Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Investigation of the Physicochemical Properties of a New Synthetic Lubricant for Passenger Car Internal Combustion Engines

Nowak Paweł

Tribologia

|

2020

|

nr 6

45--55

EN

The subject of the article is a synthetic lubricant for the latest generation internal combustion engines, used especially in passenger cars, equipped with both spark ignition engines and compression ignition engines, which is used in particular in passenger cars operating in urban conditions, overcoming relatively short distances, and therefore working usually below the recommended operating temperature of the engine. The developed 5W30 oil maintains excellent rheological properties (fluidity) also before reaching the correct operating temperature of the engine, especially at negative temperatures, which results in lower oil pump resistance and reduced friction of key engine components, which ensures better engine working conditions and affects its service life.

PL

Przedmiotem artykułu jest syntetyczny preparat smarowy do silników spalinowych najnowszych generacji, stosowanych zwłaszcza w samochodach osobowych, wyposażonych zarówno w silniki o zapłonie iskrowym, jak i w silniki o zapłonie samoczynnym, mający zastosowanie w szczególności w samochodach osobowych poruszających się w warunkach miejskich, pokonujących stosunkowo krótkie odległości i z tego powodu pracujących zazwyczaj poniżej zalecanej temperatury roboczej silnika Opracowany olej 5W30 zachowuje doskonałe własności reologiczne (płynność) także przed osiągnięciem właściwej temperatury pracy silnika, zwłaszcza w ujemnych temperaturach, co powoduje mniejsze opory dla pompy olejowej oraz zmniejszenie tarcia kluczowych elementów silnika, co zapewnia lepsze warunki pracy silnika i wpływa na jego żywotność.

2

The influence of microstructure of Cr/CrN nanomultilayer coatings on their tribological and mechanical properties

Kacprzyńska-Gołacka Joanna, Wieciński Piotr, Garbacz Halina, Mazurkiewicz Adam, Sowa Sylwia, Smolik Jerzy

Journal of Machine Construction and Maintenance - Problemy Eksploatacji

|

2019

|

no. 4

9--16

EN

One of the most effective ways of shaping the operating parameters of functional elements is the modification of the surface layer by modern surface engineering technologies. The most perspective directions in the development of surface engineering solutions are multilayer coatings. The appropriate selection of parameters of multi-layered structure such as thickness, chemical composition, microstructure, and the number of component layer in these type coatings enable effective shaping of their properties. However, a characteristic of the mechanical and tribological properties as a function of parameters of a multilayer structure are still unclear in literature. The paper presents the influence of multilayer structure on mechanical and tribological properties of the coatings prepared by arc vacuum technics. The analysis of mechanical properties included hardness, Young’s modulus, and adhesion tests. The analysis of microstructure was performed using Scanning Transmission Electron Microscopy (STEM). The tribological properties were examined using the pin-on-disc produced by the DUCOM Company. The authors indicated that the multilayer coatings Cr/CrN were characterized by good mechanical and tribological properties. In this paper, the authors confirmed that parameters of the process of the multilayer creation are important in shaping the unique tribological properties of the multilayer coatings.

PL

Jednym z najbardziej efektywnych sposobów kształtowania właściwości eksploatacyjnych elementów użytkowych jest modyfikowanie warstwy wierzchniej poprzez zastosowanie nowoczesnych technologii inżynierii powierzchni. Głównym kierunkiem rozwoju rozwiązań inżynierii powierzchni stały się w ostatnich latach między innymi powłoki wielowarstwowe. Stwarzają one bardzo duże możliwość w zakresie kształtowania ich właściwości poprzez odpowiedni dobór struktury wielowarstwowej, w tym: grubość, ilość, mikrostruktura oraz skład chemiczny warstw składowych. Nadal jednak charakterystyka ich właściwości mechanicznych oraz trybologicznych w funkcji parametrów ich wielowarstwowej konfiguracji pozostaje niejasna w dostępnej literaturze. W artykule przedstawiono wpływ parametrów budowy wielowarstwowej powłok Cr/CrN wytwarzanych metodą łukowo-próżniową na ich właściwości mechaniczne oraz tribologiczne. Analiza właściwości mechanicznych obejmowała badania twardości, modułu Younga oraz badania adhezji metodą zarysowania. Analizę mikrostruktury przeprowadzono z wykorzystaniem skaningowej mikroskopii transmisyjnej (STEM). Badania właściwości tribologicznych zostały przeprowadzone w temperaturze pokojowej z wykorzystaniem testera tribologicznego firmy DUCOM typu pin-on-disc. Autorzy wskazują, iż powłoki nanowielowarstowe Cr/CrN charakteryzują się dobrymi właściwościami mechanicznymi oraz dobrymi właściwościami tribologicznymi. W artykule autorzy potwierdzili wpływ parametrów budowy wielowarstwowej powłok PVD w procesie kształtowania ich właściwości trybologicznych.

