Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

The Myth of Prometheus in Plato’s Protagoras

100%

Kołakowska K.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

tom 66

|

nr 3: Filologia klasyczna - Selected Papers in English

37-47

EN

The Polish version of the article was published in “Roczniki Humanistyczne,” vol. 58–59 (2010–2011), issue 3 Protagoras is an exceptional dialogue of Plato as it uses two modes of expression: mythos and logos. Both are used by Protagoras in Great Speech, but the first one seems to be the most important. Protagoras chose the mythical mode of expression when he described to Socrates how he makes his pupils good citizens and politicians. The famous sophist told the story about two brothers: Prometheus and Epimetheus. It is easy to notice that Protagoras identifies with the clever Prometheus. However, the attentive reader can notice that Prometheus from Protagoras’ myth made a decision with fatal consequences. He entrusts his brother Epimetheus with a too responsible task. If Prometheus had been clever he should have predicted the dramatic consequences of his decision (see the etymology of his name). It might have been a conscious and intentional effort of Plato who wanted to ridicule Protagoras, the main opponent of Socrates. The resulting effect is so strong because Protagoras, who identifies with Prometheus, told the myth by himself in which Prometheus is in fact the less clever of the two brothers.

2

Fatum i absurd. Inspiracja tragedią grecką w twórczości Alberta Camusa

81%

Roś J.

Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki

|

2013

|

tom 3

EN

The purpose of this article is to show that the Greek drama for Albert Camus was an expression of the universal experience of the cruelty of fate. Dramatic stories of Oedipus and Prometheus were for him a kind of map of the world with space selected for the man and his denial of suffering. Camus knows that in the tragedy even a man who is a „plaything of the gods”, maintains strength and honor in his defeat, and that the hero embroiled in horror stories, preserves the dignity, which adds faith and courage. This is where Camus found the connotation between the concept of fate and absurd, because absurd can’t be defeated by force of human will, a munity directed against absurd does not save the Man from misfortune.

3

Du Prométhée enchaîné au Prométhée « délivré » — La Reprise du mythe dans Hécatombéon de Matéi Visniec

72%

Kucharuk S.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

tom 66

|

nr 5: Neofilologia

115-126

PL

Celem artykułu jest analiza sztuki Matéi Visnieca Hécatombéon, stanowiącej współczesną wersję mitu o Prometeuszu, w porównaniu do utworu Ajschylosa Prometeusz w okowach, co pozwala zaobserwować interesujący dialog, jaki nawiązuje się między hipotekstem a hipertekstem. Opierając się la terminologii zaproponowanej przez Gerarda Genetta, analiza ukazuje sposób, w jaki dokonują się rożnego rodzaju transformacje na poziomie hipertekstu, i proponuje nowe odczytanie sztuki Ajschylosa przez pryzmat hipertekstu.

EN

The aim of this article is to analyze the play by Matéi Visniec Hécatombéon, a contemporary variation on the myth of Prometheus, in comparison with Aeschylus’ drama Prometheus Bound, allowing us to observe an interesting dialogue that is developed between the hypotext and the hypertext. Applying the terminology of G. Genette, the analysis seeks to observe how different kinds of transformations present in the hypertext are made, and then to consider a new possible reading of the old text.

FR

Cet article se propose d’analyser la pièce de Matéi Visniec Hécatombéon, variation contemporaine sur le mythe de Prométhée, par rapport à l’œuvre d’Eschyle Prométhée enchaîné, ce qui permettra d’observer le dialogue intéressant qui s’instaure entre l’hypotexte et l’hypertexte. En appliquant la terminologie de G. Genette, l’analyse a pour objectif d’observer comment s’opèrent les différents types de transformations présentes dans l’hypertexte pour ensuite envisager une nouvelle lecture possible du texte ancien à travers le prisme de l’hypertexte.

4

Prometeo come il simbolo dell’interminabile sfida

72%

Grzelak-Krzymianowska A.

