Problem ochrony gruntu pod niskotemperaturowymi pomieszczeniami chłodniczymi jest przedmiotem zainteresowania fachowców od kilkudziesięciu lat. Jeżeli o znaczeniu tego problemu zapomina się lub lekceważy jego znaczenie, przypadki powtarzających się szkód z tego tytułu dotkliwie o tym przypominają.
W artykule przedstawiono charakterystyczne wskaźniki ekologiczne efektu cieplarnianego, głównie wskaźnik śladu węglowego. Zasygnalizowano konieczność podjęcia działań, w celu ograniczenia negatywnego wpływu branży chłodniczo-klimatyzacyjnej na środowisko. Omówiono zasady konstruowania systemów chłodniczych i klimatyzacyjnych mające wpływ na oszczędność energii. Wskazano usprawnienia umożliwiające ograniczenie zużycia energii, bez dodatkowych kosztów, poprzez racjonalne użytkowanie urządzeń i instalacji chłodniczo-klimatyzacyjnych.
Syntetyczne czynniki chłodnicze w przypadku wycieku z instalacji powodują niszczenie warstwy ozonowej i wzmocnienie efektu cieplarnianego. W związku z tym w celu ograniczenia tych oddziaływań, konieczna jest jak najwcześniejsza identyfikacja niepożądanej emisji tych substancji. W publikacji zaprezentowano szybką metodę analizy mieszanin czynników chłodniczych przy wykorzystaniu chromatografu gazowego z detektorem FID i układem chłodzącym z ciekłym CO2. W trakcie badań zaobserwowano wysoką powtarzalność czasów retencji oraz powierzchni pików dla wykonanych analiz. Chromatograficzna metoda analizy niskotemperaturowej mieszanin czynników syntetycznych z zastosowaniem detektora FID i układu chłodzącego, w opinii autorek artykułu, wykazuje duży potencjał aplikacyjny. W części drugiej tej publikacji przedstawiono walidację opracowanej metody chromatograficznej identyfikacji syntetycznych czynników chłodniczych. Wykazano, że metoda ta pozwala na identyfikację kilkunastoskładnikowych mieszanin chłodniczych z dużą pewnością. Stwierdzono, że jest ona metodą szybką i czułą dla ilościowej oceny tych substancji ze względu na niską granicę wykrywalności oraz oznaczalności.
EN
Synthetic refrigerants in case of leakage from the plant cause the destruction of the ozone layer and the greenhouse effect stronger. Therefore, in order to reduce these effects, it is necessary to identify as early as possible undesirable VOC emissions. The publication presents a quick method for analyzing mixtures of refrigerants, using a gas chromatograph with an FID detector and a cooling system with liquid CO2. During the studies the high repeatability of retention times and peak areas for the analyzes. Chromatographic method for the analysis of low-temperature mixtures of synthetic refrigerants using the FID and cooling system, in the opinion of the authors of the article, shows a high potential for application. In the second part of this paper presents the validation of chromatographic method developed to identify synthetic refrigerants. It has been shown that this method allows the identification of refrigerating mixtures kilkunastoskładnikowych certainty. It has been found that it is a rapid and sensitive method for quantifying these substances due to the low limit of detection and quantification.
Stosowanie amoniaku w instalacjach chłodniczych wymaga odpowiedniego zabezpieczenia systemami wykrywającymi ewentualne wycieki. Odpowiedni wybór systemów stosowanych do monitoringu pozwala na skuteczne zabezpieczenie obiektów przemysłowych, handlowych i pomieszczeń chłodniczych przed wystąpieniem niebezpiecznych stężeń czynnika chłodniczego w powietrzu. Poszczególne elementy systemu należy dobierać uwzględniając specyfiką konkretnego zastosowania.