3

Natryskiwane zimnym gazem powłoki odporne na ścieranie

Kusiński J., Kąc S., Kowalski K., Matteazzi P., Dosta S., Georgiou E.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika

|

2018

|

z. 90 [298], nr 2

175--186

PL

Naukowym i technologicznym celem badań było wytworzenie nanostrukturalnych powłok FeCuAl-Al2O3, WC-CoAl, Ni-Sn, TiC/Ti o grubości od 45 do 500 μm. Nanoproszki charakteryzujące się strukturą krystaliczną i równomiernym rozmieszczeniem składników otrzymywano, stosując wysokoenergetyczną syntezę mechaniczną. Proszek o strukturze nanokrystalicznej był nanoszony na podłoże bez istotnych zmian jego struktury i właściwości, z wykorzystaniem nowej technologii (natryskiwania zimnym gazem – CGS), pozwalającej uzyskiwać powłoki o dużej gęstości. Mikrostrukturę oraz skład chemiczny nanoproszków i nanoszonych powłok analizowano, wykorzystując mikroskopię świetlną, TEM, STEM, SEM/EDS, XPS oraz XRD. Ponadto mierzono współczynnik tarcia oraz odporność na ścieranie powłok. Przeprowadzone badania wykazały, że mikrostruktura powłok odpowiada strukturze nanoszonych proszków. Dzięki nanostrukturalnej budowie powłok, właściwej proporcji faz twardych i miękkich, natryskiwane zimnym gazem powłoki wykazują lepsze właściwości trybologiczne w porównaniu z materiałami standardowo stosowanymi w przemyśle i bioinżynierii.

EN

The basic scientific and technological aim of the research was the generation of nano-structured FeCuAl-Al2O3, WC-CoAl, Ni-Sn, TiC/Ti coatings having thicknesses of about 100-500 μm. High energy ball milling synthesis allowed the production of powders characterized by fine and homogeneous chemical distribution of elements, and an "ultrafine" (nanometer scale) crystalline structure. A new powerful deposition technology (Cold Gas Spray – CGS) was used to transfer the nanophased powder onto the substrate in the form of a dense coating with very little or no change of crystal structure and properties. The microstructure and composition of all prepared nano-powders and deposited coatings were investigated using light microscopy, TEM, STEM, SEM/EDS, XPS and XRD techniques. Hardness, and measurement of the coefficient of friction and wear resistance were carried out on the deposited coatings. It was found that the microstructure of the powder is maintained in the deposited coating. The nano phased structure, with an appropriate balance of hard and soft phases, allows the CGS coatings to exhibit better tribological properties than that of the examined benchmark materials.

4

Wpływ przygotowania warstwy wierzchniej stopów żelaza na właściwości mechaniczne powłok antykorozyjnych

Skotnicki W., Jędrzejczyk D., Dyrlaga M.

