Fenomenologia obrazów filmowych. Wideoesej jako krytyka tematyczna i sztuka interpretacji

• Autorzy: Koschany Rafał

Warianty tytułu

EN

Phenomenology of Film Images. Video Essay as a Thematic Criticism and Art of Interpretation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Tekst jest próbą zaadaptowania tradycji francuskiej krytyki tematycznej na potrzeby analizy podstawowych technik i poetyk wideoeseistyki filmowej. Część wspólna porównywanych dyskursów to zainteresowanie autorów poszukiwaniem „tematu” charakterystycznego dla całościowo traktowanej twórczości poety/reżysera. Ów „temat” jest tu specjalnie definiowany, głównie przez pryzmat jego obsesyjnej intensywności i policzalnych powtórzeń w danej twórczości poetyckiej/filmowej. W części artykułu poświęconej samemu wideoesejowi (jako gatunkowi interpretacyjnej wypowiedzi na temat filmu/twórczości reżysera) został poruszony wątek związany z problemem interpretacji filmu w ogóle: jak jest możliwa jej niewerbalna (czyli filmowa) postać? Analizowane w tekście przykłady to przede wszystkim wybrane wideoeseje Kogonady.

EN

The text is an attempt to adapt the tradition of French thematic criticism to the needs of the analysis of basic techniques and the poetics of film essays. The common part of the compared discourses is the authors’ interest in searching for the “theme” characteristic of the poet/director’s work treated as a whole. This “theme” is specially defined here, mainly through the prism of its obsessive intensity and countable repetitions in a given poetic/film creativity. In the article devoted to film essay (as a genre of interpretative statements about a film/director’s work), the topic connected with the problem of film interpretation was raised: how is its non-verbal (that is film) form possible? The examples analysed in the text are mainly selected video essays by Kogonada.

Słowa kluczowe

PL

wideoeseistyka filmowa;; Kogonada;

EN

film essay; video essays; Kogonada

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Czasopismo: Kwartalnik Filmowy
• Rocznik: 2018
• Numer: 104 Esej, found footage, film montażowy
• Strony: 24-34

Twórcy

autor

Koschany Rafał

• Zakład Semiotyki Kultury, Instytut Kulturoznawstwa, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

Bibliografia

• Abramowska, Janina. Powtórzenia i wybory. Studia z tematologii i poetyki historycznej. Poznań: Rebis, 1995.
• Bachelard, Gaston. Wyobraźnia poetycka. Wybór pism, edited by H. Chudak, transl. H. Chudak, A. Tatarkiewicz. Warszawa: PIW, 1975.
• Biliński, Paweł. „Palimpsesty. Wideoeseje Kevina B. Lee”. EKRANy 5 (2016): 14-18.
• Bobowski, Sławomir. Dyskurs filmowy Zanussiego. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, 1996.
• Głowiński, Michał. „Wprowadzenie”. Pamiętnik Literacki 2 (1971): 175-187.
• Helman, Alicja. „Problemy interpretacji dzieł filmowych”. In Interpretacja dzieła, edited by M. Czerwiński, 155-165, Wrocław: Ossolineum, 1987.
• Karpiński, Wojciech. „Gaston Bachelard”. In Antologia współczesnej krytyki literackiej we Francji, edited by W. Karpiński, 283-284. Warszawa: Czytelnik, 1974.
• Koschany, Rafał. „Wideoesej”. In R. Koschany, Zamiast interpretacji. Między doświadczeniem kinematograficznym a rozumieniem filmu, 210-222. Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNS UAM, 2017.
• Krajewski, Piotr. „Obrazy z recyklingu, obrazy z odzysku. Remiks, sampling, scratching… O kinie found footage”. Widok. WRO Media Art. Reader 1 (2009): 72-81.
• Liguziński, Stanisław. „Wideoesej. Zapiski na marginesach”. EKRANy 6 (2012): 76-82.
• Markiewicz, Henryk. „Rzut oka na współczesną teorię badań literackich za granicą”. In Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, vol. 1, edited by H. Markiewicz, 9-28. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1976.
• Markowski, Michał Paweł. „Fenomenologia”. In A. Burzyńska, M.P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, 79-109, Kraków: Znak, 2006.
• Poulet, Georges. „Krytyka identyfikująca się”. Transl. J. Zbierska-Mościcka. In Szkoła Genewska w krytyce. Antologia, edited by H. Chudak, Z. Naliwajek, J. Żurowska, M. Żurowski, 158-169. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998.
• Poulet, Georges. Metamorfozy czasu. Szkice krytyczne, edited by J. Błoński, M. Głowiński, transl. W. Błońska et al. Warszawa: PIW, 1977.
• Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Wrocław: Ossolineum, 1998.
• Starobinski, Jean. „Spojrzenie na obraz”. Transl. A. Olędzka-Frybesowa. Kresy 2 (1995): 28-39.
• Swoboda, Tomasz. „Alchemia Richarda”. In J.-P. Richard, Poezja i głębia, transl. T. Swoboda, 185-199. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2008.
• Wariacje na temat. Studia literackie, edited by J. Abramowska, A. Czyżak, Z. Kopeć. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, 2003.
• Zając, Bartosz. „Esej audiowizualny – w stronę historii”. In Paradygmaty współczesnego kina, edited by R.W. Kluszczyński, T. Kłys, N. Korczarowska-Różycka, 99-112. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2015.
• Żurowski, Maciej. „Przedmowa”. In Szkoła Genewska w krytyce. Antologia, edited by H. Chudak, Z. Naliwajek, J. Żurowska, M. Żurowski, 5-18. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998.
• „The Image Master” (interview with Kogonada), https://www.nashvillescene.com/home/article/13058444/kogonada.
• https://vimeo.com/kogonada.