Syntetyczne czynniki chłodnicze (tzw. freony) stosowane w technice chłodniczej, klimatyzacji i pompach ciepła, w przypadku wycieku z instalacji, powodują niszczenie warstwy ozonowej i wzrost efektu cieplarnianego. W celu minimalizacji tych globalnych zagrożeń konieczna jest jak najwcześniejsza identyfikacja niepożądanych emisji tych substancji. W publikacji przedstawiono opracowaną w Pracowni Chłodnictwa i Ochrony Środowiska w Łodzi metodę analizy czynników chłodniczych przy wykorzystaniu chromatografu gazowego z układem chłodzącym (ciekłym CO2) oraz detektorem FID i ECD. Autorki dokonały optymalizacji najważniejszych parametrów procesu chromatograficznego, który pozwala na uzyskanie rozdziału czynników chłodniczych w warunkach niskotemperaturowych. Chromatograficzne metody analizy niskotemperaturowej czynników z zastosowaniem omówionej aparatury badawczej wykazują duży potencjał aplikacyjny.
EN
Synthetic refrigerants (freons) used in refrigeration, air-conditioning and heat pumps, in the event of leakage from the installation, destroy the ozone layer and increase the greenhouse effect. In order to minimize these global threats, it is essential to identify undesirable emissions of these substances as early as possible. The publication presents a method of analyzing refrigerants using a gas chromatograph with a cooling system (liquid CO2), FID and ECD detectors, developed at the Refrigeration and Environmental Protection Laboratory in Łódź. The authors optimized the most important parameters of the chromatographic process, which allows for the separation of refrigerants under low-temperature conditions.
Syntetyczne czynniki chłodnicze, w przypadku wycieku z instalacji, powodują niszczenie warstwy ozonowej I wzrost efektu cieplarnianego. W celu minimalizacji tych globalnych zagrożeń konieczne jest jak najwcześniejsza identyfikacja niepożądanych emisji tych substancji. Celem pracy było opracowanie nowej metody analizy wybranych mieszanin czynników chłodniczych przy wykorzystaniu chromatografu gazowego z układem chłodzącym (ciekłym CO2) i detektorem FID. Zbadano wpływ poszczególnych parametrów oraz warunków analizy na rozdział mieszanin czynników chłodniczych w warunkach niskotemperaturowych. Dokonano optymalizacji najważniejszych parametrów procesu chromatograficznego, który pozwala na uzyskanie rozdziału handlowych mieszanin czynników chłodniczych (R402a, R404a, R407c, R410a, R413a, R422d oraz R507a). Najlepszy rozdział modelowej 11-to składnikowej mieszaniny z jednorodnych czynników chłodniczych, uzyskano dla programu izotermicznego. Chromatograficzna metoda analizy niskotemperaturowej czynników z zastosowaniem układu chłodzącego i detektora FID wykazuje duży potencjał aplikacyjny dla rozdziału handlowych mieszanin czynników chłodniczych.
EN
Synthetic refrigerants (freons), in case of leakage from the installation, they cause the ozone layer destruction and increase the greenhouse effect. In order to minimize these global threats, it is necessary to detect these substance emissions as soon as possible. The aim of this work was to develop a new analysis method for selected fluorinated and chlorofluoracarbons mixtures using a gas chromatograph with cooling system (liquid CO2) and FID detector. The impact of various parameters and analysis conditions on the synthetic refrigerants mixtures separation was examined at low temperature conditions. The optimization of the most important parameters of the chromatographic method, which allows for the separation of commercial refrigerants mixtures (R402a, R404a, R407c, R410a, R413a, R507a and R422d), was carried out. The best chromatographic selection of the model mixture (eleven component synthetic refrigerants) has been obtained for the isothermal method. The chromatographic method for the low-temperature analysis of the refrigerants, using the FID detector and the cooling system, has a high potential for practical application for the separation of commercial refrigerants mixtures.
W artykule scharakteryzowano istotność badania śladu węglowego dla produktów i technologii w przemyśle rolno-spożywczym. Przedstawiono różne podejścia do zagadnienia śladu węglowego i sposobów jego szacowania. Wskazano korelacje pomiędzy zmianami klimatycznymi, a łańcuchem chłodniczo-klimatyzacyjnym związanym z produkcja i przechowalnictwem żywności. Każdy proces technologiczny lub poszczególne jego etapy wymagają właściwej temperatury, którą muszą zapewnić urządzenia chłodniczo-klimatyzacyjne. Zatem, są one również źródłem śladu węglowego. Określenie CF staje się impulsem do podejmowania proekologicznych działań i wzmacniania podstaw zrównoważonej konsumpcji. Działania te przynoszą także korzyści ekonomiczne.
