty.

10

„Logika serca” – Ebner i Tischner

89%

Hołda M.

Paedagogia Christiana

|

2017

|

tom 1/39

73-89

PL

W niniejszym artkule proponuję refleksję nad „logiką serca” w myśli Ferdynanda Ebnera i Józefa Tischnera. „Logikę” rozumiem jako porządek czy jednoznacznie wyznaczone kryteria, których należy przestrzegać. Jest więc ona synonimem rozumu, który pracuje wedle ściśle określonych zasad. „Serce” jest synonimem sfery intuicji, które umożliwiają odkrywanie takich prawd, do których sam rozum nie ma dostępu. Gdy mowa o „logice serca”, chodzi o takie rozumienie człowieka, w którym z jednej strony nie ogranicza się go jedynie do rozumu, z drugiej zaś traktuje się jego intuicje jako obszar, który wymaga uporządkowania i który poprawnie działać może jedynie jako uporządkowany. Z wypowiedzi Ebnera i Tischnera rekonstruuję ich rozumienie „logiki serca”. Sądzę, że rekonstrukcja taka jest bardzo przydatna, gdyż ich propozycje nie tylko mają trwałą filozoficzną wartość, ale są właśnie tym, czego szczególnie dzisiaj potrzebujemy, by rozwiązywać filozoficzne i niefilozoficzne problemy.

EN

In this article I propose a reflection on “the logic of the heart” in the thought of Ferdinand Ebner and Józef Tischner. “Logic” I understand as an order or clearly designated criteria that must be followed. It is a synonym of the mind, which works according to some specific rules. “Heart” is synonymous with the sphere of intuition, which allows one to examine truths to which the mind itself has no access. Speaking of “the logic of the heart” is an expression of the understanding of the human being, which on the one hand is not confined to the mind, but on the other hand treats his intuition as an area that can function properly only according to the order. I reconstruct the understanding of “the logic of the heart” by Ebner and Tischner. I think that such reconstruction is very useful because “the logic of the heart” not only has a lasting philosophical value, but it is precisely what we need today to solve philosophical and non-philosophical problems.

11

Wpływ myśli Balthasara na Tischnerowską interpretację problemu intratrynitarnej wolności Boga

89%

Wołowski L.

|

tom 54

89-110

EN

The article examines the problem of the influence of Balthasar’s thought on the dynamics of Tischner’s reflection on the issue of the intratrinitarian freedom of God and the consequences for human freedom related to this subject. Using the method of comparative analysis of the contribution of both authors and taking into account the chronology of their publications, specific time frames and specific substantive premises are established that affected significant changes in Tischner's perception of the issue of God’s freedom. Tischner’s interpretation of Balthasar's concepts of infinite and finite freedom is also thoroughly analyzed. Both similarities and significant differences in the approaches of both authors are shown, especially in the context of the ontological and agathological approach to this subject. The work is concluded with an analysis of the apology, carried out consistently by both authors, of Christian vision of human freedom, originating and immersed in the freedom of God, in the confrontation with the Enlightenment-atheistic model of absolutized human freedom, in which, exactly due to the lack of the relationship with God, freedom gradually deteriorates and consequently undergoes annihilation.

PL

Niniejszy artykuł podejmuje problematykę wpływu myśli Balthasara na dynamikę refleksji Tischnera w zakresie problematyki intratrynitarnej wolności Boga i związanych z tą tematyką konsekwencji dla wolności człowieka. Dzięki zastosowaniu analizy porównawczej myśli obu autorów i uwzględnieniu chronologii ich publikacji, ustalone zostają konkretne ramy czasowe i konkretne przesłanki merytoryczne wpływające na istotne zmiany w postrzeganiu problematyki wolności Boga przez Tischnera. Dogłębnie przeanalizowana jest również Tischnerowska interpretacja Balthasarowych pojęć wolności nieskończonej i wolności skończonej. Wykazane są zarówno zbieżności, jak i istotne różnice w podejściach obu autorów, zwłaszcza w kontekście ontologicznego i agatologicznego ujęcia tej tematyki. Całość badań zamyka analiza zgodnie przeprowadzonej przez obu autorów apologii chrześcijańskiej wizji wolności człowieka, wynikającej z wolności Boga i zanurzonej w niej, wobec oświeceniowo-ateistycznego modelu zabsolutyzowanej wolności ludzkiej, w której właśnie ze względu na brak relacji z Bogiem wolność ulega stopniowej degradacji i w konsekwencji unicestwieniu.

12

Tischner’s Take on Evil on the Example of The Chekist by Aleksandr Rogozhkin

88%

Jochlik A.

|

tom 52

101-131

XX

The problem of evil is unavoidable and largely incomprehensible, and it is exactly for that reason that it is of great importance for our being. This aspect of Tischner’s philosophy can be successfully shown using the example of Andrei Srubov, the protagonist of The Chekist. By looking at Tischner’s agathology we receive hope that we are not doomed to be defeated by evil within our lifetime. What seems to be crucial in opposing evil is the realization that there is always a decision to be made.

