Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Reduction of function and form in an architectural object on the example of the lighthouse

Szubryt Adriana

Przestrzeń i Forma

|

2022

|

nr 51

103--132

EN

In this article, a relationship is sought between the obvious, externally perceived features of an architectural object - function and form - and the undefined "essence" of this object, which, however, expresses the basic meaning of its existence. As a result of the conducted analysis, the inalienable features of an architectural object have been distilled, which at the same time are a response to the needs underlying the creation of the object, i.e. its construction and use. As an example, the lighthouse was analyzed due to its simple functional and formal structure, as well as the ability to show, in this case, how to define the primary attributes of architecture in order to correctly establish a hierarchy of importance - be it functional or formal.

PL

W niniejszym artykule poszukiwany jest związek między oczywistymi, postrzeganymi zewnętrznie cechami obiektu architektonicznego – funkcją i formą – a nieokreśloną bliżej „istotą” tego obiektu, wyrażającą jednak podstawowy sens jego istnienia. W wyniku prowadzonej analizy wydestylowane zostały niezbywalne cechy obiektu architektonicznego, które jednocześnie są odpowiedzią na potrzeby leżące u podstaw powołania obiektu do „życia”, czyli jego wybudowania i użytkowania. Jako przykład poddana analizie została latarnia morska ze względu na prostą strukturę funkcjonalną, za razem formalną, a także na zdolność ukazania w takim przypadku, jak określać można prymarne atrybuty architektury po to, by w prawidłowy sposób ustanowić hierarchię ważności – czy to funkcjonalną, czy formalną.

2

Disturbance of transparency in the architecture of contemporary glass façades. Part 1

Brzezicki Marcin

Architectus

|

2021

|

Nr 1 (65)

77--84

EN

Over the last two decades, new trends have emerged in the design of translucent façades. Those trends result from the dynamic technological progress and achievements in material engineering. The trends that are associated with the use of envelopes that interfere with the transmission of light through the façade are particularly interesting. This is strongly related to the significant transformation that took place in the dialectic of the building, the transformation of the “façade” into an “envelope”. The paper presents the author’s original distinction between the two most characteristic main sub-trends, distinguished based on optical phenomena occurring within the façade. The proposed division includes two main groups of disturbances: homogenous and heterogeneous. The former is present where panes of glass are used to disperse/diffuse light evenly, while the latter in façades with strong – usually printed – ornamentation. The article systematizes the issues of transparency disturbance in contemporary architecture and presents the typology of light-transmitting façades, in which this phenomenon takes place. The author also presents a matrix of relations that systematizes the presented case studies. Only this type of matrix makes it possible to illustrate an issue in which more than one variable is present. An assignment of the case studies to the trends and the determination of trend models are also included in the paper. The first part of the paper presents the introduction, methodology and simplified typology, the second one presents case studies, discussion and conclusions.

PL

W ciągu ostatnich dwóch dekad pojawiły się nowe nurty w projektowaniu przezroczystych fasad. Są one wynikiem dynamicznego postępu technologicznego i osiągnięć w dziedzinie materiałoznawstwa. Szczególnie manifestują się te nurty, które związane są z zastosowaniem powłok zakłócających przenikanie światła przez fasadę. Wiąże się to silnie z istotną przemianą, która dokonuje się w dialektyce budynku, z przemianą fasady (ang. façade) w obudowę/powłokę (ang. envelope). W artykule przedstawiono dokonane przez autora rozróżnienie zjawisk optycznych, które zachodzą w obrębie fasady. Proponowany podział obejmuje dwie główne grupy: jednorodne i niejednorodne zniekształcenia przezroczystości. Te pierwsze występują tam, gdzie zastosowano tafle równomiernie rozpraszające światło, te drugie natomiast w fasadach o silnej – zazwyczaj nadrukowanej – ornamentacji. Artykuł systematyzuje zagadnienia zniekształcenia przezroczystości w architekturze współczesnej i przedstawia typologię tych fasad przepuszczających światło, w których występuje to zjawisko. W artykule przedstawiono też macierz relacyjną, która systematyzuje opisywane studia przypadków. Jedynie ten typ macierzy pozwala na pokazanie zagadnienia, w którym obecna jest więcej niż jedna zmienna. W tekście dokonano również przypisania studiów przypadków do nurtów, a także charakterystyki samych nurtów – stworzenia ich modeli. Pierwsza część tekstu zawiera wstęp, opis metodologii oraz uproszczoną typologię, a w drugiej znajdą się studia przypadków, dyskusja oraz wnioski.

