Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Cztery historie filmowe z miastem w tle. O berlińskim obliczu transformacji w kinie niemieckim

100%

Fiuk E.

Kwartalnik Filmowy

|

2019

|

nr 105-106 Kino wobec transformacji ustrojowych

101-119

PL

Fiuk odnosi się do transformacji ustrojowej lat 1989 i 1990 w Niemczech i spogląda na nią przez pryzmat filmowego obrazu Berlina, zarówno w porządku chronologicznym (okres przed transformacją, podczas niej i po niej), jak i estetyczno-autorskim (osobisty styl autorów, ich przynależność generacyjna, pochodzenie). Spośród wielu filmów poświęconych Berlinowi wybiera cztery, które – jej zdaniem – wyraźnie i w ciekawy sposób oddają atmosferę towarzyszącą transformacji, jej przebieg bądź konsekwencje, a także zaświadczają o specyficznym i różnorodnym charakterze miasta, będącego miejscem akcji, oraz o zmianach, które nastąpiły w nim od czasów zimnowojennych do dziś, w tym zmianach w jego wizerunku medialnym. Produkcje, do których nawiązuje autorka, to: „Coming out” (1989, reż. Heiner Carow), „Niebo nad Berlinem” („Der Himmel über Berlin”, 1987, reż. Wim Wenders), „Good bye, Lenin!” (2003, reż. Wolfgang Becker) i „Oh, Boy!” (2012, reż. Jan-Ole Gerster).

EN

Fiuk refers to the political transformation of 1989 and 1990 in Germany and looks at it through the prism of the film image of Berlin, both in chronological order (period before, during and after transformation), as well as aesthetic and creative aspect (personal style of authors, their affiliation, origin). Among the many films devoted to Berlin, she selects four, which – in her opinion – clearly and in an interesting way reflect the atmosphere accompanying the transformation, its course or consequences, and testify to the specific and diverse character of the city, which is the place of action, and the changes that have occurred in it since the Cold War period to this day, including changes in its media image. The productions to which the author refers are: „Coming out” (1989, dir. Heiner Carow), „Wings of Desire” (Der Himmel über Berlin, 1987, dir. Wim Wenders), ”Good bye, Lenin!” (2003, dir. Wolfgang Becker) and „Oh, Boy!” (2012, dir. Jan-Ole Gerster).

2

Gwinejczyk na Alexanderplatz, czyli o możliwości zanieczyszczenia dominującej narracji

100%

Fiuk E.

Kwartalnik Filmowy

|

2021

|

nr 114 Zanieczyszczenie, brud, skaza

31-49

PL

Czy między życiem w Republice Weimarskiej i współczesnej Republice Federalnej Niemiec istnieją jakieś punkty styczne? Czy los niemieckiego robotnika, mieszkańca Berlina pod koniec lat 20. XX w. można porównać do egzystencji afrykańskiego uchodźcy mieszkającego w stolicy Niemiec dziś? I w końcu: czy możliwe jest takie uwspółcześnienie i remediatyzacja opowieści, by różnica czasowa (niemal sto lat) i medialna (książka – film) istniejąca między jej jedną i drugą wersją nie pozbawiła tejże opowieści uroku i mądrości, jednym słowem: sensu? Odpowiedź na wszystkie pytania brzmi: tak. Autorka analizuje podobieństwa i różnice między powieścią Berlin Alexanderplatz: Dzieje Franciszka Biberkopfa Alfreda Döblina (1929) i filmem Berlin Alexanderplatz Burhana Qurbaniego (2020) w kontekście wybranych wątków teorii postkolonialnej, determinizmu społecznego oraz kategorii abiektu i ofiary Thomasa Elsaessera.

EN

Are there any parallels between the life in the Weimar Republic and in present-day Germany? Is the fate of a labourer living in Berlin at the end of the 1920s comparable to the existence of an African refugee in the German capital today? And finally, is it possible to contemporize and to re-mediatize the story so that the time difference (almost a hundred years) and the media difference (book vs film) between its versions would not purge it of its charm and wisdom – in short, its significance? The answer to all these questions is: yes. The author of the article analyses similarities and differences between the novel Berlin Alexanderplatz by Alfred Döblin (1929) and the film Berlin Alexanderplatz by Burhan Qurbani (2020) in the context of postcolonial theory, social determinism, and the categories of the abject and victim introduced by Thomas Elsaesser.

3

Wszyscy jesteśmy migrantami

100%

Fiuk E.

|

nr 104 Esej, found footage, film montażowy

241-246

PL

Artykuł jest recenzją książki Pawła Mościckiego „Migawki z tradycji uciśnionych” (2017), poświęconej sztuce eksperymentalnej oraz alternatywnej, której autorzy i autorki podejmują kwestię migracji i uchodźstwa. Autorka zwraca uwagę na zalety publikacji, odnosząc się zarówno do wyboru tematu, jak i formuły jego przedstawienia, a także wskazując – miejscami szczegółowo – przykłady dzieł filmowych, fotograficznych i poetyckich, o jakich w niej mowa. Jednocześnie podaje w wątpliwość niektóre tropy interpretacyjne, którymi podąża Mościcki, oraz wymienia przykłady europocentrycznego sposobu oglądu kwestii uchodźców, a także dzieł sztuki tworzonych na ich temat, który – jej zdaniem – przyjmuje autor książki oraz niektórzy przywołani przez niego artyści i artystki.