Ochrona przed Korozją

|

2018

|

nr 12

383--386

PL

W pracy podjęto próbę określenia wpływu wysokotemperaturowego utleniania jako sposobu przygotowania powierzchni żeliwa szarego gatunku GJL-250 na właściwości mechaniczne powłoki cynkowej otrzymanej metodą: zanurzeniową, galwaniczną oraz lamelową. Próbki do badań zostały pobrane z części wykorzystywanych do budowy energetycznych linii napowietrznych. Intensywność zużycia powłoki cynkowej określono poprzez badania tribologiczne w warunkach tarcia suchego, które wykonano przy użyciu testera T-11. Badania umożliwiły wyznaczenie współczynnika tarcia powłoki cynkowej w zależności od sposobu przygotowania powierzchni na którą zostały naniesione. Dodatkowo w celu określenia mechanizmów uszkodzenia powłoki przeprowadzono analizę makroskopową i mikroskopową oraz wykonano pomiary struktury geometrycznej powierzchni. Na podstawie otrzymanych wyników badań określono zróżnicowanie stopnia zużycia otrzymanych powłok w zależności od sposobu przygotowania powierzchni. Przeprowadzone badania wykazały, że wykorzystanie wysokotemperaturowego utleniania jako sposobu przygotowania powierzchni żeliwa szarego może stanowić o właściwościach tribologicznych zanurzeniowej powłoki cynkowej.

EN

The paper attempts to determine the influence of high temperature oxidation as a method of preparing the surface of gray cast iron grade GJL-250 on the mechanical properties of the zinc coating obtained by the method of: hot-dip, galvanic and lamella. Samples for testing were taken from parts used for the construction of overhead power lines. Intensity of wear of the zinc coating was determined by tribological tests under dry friction conditions, which were made using the T-11 tester. The research allowed to determine the coefficient of friction of the zinc coating depending on the method of preparation of the surface on which they were applied. In addition, macroscopic and microscopic analysis was performed to determine the mechanisms of shell damage and measurements of the geometric structure of the surface were made. On the basis of the obtained test results, the differentiation of the degree of wear of the obtained coatings was determined depending on the method of surface preparation. The conducted research has shown that the use of high temperature oxidation as a way of preparing the surface of gray iron can be a tribological characteristic of the zinc coating.

5

Badania trybologiczne materiałów inżynierskich

Pakieła W., Bonek M., Pakieła K.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2018

|

R. 23, nr 3

26--30

6

Solutions of water sterically specific surfactants as model ecological cutting fluids

Sułek M. W., Hreczuch W., Przepiórka J., Adach A.

Tribologia

|

2017

|

nr 1

87--95

EN

From the large group of surfactants with branched chains, sulfosuccinate derivatives obtained based on 2-ethylhexyl alcohol were selected. The surfactant of reference was ethoxylated sulfosuccinate with an alkyl chain (C12-C14). Tests regarding foam-forming ability (V0) and foam stability (V10) for selected solutions of the three surfactants were performed. Foam stability of the solutions of sterically specific surfactants (P13, P14) decreased by up to a factor of ten as compared with the equivalent linear alkyl chain (P19). This was achieved with the high surface activity of the solutions of these compounds as represented by surface tension and wettability of the surface of the bearing steel. The consequence of the high surface activity of the compounds were low friction and wear in tribological tests at constant load and excellent anti-seizure properties. On the cooperating friction pairs, adsorption layers were formed, effectively separating the two materials and able to transfer the high loads [L. 3]. Summing up, there is the possibility of using solutions of sterically specific surfactants as model cutting fluids with low foaming ability.

PL

Z licznej grupy surfaktantów o rozgałęzionych łańcuchach wybrano pochodne sulfobursztynianowe otrzymane na bazie oksyalkinelowego alkoholu 2-etyloheksylowego. Surfaktantem odniesienia był etoksylowany sulfobursztynian posiadający łańcuch alkilowy (C12-C14). Wykonano testy określające zdolność pianotwórczą (V0) i trwałość piany (V20) wytypowanych roztworów trzech surfaktantów. Trwałość piany roztworów sterycznie specyficznych ZPC (P13, P14) zmniejszyła się nawet dziesięciokrotnie w stosunku do ich odpowiedników z liniowym łańcuchem alkilowym (P19). Efekt ten uzyskano przy wysokiej aktywności powierzchniowej roztworów tych związków, której miarą było napięcie powierzchniowe i zwilżalność powierzchni stali łożyskowej. Konsekwencją wysokiej aktywności powierzchniowej związków były niskie opory ruchu i zużycie w testach tribologicznych przy stałym obciążeniu oraz doskonałe właściwości przeciwzatarciowe. Na współpracujących tarciowo parach ciernych tworzą się warstwy adsorpcyjne skutecznie oddzielające materiały oraz przenoszące wysokie obciążenia. Reasumując, udokumentowano możliwość stosowania roztworów sterycznie specyficznych surfaktantów jako modelowych cieczy obróbkowych o niskiej pianotwórczości.