3

Disturbance of transparency in the architecture of contemporary glass façades. Part 2

Brzezicki Marcin

Architectus

|

2021

|

Nr 2 (66)

67--76

EN

Over the last two decades, new trends have emerged in the design of translucent façades. Those trends result from the dynamic technological progress and achievements in material engineering. The trends that are associated with the use of envelopes that interfere with the transmission of light through the façade are particularly interesting. This is strongly related to the significant transformation that took place in the dialectic of the building, the transformation of the "façade" into an "envelope". The paper presents the author's original distinction between the two most characteristic main sub-trends, distinguished based on optical phenomena occurring within the façade. The proposed division includes two main groups of disturbances: homogenous and heterogeneous. The former is present where panes of glass are used to disperse/diffuse light evenly, while the latter in façades with strong – usually printed – ornamentation. The article systematizes the issues of transparency disturbance in contemporary architecture and presents the typology of light-transmitting façades, in which this phenomenon takes place. The author also presents a matrix of relations that systematizes the presented case studies. Only this type of matrix makes it possible to illustrate an issue in which more than one variable is present. An assignment of the case studies to the trends and the determination of trend models are also included in the paper. The first part of the paper (published in March 2021) presents the introduction, methodology and simplified typology, the second one presents case studies, discussion and conclusions.

PL

W ciągu ostatnich dwóch dekad pojawiły się nowe nurty w projektowaniu przezroczystych fasad. Są one wynikiem dynamicznego postępu technologicznego i osiągnięć w dziedzinie materiałoznawstwa. Szczególnie manifestują się te nurty, które związane są z zastosowaniem powłok zakłócających przenikanie światła przez fasadę. Wiąże się to silnie z istotną przemianą, która dokonuje się w dialektyce budynku, z przemianą fasady (ang. façade) w obudowę/powłokę (ang. envelope). W artykule przedstawiono dokonane przez autora rozróżnienie zjawisk optycznych, które zachodzą w obrębie fasady. Proponowany podział obejmuje dwie główne grupy: jednorodne i niejednorodne zniekształcenia przezroczystości. Te pierwsze występują tam, gdzie zastosowano tafle równomiernie rozpraszające światło, te drugie natomiast w fasadach o silnej – zazwyczaj nadrukowanej – ornamentacji. Artykuł systematyzuje zagadnienia zniekształcenia przezroczystości w architekturze współczesnej i przedstawia typologię tych fasad przepuszczających światło, w których występuje to zjawisko. W artykule przedstawiono też macierz relacyjną, która systematyzuje opisywane studia przypadków. Jedynie ten typ macierzy pozwala na pokazanie zagadnienia, w którym obecna jest więcej niż jedna zmienna. W tekście dokonano również przypisania studiów przypadków do nurtów, a także charakterystyki samych nurtów – stworzenia ich modeli. Pierwsza część (opublikowana w marcu 2021 r.) zawiera wstęp, opis metodologii oraz uproszczoną typologię, a w drugiej znajdują się studia przypadków, dyskusja oraz wnioski.

4

Zagadnienie złożoności w teorii architektury końca XX wieku

Żyła Michał

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2019

|

Vol. 1

87--97

PL

Postmodernizm podniósł rangę pojęcia złożoności, które stało się kluczowe dla teorii architektury XX wieku. Niezależnie przez pół stulecia rozwijały się interdyscyplinarne nauki o złożoności. Praca śledzi związki obu dziedzin, zwracając uwagę m.in. na wspólne źródła (teorię systemów złożonych Herberta A. Simona, z którego prac korzystali Robert Venturi i Christopher Alexander) oraz teoretyków architektury wyraźnie czerpiących z nauk o złożoności (m.in. Lucien Kroll, Nikos Salingaros).

