Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Ekotoksykologia wybranych roślin leczniczych z obszaru Ziemi Cieszyńskiej

100%

Kwapuliński J. , Kowal J. , Bogunia M. , Bogunia E. , Bogunia M. , Mirosławski J.

|

tom R. 6, nr 3

137-145

PL

Zaprezentowano podstawowe informacje z zakresu ekotoksykologii roślin leczniczych. Charakterystyka statystyczna zmian zawartości Fe, Mn, Pb, Ni, Cu, Zn, Cd, Cr, Co w roślinach leczniczych obejmowała określenie parametrów: zawartości odpowiadającej średniej arytmetycznej, geometrycznej, 10, 50, 90, 95 percentylowi, zakresu zmian, ilorazu zawartości odpowiadający średniej geometrycznej i 95 percentylowi, współczynnika zmienności oraz parametrów charakteryzujących rozkład częstości występowania. Zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego metalami na przykładzie roślin leczniczych dobrze odzwierciedlają współczynniki ekotoksykologiczne (indeks geokumulacyjny, współczynnik kontaminacji, współczynnik wzbogacenia). Zawartość metali odpowiadająca 10 percentylowi odpowiada warunkom homeostazy danej rośliny i może być wykorzystana jako pomocnicze kryterium weryfikacji zbieranych gatunków roślin leczniczych. Dostrzeżono gatunkowe zróżnicowanie zdolności do kumulowania Fe, Mn, Pb, Ni, Cu, Zn, Cd, Cr, Co przez rośliny lecznicze, co wskazuje na możliwość wybiórczego wykorzystania roślin do bioindykacji metali.

EN

The study presents basic information on ecotoxicology of medicinal species. A statistical characteristics of Fe, Mn, Pb, Cu, Zn, Cd, Cr and Co content changes in medicinal species comprised determination of such parameters as: content corresponding to an arithmetic and geometric mean, 10, 50, 90, 95 percentile, range of changes, content quotient corresponding to geometric mean and 95 percentile, variability coefficient and parameters characterising the distribution of occurrence frequency. Environmental contamination with metals on the example of medicinal plants appropriately represents ecotoxicological coefficients (geocummulation index, contamination coefficient, and enrichment coefficient). Metal content corresponding to 10 percentile is also corresponding to the homeocostasis of a given plant and may be used as a supportive criterion for verification of collected medicinal plant species. A diversification of Fe, Mn, Pb, Ni, Cu, Zn, Cd, Cr, Co accumulation by plants within the same medicinal species was observed what proves the possibility of a selective use of plants for bioindication.

2

Łączne działanie hałasu i wysiłku umysłowego na przewodnictwo elektryczne skóry i podstawowe parametry hemodynamiczne

94%

Debowski M. T. , Bogunia M. , Kaluzny J.

Ergonomia

|

1993

|

tom 16

|

nr 1

3

Tendencje zmian ilorazow wskaznikowych w aspekcie narazenia srodowiskowego czlowieka

94%

Kwapulinski J. , Brodziak B. , Bogunia M.

|

nr 12

267-281

4

Wspolwystepowanie wybranych metali w niektorych roslinach na terenie Ziemi Cieszynskiej

84%

Kwapulinski J. , Bogunia M. , Bogunia M. , Miroslawski J. , Sarosiek J. , Hanus G. , Kowalowski P. , Stolarczyk A.

|

2001

|

tom 79

93-107

5

Specjacja metali ciężkich w pyłach w przyziemnej warstwie powietrza na terenie rekreacyjnym (Gmina Brenna)

71%

Miroslawski J. , Kwapulinski J. , Brodziak B. , Podleska J. , Matera L. , Wrobel H. , Bogunia M.

|

nr 5

6

Kontaminacje roślin leczniczych i ich siedlisk na przykładzie naparstnicy purpurowej rosnącej w Beskidzie Śląskim i Karkonoszach

71%

Kowol J. , Kwapuliński J. , Brodziak B. , Winkler A. , Bogunia M. , Jakubowska J.

Problemy Ekologii

|

2005

|

tom R. 9, nr 1

46-49

PL

Stopień obciążenia metalami korzenia, łodygi, liści i kwiatów naparstnicy purpurowej z Karkonoszy przedstawiono za pomocą współczynnika wzbogacenia, który opisuje proces migracji pierwiastków z gleby do rośliny. Na tym terenie wartości współczynnika są mniejsze od 0,5 dla Cd, Cr, Co, Pb, Zn i Cu. W przypadku pozostałych metali wartość współczynnika wzbogacenia zmienia się od 0,53 do1,53. Wartości te są mniejsze w porównaniu do Beskidu Śląskiego, decyduje o tym skład mineralogiczny podłoża.

