Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Temperantia, stoicki złoty środek według Seneki Młodszego

100%

Budzanowska D.

|

2011

|

tom 21

|

nr 2

63-93

EN

Seneca’s philosophical writings concern a virtue, among others also the virtues of justice, temperance (or moderation), fortitude and prudence. They are four virtues from the time of St. Ambrose called cardinal. Seneca gives this definition of the virtue temperantia: cupiditates refrenare – to confine one’s desires. So the temperance is practicing self-control, abstention and moderation. Seneca discuses it very often in a wider context of the different virtues, with which it’s tightly connected according to a stoical idea of the inseparability of the virtues. He claims that we have to learn virtue. Seneca reminds, that the life is not easy and only the indications of the philosophy concerning virtue preserve from the unjust fortune.

RU

Сенека, будучи последователем и представителем философской школы младшей стои, склонялся к эклектике и ставил этику на первый план. Его философские сочинения посвящены вопросам практической морали. Он стремился дать людям утешение посредством житейской мудрости. Цель человека заключается в том, чтобы „жить в согласии с природой”. Сенека учил как жить и поэтому много писал о добродетелях. Философ хотел, чтобы император и каждый человек обладал такими качествами, как: воздержанность, мужество, разумность, справедливость и чтобы знал, что добродетель „следует обуздать желания, подавить боязнь, разумно заботиться о предстоящих делах, раздать всё, что должно быть отдано”. Сенека учил: „Воздержность умеряет наслажденья; одни она с ненавистью изгоняет, другие соразмеряет и сокращает до здорового предела, никогда не приближаясь к ним ради них самих. Она знает, что лучшая мера для всего желанного – взять не сколько хочется, а сколько необходимо”.

2

Temperantia, Golden Mean of Seneca the Younger, Roman Stoic

100%

Budzanowska-Weglenda D.

|

nr 3

EN

Seneca’s philosophical writings concern a virtue, among others also the virtues of justice, temperance (or moderation), fortitude and prudence. They are four virtues from the time of St. Ambrose called cardinal. Seneca gives this definition of the virtue temperantia: “cupiditates refrenare” – to confine one’s desires. So the temperance is practising self-control, abstention and moderation. Seneca discuses it very often in a wider context of the different virtues, with which it’s tightly connected according to a stoical idea of the inseparability of the virtues. He claims that we have to learn virtue. Seneca reminds that life is not easy and only the indications of the philosophy concerning virtue preserve from the unjust fortune.

3

Between medicine and rhetoric: therapeutic arguments in Roman Stoicism

94%

Łapiński K.

|

nr 1

11-24

EN

In this paper, I intend to focus on some rhetorical strategies of argumentation which play crucial role in the therapeutic discourse of Roman Stoicism, namely in Musonius Rufus, Epictetus, Seneca, and Marcus Aurelius. Reference is made to Chaim Perelman’s view of ancient rhetoric as an art of inventing arguments. Moreover, it is pointed out that in rhetorical education (cf. Cicero, Ad Herennium, Quintilian, etc.) as well as in therapeutic discourse the concept of “exercise” and constant practice play a crucial role.

4

Norwidowskie interpretacje chrześcijańskiego Seneki

84%

Karamucka-Marcinkiewicz M.

|

nr 1

189-204

EN

Connections with Christianity are one of the aspects of reflections on the life and work of Seneca the Younger in subsequent centuries. This issue is also revealed in the writings of Cyprian Norwid, a Polish 19th-century writer, artist and thinker. In point of fact, Norwid skipped other aspects related to Seneca. The themes he did touch on are connected with his historiosophical reflections and the problem of the relationship between Roma pagana and Roma Christiana, which was of particular interest to him. In the preserved writings of Norwid, however, references to Seneca are relatively rare, which was actually quite typical in the 19th century, but may also be related to a certain ambiguity in Seneca’s attitude as the tutor of Emperor Nero and a figure who enjoyed a high position in Rome for a long time or Norwid’s conviction that most of Seneca’s thought close to Christianity should simply be explained by the Roman writer’s stoicism. However, this is only a hypothesis. It is also possible that Norwid more often referred to Seneca the Younger than he literally noted it. Norwid referred, among other things, to the issue of alleged relations between Seneca and St. Paul and the apocryphal correspondence between them. He also referred to Seneca’s importance for the Church Fathers. Furthermore, he drew attention to some similarities between Seneca and Socrates in terms of their martyr deaths and to certain thoughts expressed by Seneca, in which one can perceive the idea of one God. Some of Norwid’s references to Seneca analysed here were inspired by such works devoted to Seneca’s Christianity as the article by Gaston Boissier, which was published in 1871 in the “Revue des Deux Mondes”. It is not exactly clear how well Norwid knew the work of Seneca, and to what extent he relied on the aforementioned studies. Undoubtedly, however, the references to Seneca, which he included in his writings, were carefully selected and were related to Norwid’s vision of history and his deliberations on the essence of truth, and thus they were not only a testimony of Norwid’s reading, but also of Norwid’s personal reflections.