7

Badania zużycia ściernego nanostrukturalnej stali bainitycznej

Walnik B., Marcisz J., Iwaniak A., Wieczorek J.

Prace Instytutu Metalurgii Żelaza

|

2017

|

T. 69, nr 3

55--60

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań porównawczych odporności na zużycie ścierne nanostrukturalnej stali bainitycznej NANOS-BA® i komercyjnej stali trudnościeralnej. Opracowano metodykę przygotowania próbek z wysokowytrzymałej stali do testów w warunkach suchego tarcia posuwistego. Dla wytypowanego wariantu obróbki cieplnej stali nanostrukturalnej uzyskano istotnie wyższą odporność na zużycie ścierne w porównaniu do stali komercyjnej. Wyniki pomiarów wykazały ok. 3-krotnie wyższą odporność na zużycie ścierne stali NANOS BA® w porównaniu do stali trudnościeralnej o twardości 600 HB i ok. 15-krotnie wyższą w porównaniu do stali trudnościeralnej o twardości 500 HB.

EN

The article presents the results of a comparative examination of abrasive wear resistance of nanostructured bainitic steel (NANOS-BA®) and commercial wear resistant steel. A method of sample preparation for high-strength NANOSBA ® steel was developed for dry sliding friction tests. Examination results for the newly developed variant of heat treatment of nanostructured bainitic steel show a higher abrasive resistance than in the case of commercial wearresistant steels. Measurement results show an approx. 3 times higher resistance for the NANOS-BA® steel than the 600 HB wear-resistant steel and approx. 15 times higher than the 500 HB steel.

8

Badania wpływu kulowania obróbką wibrościerną na własności stali NC11LV

Spadło S., Bańkowski D., Kowalczyk J.

Mechanik

|

2017

|

R. 90, nr 1

74--75

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu obróbki wibrościernej z użyciem – jako medium roboczego – kuleczek stalowych na własności tarcz wykonanych ze stali NC11 (X160CrMoV121). Testy tribologiczne z wykorzystaniem testera T-01 pozwoliły na określenie zależności pomiędzy czasem kulowania a współczynnikiem tarcia i zużyciem liniowym. Wyznaczono typowe profile zużycia.

EN

The article presents the results of the effect of vibro-abrasive machining using as a working medium balls of steel-check on the properties of disks made of steel NC11 (X160CrMoV121). Tribological tests using the tester T-01 made it possible to determine the relationship of time of shot peening on the coefficient of friction and wear linear-in. They were presented typical consumption profiles.

9

Fatigue contact durability of laser textured rolling bearings

Napadłek W., Chrzanowski W., Leoniuk P.

Inżynieria Materiałowa

|

2017

|

Vol. 38, nr 6

272--278

EN

Based on the pilot testing of cylindrical roller bearings, it might be concluded that the bearings quenched by volume and the secondary by laser show lower contact fatigue life in compare to bearings quenched only by volume (production conditions). One of the reason for this phenomenon might be of internal stresses in laser modified material surface layer due to the rapid non-equilibrium changes. The next stage of bearing research is secondary laser hardening tests after modification (optimization) of hardening parameters. Laser textured bearings in a variant in which lubricant reservoirs cover 25% of the inner raceway showed decreased stability in relation to the bearings after laser secondary hardening. Further laboratory tests will also identify the reason of accelerated degradation, i.e. pitting of laser textured bearings for variant in which lubricating reservoirs cover of 5% of the surface of the inner raceway which shows increased stability with respect to the bearing produced with standard manufacturing procedures in the range of 5÷10%. Due to the high differences of the obtained results of the bearing contact durability tests, further studies are still required.

PL

Celem badań trwałości zmęczeniowo-stykowej było określenie wpływu modyfikacji warstwy wierzchniej na walcowe łożyska toczne. Uwzględniając potrzeby badawcze wałeczkowych łożysk tocznych w warunkach modelowych z symulowanymi obciążeniami stałymi lub cyklicznie zmiennymi, opracowano w Wydziale Mechanicznym WAT koncepcję oraz projekt konstrukcyjny stanowiska do badań tribologiczno-zmęczeniowych w warunkach laboratoryjnych. W artykule przedstawiono koncepcję stanowiska do modelowych badań trwałości łożysk tocznych, a także wstępne wyniki badań trwałości zmęczeniowo-stykowej łożysk.

