Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Przeżywalność bakterii probiotycznych suszonych rozpyłowo w skali ćwierćtechnicznej

Krawczyńska W., Sobecka K., Mizielińska M., Fedorowicz A., Bartkowiak A., Odrzywolska J., Kiełczewski D.

Przemysł Spożywczy

|

2017

|

T. 71, nr 7

24--26

PL

Opracowano cztery emulsje zawierające substancje hydrofobowe. Do emulsji wprowadzono komórki L. rhamnosus. Bakterie kapsułkowano za pomocą suszenia rozpyłowego w skali ćwierćtechnicznej (temp. wlotowa 180°C, temp. wylotowa 90°C, przepływ produktu 290 mL/h). Badano przeżywalność bakterii po procesie suszenia. Najlepszą ochronę dla L. rhamnosus stanowiła emulsja o pH 6,5, składająca się ze skrobi, niskoscukrzonej maltodekstryny, gumy arabskiej, lecytyny oraz masła kakaowego i oleju rzepakowego.

EN

4 different emulsions containing hydrophobic substances were used to preserve L. rhamnosus cells during spray drying. Microencapsulation of probiotics was performed in a 1/4 technical-scale spray dryer at constant air inlet temperature of 180°C, outlet temp. 90°C with feed flow of 290 mL/h. The survivability of bacteria after drying was determined. The emulsion with pH 6.5 that consisted of starch, maltodextrin, arabic gum, lecithin, cocoa butter and rapeseed oil was the best preservative for L. rhamnosus cells after drying due to the lowest decrease of survivability of probiotic bacteria.

2

Wpływ dodatku napełniaczy mineralnych oraz polimerów biodegradowalnych na wybrane właściwości polilaktydu

Frydrych J., Kaczmarczyk M., Kaszuba A., Mężykowska A., Romanowska-Osuch A., