Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

The morphology-pragmatics interface in Modern Greek compounding

100%

Charitonidis C.

Poznań Studies in Contemporary Linguistics

|

2015

|

tom 51

|

nr 1

27-73

EN

This study deals with the morphology-pragmatics interface in Modern Greek compounding. The object of investigation are 64 compounds explicitly marked for stance. It is shown that the linking of denotational (semantic and/or categorial) and socioexpressive (pragmatic) heads defines the different classes of compounds in a highly restrictive manner. The threefold negative socio-expressive structure of the verbal derivatives in -(i)áz(o) shows up in the compounds as well. It is concluded that, in both verbal derivation and compounding, the morphology-pragmatics interface recruits specific denotational structures for its expression.

2

Identity in Discourse: The Translation of Article-Headlines inNational Geographic

86%

Antoniou M.

|

tom 11

|

nr 2

181-199

EN

Analysing a corpus of article-headlines selected from forty issues of National Geographic in its French electronic version contrasted to its Greek one, this paper examines the constrains (cognitive, cultural and social) observed in both versions in terms of characteristics of identity and of politeness. Findings demonstrate that cross-cultural differences emerge along with linguistics parameters and that translators attend target group’s enactment of pragmatic features. The degree of the enunciator’s involvement in his/her utterance varies in both versions, process that implies a differentiation in the preferences/characteristics of the specific audiences; characteristics to which both of the working languages seem to stay attached, reflecting a general attitude of each linguistic community.

3

Dialekt kreteński języka nowogreckiego – próba opisu na bazie materiału hydronimicznego. Część 3: zjawiska fonetyczne i morfologiczne ograniczone terytorialnie

86%

Kaczyńska E.

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

|

2016

|

tom LXIII

35-51

PL

Artykuł zawiera treściwe omówienie trzynastu regionalnych innowacji dialektu kreteńskiego (dziewięciu fonetycznych i czterech morfologicznych), które można zaobserwować w hydronimii wyspy. Dwa przedyskutowane zjawiska fonetyczne i cztery morfologiczne dość zgodnie dzielą Kretę na dwa podobnej wielkości obszary: areał zachodni (obejmujący dwie jednostki terytorialne, dawne nomosy: Chaniá i Réthimno) i areał wschodni (obejmujący dwa wcześniejsze nomosy: Iráklio i Lasíthi), co pozwala wyróżnić główne subdialekty – zachodniokreteński i wschodniokreteński. Niektóre innowacje fonetyczne są bardziej rozproszone i najczęściej ograniczone do relatywnie mniejszych jednostek terytorialnych (np. do gwary Kísamos, Sfakiá lub Wiános). Wszystkie omówione innowacje morfologiczne pojawiły się wyłącznie w subdialekcie zachodniokreteńskim, który jednocześnie nie wprowadził ani jednej innowacji fonetycznej obejmującej cały obszar zachodniej Krety. Można zatem powiedzieć, że gwary zachodnie dialektu kreteńskiego są pod względem zjawisk morfologicznych zdecydowanie bardziej innowacyjne niż gwary wschodnie. Z drugiej jednak strony subdialekt wschodniokreteński przeprowadził kilka partykularnych innowacji fonetycznych, które obejmują cały obszar wschodniej Krety.

EN

The paper contains a concise discussion of thirteen regional innovations of the Cretan dialect (including 9 phonetic and 4 morphological ones) that may be observed in the island’s modern hydronymy. Two phonetic phenomena and four morphological ones unanimously divide the island of Crete into two zones of similar size: the western area (comprising two regional units, corresponding to the earlier prefectures of Chania and Rethymno) and the eastern area (likewise spanning two regional units, Heraklion and Lasithi). On the basis of these local phenomena, it is necessary to distinguish two basic subdialects: West Cretan and East Cretan. Some phonetic innovations are dispersed and generally limited to minor local areas (e.g. those of Kissamos, Sfakia and Viannos). All of the morphological innovations under discussion appeared exclusively in the West Cretan subdialect, which at the same time introduced no common phonetic innovations in the western area of island. Thus, from the morphological point of view, the western variety of the Cretan dialect is more innovative than the eastern idioms. On the other hand, the East Cretan subdialect introduced a number of common phonetic innovations in the whole area of eastern Crete.