Roczniki Humanistyczne

|

2017

|

tom 65

|

nr 3: Filologia klasyczna

5-22

PL

Artykuł ma na celu ukazanie, że mit o Prometeuszu może być uznany za źródło i efekt nieustających wyzwań świata, którym człowiek przez wieki musiał stawić czoła. Opierając się na tradycji starożytnej i różnych wersjach i interpretacjach mitu o tytanie autorka dowodzi, że postać Prometeusza może być postrzegana jako pewnego rodzaju bodziec, zarówno pozytywny, jak i negatywny, który wpływał na historię ludzkości oraz że tego typu wizja Prometeusza przetrwała i jest nadal obecna w kulturze współczesnej i jest ciągle wykorzystywana w celu podkreślenia najbardziej znaczących momentów cywilizacyjnych przemian.

EN

The article aims to describe the myth of Prometheus seen as the source and result of a continuous challenge that people have been forced to cope with through centuries. Basing on the ancient tradition and various versions and interpretations of the mythical story of the Titan the author draws conclusion that the figure of Prometheus may be perceived as the stimulus, in positive as well as negative way, of the history of human kind and that such an image of Prometheus survived and is still present in contemporary culture and is used and reused to underline always significant moments of civilization change.

IT

L’articolo mira a descrivere il mito di Prometeo visto come la fonte e il risultato di una sfida continua che la gente è stata costretta a far fronte con i secoli. Basandosi sull’antica tradizione e sulle varie versioni e interpretazioni della mitica storia del Titano, l’autore trae conclusione che la figura di Prometeo possa essere percepita come stimolo, in modo positivo e negativo, della storia del genere umano e che tale immagine di Prometeo è sopravvissuta ed è ancora presente nella cultura contemporanea e viene utilizzata e riutilizzata per sottolineare momenti sempre significativi del cambiamento della civiltà.

5

Prometejskie zmagania

58%

Bibik B.

Przekłady Literatur Słowiańskich

|

2023

|

tom 13

1-28

EN

On March, 11, 1937 the Polish Radio broadcasted the radio play based on Aeschylus’s tragedy titled Prometheus bound. Stefan Srebrny, the professor at the Stefan Batory University in Vilnius at the time, was responsible for this radio play. He was a well-known academic and translator. While preparing for the radio play he used the translation given by Jan Kasprowicz, one of the greatest Polish poet at the turn of the 20th century. The recording did not survive the World War II, but we still have the translation by Kasprowicz on which Srebrny made notes while preparing the radio play which gives us at least some insight both on the radio play itself and the work of an academic and translator who had to struggle with the legend of the one of the greatest poets.

PL

11 marca 1937 roku Polskie Radio wyemitowało słuchowisko oparte na tragedii Ajschylosa Prometeusz w okowach. Autorem opracowania był ówczesny profesor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, Stefan Srebrny, osoba cieszącą się niezwykłą estymą w środowisku tak naukowym, jak i artystycznym. Przekład, którym na potrzeby słuchowiska się posłużył, był autorstwa Jana Kasprowicza, nieżyjącego już, jednak niewątpliwie jednego z największych poetów przełomu XIX i XX wieku. Ponieważ samo nagranie nie zachowało się w archiwach Polskiego Radia, przedmiotem mojego zainteresowania w artykule jest tekst przekładu Jana Kasprowicza, wydany w serii II Biblioteki Narodowej, który był własnością Stefana Srebrnego i na którym wileński, a następnie toruński, profesor nanosił adnotacje pozwalające nam - w jakiejś mierze - usłyszeć to słuchowisko, w którym mierzył się z legendą (i pracą) wielkiego poety.

6

Свобода і страждання (постаті Прометея й Ісуса Христа в рецепції Лесі Українки)

58%

Skupeyko L.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

tom 66

|

nr 7: Słowianoznawstwo

7-14

EN

In the perception of Lesya Ukrainka, the ﬁgures of Prometheus and Jesus Christ are embodied in two models of freedom through suffering, representing different vectors of human culture and consciousness and psycho-behavioral personality types. The writer transfers the notion of freedom from sphere of morality (the motive of challenging God) to existential sphere (the motive of equality with God), and this change of emphases correlates in her work with the neo-romantic ideal of ‘sovereign’ personality.