EN

Postmodernism established the term ‘complexity’ as crucial for the twentieth century theory of architecture. Interdisciplinary complexity sciences developed independently throughout half of the century. The article tracks down relationships between the two, highlighting, among others, common genesis (Herbert A. Simon’s complex systems theory, adopted by Robert Venturi and Christopher Alexander) and theorists depending heavily on complexity sciences (eg. Lucien Kroll or Nikos Salingaros).

5

Diagram in students of architecture didactic process

Maryńczuk Paweł

Przestrzeń i Forma

|

2019

|

nr 38

73--88

EN

Model of Humboldt’s university was an attempt to make a compromise between theory and practice. What is c rucial about education at such university i s the scheme based on medieval principle of three levels: master, assistant and a student. Assumptions of a principle “unity of research and education” at the same time refer to the way of underlining the essential aim of education which is discovering the truth. This discovery may be done through scientific research as well as educating students both through theory and empiricism. It is therefore justified that a process of educating and research, and a content of publications will require a specific model where the truth of scientific theories will be verified by experiments. P ublication gives a proposal of a creative and practical implementation of diagrams into students’ achievements and teachers’ research into a process of lear n ing design.

PL

Model humboldtowskiego uniwersytetu był swoistą próbą kompromisu między teorią i praktyką. Charakterystyczna na takiej uczelni edukacja, oparta jest na schemacie przyjętym ze średniowiecznych cechów, a zatem obejmowała następujące poziomy: mistrz, asystent, uczeń. Założenia dotyczące zasady „jedności badań i kształcenia” związane są z kolei ze sposobem percypowania podstawowego celu nauki, jakim jest odkrywanie prawdy. Proces nauczania, przebieg badań i treści publikacji wymagać więc będą powstawania specyficznego dla takich uczelni, modelu opartego na sprawdzeniu prawdziwości teorii naukowych poprzez eksperyment. Artykuł jest propozycją twórczego i praktycznego zastosowania „diagramów” do opisu dorobku studentów i nauczycieli akademickich w badaniach procesu nauki projektowania.

6

Geumgang Nature Art Biennale 2017-2018 – studium przypadku

Wesołowski Piotr

Architectus

|

2019

|

Nr 3 (59)

113--126

PL

W artykule omówiono wystawę prac plastycznych zrealizowanych bądź opublikowanych w ramach biennale sztuki przyrody Geumgang Nature Art Biennale w latach 2017–2018 w Gongju (Korea Płd.). Celem opracowania jest zaprezentowanie wyników analizy form przestrzennych z pogranicza kreacji artystycznej i architektonicznej. Autor, który sam brał udział w tej wystawie, wyszedł z założenia, że taka analiza projektów i realizacji pozwoli ukazać możliwość twórczej konfrontacji różnych postaw artystów wobec problemu obecności człowieka w naturalnym środowisku. Przed architektami i artystami postawiono zadanie stworzenia schronienia-szałasu w środowisku przyrodniczym (las). Temat stał się pretekstem do poszukiwania formalnej, artystycznej i estetycznej odpowiedzi na pytanie o współczesne relacje człowieka i przyrody w kontekście rozwijającego się nurtu ekoestetyki. Analiza objęła 147 projektów oraz 11 zrealizowanych prac. Za materiał badawczy posłużyła dokumentacja fotograficzna oraz obszerny katalog. Badania metodą porównawczą dotyczyły formy, funkcji, konstrukcji oraz symboliki zawartej w zaproponowanych obiektach. Analiza ukazała przede wszystkim szerokie spektrum kształtów szałasów – od form abstrakcyjnych po biomorficzne, zoomorficzne, a nawet antropomorficzne – wpisanych w naturalne środowisko. Zdecydowana większość autorów zaproponowała naturalne i biodegradowalne tworzywa. Tym samym takie obiekty o założonej ograniczonej trwałości weszły w obszar sztuki efemerycznej. W podsumowaniu artykułu zostały sformułowane wnioski mówiące o twórczym przenikaniu się idei artystycznych i architektonicznych w eksperymentalnej formule biennale. Podkreślono również fakt podejmowania przez twórców w artystycznej konfrontacji ważnych współczesnych problemów dotyczących stanu naturalnego środowiska i obecności w nim człowieka.