4

Dialekt kreteński języka nowogreckiego – próba opisu na bazie materiału hydronimicznego, część 1: zjawiska fonetyczne

86%

Kaczyńska E.

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

|

2014

|

tom LX (60)

93-120

PL

Autorka daje przegląd najważniejszych zjawisk fonetycznych poświadczonych w dialekcie kreteńskim języka nowogreckiego z punktu widzenia ich historycznego rozwoju. Rzeczone zjawiska znajdują odbicie w nowożytnej hydronimii kreteńskiej (od XIII do XX w. n.e.), w której dominują nazwy niewielkich, przeważnie okresowych strumieni i źródeł. Z tego powodu nazwy wodne, które są znane wyłącznie ludności miejscowej, posługującej się lokalną gwarą, rejestrują większość dialektalnych zjawisk fonetycznych omawianych w niniejszym opracowaniu.

EN

The article presents an overview of different phonetic phenomena attested in the Cretan dialect of Modern Greek from the point of view of their historical development. These dialectal features may be also observed in the Modern Cretan hydronyms (from 13th to 20th c. AD), especially in the names of small streams and sources. All the water names, which are known only in a limited area of the island, register most phonetic phenomena discussed in this paper.

5

Further Turkish Loanwords in the Cretan Dialect of Modern Greek

86%

Kaczyńska E. , Witczak K. T.

Folia Orientalia

|

2019

|

tom 56

231-240

EN

Five years ago Vasilis Orfanos published an excellent monograph on the Turkish lexical borrowings attested in the Cretan dialect of Modern Greek (Orfanos 2014). In this paper the present authors increase the number of the possible Cretan Turkisms, providing and explaining additional items not listed in Orfanos’s book.

6

European Union Terminology Unification - Directions for the Contrastive Study of Two Slavic and Two Non-Slavic Languages (Bulgarian, Polish, Modern Greek and English)

86%

Genew-Puhalewa I.

|

2011

|

tom 9

|

nr 1

69-79

EN

This study attempts to characterize terminology unification in the European Union legislation, regarding both content and form. It analyzes terms related to the thematic field of environmental law in four official EU languages: two Slavic (Bulgarian and Polish) and two non-Slavic (Modern Greek and English). Different types of relations between the languages under comparison suggest possible directions for further comparative study. The comparison aims to identify differences and similarities in the componential structure, formal-grammatical structure, word formation structure, form variantivity, origin and formal status. The study may also testify to the presence of linguistic convergence processes in the multilingual European Union.

7

THE FUNCTION OF ΑNCIENT GREEK IN MODERN GREEK – POLISH LEGAL TRANSLATION TEACHING

72%

GORTYCH K.

Comparative Legilinguistics

|

2009

|

tom 1

190-206

PL

W oparciu o koncepcje, jakie są obecne w głównych podręcznikach i materiałach metodologicznych podczas studiów w zakresie filologii nowogreckiej, brakuje w nich obecności języka starogreckiego. Brak tego przedmiotu może stać się problemem w sytuacji, kiedy filolodzy nowogreccy zdecydują się pracować jako tłumacze tekstów prawnych i prawniczych, ponieważ grecki język prawa charakteryzuje się obecnością wielu archaizmów, stałych zarchaizowanych struktur syntaktycznych i wyrazowych. Moja prezentacja dotyczy roli i rozmiaru języka starogreckiego w programie studiów w zakresie specjalizacji filologia nowogrecka i dochodzę do wniosku, iż nie można pominąć tego przedmiotu w programie studiów w sposób całkowity. Wskazuję konieczność obecności języka starogreckiego, ponieważ zauważyłam, iż współczesne podręczniki i słowniki języka nowogreckiego nie są wystarczające w tym zakresie. Przeprowadzona analiza dotyka kilku aspektów studiów w zakresie filologii nowogreckiej, jakie są prowadzone na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu a materiał badawczy został oparty na wybranych fragmentach greckich i cypryjskich aktów normatywnych, które dotyczą wspomnianego problemu nauczania przekładu.

