Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Metodyka wyznaczania szybkości zanikania pestycydów w materiale roślinnym

100%

Knapek R.

|

nr 54

2

Kwas octowy. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

100%

Knapek R.

|

tom Nr 2 (44)

117--129

PL

Stężony kwas octowy jest otrzymywany syntetycznie, natomiast jego wodny 10-procentowy roztwór – w procesie fermentacyjnym. Kwas octowy ma wielorakie zastosowanie w przemyśle, między innymi: tworzyw sztucznych, barwników, leków i tekstylnym, a także w przemyśle spożywczym i w gospodarstwach domowych. Produkcja i zużycie kwasu octowego w kraju wynosi ponad 20 000 t rocznie. Narażonych na jego działanie w przemyśle jest ponad 6000 osób oraz znacząca liczba osób w laboratoriach. Kwas octowy wykazuje słabą toksyczność ostrą dla zwierząt po narażeniu dożołądkowym, skórnym i inhalacyjnym. W zależności od wielkości stężenia ma właściwości drażniące – od umiarkowanych do bardzo silnych i uszkadzających skórę, błony śluzowe i oko. Po przewlekłym narażeniu kwas octowy może powodować chroniczne zapalenie układu oddechowego, skóry i spojówek oraz nadżerki szkliwa zębów. Uznano, że kwas octowy o stężeniu 25 mg/m3 nie powoduje drażnienia oczu i dróg oddechowych. W dostępnym piśmiennictwie nie ma informacji o toksyczności przewlekłej, działaniu rakotwórczym ani działaniu mutagennym kwasu octowego. Kwas octowy wstrzyknięty do zarodków jaj kurzych powodował skutki embriotoksyczne i teratogenne. Podstawą zaproponowanej wartości NDS kwasu octowego, która wynosi 15 mg/m3, są jego właściwości drażniące. Kwas octowy o stężeniu 65 mg/m3 powoduje podrażnienie oczu i błon śluzowych nosa.

EN

Acetic acid (AA) is a colorless combustible liquid with an acrid odor. AA is used in organic synthesis, in the food industry and in the household. AA is of low toxicity for animals by oral, dermal and inhalative exposure. Depending on the concentration AA can irritate or damage the skin, mucosa and eyes. Chronic exposure to AA can cause chronic inflammation of the respiratory tract, the skin and conjunctiva, and also erosion of tooth enamel. AA concentration up to 25 mg/m3 does not irritate the eyes and the respiratory tract. No chronic, carcinogenic or mutagenic effects have been found. The proposed maximum exposure limit MAC (TWA) of 15 mg/m3 is based on the irritating property of AA. AA in a concentration of 65 mg/m3 does not irritate the eyes or nose mucosa.

3

Toxicological aspects of multicomponent pesticides

100%

Knapek R.

|

nr 2-3

4

Wybór metody analitycznej dla kontroli pozostałości dwutiokarbaminianów w materiale roślinnym

63%

Chmiel Z. , Knapek R.

|

1968

|

nr 41

5

2-Metyloazirydyna

63%

Konieczko K. , Knapek R.

|

tom Nr 4 (62)