EN
The importance of products and technologies carbon footprint studies in the agriculture and food industry has been described in this article. The paper presents different approaches to carbon footprint issues and ways of estimating it. The correlations between climate change and the refrigeration - air-conditioning chain associated with the production and food storage has been indicated. Every technological process and its stages requires appropriate temperature, which must be provided by refrigeration and air-conditioning equipment. Therefore, they present also the source of carbon footprint. The CF determination is an impulse to undertake proecological actions and strengthening of sustainable consumption basics. These actions give also economic benefits.
Zmiana stylu życia oraz rosnące zapotrzebowanie na żywność spowodowały, że produkcja żywności jest jedną z najprężniej rozwijających się branż. Wyzwania, z którymi zmaga się ten przemysł, to m.in. poprawa walorów smakowych i odżywczych oraz zapewnienie dostępności i wydłużenie okresu trwałości produktów rolno-spożywczych. Zagadnienia te dotyczą wielu obszarów. Transport i magazynowanie produktów spożywczych odgrywają tu znaczącą rolę, natomiast chłodnictwo zapewnia optymalne warunki w transporcie, produkcji i przechowywaniu żywności, a zatem jego rola jest ogromna na globalnym rynku żywnościowym.
W artykule opisano kolejne etapy rozwoju metody chromatograficznej, będącej podstawą do jakościowej analizy syntetycznych czynników CFC, HCFC oraz HFC stosowanych w chłodnictwie. Badania zostały wykonane w Pracowni Techniki i Instalacji Chłodniczych IBPRS Oddział Chłodnictwa i Jakości Żywności w ramach projektu badawczo-rozwojowego pt. "Opracowanie koncepcji i wykonanie prototypu systemu kontroli i identyfikacji gazów CFC, HCFC, HFC w kontekście Rozporządzeń Unii Europejskiej", finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Zaprezentowana praca ma po części charakter poglądowy i pozwala przybliżyć problem kontroli składu i zawartości czynników chłodniczych. W Polsce, jak i na świecie tylko nieliczne placówki zajmują się podobną analizą a zapotrzebowanie na badania substancji zwyczajowo zwanych "freonami" wzrasta ze względu na ich niszczący efekt w atmosferze oraz nowe obostrzenia płynące z uczestnictwa w EU. Producenci gazów stosowanych w chłodnictwie oferują nowe mieszaniny poszczególnych czynników chłodniczych, mające zmniejszyć ich niekorzystne działanie. Rodzi się potrzeba analizowania dokładnego składu tych mieszanin oraz oceny procentowej zawartości poszczególnych składników przed, jak i w trakcie okresu ich użytkowania. Ocena zmian proporcji składników zeotropowych mieszanin chłodniczych daje informację o potencjalnych nieszczelnościach układu chłodniczego. W interesie producentów, jak i użytkowników czynników chłodniczych leży utrzymanie najwyższej efektywności układu oraz nie dopuszczenie do emisji czynników chłodniczych do atmosfery.
W artykule zaprezentowano wskaźniki charakteryzujące negatywny wpływ antropogenicznej działalności na atmosferę, hydrosferę i biosferę. Scharakteryzowano ślady środowiskowe: węglowy (CF), wodny (WF) i ekologiczny (EF). Wykazano znaczenie szacowania wskaźników środowiskowych w przemyśle rolno-spożywczym oraz ich podstawowe wady i zalety.
EN
The indicators characterizing the negative impact of anthropogenic activities on the atmosphere, hydrosphere and biosphere have been presented in this paper. Environmental footprints: carbon (CF), water (WF) and ecological (EF) ones, were characterized. The importance of estimating the environmental indicators in the agricultural and food industry has been pointed out. The basic advantages and disadvantages of these parameters have been shown.