EN

According to ideas which have been presented in main course books and methodological guides, a lack of Ancient Greek in the process of teaching Modern Greek Philology has occurred. It could be a problem if Modern Greek philologists decide to be translators and interpreters of legal texts because the Greek language of law has archaisms, rigid structures and elements. My project deals with the function and amount of Ancient Greek in the curiculume of studies of Modern Greek Philology. I conclude that it is impossible to avoid Ancient Greek in the curriculum of Modern Greek Philology completely. I show the necessity of the Ancient Greek language because present Greek grammar and dictionaries cannot offer any insight in this field. Analysis of the curriculum affects the Modern Greek Language and Literature Department at Adam Mickiewicz University. The research material concludes with selected parts of Greek and Cypriot statutory acts which also affect the aforementiones issues.

8

O arabskiej genezie wyrazu nowogreckiego κατσαμπας

72%

Kaczyńska E.

Roczniki Humanistyczne

|

2017

|

tom 65

|

nr 6: Językoznawstwo

33-53

PL

Apelatyw κατσαμπάς dokumentuje w gwarach nowogreckich dwa znaczenia (1. ‘studnia’; 2. ‘rodzaj żurawia’). Badacze greccy wywodzą ów dialektyzm z języka tureckiego, por. tur. kasaba ‘miasteczko’, dial. ‘kanał nawadniający’. Jednak wywód nowogreckiego wyrazu bezpośrednio ze źródła arabskiego wydaje się bardziej prawdopodobny, por. arab. qaṣaba ‘forteca, twierdza; przedmieście’, qaṣabä(t) ‘rura, tchawica’. Wyraz arabski został najpierw zapożyczony przez Kreteńczyków podczas arabskiej okupacji wyspy Krety (ok. 824-961) i za pośrednictwem dialektu kreteńskiego zaadaptowany przez inne lokalne gwary nowogreckie w dobie bizantyńskiej (961–1204). Dialektyzm nowogrecki κατσαμπάς nie został poświadczony w słownikach dialektu kreteńskiego, chociaż w kreteńskiej hydronimii i toponimii występuje pospolicie jednostka onimiczna Κατσαμπάς. Ludowy charakter i ograniczona dystrybucja nowogreckiego apelatywu jest potwierdzona przez dane leksykalne. Na wyspie Karpathos, leżącej nieco na wschód od Krety, termin κατσαμπάς oznacza ‘studnię’. Odmienne znaczenie ‘rodzaj żurawia wodnego’ zostało zarejestrowane na wyspach Kos, Rodos i Cyprze. Dwie przesłanki przemawiają za bezpośrednim zapożyczeniem ze źródła arabskiego. Po pierwsze, język arabski zawiera dwa homonimiczne słowa qaṣaba ‘forteca, twierdza; przedmieście’ oraz qaṣabä(t) ‘rura, tchawica’. Do tego ostatniego znaczenia nawiązuje dialektyzm nowogrecki. Po drugie, względy chronologiczne przemawiają za hipotezą, że Kreteńczycy zapożyczyli wyraz arabski bezpośrednio od Arabów okupujących wyspę Kretę w latach 824-961. Cristoforo Buondelmonti, autor dzieła Descriptio insule Crete (napisanego w 1417 r.), informuje o studni (łac. puteus), położonej ok. 1,5 km na wschód od Kandii, stolicy Krety w dobie panowania weneckiego (ob. Iráklio). Woda pitna z tej studni był sprzedawana mieszkańcom miasta: [...] puteus est Cazamba dictus. Aquam cuius pueri per Candiam civitatem ferentes vendunt magnis vocibus exclamantes „[…] znajduje się studnia zwana Cazamba. Wodę z tej studni chłopcy roznoszą po całym mieście Kandii i sprzedają głośno krzycząc”. Piętnastowieczna nazwa studni (łac. Cazamba, ngr. Κατσαμπάς) z całą pewnością nie została zapożyczona za pośrednictwem tureckim, jako że armia osmańska podbiła Kretę dopiero w połowie XVII stulecia (1645-1669), czyli dwa wieki później. Co więcej, kreteński ojkonim Κατσαμπάς został poświadczony już w 1279 roku. Najprawdopodobniej studnia zwana Katsabás została zbudowana i nazwana przez Arabów, którzy niedaleko zbudowali twierdzę Rabdh al-Khandáq (ob. Iráklio), późniejszą stolicę wyspy.