5

Stoicka koncepcja "wewnętrznej warowni"

84%

Paczkowski P.

|

2017

|

nr 23

DE

Der Gegenstand des Artikels ist die "innere Festung", deren Bau das philosophische Ziel eines stoischen Philosophen war. Sie verband sich mit einem radikalen Wandel des Bewusstseins, der als eine ununterbrochene Arbeit an sich selbst mit dem Ziel, ein freier Mensch zu werden, wahrgenommen wurde. Die Freiheit war nämlich in der stoischen Philosophie nicht die Frage der äußeren Bedingungen, sondern der inneren Einstellung. Die innere Festung gewährt den Bereich der menschlichen Freiheit. Diese Freiheit deckt sich mit drei Bereichen der geistigen Aktivität: der Urteilsfreiheit, der Bedürfnisfreiheit und der Gefühlsfreiheit. Der Stoiker verlangte nach Autarkie in jenen Bereichen, die ihm durch das Schicksal und die menschliche Natur gestattet sind.

EN

The subject matter focuses on the "inner fortress", the erection of which represented the Stoics’ philosophical goal . This involved a radical transformation of consciousness, perceived as a continuous effort to become a free man. For freedom in Stoic philosophy was a matter of internal mindset rather than an outcome of external conditions. The inner fortress secures the domains of human freedom covering three areas of man’s spiritual activity: the freedom of judgement, aspiration and emotions. The stoic aspires to autarkia in areas, where it is allowed by destiny and human nature.

PL

Przedmiotem artykułu jest „warownia wewnętrzna”, której budowa była filozoficznym celem stoickiego filozofa. Wiązała się ona z radykalną przemianą świadomości, pojmowaną jako nieustanna praca nad sobą, aby uczynić się człowiekiem wolnym. Wolność bowiem nie była w filozofii stoickiej kwestią zewnętrznych uwarunkowań, lecz wewnętrznego nastawienia. Warownia wewnętrzna zabezpiecza obszar wolności człowieka. A wolność ta pokrywa się z trzema obszarami aktywności duchowej: wolnością osądu, wolnością pragnienia i wolnością emocji. Stoik pragnął autarkii - w tych obszarach, na które pozwala mu przeznaczenie i ludzka natura.

6

Kęgi przynależności Przyczynek do dziejów kosmopolityki

67%

Drałus D.

|

nr 6

77-93

PL

W ramach współczesnego kosmopolityzmu mona wyróżnić dwa główne nurty stawiające sobie rozbieżne teoretyczne cele. Pierwszy z nich można intepretowć jako apologetyczną konceptualizację późnokapitalistycznych tendencji globalizacyjnych, drugi zaś jako próbę przezwyciężenia konfliktów wynikających z oporu wobec globalnej uniformizacji rozmaitości form życia społecznego. Opozycyjność obu tych celów jest odpowiedzialna za istotne rozbieżności we współczesnych doktrynach kosmopolitycznych. W niniejszym artykule, który stanowi próbę ponownego odczytania wybranych momentów w dziejach starożytnego kosmopolityzmu, zwracam uwagę na wewnętrzne napięcia tej doktryny, które kształtowały jej rozwój w epoce starożytnej. Moim celem jest wskazanie, w jaki sposób radykalizm moralny i polityczny kosmopolityzmu cynickiego został zastąpiony na gruncie późnego stoicyzmu za pomocą umiarkowanej, gra dualistycznej koncepcji Hieroklesa, opartej na idei oikeiôsis.