W artykule zaprezentowano nowe obowiązki wynikające z przepisów f-gazowych polskiego oraz europejskiego ustawodawstwa. Szczegółowo omówiono obowiązki wprowadzone przez znowelizowane przepisy dotyczące użytkowania pojazdów chłodniczych. Scharakteryzowano obowiązek regularnych i terminowych przeglądów szczelności urządzeń wraz z ich harmonogramem. Przedstawiono również nowe wytyczne dla czynników chłodniczych w zakresie odzysku i utylizacji. Wskazano konsekwencje niedopełnienia wymaganych obowiązków f-gazowych.
EN
New obligations resulting from f-gas regulations of Polish and European legislation are presented in this article. An unfavorable influence of freons on the environment is described and the most important indicators are characterized. The responsibilities introduced by the amended law regarding: the use of refrigerated vehicles are discussed in detail. The obligation of regular and timely checks of devices along with their schedule is characterized. New guidelines for refrigerants in recovery and utilization were also presented. The consequences of failure to comply with the required f-gas duties are indicated.
Zastosowanie chromatografii gazowej w chłodnictwie do oznaczania składu czynników chłodniczych jest jednoznaczną i nieinwazyjną metodą pomiaru. Pierwszym etapem tych badań jest optymalny dobór kolumny chromatograficznej do właściwego rozdziału czynników chłodniczych. System identyfikacji medium chłodniczego oraz monitorowania jego składu jest niezbędny do utrzymania efektywności systemów chłodniczych oraz realizacji obostrzeń prawnych dotyczących przedsiębiorstw wykorzystujących czynniki chłodnicze z rodziny CFC, HCFC oraz HFC (Rozporządzenie (WE) 2037/2000, Rozporządzenie nr 842/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady). Celem badań było opracowanie systemu identyfikacji czynników chłodniczych oraz kontrola ich składu. Zbadano trzy chromatograficzne kolumny kapilarne pod kątem ich wykorzystania do analizy syntetycznych czynników chłodniczych. Najkorzystniejsze efekty badań uzyskano przy zastosowaniu kapilarnej kolumny z fazą siloksanową (TrFPrMeSil) o długości 105 m i średnicy wewnętrznej 0,32 mm.
Zastosowanie chromatografii gazowej w chłodnictwie do oznaczania składu czynników chłodniczych jest jednoznaczną i nieinwazyjną metodę pomiaru. Pierwszym etapem tych badań było wybranie optymalnej kolumny chromatograficznej do właściwego rozdziału czynników chłodniczych. Zbadano trzy chromatograficzne kolumny kapilarne pod kątem ich wykorzystania w tej analizie. Najkorzystniejsze efekty badań uzyskano przy zastosowaniu kapilarnej kolumny z fazą siloksanową - TrFPrMeSil o długości 105 m i średnicy wewnętrznej 0,32 mm. Drugim, równie ważnym etapem badań jest wybór detektora i określenie jego roli. W artykule wymieniono i scharakteryzowano dostępne detektory. Do badań mających na celu optymalizację metody identyfikacji i oceny ilościowej syntetycznych czynników pracujących w instalacjach chłodniczych oraz stosowanych do serwisu po regeneracji, na podstawie uzyskanych wyników i przeprowadzonych rozważań, wybrano detektor płomieniowo-jonizujący FID. Optymalne parametry jego pracy to: temperatura - 200°C, natężenie przepływu wodoru - 45 ml/min, natężenie przepływu powietrza - 450 ml/min, stała czasowa - 50, atenuacja - -3,0.
Syntetyczne czynniki chłodnicze, nazywane potocznie freonami, to chlorofluorowęglowodory (CFC), wodorochlorofluorowęglowodory (HCFC) oraz wodorofluorowęglowodory (HFC). Gazy te negatywnie oddziałują na ekosystem, gdyż mają wysoki wskaźnik potencjału niszczenia ozonu (ODP) oraz potencjału tworzenia efektu cieplarnianego (GWP). W artykule przedstawiono przepisy prawne odniesione do tych substancji.