EN

The article is a review of the book by Paweł Mościcki “Migawki z tradycji uciśnionych” [“Images from the Tradition of the Oppressed”] (2017), devoted to experimental and alternative art, the authors of which address the issue of migration and refugees. Fiuk draws attention to the merits of the publication, referring both to the choice of the theme and the formula of its presentation, and also points out – in places in detail – examples of film, photographic and poetic works which are mentioned. At the same time, she questions some of the interpretative clues that Mościcki follows, and lists examples of Eurocentric works of art created about refugees and an Eurocentric view of them, which – in her opinion – the author of the book and some artists cited adopt.

4

FROM THE GERMANY IN AUTUMN TO GERMANY 09. THE HISTORY OF RED ARMY FRACTION (RAF) IN FILM (Od Niemiec jesienia do Niemiec 09. Historia Frakcji Czerwonej Armii i jej filmowe multiplikacje)

100%

Fiuk E.

Kwartalnik Filmowy

|

2010

|

nr 69

164-189

EN

The article presents an analysis of how terrorism in Western Germany was portrayed in film, from the time when RAF was established until now. The thirty years' period of the post war history of the Federal Republic of Germany is a key element in the national, social and cultural identity. It is not possible to understand contemporary Germany, and the present state of German film culture without awareness of this period in German history and how it was portrayed in film. The authoress briefly analyses and presents the genesis and activities of RAF, and presents possible reasons for why German filmmakers are interested in this matter. She also highlights the connections between history of Germany and the history of German film. She also considers the reaction of the public to terrorism and its portrayal in the media.

5

Melanż historii, polityki i liryzmu – przyczynek do analizy filmu „Patriotka” Alexandra Klugego

100%

Fiuk E.

|

nr 104 Esej, found footage, film montażowy

167-177

PL

Autorka analizuje pochodzący z 1979 r. film „Patriotka” („Die Patriotin”), zrealizowany przez niemieckiego reżysera Alexandra Klugego, jednego z sygnatariuszy manifestu z Oberhausen, bodaj najsłynniejszego przedstawiciela tamtego pokolenia. Stworzony częściowo w oparciu o metodę „found footage” utwór, będący kompilacją formy fabularnej i dokumentalnej, oferuje wgląd w eseistyczną strategię autorską Klugego, zaś w szerszym znaczeniu stanowi przykład odbywających się na gruncie Nowego Kina Niemieckiego poszukiwań form wyrazu zdolnych przerodzić się w wehikuł trudno komunikowalnych treści historycznych, szczególnie w odniesieniu do mrocznej, pełnej imperialnych gestów historii Niemiec. Autorka przyjmuje, że narracja „Patriotki” jest rozpięta między trzema kontekstami – historią, polityką i liryzmem, stanowiącymi nie tylko punkty odniesienia w procesie interpretacji, ale również przenikające się elementy sensotwórcze.

EN

The author analyses the film “Patriot” (“Die Patriotin”, 1979), made by the German director Alexander Kluge, one of the signatories of the manifesto from Oberhausen, probably the most famous representative of that generation. Created partly on the basis of the found footage method, the work, which is a compilation of the narrative and documentary form, offers an insight into Kluge’s essayistic strategy, and in a broader sense it is an example of the exploration of forms of expression that can turn into a vehicle of hard-to-communicate historical content on the grounds of the New German Cinema, especially with regard to the dark German history, full of imperial gestures. The author assumes that the narrative of “Patriot” is spread between three contexts – history, politics and lyricism, which are not only reference points in the process of interpretation, but also interpenetrating elements generating meaning.

6

Transgresja i dyskryminacja. Sztuczne kobiety w kinie fantastycznonaukowym

100%

Fiuk E.

Kwartalnik Filmowy

|

2020

|

nr 110 Poza człowiekiem

100-119

PL

Artykuł jest poświęcony problemowi seksualizacji postaci kobiecych w filmach science fiction. Odwołując się do teorii gatunków, feministycznej i psychoanalitycznej refleksji nad filmem oraz wyników badań z zakresu psychologii społecznej i neurobiologii, autorka stara się naświetlić możliwe przyczyny i konsekwencje niezwykle popularnego w zachodniej kulturze, choć jawnie dyskryminującego sposobu obrazowania kobiet i kobiecości. W tym celu dokonuje charakterystyki zarówno poszczególnych dzieł filmowych (m.in. Metropolis Fritza Langa, Łowcy androidów Ridleya Scotta i Pod skórą Jonathana Glazera), jak i wciąż powracających w kinie, określonych narracji kulturowych, a także specyficznych wątków i motywów. Autorka odnosi się również do wybranych dzieł literackich o podobnej tematyce, wskazując w ten sposób duży potencjał reprodukcyjny interesującej ją perspektywy, w której zbiegają się w istocie dwa pozornie odrębne zjawiska: transgresja i dyskryminacja.