PL

Według Łesi Ukrainki postaci Prometeusza i Jezusa Chrystusa uosabiają dwa modele wolności-poprzez-cierpienie, które reprezentują różne kierunki kultury i świadomości ludzkiej oraz inne typy osobowości psycho-behavioralnej. Pisarka przenosi pojęcia wolności ze sfery moralności (motyw zmagania się z Bogiem) do sfery egzystencjalnej (motyw zrównania się z Bogiem) i ta zmiana akcentów koresponduje w jej utworach z neoromantycznym ideałem niezawisłej osobowości.

7

Postapokaliptyczna wizja człowieka w trylogii Dmitra Głuchowskiego: "Metro 2033", "Metro 2034", "Metro 2035"

44%

Wierel K.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2016

|

tom 34

|

nr 2

EN

This article presents a variety of images of a man in the literary trilogy by a Russian writer Dmitry Glukhovsky which he presented in Metro 2033, Metro 2034 and Metro 2035. The writer revealed the fate of the people living in the corridors of the Moscow subway after a nuclear war. The epic form which Glukhovsky gave his vision of a post-apocalyptic world, makes the characters of his novels represent a wide spectrum of possible attitudes of people in the alternative world “after the end.” Artem, Hunter, Sasha, or Homer appear to be anti-heroes. However, they can also become heroes of a new world, as long as they can survive and overcome the anthropocentric way of perceiving the world. Glukhovsky created an alternative vision of reality based on the archetypal motifs of struggle between good and evil, beauty and ugliness, which remind of mythological stories, in which he presents how the new, post-apocalyptic world works. The rules of the new reality are different from those to which the reader is accustomed. The writer introduces many cultural references to the mythological stories (Prometheus, Sisyphus, Marduk, Job), or literature narratives (Odyssey by Homer, The Time Machine by H.G Wells, Brave New World by A. Huxley or Nineteen Eighty Four by G. Orwell). In my opinion the issue of a revised understanding of humanity and trans-species relationships are topics which introduce the reader to the issues which in science are reffered to as a new humanities, and which are centered around the issues raised in the debate on post-humanism and post-secularism as well as the problems ecology deals with. Humanity, which Glukhovsky presents in his novels, is hidden in the dark, mysterious and unknown corridors in the Moscow subway and in the human imagination.

PL

W artykule przedstawiam różnorodne wyobrażenia człowieka w literackiej trylogii rosyjskiego pisarza Dmitrija Głuchowskiego, przedstawione w Metrze 2033, Metrze 2034 i Metrze 2035. Pisarz ukazał losy ludzi żyjących w korytarzach moskiewskiego metra po wojnie nuklearnej. Epicka forma, jaką Głuchowski nadał swojej wizji postapokaliptycznego świata, sprawia, iż postacie z jego powieści reprezentują bogate spektrum możliwych postaw człowieka wobec realiów alternatywnego świata „po końcu”. Artem, Hunter, Sasza czy Homer to postacie wykreowane na antybohaterów, jednakże mogą stać się również bohaterami nowego świata, o ile potrafią przetrwać i pokonać antropocentryczny sposób postrzegania świata. Głuchowski stworzył alternatywną wizję rzeczywistości zbudowaną na archetypicznych motywach walki dobra ze złem, piękna z brzydotą, przypominającą opowieści mitologiczne przedstawiające jak funkcjonuje nowy, postapokaliptyczny świat. Reguły nowej rzeczywistości różnią się od tych, do których przyzwyczajony jest czytelnik. Pisarz wprowadza wiele kulturowych odniesień do historii mitologicznych (Prometeusz, Syzyf, Marduk, Hiob), narracji literackich (Odyseja, Wehikuł czasu H. G. Wellsa, Nowy wspaniały świat A. Huxleya, czy Rok 1984 G. Orwella). Kwestia zmienionego rozumienia człowieczeństwa i relacje transgatunkowe są tematami, które w mojej opinii wprowadzają czytelnika w zagadnienia określane w nauce jako nowa humanistyka, skupione wokół kwestii poruszanych w debacie wokół posthumanizmu i postsekularyzmu, a także problemów, jakimi zajmuje się ekologia. Wyobrażenie człowieczeństwa w trylogii Głuchowskiego jest ukryte w mrocznych, tajemniczych i nieznanych korytarzach moskiewskiego metra oraz ludzkiej wyobraźni.