EN

In the article the exhibition of works of art realized or publish in the biennale of the art of nature Geumgang Nature Art Biennale in the years 2017–2018 in Gongju (South Korea) have been discussed. The aim of this work is the presentation of the results of the analysis of spatial forms on the border line of artistic and architectonic creation. The author, who took part in this exhibition assumed that such an analysis of projects and realization will allow presenting the possibility of creative confrontation of various attitudes of artists towards the problem of the presence of man in the natural environment. The task of creating a shelter-hut in the natural environment (forest) was set before the artists. The topic became an excuse for searching for a formal, artistic and aesthetic answer to the question about contemporary human and nature relations in the context of the developing trend of eco-aesthetics. The analysis of 147 submitted projects and 11 works that were completed in the 1st stage of the biennale concerned the form, function and symbolism contained in the proposed objects. The research material was composed of photographic documentation and comprehensive catalogue. What draws attention above all is the wide spectrum of shapes of shelters – from abstract forms to biomorphic, zoomorphic and even anthropomorphic ones being part of the natural environment. In the project descriptions artists declared simple functions – from the role of shelter protecting from atmospheric influences, through observatories, to places for meditation. Some artists emphasized the possible role of the shelter as a refuge for forest fauna as well. The vast majority of authors proposed natural and biodegradable materials. Thus, such objects with assumed limited durability have entered the field of ephemeral art. In the summing up part of the article, conclusions have been formulated regarding both the creative permeation of artistic and architectural ideas in such an experimental form, as well as the undertaking of important contemporary problems in the artistic confrontation, regarding the state of the natural environment and the presence of man in it.

7

Janusz Ballenstedt i jego Teoria Minimum w Architekturze

Lenartowicz J. K.

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2018

|

T. 46

41--59

PL

W artykule przedstawiona została postać Janusza Ballenstedta (1929-2005), krakowskiego architekta, którego przypadki losu przemieściły w środowisko francuskie. Był projektantem znaczących obiektów w Polsce, człowiekiem ogromnej wiedzy, sprawnie używającym pióra. Swoje przemyślenia dotyczące całościowego widzenia architektury przenosił na papier. Powstała książka pt.: Architektura – Teoria i Historia (PWN 2000). W artykule uwaga została skupiona na wcześniej niepublikowanej pracy J. Ballenstedta, jego szczególnym manifeście, zatytułowanym Teoria Minimum w Architekturze.

EN

The article presents the person of Janusz Ballenstedt (1929-2005), a Cracow architect, whom twists of fate relocated to French circles. He was the designer of significant buildings in Poland, a man of great knowledge, skilful in his use of the pen. He transferred his thoughts regarding the all-encompassing viewing of architecture to paper. A valuable book, titled “Architecture – Theory and History” (PWN 2000) was written. The article is focused on J. Ballenstedt’s earlier unpublished work, a manifesto of the architect, titled Theory of Minimum in Architecture.

8

Juliusza Żórawskiego pojęcie ograniczonej złożoności

Lenartowicz J. K.

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2016

|

T. 44

79--87

PL

Omówiono zakres pojęcia złożoności w psychologii oraz jego wpływ na architekturę w latach 60. XX w. Odniesiono się do pojęcia optymalnej złożoności. Przedstawiono komentarz do ostatnich tekstów prof. Juliusza Żórawskiego: „Siatka prostych” i „Ograniczona złożoność” z r. 1967, w których autor omawia znaczenie wprowadzonego przez siebie pojęcia ograniczonej złożoności dla architektury, a także krytykuje zbyt daleko idące prognozowanie przyszłego rozwoju przez J. Fourastié. Myśl Żórawskiego rozwija się w tym samym okresie, co propozycje R. Venturiego.

EN

The paper presents the meaning of complexity as a notion in psychology, and its influence on architectural theory in the 1960s, focusing on the notion of optimal complexity. A commentary is presented on the two texts („Network of straight lines” and „Limited complexity”) by professor architect Juliusz Żórawski from 1967, where he has introduced the term of limited complexity in relation to architecture, and where he criticizes excessively far reaching forecasts of future development. Żórawski’s concepts are parallel to those of R. Venturi at that time.