13

Honor in the land of inconsistency. On ethical reflections of Józef Tischner, Adam Michnik, and Leszek Kołakowski

88%

Wieczorek K.

Logos i Ethos

|

2021

|

tom 57

209-235

EN

Honor is one of the values permanently inscribed in the traditional ethos of the Polish culture. In the past centuries, it was a feature distinguishing only one social class – the nobility. However, as a result of cultural changes, the concept of honor was democratized, thus entering the universal system of values, shaping the entire social structure. The above notwithstanding, the understanding of this concept had not become homogenized in the process. Even today, one can still observe the concurrence of different styles of thinking about honor, manifest in a variety of coexisting patterns of honorable behavior and particular attitudes to honor, whose respective uniqueness depends on socio-cultural contexts. It is, therefore, possible to speak of the honor of peasants or Highlanders, or of the honor of an oppositionist or an intellectual, and it stands to reason that in each case the sense of the concept will prove to be slightly different. In this text, the author presents the results of an analysis of the ways in which honor is understood by Józef Tischner and Leszek Kołakowski – two Polish thinkers who played important roles in the intellectual life of Poland in the second half of the twentieth century. These considerations are further complemented by a reflection on one of the leading activists of the democratic opposition in the final years of the Polish People’s Republic, an influential writer, journalist, editor, author of Z dziejów honoru w Polsce. Wypisy więzienne [From the History of Honor in Poland. Prison Notes] and numerous other books – Adam Michnik. An insight into his views on honor, and the reflection on the stance he adopted, combined with the analysis of Tischner’s position, allows the author to reconstruct Leszek Kołakowski’s ideal of honor, whose currency transgresses time.

14

Wolność według Lorda Actona i Józefa Tischnera Analiza porównawcza myśli dwóch katolickich liberałów

88%

Przybyło S.

Politeja : Pismo Wydziału Studiów Miedzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2014

|

nr 2(28)

359-385

EN

The aim of this article is to provide a comparison between Lord Acton’s and Józef Tischner’s notions of freedom and liberalism. According to these authors, liberalism and Catholicism are not incompatible. Liberty, according to both Acton and Tischner, is inseparably related to Conscience, Responsibility and Good. Despite the differences between them, in particular the reflection on equality, both authors agreed that freedom of religion, private property or civil rights are the values that must be defended. Furthermore, they both were convinced of the huge role of Christianity in the history of freedom. Unlike classical liberals, in their opinion positive liberty is more important than negative liberty.

15

Mimo princip zodpovĕdnosti. Schizofrenické evangelium Bohumila Hrabala v interpretaci Józefa Tischnera

88%

Firlej A.

Poznańskie Studia Slawistyczne

|

2022

|

nr 23

321-330

EN

The article is devoted to the story The Schizophrenic Gospel by Bohumil Hrabal and a little-known interpretation of this prose bythe famous Polish philosopher and theologian Józef Tischner. Plato, Hegel, Berkeley, Heidegger: these four names in Tischner‘s work lead to Hrabal‘s thinking and his gospel. The philosopher discusses in detail the specific perception of reality which according to him is transformed into a phenomenon or image of reality in Hrabal‘s prose, and as such acquires the same status as the reality of a dream. This approach can be combined with surrealism and phenomenology. Philosophy and literature evaluate the most phenomena irreversibly and undeniably; recurring events and events that do not involve visible changes or consequences are usually neglected. They do not require answers, so they do not mean responsibility. Hrabal writes about such aworld “outside the principle of responsibility“ in his Gospel, and Tischner in his interpretation.

16

The Other as Another. In the Footsteps of Józef Tischner’s Philosophy of Dialogue

75%

Manikowski M.

|

nr 1

29-50

EN

The world is a stage where everything is just a thing, even man. We discover it in an intentional opening. However, if we make a dialogical opening, man is no longer an object, but becomes a subject. Here we meet man as The Other and not as Another, an alien. Where do we encounter him? On the road, at the inn. What is needed? Setting a primal distance and entering into relation, in Martin Buber’s terms, or a dialogical opening and personification, entering into language or speech, according to Józef Tischner. On the road, at the inn where everyone is another, an alien, we become the other.

17

O przydatności "Historii filozofii po góralsku" Józefa Tischnera jako źródła poznania gwary i kultury podhalańskiej

75%

Andrulonis K.