10

Wybrane czynniki wpływające na odporność na zużycie węzłów ślizgowych

Gałda L.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2016

|

R. 17, nr 6

861--865

PL

W artykule omówiono wpływ wybranych czynników charakteryzujących elementy węzłów ślizgowych oraz wybranych warunków eksploatacji na odporność na zużycie smarowanych węzłów tarcia. Przedstawiono wyniki badań tribologicznych realizowanych przy zróżnicowanej chropowatości powierzchni stalowej tarczy, wyrażonej parametrem Ra w zakresie 0,05-0,24 μm. Badaniom poddano również węzły cierne o zróżnicowanej twardości stalowego elementu w zakresie 22-42HRC. Badania odporności zrealizowano w odniesieniu do dwóch różnych skojarzeń materiałowych: stal-stal (42CrMo4 - 100Cr6) oraz stal-ceramika (42CrMo4 - SiC) w celu oceny możliwości zastosowania ceramiki w węzłach ciernych. W wyniku zrealizowanych badań przy różnych obciążeniach wykazano, że chropowatość powierzchni, twardość i rodzaj materiału, a także warunki eksploatacji wywierają istotny wpływ na odporność na zużycie współpracujących ślizgowo części maszyn.

EN

The effect of selected factors characterizing the elements of sliding pairs and the influence of selected exploitational conditions on wear resistance are described in the article. The results of tribological tests realized at different surface roughness of steel discs, Ra in the range of 0,05 – 0,24 μm, are presented. The influence of material hardness of the steel discs in the range of 22-42HRC was also tested. The experiments were realized with the usage of two material sets: steel-steel (42CrMo4 - 100Cr6) and steel-ceramic (42CrMo4 - SiC) to assess the possibility of ceramic application on the sliding assemblies construction. As the result of the experiments it was demonstrated that the surface roughness, material hardness, material type and also the exploitational conditions influenced significantly on the wear of sliding elements of machines.

11

Selected issues concerning degradation of material in the production of injection molded plastic components

Jałbrzykowski M.

Acta Mechanica et Automatica

|

2016

|

Vol. 10, no. 3

173--180

EN

This paper presents the problem of thermal degradation of thermoplastic materials processed using the injection method. Attention was paid to the issue of the optimal selection of a dye for modifying the base materials. For the selected materials and dyes, derivatograph tests were performed in order to assess their thermal characteristics and breakdown kinetics. Additionally, tribological tests and microscope observations of selected samples were performed. The obtained test results suggest a diverse level of thermal processes in the analyzed materials. This is crucial for the appropriate selection of dyes for plastic materials. As it turned out, the tribological properties of materials can also influence the technological quality of the injected alloy.

12

Charakterystyka tribologiczna stopów magnezu stosowanych w środkach transportu

Walczak M., Caban J., Pliżga P.

TTS Technika Transportu Szynowego

|

2015

|

R. 22, nr 12

1614--1617, CD

PL

Znajomość charakterystyk tribologicznych par materiałów ze sobą współpracujących, przydaje się przy ich doborze na ważne elementy środków transportu oraz w procesie kształtowania na drodze obróbki plastycznej. Artykuł dotyczy analizy charakterystyki zużycia tribologicznego ball-on-disc stopów magnezu Mg-Al-Zn wykorzystywanych w budowie różnych środków transportu. Testy tribologiczne prowadzono w warunkach tarcia technicznie suchego dla pary stop magnezu–stal 100Cr6. Badano twardość stopów, współczynnik zużycia i współczynnik tarcia, a ślady zużycia poddano obserwacjom SEM. Ocenę istotności zmian współczynnika zużycia przeprowadzono testem t-Studenta.

EN

Knowledge of the tribological characteristics of materials pairs of cooperating with one another, useful for the selection for important elements of means of transport and in the process of metal forming. The article concerns the analysis of the characteristics of tribological wear ball-on-disc magnesium alloys used in the construction of various means of transport. Tribological tests were carried out under dry friction pair magnesium alloysteel 100Cr6. Were tested wear rate and coefficient of friction of the sample, the signs of wear was SEM observation. The evaluation of the significance of changes in consumption coefficient was conducted by t-Student's test.