EN

Within contemporary cosmopolitanism one may distinguish two main currents which aim at divergent theoretical aims. One of them may be interpreted as an intellectual conceptualization of the consequences of the economic globalization, characteristic of the late capitalism, while the other is an attempt to overcome conflicts resulting from the resistance to the global uniformization of the variety of social life. The divergent nature of these two aims is responsible for the essential tensions in contemporary cosmopolitan doctrines. In this article, which is a re-reading of selected moments in the history of ancient cosmopolitanism, I stress the internal tensions within various versions of cosmopolitanism which informed the development of this doctrine in the ancient times. My aim is to demonstrate how moral and political radicalism of the Cynic naturalist cosmopolitanism has been superseded, in the late Stoicism, by a moderate gradualist version, formulated by Hierokles on the basis of his idea oikeiôsis.

7

51%

Stefaniuk T. J.

|

2017

|

nr 24

DE

Kann Philosophie in unserer übermäßig kommerzialisierten Kultur funktionieren? Ist sie immer noch nötig? Vielleicht ist die Konzentration auf der Lebenskunst (der Kunst, schöner und weiser zu leben) für das "Überleben der Philosophie" lebensnotwendig, falls sie mehr als eine lebensferne wissenschaftliche Tätigkeit werden soll? Der Artikel verfolgt das Ziel, gewisse Phänomene zu erforschen, die mit dem gesellschaftlichen und kulturellen Funktionieren der Philosophie in der Gegenwart, insbesondere in Bezug auf die Massenkultur, verbunden sind. Der Text konzentriert sich auch auf aktuellen Versuchen, die die "Renaissance" des Stoizismus in seinem Verständnis als praktische Philosophie anstreben. Der Autor fokussiert auf den "philosophischen Markt" in Polen, die aktuellen Verbreiter des "vereinfachten Stoizismus" (des sog. Pop-Stoizismus), Marcin Fabjanski und Tomasz Mazur, und deren Bücher und Tätigkeit außerhalb des akademischen Milieus. Sind ihre Veröffentlichungen und andere Formen des Wirkens imstande, den Menschen die Philosophie und insbesondere den Stoizismus näherzubringen?

EN

Can philosophy be of use in our over-commercialized culture? Is it still needed at all ? Perhaps one of the ways to "keep philosophy going " (if it is not to remain merely an academic activity detached to a great extent from life) is to focus on teaching to live comfortably and wisely. Analyzed are some phenomena related to the social and cultural role of philosophy in modern times, especially so with reference to mass culture. Also reviewed are on-going attempts at bringing about the "rebirth" of Stoicism, understood primarily as practical philosophy. The author focuses on the "Polish philosophical market" and in particular on books written by present-day propagators of "pop-Stoicism" Marcin Fabjański and Tomasz Mazur, and their activities pursued outside the academic milieu. Could their publications and activities bring people closer to philosophy in general, and to Stoicism especially?

PL

Czy filozofia może funkcjonować w naszej nadmiernie skomercjalizowanej kulturze? Czy nadal jest potrzebna? Być może jedną z możliwości „przetrwania filozofii” – o ile nie chcemy, aby była to w dużej mierze oderwana od życia działalność akademicka – jest skoncentrowanie się na tym, jak pięknie i mądrze żyć? Celem tego artykułu jest analiza pewnych zjawisk związanych ze społecznym i kulturowym funkcjonowaniem filozofii we współczesnych czasach, szczególnie w odniesieniu do kultury masowej. Tekst ten koncentruje się także na aktualnych próbach zmierzających do „odrodzenia” stoicyzmu, pojmowanego przede wszystkim jako filozofia praktyczna. Autor skupia się na „polskim rynku filozoficznym” i współczesnych propagatorach „uproszczonego stoicyzmu” – bądź też lub „pop-stoicyzmu” – Marcinie Fabjańskim i Tomasz Mazurze, na ich książkach i działalności prowadzonej poza środowiskiem akademickim. Czy ich publikacje i inne formy działalności mogą przybliżyć ludzi do filozofii w ogóle, a zwłaszcza do stoicyzmu?