EN

The article discusses the problem of sexualization of female characters in science-fiction films. The author refers to genre theory, feminist and psychoanalytic film theory, as well as research results in social psychology and neuroscience, trying to elucidate the possible causes and consequences of an overtly discriminating way of depicting women and femininity that is very common in Western culture. With this aim in mind, she characterises selected individual films (e.g. Metropolis by Fritz Lang, Blade Runner by Ridley Scott and Under the Skin by Jonathan Glazer), as well as proposing an analysis of recurring cultural narratives and specific motifs symptomatic of cinema. The author also refers to some works of science-fiction literature, indicating a big reproductive potential lying in the perspective presented, in which two apparently different phenomena – transgression and discrimination – converge.

7

Ujęcie z wnętrza rzeczy. Przypadek Purpurowego morza Amel Alzakout i Khaleda Abdulwaheda

100%

Fiuk E.

Kwartalnik Filmowy

|

2022

|

nr 118 Jedno ujęcie

58-74

PL

W 2015 r. artystka wizualna Amel Alzakout uciekła z Syrii do Niemiec trasą prowadzącą przez Morze Śródziemne. Pół godziny po wypłynięciu łódka, na której znajdowało się 315 osób, zatonęła. Rozbitkowie spędzili 4 godziny w wodzie, a Alzakout, wyposażona w małą wodoszczelną kamerę (którą wcześniej zdążyła przypiąć sobie do nadgarstka), nagrała to, co działo się pod jej powierzchnią. Z nagrań tych powstał film dokumentalny zatytułowany Purpurowe morze (Purple Sea, 2020). Artykuł jest próbą uchwycenia jego wyjątkowości, również na tle innych dokumentów o podobnej tematyce, która przejawia się głównie w prezentowanym przez niego spojrzeniu. Spojrzenie to można byłoby określić mianem nieantropocentrycznego i nieeuropocentrycznego. Analizując dokument w tym kontekście autorka proponuje, by odczytywać go jako obraz będący efektem szczególnego ujęcia rzeczywistości, które nazywa ujęciem z wnętrza rzeczy.

EN

In 2015, visual artist Amel Alzakout fled from Syria to Germany across the Mediterranean Sea. Half an hour after departure, the boat, carrying 315 people, sank. The survivors spent four hours in the water, and Alzakout, equipped with a small waterproof camera (which she had clipped to her wrist), recorded what was happening under the surface. These recordings were used to make the documentary film titled Purple Sea (2020). This article is an attempt to capture its uniqueness, also against the backdrop of other documentaries with similar themes, which manifests itself mainly in the gaze it presents. This gaze could be described as non-anthropocentric and non-Europocentric. Analysing the document in this context, the author suggests that it should be read as an image which is the effect of a particular approach to reality, which she calls an approach from the inside of things.

8

Domniemana niewinność

100%

Fiuk E.

Kwartalnik Filmowy

|

2019

|

nr 105-106 Kino wobec transformacji ustrojowych

297-301

PL

Artykuł jest recenzją książki Patrycji Włodek pt. Kres niewinności. Obraz i upamiętnienie ery Eisenhowera w amerykańskich filmach i serialach – pomiędzy reprezentacją, nostalgią a krytycznym retro (2018). Fiuk omawia w nim strukturę i metodologię publikacji, przedstawia główne tezy autorki oraz nawiązuje do konkretnych przykładów filmowych, którymi posługuje się ona w swoim wywodzie. Fiuk zwraca także szczególną uwagę na bardzo istotny dla rozważań Włodek kontekst, mianowicie konstruowalność i konwencjonalność kultury, w tym także kultury filmowej, oraz rozmaite – ważne dla samych koncepcji fabularnych omawianych filmów – paradygmaty funkcjonowania produkcji filmowej, m.in. polityczny i technologiczny. Ponadto autorka odnosi się do rozważanych przez Włodek powiązań między twórczością filmową lat 50., epoki reaganizmu i okresu rządów Baracka Obamy, wskazując na odmienne powody, charakter oraz efekty fascynacji erą Eisenhowera w czasach późniejszych.

EN

The article is a review of the book by Patrycja Włodek entitled The end of innocence. Image and commemoration of the Eisenhower era in American films and series - between representation, nostalgia and critical retro (2018, Obraz i upamiętnienie ery Eisenhowera w amerykańskich filmach i serialach – pomiędzy reprezentacją, nostalgią a krytycznym retro ). Fiuk describes the structure and methodology of the publication, presents the main theses of the author and refers to specific film examples, which the author uses in her argument. Fiuk also pays special attention to the context that is very important for Włodek's analysis, namely the constructibility and conventionality of culture, including film culture, and the various paradigms of the functioning of film production, important for the very concept of the films in question, amongst others political and technological. In addition, the author refers to the links between the film work of the 1950s, the Reagan era and the period of Barack Obama's government, as analysed by Włodek, pointing to different reasons, character and effects of the fascination with the Eisenhower era in later times.