13

Badania tribologiczne jako nowa metoda oceny jakości płynów do płukania tkanin

Wasilewski T., Żuchowski J., Ogorzałek M., Klimaszewska E.

Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni

|

2014

|

nr 86

269--275

PL

W artykule zaproponowano nową metodę oceny skuteczności działania płynów do płukania tkanin. Opracowana metodyka opiera się na badaniach tribologicznych – ocenie współczynnika tarcia pomiędzy tkaniną a tkaniną za pomocą testera tribologicznego. W celu weryfikacji tej metody wykonano badania efektu zmiękczenia tkanin metodą normową. Na podstawie uzyskanych rezultatów można stwierdzić takie same tendencje zmian (wzrost miękkości tkanin wraz ze wzrostem stężenia kationowego surfaktantu) w obu metodykach kontroli jakości płynów do płukania tkanin. Można założyć, że badania tribologiczne mogą być w przyszłości wykorzystywane do oceny jakości tej grupy produktów. Atutem tej metody jest pełna automatyka pomiaru bez ingerencji człowieka oraz zdecydowanie krótszy czas wykonywania badania w stosunku do powszechnie stosowanej metody normowej. Może to stanowić istotny progres w kompleksowej ocenie płynów do płukania tkanin.

EN

This paper proposes a new method for evaluating the effectiveness of fabric softeners. The developed methodology is based on the tribological studies – assessment of the fabric – fabric friction coefficient using tribological tester. Standarized method of softening evaluating was used in order to validate a new method for evaluating the effectiveness of fabric softening. On the basis of the results it can be concluded the same trend of change (increase the softness of a fabric with increasing concentration of the cationic surfactant) in both quality control methodologies for fabric softeners. It can be assumed that the tribological tests may be used in future to assess the quality of this products group. The advantage of this method is a fully automatic measurement without human intervention and significantly shorter duration of the study compared to the commonly used standardized method. This could be a significant progress in the comprehensive assessment of fabric softeners.

14

Wpływ różnych mieszanin olej–czynnik chłodniczy na powierzchnie ślizgowe sprężarek tłokowych

Tyczewski P., Zwierzycki W.

Tribologia

|

2014

|

nr 4

125--125

PL

Obecnie następuje powrót do ekologicznych czynników chłodniczych. Jest to w dużej mierze związane z obowiązującymi przepisami dotyczącymi stosowania substancji zubożającej warstwę ozonową. Celem pracy było przeprowadzenie badań dotyczących wpływu zastąpienia czynnika R134a ekologicznym propanem w mieszaninie olej–czynnik chłodniczy na powierzchnie ślizgowe sprężarek tłokowych. Badania wykonano w mieszaninach oleju mineralnego z czynnikami chłodniczymi R134a i R290 oraz w mieszaninach oleju syntetycznego poliestrowego z czynnikami R134a i R290. Testy przeprowadzono za pomocą maszyny tarciowej z wykorzystaniem węzła typu block-on-ring, który znajduje się w komorze symulującej wnętrze sprężarki chłodniczej. Uzyskane wyniki badań potwierdzają możliwość wykorzystania propanu jako zamiennika R134a.

EN

Due to valid regulations concerning the application of substances weakening the ozone layer, at present, there is reversion to ecological refrigerants. The purpose of the work was testing the influence of substituting the refrigerant R134a with ecological propane in the mixture of oil and refrigerant on sliding surfaces of piston compressors. The tests were carried out in mixtures of mineral oil with refrigerants R134a and R290 and in mixtures of synthetic polyester oil with refrigerants R134a and R290. The tests were performed with the use of a friction machine using a pair type block-on-ring, which was situated in the chamber simulating the inside of the refrigerating compressor. The results obtained from the performed tests confirm the possibility of using propane instead of R134a.

15

Ocena i analiza impregnowanych układów tribologicznych pracujących w podwyższonych temperaturach

Sulej-Chojnacka J., Leshchynsky V., Lijewski M., Ziółkiewicz S.

