Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wokół dylematów etycznych w pracy asystenta rodziny

100%

Ciczkowska-Giedziun M.

|

2021

|

nr 597(2)

8-17

EN

The purpose of the article is to describe selected ethical dilemmas in the work of a family assistant, based on the typology of ethical dilemmas of Frederic Reamer. In accordance with the typology adopted in the article, in the area of cooperation with families, ethical dilemmas regarding direct work with families, implementation of social assistance programs and relationship between representatives of the profession arise. The information presented in the text is based on publications, studies and reports on family assistantship. The first group of ethical dilemmas is revealed when constructing supportive and helping relationship between assistants and families. It refers to such areas as: voluntary cooperation, limits of cooperation, the right to self-determination or limits of responsibility. The second group of ethical dilemmas is related to the planning and implementation of various solutions in the field of social policy and also support and assistance programs offered to the family. The last group of ethical dilemmas results from a different understanding of family assistantship in the structures of the social assistance system. They are also revealed in the construction of relationships with social workers. The text also includes solutions how to cope with these dilemmas.

PL

Asystenci rodziny doświadczają różnych dylematów etycznych w swojej codziennej pracy z rodzinami. Przeżywanie sytuacji konfliktowych, konieczność dokonywania trudnych wyborów są nieodłącznymi elementami ich praktyki. Są to sytuacje, w których asystenci rodziny rozważają wybór pomiędzy przynajmniej dwiema możliwościami działania, które wydają się właściwe. Rozłożenie ich w czasie czy zastosowanie obu możliwości nie może mieć zastosowania w praktyce. Celem artykułu jest próba przyjrzenia się wybranym dylematom etycznym w pracy asystenta rodziny, w odwołaniu do typologii dylematów etycznych Frederica Reamera. Zgodnie z przyjętą w artykule typologią, w przestrzeni współpracy z rodzinami pojawiają się dylematy etyczne dotyczące bezpośredniej pracy z rodziną, realizacji programów pomocy społecznej oraz stosunku między przedstawicielami profesji. Informacje przedstawione w tekście oparte są na publikacjach, badaniach i raportach dotyczących asystentury rodziny. Pierwsza grupa dylematów etycznych ujawnia się podczas konstruowania relacji wspierającej i pomocowej asystentów z rodzinami i odwołuje się do takich obszarów, jak: dobrowolność współpracy, granice współpracy, prawo do samostanowienia i decydowania o sobie, czy granice odpowiedzialności. Druga grupa dylematów etycznych wiąże się z planowaniem i wdrażaniem różnych rozwiązań z obszaru polityki społecznej i programów wspierających i pomocowych oferowanych rodzinie. Ostatnia grupa dylematów etycznych wynika z różnego rozumienia asystentury rodziny w strukturach systemu pomocy społecznej. Ujawniają się one również w konstruowaniu relacji z pracownikami socjalnymi. Samo nazwanie dylematów etycznych nie ułatwia profesjonalistom podejmowania działań pomocowych. Przestrzenią ułatwiającą radzenie sobie z tymi dylematami jest superwizja, czy przywołany w artykule sześcioetapowy, sekwencyjny model rozwiązywania dylematów etycznych.

2

Opór jako oznaka podmiotowej orientacji. Rozważania na marginesie pracy socjalnej

100%

Ciczkowska-Giedziun M.

|

nr 1(143)

158-172

PL

W prezentowanym artykule podjęto próbę analizy koncepcji oporu w pracy socjalnej. Kategorię oporu charakteryzuje wielość znaczeń, co oznacza, że ujmowana jest w wieloraki sposób, zależnie od kontekstów cywilizacyjnych i kulturowych. Rozważania nad koncepcją oporu w obszarze nauk humanistycznych i społecznych nie są ani proste, ani jednoznaczne, gdyż każda dziedzina ma swoiste spojrzenie na tę kategorię. Analizy prowadzone w niniejszym opracowaniu przyjmują charakter interdyscyplinarny, jednakże punktem odniesienia jest pedagogika społeczna i rozwijana przez nią praca socjalna. Cel artykułu stanowi ukazanie dotychczasowego dorobku w zakresie kategorii oporu z uwzględnieniem trzech sposobów jej interpretowania: jako indywidualnej reakcji osoby korzystającej z pomocy, jako reakcji osoby wspieranej na relację z profesjonalistą, jako reakcji uczestników systemu pomocy społecznej wobec lokalnych praktyk, polityk instytucjonalnych i rządowych. W dyskursie pracy socjalnej bardziej powszechne jest postrzeganie oporu jako indywidualnej reakcji oraz reakcji na kontakt z profesjonalistą, mniej zaś – jako przejawu podmiotowej orientacji, będącego zasobem, po który sięga się w obliczu opresyjnych praktyk. W związku z tym w artykule poświęcono temu zagadnieniu szczególną uwagę. Całości analizy dopełnia refleksja nad wyzwaniami, jakie stoją przed edukacją do pracy socjalnej, poprzez którą dąży się do uaktywniania kompetencji oporowych nie tylko osób wspieranych, ale również samych profesjonalistów. Analizy treści dokonano na podstawie przeglądu polskiej i zagranicznej literatury ukazującej problematykę oporu w odniesieniu do pracy socjalnej.