EN
Chlorofluorocarbons (CFC), hydrochlorofluorocarbons (HCFC) and hydrofluorocarbons (HFC) are synthetic refrigerants commonly called freons. These gasses have negative impact on ecosystem. They cause an increase in the value of Ozone Depletion Potential (ODP) and the value of Global Warming Potential (GWP). In this work, the law regulations concerning these compounds are presented.
W artykule przedstawiono aspekty wykorzystania wody przez sektor rolno-spożywczy oraz zaopatrzenia w wodę w celu zapewnienia produkcji bezpiecznej i zdrowej żywności. Scharakteryzowano wskaźnik środowiskowy, jakim jest ślad wodny (WF). Pokazano wartości WF dla przykładowych produktów żywnościowych. Zasygnalizowano konieczność zmiany podejścia oraz podjęcia działań w celu ograniczenia zużycia wody przez przemysł spożywczy. Omówiono nowe Prawo wodne i jego konsekwencje dla tej branży. Ustawa reguluje gospodarowanie wodami zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, w szczególności kształtowanie i ochronę zasobów wodnych, korzystanie z wód oraz zarządzanie zasobami wodnymi.
EN
The aspects of water usage by the agricultural and food sector and the need to provide water to ensure the safe and healthy food production was presented in the paper. The environmental indicator: water footprint (WF) was characterized. The WF values for specific foods were indicated. The need to change the approach and actions to reduce water consumption by the food industry were signaled. New water law and its consequences in the mentioned industry were discussed. The act regulates water administration in accordance with the principle of sustainable development, in particular the structure, management and protection of water resources and water usage.
Niekontrolowane wycieki amoniaku mogą stwarzać zagrożenie dla ludzi, produktów spożywczych, mogą być także przyczyną pożarów i wybuchów. Przy zastosowaniu odpowiednich systemów kontroli, amoniak może być czynnikiem bezpiecznym w eksploatacji. Bardzo ważnym elementem bezpieczeństwa obiektów z chłodniczymi instalacjami amoniakalnymi są prawidłowo działające systemy ciągłej kontroli stężenie par amoniaku w powietrzu. W przypadku wykrycia wycieku amoniaku system powinien automatycznie włączyć wentylacje awaryjną, aby zapobiec powstaniu stężenia niebezpiecznego dla zdrowia i życia ludzi, a także osiągającego dolną granicę wybuchowości.
EN
The uncontrolled ammonia release have the potential to be dangerous for people and food products and may cause fire and explosion. By using the adequate control systems ammonia can be safe refrigerant. The continuously working systems that control properly the concentration of (gaseous) ammonia fumes in the air are very important safety factor for the buildings with ammonia installations. In the event of the ammonia release detection, the system should start automatically and prevent the creation of ammonia concentration, dangerous to human health and life, moreover the system should prevent exceeding the lower explosive limit an start emergency ventilation.
Prawidłowo działające systemy detekcji monitorują i archiwizują w sposób ciągły pojawianie się stężeń niebezpiecznych. Potencjalne wycieki sygnalizowane są akustycznie i/lub optycznie. Sygnał alarmowy może być również przekazany do służb lub osób odpowiedzialnych za sprawdzenie jego przyczyny, mających podjąć skuteczną akcję zaradczą.
Przedstawiono niebezpieczeństwa związane ze stosowaniem amoniaku jako czynnika chłodniczego. Omówiono systemy kontroli wycieków amoniaku z instalacji chłodniczych oraz problemy związane z ich eksploatacją.
Efekt cieplarniany stanowi poważny problem współczesnego świata. Stosowane powszechnie syntetyczne czynniki chłodnicze są gazami cieplarnianymi, co wymusza powrót do stosowania naturalnych czynników chłodniczych. Wśród nich są węglowodory nasycone (propan, izobutan), które są neutralne wobec klimatu i posiadają korzystne własności termodynamiczne. Bezpieczne stosowanie tych substancji wymaga prawidłowo działających systemów monitoringu niekontrolowanych wycieków.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.