Przeprowadzono badania tkanek łodygi grochu siewnego (Pisurn sativum L.) odmiany Iłówiecki, uprawianego w kulturach wodnych przy różnych stężeniach cynku: 0, 10, 20 i 50 mg ZnS04 ■ 7H20 na 1 dm3 pożywki. Porównano długość łodygi i systemu korzeniowego w warunkach stresu cynkowego. Stwierdzono, że przy najwyższym stężeniu Zn nastąpiło wydatne zmniejszenie wysokości łodygi (o 14%) przy niewielkich różnicach w długości systemu korzeniowego, który odznaczał się słabszym rozwojem korzeni bocznych. Stwierdzono występowanie chlorozy. Proporcjonalnie do wzrostu stężenia Zn zmniejszeniu uległa średnica łodygi, grubość warstwy miękiszu zieleniowego oraz drewna i łyka w wiązkach przewodzących. Wydatnej redukcji uległa również średnica komórek miękiszu oraz naczyń metaksylemu. Największe zmiany stwierdzono w tkance naczyniowej oraz w miękiszu zieleniowym. Z zaburzeniami w warstwie chlorenchymy jest związane występowanie chlorotycznych odbarwień pędów przy stresie wywołanym nadmiarem cynku.
EN
The stem tissues of cv. Iłówiecki pea (Pisum sativum L.) were investigated. The pea plants were cultivated in the water medium with different concentrations of Zn: 0, 10, 20 and 50 mg • dm-3 of ZnS04 ■ 7H20. The lengths of stems and root system were compared under Zn stress. It has been found, that the length of the stem was reduced by 14% at the highest Zn concentration, while the length of the root system was essentially not influenced and the growth of the side root system was weaker. The reduction of the area of leaves was observed and the chloroses occured. The reduction in the size of the stem diameter, of the thickness of the chlorenchyma layer, the xylem and phloem in the vascular bundles is proportional to the Zn concentration. The diameters of the chlorenchyma cells and metaxylem vessels were also reduced significantly. The most important changes were observed in the vascular tissue and chlorenchyma. The disorder in the chlorenchyma layer is concurrent with the chaotic chlorosis bleaching of shoots under Zn stress.
Celem pracy było porównanie reakcji 3 gatunków roślin na różne stężenia cynku. W kulturach wodnych testowano siewki grochu zwyczajnego (Pisum sativum L.) odm. Iłówiecki, gorczycy białej (Sinapis alba L.) odm. Borowska i słonecznika zwyczajnego (Helianthus annuus L.). Cynk wprowadzano w postaci ZnS04 x 7H20 w stężeniach: 0, 10, 40 mg x dm-3. Określano tempo wzrostu systemu korzeniowego w kilku terminach badań oraz długość pędów po zakończeniu eksperymentu: słonecznik 14 dni, groch 19, gorczyca 21 dni. Przy obu zastosowanych dawkach cynku stwierdzono stymulację wzrostu systemu korzeniowego grochu z równoczesną redukcją długości pędów. Reakcja korzeni i pędów gorczycy oraz słonecznika przy zastosowanych dawkach Zn przejawiała się w hamowaniu ich wzrostu. Wykazano, że najbardziej odporny na zwiększone stężenie cynku jest groch zwyczajny a następnie gorczyca biała, zaś największą wrażliwością odznacza się słonecznik zwyczajny.
EN
The aim of research was to compare the reaction of 3 plant species to varied zinc concentrations. Seedlings of pea (Pisum sativum L. cv. Iłówiecki), white mustard (Sinapis alba L. cv. Borowska) and sunflower (Helianthus annuus L.) were tested in water cultures. Zinc was introduced in the form of ZnS04 7H20 at following concentrations: 0, 10, and 40 mg • dm-3. The authors determined root system growth rates at several dates and shoot length after completing the experiment - sunflower (14 days), pea (19 days), white mustard (21 days). At both concentrations of zinc, stimulation of pea root system growth with reduction of shoot length was observed. Root and shoot reaction of white mustard and sunflower involved their growth inhibition at the Zn doses applied. It was found out that of the three plants, pea was the most tolerant to elevated zinc level; white mustard was less resistant and sunflower was the most sensible to the element.