Poradnik Językowy

|

2023

|

tom 801

|

nr 2

38-56

EN

The aim of this article is to show the extent to which Józef Tischner’s Historia filozofii po góralsku (The History of Philosophy, Highlander Style) is a cognitively attractive source of learning about Podhale’s dialect and culture and the possible threats or difficulties that may be associated with using the work to this end. The author begins his discussions by considering such features of the work under examination as its apocryphal and fairy-tale-like nature and proceeds to showing it on three different planes. From the linguistic perspective, he notes the dialectal features characteristic of the work in terms of phonetics, inflection, syntax, word formation, lexis, and phraseology. In terms of cultural studies, he devotes his attention to the customs and traditions of the Podhale region as well as to the regional cuisine, which found their places in individual stories. In some of the considerations focused to a greater extent on philosophy, the author indicates the characteristic features of the highlander worldview, which Tischner captures in his work, and conducts the word-formation and semantic analysis of selected neologisms and neosemantisms, which were used by the author of the stories to enrich the highlanders’ speech with philosophical terminology.

18

The Relationship Between Pagan Fate and Christian Grace in the Thought of Józef Tischner

75%

Wołowski L.

The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II

|

2023

|

tom 13

|

nr 1

225-241

EN

This article examines one of the greatest contributions of Józef Tischner to the area of anthropology and charitology by analyzing, in a systematical way, his original thought regarding the relationship between the pagan concept of fate (fatum) and the Christian concept of grace (charis). The originality of this contribution concerns three main areas. The first one concerns the historical-charitological aspect in which Tischner proposes a new approach which helps him to emphasize the personalistic aspect of grace. Instead of considering the problem form a typical intra-Christian perspective, he approaches the concept of grace by confronting it with the historical, pagan concept of impersonal fate. Secondly, he brings to the light an ancient Greek idea of the aesthetic overcoming of the tragic defeat caused by fate, and by showing its insufficiency, he discovers and demonstrates the depth, beauty and hidden ultimate power of the aesthetic dimension of Christian grace. Finally, he argues that the problem of the relationship between fate and grace is not an issue of the ancient past, but constitutes the core of one of the greatest contemporary challenges faced by modern Christian society: the ever growing wave of neopaganism.

19

Otwartość na drugiego człowieka jako problem aksjologiczny i edukacyjny

75%

Wędzińska M.

Przegląd Pedagogiczny

|

2021

|

nr 2

31-40

EN

The article aims to present issues related to openness to other people as issues of an axiological nature. The theoretical framework for the presented issues is the concept of thinking according to values by Józef Tischner. The second part of the text is devoted to the analysis of the problem of negative attitudes towards the LGBT community and homophobia as an example of the challenge of being open to other people in the axiological and educational context.

PL

Celem artykułu jest prezentacja kwestii związanych z otwartością na drugiego człowieka jako zagadnienia o charakterze aksjologicznym. Ramą teoretyczną dla tych rozważań jest koncepcja myślenia według wartości autorstwa księdza Józefa Tischnera. Druga część tekstu poświęcona jest analizie problemu negatywnych postaw wobec społeczności LGBT oraz homofobii jako przykładów wyzwań związanych z otwartością na drugiego człowieka w kontekstach aksjologicznym i edukacyjnym.

20

Mistyka nadwiślańska XX wieku i jej cechy charakterystyczne

71%

Wolnikowski P.

Studia Elbląskie

|

2018

|

tom 19

543-566

EN

The article makes an attempt to depict the spiritual dimension of 20th century Polish Mysticism which here is named as Vistula Mysticism (Saint Adam Albert Chmielowski, Saint Faustina Kowalska, Saint John Paul, Father Joseph Tischner). Its special character has been highlighted in critical confrontation with the phenomenon of rationalism and intellectualization as well as in comparison with commonly accepted trends of mysticism in Europe. The author indicated basic features of Vistula Mysticism which are, among others, personalism and dolorism. The testimonies of the mystics as well as their teaching served as the evidence and support for the article. The culmination of the discussed trend is the part about the Divine Mercy. It has fundamental meaning for development of mystical life of a Christian. Moreover, in case of representatives of Vistula Mysticism it was a specific antidote on evil in 20th century.

PL

Przedłożony artykuł stanowi próbę ukazania duchowego wymiaru mistyki polskiej XX w., określanej tu jako mistyka nadwiślańska [św. Adam Albert Chmielowski, św. Faustyna Kowalska, św. Jan Paweł, ks. Józef Tischner]. Jej szczególny charakter został wyeksponowany w krytycznej konfrontacji ze zjawiskiem racjonalizmu i intelektualizmu, a także w porównaniu z uznanymi powszechnie nurtami mistyki w Europie. Autor wskazał na podstawowe cechy mistyki nadwiślańskiej, do których należą: personalizm i doloryzm. Posłużyły temu świadectwa mistyków jak również ich nauczanie. Swoiste „sklepienie” omawianego nurtu stanowi część poświęcona Miłosierdziu. Ma ono bowiem znaczenie fundamentalne dla rozwoju życia mistycznego chrześcijanina, a w przypadku przedstawicieli mistyki nadwiślańskiej było ono swoistym antidotum na zło XX wieku.