EN

Areas were described by enrichment factor. Only for Pb and Cd with group determined elements showed on the their migration between plants and soil. For Karkonosze enrichment factor were equal 0,5 for Cd, Cr, Co, Pb and Cu. In the cause rest heavy metals enrichment factor changed from 0,53 to 1,53. These value are minor in comparison to obtained for Beskidy Mountains.

7

Chemiczne formy występowania metali w ulicznym pyle osiadłym na terenach rekreacyjnych - gmina Brenna

71%

Kwapuliński J. , Mirosławski J. , Podleska J. , Brodziak B. , Wróbel H. , Matera L. , Bogunia M.

|

tom R. 3, nr 2

59-62

PL

Oznaczono zawartość 5 chemicznych form występowania 9 metali ciężkich (Ni, Zn, Cd, Cu, Fe, Co, Br, Pb i Mn) w pyle zdeponowanym na ulicy. Analizę przeprowadzono wg metody Rudd'a. Próby zebrano z 5 stanowisk w Gminie Brenna. W pyle zdeponowanym, w przeważającej części, metale o silnych właściwościach toksycznych były obecne w łatwo przyswajalnych formach chemicznych.

EN

Five chemical forms of nine heavy metals (Ni, Zn, Cd, Cu, Fe, Co, Cr, Pb and Mn) have been determined in dust deposited on streets. The analysis has been carried out by Rudd's method. The samples have been collected in 5 different locations in Brenna district. In the deposited street dust highly heavy metals were present mostly in chemical forms easily assimilated by people.

8

Influence of a transboundary emission on bioavailability of metals of stinging nettle from soil

71%

Kowol J. , Kwapulinski J. , Brodziak-Dopierala B. , Paukszto A. , Bogunia M. , Rochel R. , Ahnert B.

Polish Journal of Environmental Studies

|

2011

|

tom 20

|

nr 1

EN

Bioavailability of individual chemical forms of metals occurring in soil is a basic source of its accumulation in plants. Soils from a root layer collected from the stands of stinging nettle Urtica dioica L., reflect different habitat conditions in the area of Wisła, a town in southern Poland. The Bukowa, Czarne, Głębce, Jawornik, Kubalonka, Malinka, Kobyla, and Salmopol also were research subjects. The content of the following metals in soils, as well as in fallout dust, was measured using the AAS method: Cd, Ni, Cr, Pb, Cu, Zn, Mn, and Fe. Accuracy was controlled by using CRM 277 and IAEA-SOIL-7 as reference materials. Speciation analysis in accordance with Rudd’s method allowed for evaluation of bioavailability of those metals in plants. The most bioavailable elements in an exchangeable form on all examined stands were Zn, Pb, Cu, and Cr resulting from a complex influence of transboundary emission, traffic emission, and low emission from coal combustion. Also organic bounds might be potentially bioavailable during acid rainfalls as well as carbonates of particular elements, and the biggest proportion was noticed for Zn, Pb, and Fe. It may result in a higher accumulation of those elements in medicinal plants that are collected in a natural state. The range of metal pseudo-total contents in soil in the area of Wisła was limited to the following values (mg・kg-1): Cd – 5.3-12.9, Cr – 4.7-14.2, Cu – 9.4-27.1, Ni – 8.2-18.5, Pb – 41.3-99.7, Zn – 106.7-480.6, Mn – 106.2-481.9, and Fe – 7,000.0-16,300.0.

9

Zawartosc rteci w mniszku lekarskim w warunkach wtornej emisji pylow pochodzacych z ruchu komunikacyjnego

71%

Kwapulinski J. , Kowol J. , Ciba J. , Sarosiek J. , Wrobel H. , Rochel R. , Bogunia M.