9

Znaczenie pojęcia przestrzeni w teorii i praktyce a intencjonalność jej odczucia

Szymski A. M.

Przestrzeń i Forma

|

2016

|

nr 25

53--72

PL

Autor w syntetycznym ujęciu przestawia problem rozumienia czysto abstrakcyjnego pojęcia jaką jest pojecie „przestrzeni”. Następnie rozważa możliwe implikacje jakie wiążą się z użyciem tego pojęcia w rozumieniu tego czym jest architektury zarówno w teorii nauki o architekturze, teorii projektowania architektonicznego oraz w praktyce projektowej. W drugiej części artykułu autor porusza problem wpływu ideologii na sztukę i architekturę oraz znaczenia idei jako głównego wyznacznika twórczości architektonicznej tak współcześnie jak i w całej historii ludzkiej cywilizacji i kultury. W końcowej części artykułu autor precyzuje teoretyczne konsekwencje uwzględniania relacji przestrzennych formułowanych, ocenianych i wartościowanych przez człowieka w odniesieniu do obowiązujących standardów użytkowych i estetycznych wyrażonych w ideach uznanych za właściwe w ramach określonej ideologii. Paradoksalnie bowiem to właśnie artefakty architektury stanowią specyficzny zapis charakterystycznych norm (cech, kanonów) - właściwych dla określonego w czasie rozwoju cywilizacji i kultury - w których „przestrzeń egzystencjalna człowieka” uzyskuje swój formalny wyraz w kształcie materializujących tą przestrzeń budowli.

EN

The author presents the problem of the meaning of the abstract space concept. Then, he considers possible implications of using this concept in the context of theory of architecture, theory of architectural design and design practice. In the second part of the article, the author raises a problem of the impact of ideology on art and architecture and the meaning of idea as a main indicator of works of architecture nowadays as well as during the entire history of human civilization and culture. At the final part of the article, the author specifies theoretical consequences of taking into consideration of space relations expressed, assessed and valuated by man with reference to usage and aesthetic standards that are expressed by ideas recognised as appropriate as part of specific ideology. Paradoxically, the artefact of architecture presents specific notations of typical rules suitable in certain time of civilization and culture development when existential space of man receives its regular expression in the shape of buildings.

10

Wpływ brutalizmu na polską architekturę sakralną

Niebrzydowski W.

Architecturae et Artibus

|

2016

|

Vol. 8, no. 3

137--150

PL

Celem badań przedstawionych w artykule było określenie wpływu brutalizmu na architekturę kościołów w Polsce. Przeanalizowano osiem budynków świątyń wznoszonych w latach 1960-1988, porównując je z tendencjami światowymi. Na tej podstawie wskazano najbardziej wyraziste cechy i elementy brutalistyczne charakterystyczne dla polskiej architektury sakralnej.

EN

The aim of the research presented in the article was to determine the impact of brutalism on the architecture of churches in Poland. The author analyzed eight buildings built in the years 1960-1988, comparing them with global tendencies. On this basis, he identified the most distinctive brutalist features and elements characteristic of Polish sacral architecture.

11

Tokyo. One city. Ten cases of architecture

Skaza M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 2-A

173--190

EN

Tokyo, one of the global cities – so multi-threaded, vast, that almost indescribable. This article attempts to present an overview of the city and selected examples of contemporary architecture, that permanently inscribing in the canon of architecture, not only certify their affiliation with the art of building, but also enable to show the characteristic icons of Tokyo. Simultaneously, attention was directed to the role of the tectonics of architectural form, and the shape of buildings with respect to its observer’s perception of architecture.

PL

Tokio, jedna ze światowych metropolii – tak wielowątkowe, rozległe, że niemal nie do opisania. W niniejszym artykule podjęto próbę przedstawienia w zarysie uwag o mieście oraz wybranych przykładach współczesnej architektury, które wpisując się na stałe do kanonu architektury, zaświadczają nie tylko o ich przynależności do sztuki budowania, ale także pozwalają na ukazanie charakterystycznych dla Tokio ikon. Równocześnie skierowano uwagę na rolę tektoniki w konstruowaniu formy architektonicznej i kształtu budowli w odniesieniu do postrzegania architektury przez odbiorcę.