EN

The appellative κατσαμπάς is attested in the Modern Greek dialects in two different meanings (1. ‘well’; 2. ‘a kind of well-sweep’). The Greek linguists believe that it was borrowed directly from Turkish kasaba ‘country town’, dial. ‘irrigating channel’. It is suggested that the Modern Greek appellative is of Arabic origin, cf. Arab. qaṣaba ‘fortress, citadel; suburb’, also qaṣabä(t) ‘pipe, windpipe’. The Arabic word was first adopted by the Cretan Greeks during the Arabic occupation of the island of Crete (ca. 824-961 AD) and later the Cretan borrowing was gradually distributed in the Byzantine Greek world. The Modern Greek appellative κατσαμπάς, which is very well attested in the Cretan toponymy and hydronymy, is not registered in any dictionary of the Cretan dialect. However, a folk character and a limited distribution of the word in question is confirmed by lexical data collected in some regions of Hellas and Cyprus. The term κατσαμπάς means ‘well’ in Karpathos, the island lying near Crete. A different meaning ‘a kind of well-sweep’ is attested in Rhodes, Cos and Cyprus. According to Greek linguists, the Modern Greek noun denoting ‘well’ (or ‘a kind of well-sweep’) was directly borrowed from Turkish kasaba ‘country town’, dial. ‘irrigating channel’. Of course, the Turkish appellative is of Arabic origin, cf. Arab. qaṣaba ‘fortress, citadel’, also ‘suburb’. I cannot agree with this explanation for two reasons. Firstly, the Arabic language contains two homonymic words: qaṣaba (1) ‘fortress, citadel; suburb’ and qaṣabä(t) (2) ‘pipe, windpipe’. The Modern Greek dialectal form κατσαμπάς m. ‘well; well-sweep’ seems to derive from the latter Arabic appellative (and not the former one). Secondly, the Cretans had to borrow the Arabic word during the Arabic occupation of the island (ca. 824-961 AD). Cristoforo Buondelmonti, the author of Descriptio insule Crete (written in 1417), gives a strong mention on the important well (Lat. puteus), which was located away from Candia, the capital of Crete during the Venetian rule (now Herakleion). The drinking water from this well was sold to town’s inhabitants (v. 734-736): [...] puteus est Cazamba dictus. Aquam cuius pueri per Candiam civitatem ferentes vendunt magnis vocibus exclamantes “there is a well called Cazamba. Some boys sell its water, bearing it into the city Candia and crying there with great voices”. The 15th-century name of the extra-Candian well (Lat. Cazamba, Mod. Gk. Κατσαμπάς) could not be borrowed by the Turkish mediation, as the Ottoman army conquered Crete in the middle of 17th century (1645-1669), i.e. two centuries later. What is more, the Cretan toponym Κατσαμπάς is registered as early as in 1279 AD. It is highly probable that the well called Κατσαμπάς in Candia was created and named by the Arabs.