Tribologia

|

2014

|

nr 4

113--123

PL

Nacisk na redukcję oporów tarcia i w efekcie zużycia tribologicznego w maszynach, staje się coraz bardziej istotny dla poprawy ich wydajności, trwałości i niezawodności. Występujące zjawisko tarcia wywołuje głównie negatywne skutki, bowiem jego bezpośrednim następstwem jest zużycie tribologiczne prowadzące do stopniowej utraty niezawodności. W niniejszej pracy przedstawiono wyniki badań tribologicznych par trących pracujących w temperaturach 300 i 500°C. Przedmiot badań stanowiły tuleje łożyskowe o gęstości 6,7 g/cm3 poddane procesowi impregnacji ciśnieniowej submikrometrycznymi cząstkami smarów stałych MoS2 i WS2. Badania tarciowo-zużyciowe przeprowadzono na testerze TWT-500N pracującym w układzie ring-on-shaf. Analiza uzyskanych wyników badań pozwoliła stwierdzić, iż zastosowanie smaru stałego MoS2 w temperaturze 300°C i WS2 w temperaturze 500°C pozwala na obniżenie wartości współczynnika tarcia do wartości poniżej 0,08 i 0,05.

EN

With emphasis on the reduction of frictional resistance and tribological wear of machine component parts, it becomes more and more important, in order to improve their efficiency, durability and reliability. Friction causes mostly negative effects, because the immediate consequence is tribological wear, leading to a gradual loss of reliability. This paper presents the results of tribological friction pairs working at temperatures of 300 and 500°C. The objects of the study were bearing sleeves with a density of 6.7 g/cm3 that had previously undergone a process of pressure impregnation by submicrometer MoS2 and WS2 solid lubricant particles. Friction and wear tests were conducted with the use of a ring-on-shaft TWT-500N testing machine. Analysis of the obtained results led to the conclusion that the application of MoS2 at 300°C and WS2 at 500°C reduces friction coefficient, respectively, to less than 0.08 and 0.05.

16

Tribologiczne właściwości wyrobów wykonanych z siarczkowych nanokompozytów

Wiśniewska-Weinert H.

Obróbka Plastyczna Metali

|

2014

|

T. 25, nr 2

127--138

PL

W pracy omówiono oryginalną technologię wytwarzania łożysk ślizgowych z nowego materiału kompozytowego, opartego na proszku stali nierdzewnej 316L z dodatkiem Ni, Cr z modyfikowaną warstwą wierzchnią, przeznaczonych do pracy w wysokich temperaturach. Modyfikacja warstwy wierzchniej polega na utwardzaniu wyrobu metodą azotowania jonowego i następnie infiltracji siarczkowymi nanocząsteczkami grafenopodobnymi typu MoS2 i WS2. Przeprowadzone badania tribologiczne wykazały, iż łożyska ślizgowe wytworzone z materiałów kompozytowych infiltrowane nanocząsteczkami MoS2 mogą efektywnie pracować w zakresie temperatur 20–300oC. Na łożyska ślizgowe przeznaczone do pracy w zakresie temperatur 20–500oC zaleca się stosowanie badanego kompozytu infiltrowanego nanocząsteczką WS2.

EN

This paper discusses an original technology of slide bearing production from a new composite material based on 316L stainless steel powder with the addition of Ni, Cr and with a modified surface layer. These slide bearings are destined for operation at high temperatures. Modification of the surface layer is based on hardening of the product by means of ion nitriding followed by infiltration with graphene-like sulfide nanoparticles like MoS2 and WS2. Conducted tribological tests showed that slide bearings produced from composite materials infiltrated by MoS2 nanoparticles can operate effectively within the temperature range of 20–300oC. It is recommended to apply the studied composite infiltrated by WS2 nanoparticles to produce slide bearings destined for operation within the temperature range of 20–500oC.

17

Badania naukowe z zakresu inżynierii biomedycznej realizowane w Instytucie Obróbki Plastycznej

Gierzyńska-Dolna M., Mróz A., Garbiec D., Sulej-Chojnacka J.