12

The role of the architect – to save or to play?

Chodorowski M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 9-A

79--82

EN

The 20th century was a period of many revolutions, including in architecture. On the one hand, public engagement with the second search for a new aesthetic led to a social experiment with all its consequences and subsequent criticism. During this experiment the Demiurge architect, the artist, the practical joker, and many other roles appeared. Now the question is whether the role of the architect is to save or to play.

PL

XX wiek był okresem wielu rewolucji, m.in. w architekturze. Z jednej strony zaangażowanie społeczne z drugiej poszukiwania nowej estetyki doprowadziły do eksperymentu społecznego ze wszystkimi jego konsekwencjami oraz późniejszą krytyką. W czasie tego eksperymentu zaistniał architekt demiurg, artysta, żartowniś i wiele innych. Nasuwa się pytanie czy rolą architekta jest zbawić czy bawić.

13

The history of the revolution

Bizio K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 9-A

53--58

EN

The subject of the article is to discuss the role of manifestos, books and other publications in the creation of the radical architectural vision of the nineteenth century and the beginnings of modernism in the twentieth century. The theoretical basis of avant-garde architecture, which in time became mass architecture, was developed in the main part by theorists. During the nineteenth and twentieth centuries the nature of architectural manifestos has changed, and deviated from the formal description of ordinal architectural solutions towards promoting the idea of cities of the future associated with social issues. P articularly noteworthy is the increase in the importance of schematic idea diagrams and constant radicalization of the vision.

PL

Tematem artykułu jest omówienie roli manifestów, książek i innych publikacji teoretycznych w tworzeniu wizji radykalnej architektury XIX w. i początków modernizmu w XX w. Podstawy teoretyczne awangardowej architektury, która z czasem stała się architekturą masową, wypracowane zostały w głównej części przez teoretyków. W ciągu XIX i XX w. zmienił się charakter manifestów architektonicznych, które odeszły od opisu rozwiązań formalnych architektury porządkowej w kierunku propagowania idei miasta przyszłości powiązanego z zagadnieniami społecznymi. Na podkreślenie zasługuje wzrost znaczenia schematów ideowych i ciągła radykalizacja wizji.

14

Podkowa nie rdzewieje : osiedle Britz w Berlinie jako przykład awangardowego zespołu mieszkaniowego wczesnego modernizmu

Łodziński P., Niebrzydowski W.

Architecturae et Artibus

|

2014

|

Vol. 6, no. 2

26--33

PL

Wielki zespół mieszkaniowy Britz, zwany też Osiedlem Podkową, powstał w latach 1925-1933 w Berlinie. Jego projektanci, z Bruno Tautem i M Martinem Wagnerem na czele, wprowadzili w nim wiele rozwiązań, które należy uznać za nowatorskie. Specyficzny układ urbanistyczny z dużym udziałem terenów zieleni, oryginalne rozwiązania dotyczące kształtowania form budynków, wyrazista kolorystyka i przejrzyste rzuty mieszkań sprawiły, że Hufeisensiedlung jest jednym z najbardziej awangardowych zespołów mieszkaniowych okresu międzywojennego na świecie. Jednocześnie jest to osiedle, które do dnia dzisiejszego dobrze pełni swoją rolę i wciąż stanowi doskonałe miejsce zamieszkania.

EN

The great housing estate Britz, called the Horseshoe Estate, was built in the years 1925-1933 in Berlin. Its designers, Bruno Taut and Martin Wagner at the helm, developed there a number of solutions that should be considered highly innovative. The specific urban structure with a large proportion of green areas, original architectural forms of buildings, contrasting colors and zoned plans of homes made Hufeisensiedlung one of the most avant-garde housing complexes in the world of the interwar period. Moreover it is estate, which until now perfectly fulfills its role and is still a great place to live.

15

Boston government service center jako przykład amerykańskiego brutalizmu

Niebrzydowski W.