8

O místech v básních: Místa nesvobody. Podsvětní vězení Títánů; Na východě světa. Upoutaný Prométheus; Rimbaudova idyla v zelené

44%

Hrdlička J. , Fulínová E.

Svět literatury – Časopis pro novodobé literatury (World of Literature – Journal for Modern Literatures)

|

2017

|

tom 55

147-163

CS

Následující tři texty představují upravené a dosud nevydané scénáře pro rozhlasové pořady vysílané v letech 2014 a 2015 na stanici ČRo Vltava v cyklu nazvaném „Místa a jména“. Větší část z celkem 90 pořadů tohoto cyklu věnovaných básním o místech vyšla v publikaci Básně a místa. Dva příspěvky Elišky Fulínové se věnují mytické topologii antického světa, třetí text se zabývá idylickými momenty několika Rimbaudových básní.

9

Norwidowska reinterpretacja mitu prometejskiego

36%

Kołbukowski M.

Studia Norwidiana

|

2015

|

tom 33

77-108

EN

The author’s aim is to reflect on one of the rudimentary myths constituting the European identity, that is the Promethean myth, and on its interpretation present in Norwid’s works. Kłobukowski states that the author of Promethidion interprets the story of the good Titan in a way that is different from that in which most poets of the 19th century Europe interpreted it, that is by referring to ancient sources of the myth in works by Hesiod, and not by Aeschylus; and that this interpretation has a character of a manifesto. At the same time Norwid, interpreting the story of Prometheus, enters a polemic with Western Romantics as well as with Mickiewicz and the poetic anthropology present in the main current of Romanticism, that was first of all based on such features as rebellion, autonomy of an individual, self-determination, or self-deification. The poet suggests a different vision of human subjectivity; he Christianizes the myth, at the same time doing the work of a comparatist and an anthropologist – comparing the figure of the Titan and the Biblical Adam (Promethidion), suggesting that it is not rebellion, but work is man’s true vocation. Norwid also interprets the phenomenon of the language and its history in the context of the Promethean myth, which he perceives as a myth of the fall (On Freedom of Speech). Kłobukowski also analyzes one of the most important mythemes from the story of Prometheus – that of sacrifice, that, according to Western Romantics, was connected with creating an individualist “I”. Norwid interprets the meaning of sacrifice in a different way – namely, as a phenomenon showing the fullness of humanity and acceptance of the imperfection of the human condition.

10

Norwidowska reinterpretacja mitu prometejskiego

36%

Kłobukowski M.

Studia Norwidiana

|

2015

|

tom 33

77-108

EN

The author’s aim is to reflect on one of the rudimentary myths constituting the European identity, that is the Promethean myth, and on its interpretation present in Norwid’s works. Kłobukowski states that the author of Promethidion interprets the story of the good Titan in a way that is different from that in which most poets of the 19th century Europe interpreted it, that is by referring to ancient sources of the myth in works by Hesiod, and not by Aeschylus; and that this interpretation has a character of a manifesto. At the same time Norwid, interpreting the story of Prometheus, enters a polemic with Western Romantics as well as with Mickiewicz and the poetic anthropology present in the main current of Romanticism, that was first of all based on such features as rebellion, autonomy of an individual, self-determination, or self-deification. The poet suggests a different vision of human subjectivity; he Christianizes the myth, at the same time doing the work of a comparatist and an anthropologist – comparing the figure of the Titan and the Biblical Adam (Promethidion), suggesting that it is not rebellion, but work is man’s true vocation. Norwid also interprets the phenomenon of the language and its history in the context of the Promethean myth, which he perceives as a myth of the fall (On Freedom of Speech). Kłobukowski also analyzes one of the most important mythemes from the story of Prometheus – that of sacrifice, that, according to Western Romantics, was connected with creating an individualist “I”. Norwid interprets the meaning of sacrifice in a different way – namely, as a phenomenon showing the fullness of humanity and acceptance of the imperfection of the human condition.