Obróbka Plastyczna Metali

|

2014

|

T. 25, nr 4

333--346

PL

W artykule przedstawiono najważniejsze kierunki badań naukowych z zakresu inżynierii biomedycznej, realizowane w Instytucie Obróbki Plastycznej w Poznaniu. Najważniejsze z nich to: wytwarzanie nowych biomateriałów kompozytowych z zastosowaniem m.in. metalurgii proszków, modyfikacja właściwości materiałów stosowanych obecnie w implanto-logii, realizacja badań tribologicznych, w tym budowa unikalnych stanowisk do realizacji testów tarciowo-zużyciowych endoprotez układu kostno-stawowego, projektowanie i wytwarzanie prototypów implantów, symulacje numeryczne stanu naprężeń i odkształceń z zastosowaniem metody elementów skończonych (MES).

EN

The paper presents the most important directions of scientific research in the field of biomedical engineering realized by Metal Forming Institute in Poznan. The major ones are: manufacturing new composite biomaterials with the application of powder metallurgy, modification of the properties of the materials currently used in implantology, execution of tribological tests including construction of unique stands for friction-and-wear tests of the human joint endoprostheses, design and manufacturing of prototype implants, numerical simulations of stresses and deformations with the use of the finite element method (FEM).

18

Badania prototypów nakładek elastomerowych na człony taśm gąsienicowych

Bogucki R.

Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe

|

2013

|

nr 1 (32)

37--46

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań zużycia prototypowych nakładek metalowo-elastomerowych na ogniwach taśm gąsienicowych czołgu PT-91. Badania stopnia zużycia potwierdziły możliwość zastosowania badanego elastomeru na nakładki ogniw gąsienic szybkobieżnych pojazdów gąsienicowych.

EN

This paper presents the results of research on wearing of tank PT-91’s prototype metal-elastomer track pads. Tests of the wearing level confirmed the possibility of use of tested elastomer prototypes on track links’ pads for high-speed track vehicles.

19

Sole amoniowe jako funkcjonalne składniki cieczy obróbkowych nowej generacji

Sułek M. W., Seweryn A., Ogorzałek M., Klimaszewska E.

Przemysł Chemiczny

|

2013

|

T. 92, nr 9

1674-1676

PL

Jako modelowe ciecze obróbkowe nowej generacji zaproponowano wodne roztwory kopolimeru winylopirolidonu, metakryloamidu, winyloimidazolu i czwartorzędowanego winyloimidazolu (Polyquaternium 68). Zweryfikowano ich właściwości smarowe przez wyznaczenie oporów ruchu i zużycia za pomocą aparatu czterokulowego (T-02). Zaobserwowano znaczną poprawę ich charakterystyk tribologicznych w porównaniu z wodą jako bazą. Nastąpiło ok. 4-krotne obniżenie współczynnika tarcia i ok. 2,5-krotne zmniejszenie średnicy śladu zużycia. W obecności roztworów soli amoniowych układ mechaniczny nie uległ zatarciu nawet przy obciążeniu 4 kN, podczas gdy dla wody obserwowano zatarcie już przy 2 kN.

EN

Aq. solns. of a com. vinylpyrrolidone/methacrylamide/vinylimidazole/vinylimidazole methylsulfate copolymer were studied for lubricating properties by using a 4-ball tester. The friction coeff. and wear scar diam. decreased substantially with increasing concn. of the ammonium salt soln. In presence of the ammonium salt, the mech. system did not undergo seizure even at a load of 4 kN, whereas a seizure was obsd. for water already at 2 kN.

20

Badanie przemian chemicznych środków smarowych

Pawelec E., Siwiec E.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2013

|

R. 18, nr 6

34--36

PL

Celem pracy było zbadanie możliwości zastosowania analizy spektralnej do określenia przemiany struktury smarów plastycznych podczas testów tribologicznych prowadzonych w warunkach stałych i zmiennych obciążeń węzła tarcia. Do identyfikacji zmian zastosowano spektrofotometrię w podczerwieni z transformacją Fouriera. W tym celu wykonano widma IR smaru po testach i porównano je z widmami smaru wyjściowego. Zidentyfikowano pasma związane zarówno z procesami oksydacji jak i degradacją dodatków uszlachetniających. Dla celów porównawczych wykonano badania utleniania smarów na aparacie PetroOXY i stwierdzono występowanie korelacji pomiędzy uzyskanymi wynikami.