Architecturae et Artibus

|

2014

|

Vol. 6, no. 3

32--44

PL

Paul Rudolph to jeden z twórców, którzy zapoczątkowali brutalizm w architekturze Stanów Zjednoczonych. Jego budynki stanowią doskonałe przykłady tego nurtu, a jednym z nich jest wzniesiony w latach sześćdziesiątych XX wieku. Boston Government Service Center. W artykule omówiono założenia projektowe Rudolpha i przedstawiono formę architektoniczną BGSC. W wyniku analizy rozwiązań architektonicznych wskazano szereg cech, dzięki którym ta realizacja może być uznana za jedno z najważniejszych osiągnięć amerykańskiego brutalizmu, jak m.in.: monumentalność, ekspresyjność, ciężkość i masywność, specyficzne podejście do problemu kontekstu, inspiracje architekturą historyczną, dążenie do indywidualizowania form, preferowanie układów dośrodkowych, podkreślanie roli ruchu i elementów komunikacyjnych, dążenie do ciągłości zabudowy, kształtowanie fasad przy pomocy rytmicznie powtarzanych elementów, podkreślanie elementów konstrukcyjnych, eksponowanie nadwieszonych brył, dążenie do wyrazistych efektów światłocieniowych, stosowanie różnorodnych faktur betonowych. BGSC jest obecnie jedynie częściowo użytkowane, a jego przyszłość jest niepewna.

EN

Paul Rudolph was one of the architects, who introduced brutalism to the architecture of the United States of America. His buildings are excellent examples of this style, and one of them is the Boston Government Service Center which was built in the 1960s. Author of the article discusses Rudolph’s design criteria and presents architectural form of the BGSC. After analyzes he also specifies a number of features which confirm that the building can be considered one of the most important achievements of American brutalism, including: monumentality, expressiveness, heaviness and solidity, specific approach to the problem of context, references to historical architecture, striving for individual forms, preferring centripetal arrangements, highlighting the role of movement and elements of circulation, continuity, rhythmically repeated elements on facades, highlighting structural elements, use of overhanging solids, chiaroscuro effects, exposing textures of concrete. The BGSC is currently only partially used, and its future is uncertain.

16

Mroczna strona architektury. Prawda w detalach skrywanych

Barełkowski R.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 5-A/1

21--33

PL

Artykuł konfrontuje wyobrażenia o znaczeniu detalu z doświadczaniem detalu w obiektach architektonicznych, które dla teorii architektury stały się znaczące, a których autorzy cieszą się statusem postaci aktywnie współkształtujących współczesną myśl projektową. To cztery spojrzenia na obiekty znane od strony, która zazwyczaj jest pomijana, na detal ujawniający pieczołowitość pracy architekta i poziom jego maestrii.

EN

The article confronts the concept of meaning of detail with experiencing the detail in architectural objects which are significant for the theory of architecture, and whose authors are important contributors of contemporary ideas on architectural design. Here, four glimpses of well-known buildings are presented from the angles rarely seen, most often concealed, unexposed, through the quality of architectural detail revealing the solicitude and level of the mastery of its designer.

17

Brutalism and METU department of architecture building in Ankara

Niebrzydowski A., Zelef H.

Architecture Civil Engineering Environment

|

2012

|

Vol. 5, no. 2

21-30

EN

The authors of this paper present the Middle East Technical University (METU) in Ankara and especially the Department of Architecture Building. The building designed by Turkish architects Altug and Behruz Cinici is an excellent example of brutalist style, which spread all over the world in the 1960s. Additionally, brutalist aesthetics was considered to be the most proper for university buildings in those years. METU Department of Architecture was the first building in Turkey presenting such character. In its architectural form, being still almost in pristine state, there are visible many solutions typical of brutalism, such as: strong articulation of solids composed in an orthogonal geometry; the use of raw buildings materials - particularly exposed concrete with the imprint of the wooden formwork; repetitive elements creating rhythms on facades; concrete sun-breakers, gargoyles and cornices. Altug and Behruz Cinici were also inspired by local architecture and that's why the building is brutalist but also "traditional". 2011 was the 50th anniversary of the competition for the Department of Architecture Building. Furthermore the architect, the patron (rector) and the landscape designer of the campus all passed away that year. Hence this paper has a historical significance.