89--111

PL

2-Metyloazirydyna (MA) jest bezbarwną, oleistą, wysoce łatwopalną cieczą o „rybim” zapachu charakterystycznym dla amin alifatycznych. Jest stosowana jako półprodukt w syntezie organicznej, do produkcji tworzyw sztucznych, klejów i spoiw, pestycydów, farmaceutyków, do modyfikacji żywic lateksowych, barwników oraz innych tworzyw i włókien sztucznych. W dostępnym piśmiennictwie i w bazach danych nie znaleziono informacji ani o ostrych zatruciach, ani o toksyczności i rakotwórczości 2-metyloazirydyny u ludzi narażonych na działanie tej substancji w miejscu pracy. Oceniono, na podstawie wyników badań na zwierzętach w warunkach narażenia ostrego, że 2- -metyloazirydyna działa bardzo toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu, a także działa drażniąco, powodując poważne uszkodzenia oczu. Ocenia się, że działanie drażniące 2-metyloazirydyny jest około 5 ÷ 8 razy słabsze niż azirydyny. Związek wykazuje silne działanie nefrotoksyczne – po jednorazowym podaniu dootrzewnowym indukował martwicę brodawek nerkowych u szczurów. Badania nad działaniem rakotwórczym 2-metyloazirydyny przeprowadzono tylko na jednym gatunku zwierząt. Substancja podawana dożołądkowo szczurom powodowała wzrost liczby przypadków nowotworów. U samic odnotowano statystycznie istotny wzrost liczby przypadków gruczolakoraków sutka, a u samców wzrost liczby przypadków białaczki szpikowej i niewielki wzrost liczby przypadków gruczolakoraka jelita cienkiego. Ponadto u zwierząt obu płci obserwowano wzrost liczby przypadków glejaka mózgu i raka płaskonabłonkowego kolczysto-komórkowego przewodu słuchowego zewnętrznego. Wyniki badania posłużyły do ilościowej oceny ryzyka choroby nowotworowej u ludzi narażonych na 2-metyloazirydynę. W Unii Europejskiej zaklasyfikowano 2-metyloazirydynę do substancji, które rozpatruje się jako rakotwórcze dla człowieka (Rakotw. kat. 2.) i taka sama klasyfikacja obowiązuje obecnie w Polsce. 2-Metyloazirydyna jest uznana za kancerogen także przez IARC (grupa 2B), ACGIH (grupa A3), NIOSH, NTP i w Niemczech (grupa 2.) – w większości uzasadnieniach podkreślone jest, że działanie rakotwórcze substancji obserwowano u zwierząt, natomiast nie ma badań epidemiologicznych i nie jest znane odniesienie wyników badań na zwierzętach do ludzi. 2-Metyloazirydyna nie jest zaklasyfikowana jako mutagen, ale w wielu badaniach uzyskano wyniki potwierdzające jej działanie mutagenne, np.: w testach na bakteriach, drożdżach i muszce owocowej, w badaniach transformacji nowotworowych na komórkach myszy i chomika oraz w teście nieplano-wej syntezy DNA na fibroblastach ludzkich w warunkach in vitro i w warunkach in vivo w teście mikrojądrowym na komórkach somatycznych szczura. W dostępnym piśmiennictwie i w bazach danych nie ma informacji dotyczących wyników badań działania teratogennego lub wpływu na rozrodczość 2-metyloazirydyny. Brak jest również danych na temat toksykokinetyki i mechanizmu jej działania. Za efekt krytyczny 2-metyloazirydyny uznano jej działanie drażniące. Ponieważ w dostępnym piśmiennictwie nie ma danych liczbowych dotyczących działania drażniącego substancji, zaproponowano przyjęcie stężenia 4,7 mg/m3 za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia 2-metylo-azirydyny, czyli na poziomie przyjętym także przez ACGIH do 2009 r. Stężenie 4,7 mg/m3 jest wartością spójną z zaproponowaną wartością NDS azirydyny, przy uwzględnieniu, że azirydyna działa 5 ÷ 8 razy silniej. Brak jest podstaw merytorycznych do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwi-lowego (NDSCh) i wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) 2-metyloazirydyny. Zaproponowano takie dodatkowe oznakowanie substancji: Rakotw. Kat. 2. – substancja rozpatrywana jako rakotwórcza dla ludzi; Sk – substancja wchłania się przez skórę oraz I – substancja o działaniu drażniącym.

EN

2-Methylaziridine (MA) is a colorless, oily, highly flammable liquid with a fishy odour, characteristic for aliphatic amines. It is used as an intermediate in organic synthesis, in the production of plastics, adhesives, pesticides, pharmaceuticals, modified latex surface coating resins, dyes and other polymers. There is no information about acute poisonings and toxicity or carcinogenic activity of 2-methy-laziridine in humans occupationally exposed to this substance. On the basis of animals data from acute exposure experiments, 2-methylaziridine has been assessed as very toxic by inhalation, in contact with skin and if swallowed and it is also a severe eye irritant with risk of serious damage to eyes. The irritation activity of 2-methylaziridine is considered about 5 – 8 times lower than that of aziridine. This substance also showed a strong nephrotoxic activity after peritoneal administration to rats. Studies on carcinogenic activity of 2-methylaziridine was conducted only on rats. Oral administration caused an increased incidence of neoplasms: breast tumors (mainly adenocarcinomas) in females, leukemias and intestinal adenocarcinomas in males, gliomas and ear-duct squamous-cell carcinomas in animals of both sexes. Quantitative risk assessment of cancer was conducted on the basis of this experiment. In the European Union 2-methylaziridine is classified as a substance which should be regarded as carcinogenic to human (Carc. Cat. 2), the same classification is obligatory in Poland. 2-Methy-laziridine is considered as a carcinogen also by IARC (group 2B – possibly carcinogenic to humans), ACGIH (A3 - confirm animal carcinogen with unknown relevance to humans), NIOSH, NTP and in Germany (category 2). Carcinogenic activity of 2-methylaziridine was observed only in animals, there are no data about car-cinogenic effects in humans chronically exposed to it, and the relevance of animal data to humans is unknown. Irritation is the critical effect of 2-methyloaziridine. Due to lack of qualitative data concerning irritat-ing activity of this substance, the concentration of 4.7 mg/m3 was proposed as a maximum admissible concentration (MAC) of 2- metyloaziridine. It is the same level as that established by ACGIH before 2009. The proposed MAC value is consistent with the MAC value of aziridine, taking into account that the irritating activity of aziridine is 5 – 8 times greater. Additional notations for 2-methylaziridine are Carc. Cat. 2 - a substance which should be regarded as carcinogenic to human, Sk – a substance which can be absorbed through skin and I – an irritating substance.

6

Badania nad działaniem kancerogennym Synergetyka S-421 w dwuletnich doświadczeniach na szczurach

51%

Kita K. , Kita I. , Knapek R. , Luciak M.

|

1991

|

nr 4

7

Dynamika zanikania preparatów dwutiokarbaminianowych w materiale roślinnym

51%

Chmiel Z. , Klima A. , Knapek R.

|

1968

|

nr 41

8

Ocena przewleklego oddzialywania herbicydu MCPA na uklad krwiotworczy u szczurow

38%

Jonderko G. , Polko M. , Kita K. , Knapek R. , Kobes S. , Pieczyrak R.

|

nr 2

131-138