Bromatologia i Chemia Toksykologiczna

|

2000

|

tom 33

|

nr 2

183-188

PL

W pracy oznaczono zawartość rtęci w poszczególnych częściach mniszka lekarskiego zebranego na terenie Tych. Średnia geometryczna zawartość rtęci wynosiła 0,005 µg/g w łodydze, 0,014 µg/g w liściach, 0,010 µg/g w kwiatach i 0,012 µg/g w korzeniu. Średnia zawartość rtęci w glebie wynosiła 0,047 µg/g. Obliczone średnie wartości wskaźnika fitokumulacji (iloraz zawartości rtęci w roślinie i w glebie) dla poszczególnych części roślin wahały się od 0,13 dla łodygi do 0,40 dla liści i wskazywały na średni stopień kumulacji przez mniszka lekarskiego.

EN

In this paper the Hg contents in Taraxacum officinale Web. Collected on areas of town Tychy, were determined. Average value of concentration of Hg was equal 0,005 µg/g in stalk, in leaves 0,014 ug/g, in flowers 0,010 µg/g and in root 0,012 µg/g. Average Hg contents in soil was equal 0,047 µg/g. The calculated average coefficient fitoaccumulation (quotient of concentration of Hg in plant and soil) for individual parts of the investigation plants were changed from 0,13 to 0,40 for leaves and show on the average degree of cumulation Hg by Taraxacum officinale Web.

10

Zastosowanie metody analizy czynnikow glownych do oceny roli zelaza i manganu w skladzie chemicznym kamieni zolciowych

60%

Bogunia M. , Kwapulinski J. , Ahnert B. , Bogunia E. , Nogaj E. , Rutkiewicz J. , Mitko K. , Bebek M.

|

2006

|

tom 39

|

nr 4

391-395

11

Wystepowanie zelaza i manganu w krwi 10-letnich dzieci zamieszkujacych tereny w zasiegu oddzialywania zakladu przetworstwa rud metali kolorowych

60%

Bogunia M. , Kwapulinski J. , Bogunia E. , Winiarska H. , Frydrych J. , Slota P. , Zbrojewska A. , Ahnert B.

|

2004

|

tom 55

|

nr Supl.

35-40

PL

W pracy przedstawiono obszarową zmienność występowania żelaza i manganu w krwi 10-letnich dzieci, dziewczynek i chłopców mieszkających w zasięgu oddziaływania zakładu przetwórstwa rud metali kolorowych.

EN

Relationship between of iron and manganese was investigated in blood of 10 years-old children living in Tarnowskie Góry and Miasteczko Śląskie. The contents of Fe and Mn in blood of the children changed according to the area in relation to their fallout. The average of Fe and Mn contents described by arithmetic and geometric mean in blood of girls and boys were similar and the statistical differences were not essential. The change of Fe and Mn were placed in the range: at 412.63 µg/ g 429.07 µg/g and 2.86 µg/g-3.18 µg/g in group of boys, whilst in group of girls, respectively, from 407.58 µg/g to 423.18 µg/g and from 2.86 µg/g to 3.19 µg/g. The sex of children does not influence on content of Fe and Mn, in opposite to the place of living in relation to Plant Smelter Zinc „Miasteczko Śląskie".

12

Contribution of bioavailable forms of chosen metals in soil to heavy-metal contamination of wild Mushrooms

60%

Nogaj E. , Kowol J. , Kwapulinski J. , Brodziak-Dopierala B. , Paukszto A. , Rochel R. , Fisher A. , Bogunia M. , Miroslawski J.

Polish Journal of Environmental Studies

|

2012

|

tom 21

|

nr 1

EN

Certain species of mushrooms, owing to their capacity to accumulate some bioavailable heavy metals such as Cd and Pb, can contain several-fold higher amounts of metals than the soil (speciation forms) in which they grow. It seemed noteworthy to undertake studies concerning the content of bioavailable forms of metals contained in the soil of mushroom habitats. The field part of our study was performed in forest ecosystems found in the Silesian and Żywiecki Beskid mountains as well as in the Silesian Upland region of southern Poland. Altogether, 147 mushroom habitats were monitored, with particular consideration paid to wild mushroom habitats. Metal content was measured using atomic absorption spectrometry (AAS) at 0.01 μgMe/g precision limit. Measurement accuracy was verified using certified reference materials (Wzormat, Warsaw, Poland). Speciation analysis was performed according to a method described by Rudd. Our investigation has demonstrated differing capacities of various mushroom species to accumulate selected elements, depending on their occurrence form of bioavailable metals in the habitat. Certain mushroom species together with results speciation heavy metals in soil can be used to monitor metal levels, particularly those that exhibit significant correlations in the content of, for example, Co, Ni, Cr, or Pb.