PL

Autorzy artykułu prezentują kompleks budynków Middle East Technical University (METU) w Ankarze, a w szczególności siedzibę Wydziału Architektury. Budynek zaprojektowany przez małżeństwo tureckich architektów Altug i Behruza Cinici jest doskonałym przykładem stylu brutalistycznego, który rozpowszechnił się na całym świecie w latach 1960. Estetyka brutalizmu była wówczas uważana za najbardziej odpowiednią dla obiektów uniwersyteckich. Wydział Architektury METU był pierwszym budynkiem w Turcji prezentującym taki właśnie charakter. Forma architektoniczna obiektu, pozostająca wciąż w oryginalnym stanie, ukazuje wiele rozwiązań właściwych dla brutalizmu, takich jak: mocna artykulacja brył zestawionych w ortogonalną kompozycję, stosowanie surowych materiałów budowlanych - przede wszystkim wyeksponowanego betonu z odciskiem drewnianych szalunków, uzyskiwanie rytmów na elewacjach przy użyciu powtarzalnych elementów, betonowe brise-soleil, żygacze i gzymsy. Altug i Behruz Cinici czerpali inspirację także z lokalnej architektury, dlatego budynek jest zarówno brutalistyczny jak i "tradycyjny" w wyrazie. W 2011 r. minęła 50 rocznica rozstrzygnięcia konkursu architektonicznego na projekt budynku Wydziału Architektury w Ankarze. Również w 2011 r. zmarli główny architekt, rektor, a także projektant zagospodarowania kampusu uniwersyteckiego, co sprawia, że poniższy artykuł ma dodatkowe znaczenie.

18

Zabytkowe detale atrakcją nowych realizacji

Węcławowicz-Gyurkovich E.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 3-A

173--190

PL

Architektura realizowana dzisiaj wyróżnia się dzięki stosowaniu najnowszych materiałów i technologii budowlanych. Współczesna estetyka odrzuca stereotypy powtórzeń i przywracanie istniejących dawniej w danym miejscu kształtów. Aby nowa kreacja architektoniczna nie szkodziła istniejącej zabytkowej strukturze, wiele najnowszych rozwiązań skłania się do stosowania brył prostych, pozbawionych detalu, na których tle wyraźnie widać skomplikowaną, rozedrganą tkankę historyczną. Wprowadzane są często duże szklane tafle, w których zabytkowa zabudowa może się odbijać. Nierealność szklanego tła wydobywa mocniej istniejącą substancję zabytku. Dla projektantów szczególnie ekscytujące wydają się być działania w środowisku historycznym, gdzie narzucane liczne ograniczenia wymagają wysublimowanego rodzaju kreatywności oraz wysiłku intelektualnego. Nadrzędną wartością jest materia kształtów, bowiem do przedstawionych realizacji zostali wybrani artyści.

EN

Architecture implemented today is distinguished by the application of the newest building materials and technologies. Contemporary esthetics rejects stereotypes of repetitions and the restoration of shapes which once existed in a given place. To prevent a new architectural creation from harming the existing historical structure, the latest solutions tend to use simple bodies without any details which reveal the complicated, vibrant historical tissue. Large glass panes, which can reflect historical buildings, are often introduced. The unreality of the glass background emphasizes the existing substance of a monument more strongly. Designers seem to be especially excited by activities in a historical environment where a number of imposed limitations require a sublime kind of creativity as well as intellectual effort. The imperative value is the matter of shapes because artists were selected for the presented implementations.

19

Podróż w czasie i przestrzeni

Misiągiewicz M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 3-A

95--99

PL

Artykuł kieruje uwagę na powiązania pomiędzy wiedzą teoretyczną i praktyką architektoniczną.

EN

This paper draws the readers’ attention to the links between theoretical knowledge and the practice of architecture.

20

Piranesi ponad czasem

Maluga L.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 4-A/1

237--247

PL

Piranesi jest jednym z tych wielkich architektów, którzy całe swoje życie rysował. Przez ostatnie dwa wieki wielu artystów – architektów, pisarzy, malarzy było inspirowanych przez prace Piranesiego. Jego akwaforty nadal oddziałują i mają siłę trwania ponad czasem.

EN

Giovani Battista Piranesi is one of this great architects, who drew all his life. During last two centuries many artists – architects, painters, writers were inspired by the works of Piranesi. His etchings still have impact and a power to continue over time.