EN

This paper attempts to analyse the concept of resistance in social work. The category of resistance is characterized by a multiplicity of meanings, which means that it is understood in many ways, depending on civilizational and cultural contexts. Reflections on the concept of resistance in the humanities and social sciences are neither simple nor straightforward, as each discipline has its own view of this category. The analyses carried out in this study are interdisciplinary, but the point of reference is social pedagogy and social work developed by it. The aim of the article is to present the achievements of the category of resistance, taking into account three ways of interpreting it: as an individual reaction of the person receiving the help, as a reaction of the person receiving the support to the relationship with the professional, as a reaction of the participants of the social welfare system to local practices, institutional and governmental policies. In the discourse of social work, it is more common to see resistance as an individual reaction and a reaction to contact with a professional, and less so as a manifestation of subjective orientation, which is a resource to reach for in the face of oppressive practices. Therefore, the article devotes special attention to this issue. The whole analysis is complemented by a reflection on the challenges faced by social work education, through which the aim is to activate the resistance competences not only of the people supported, but also of the professionals themselves. The content analysis was based on a review of Polish and foreign literature presenting the issue of resistance in relation to social work.

3

Konstruktywistyczne inspiracje w pracy socjalnej z rodziną

100%

Ciczkowska-Giedziun M.

|

tom 37(2)

141-156

EN

This paper explores the issues of current achievements in the field of the constructivist social work with the family, as well as presents a new perspective on the use of constructivist thought in this area. The constructivist approach was particularly developed in the 1970s. Still, it remains a concept that strongly influences the process of helping the family. Numerous constructivist-oriented methods of working with the family were developed in Europe and the United States; they also inspired Polish social work. The solution-centered approach is the most widespread approach to the constructivist school of thought in Poland. In addition, among a wide range of these concepts we can distinguish: constructive social work by Nigel Parton and Patrick O'Byrne, strengths-based social work by Ann Weick, Charles Rapp, Patrick W. Sullivan, Walter Kisthardt, Dennis Saleebey, the concept of positive practice by Gary Clapton and strengths-based work models (FGC, VIT). Researchers of social work less frequently refer to positions that fall within the current of systemic (operational) constructivism by Niklas Luhmann. The analysis undertaken in the article aims to show the ways of (re) defining the helping process, as well as the role of partners involved in this process in the theories of Heinz von Foerster and Niklas Luhmann.

PL

Celem artykułu jest ukazanie dotychczasowego dorobku w zakresie konstruktywistycznej pracy socjalnej z rodziną, a także zaprezentowanie nowej perspektywy wykorzystania myśli konstruktywistycznej w tym obszarze. Podejście konstruktywistyczne, którego ślady możemy odnaleźć w teorii sił społecznych Heleny Radlińskiej, szczególnie rozwijane było w latach 70. XX w. Wciąż jednak pozostaje koncepcją, która silnie wpływa na proces pomagania rodzinie. Liczne metody pracy z rodziną zorientowane konstruktywistycznie rozwijane były w Europie i Stanach Zjednoczonych; inspirowały również polską pracę socjalną. Najbardziej rozpowszechnionym w Polsce podejściem sięgającym do myśli konstruktywistycznej jest podejście skoncentrowane na rozwiązaniach. Ponadto w szerokim wachlarzu tych koncepcji można wyróżnić: konstruktywną pracę socjalną Nigela Partona oraz Patricka O’Byrne’a, pracę socjalną opartą na zasobach Ann Weick, Charlesa Rappa, Patricka W. Sullivana, Waltera Kisthardta, Dennisa Saleebeya, koncepcję pozytywnej praktyki Gary’ego Claptona oraz modele pracy oparte na zasobach (KGR, VIT). Rzadziej badacze i badaczki pracy socjalnej sięgają do stanowisk mieszczących się w nurcie konstruktywizmu systemowego (operacyjnego) Niklasa Luhmanna. Podjęta w artykule analiza ma na celu ukazanie sposobów (re)definiowania procesu pomagania, a także roli podmiotów zaangażowanych w ten proces w kontekście myśli Heinza von Foerstera oraz Niklasa Luhmanna.

4

Asystenci rodziny w przestrzeni spotkań z pracownikami socjalnymi. Kilka refleksji na marginesie koncepcji pola Pierre’a Bourdieu

100%

Ciczkowska-Giedziun M.

|

2023

|

tom 38(4)

35-49

PL

Spośród wszystkich przedstawicieli służb społecznych to pracownicy socjalni są osobami, z którymi najczęściej stykają się i współpracują asystenci rodziny. To między nimi dochodzi do największej liczby interakcji. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej nie określa jasno obszarów współpracy asystentów i pracowników socjalnych. Do dziś nie zostały wypracowane standardy, które pozwoliłyby jednoznacznie wyznaczyć miejsce asystentury rodziny w systemie pomocy społecznej. Już w fazie projektu wspomnianej ustawy jako słaby punkt wskazywano brak jednoznacznie wytyczonych obszarów działań asystentów rodziny, co wiązało się z nakładaniem się obowiązków asystentów rodziny i pracowników socjalnych. Badania fenomenograficzne, które przeprowadziłam wśród asystentów rodziny, pokazują, że doświadczali oni trudności w relacjach z pracownikami socjalnymi. Wyniki analiz zainspirowały mnie do ponownego namysłu nad sposobami doświadczania bycia asystentem rodziny w relacji z pracownikiem socjalnym. Prezentowany artykuł przybiera postać rewizyty, pozwalając zrekonstruować myślenie oraz doświadczenia badanych osób w nowym rejestrze – tym razem w świetle koncepcji pola Pierre’a Bourdieu.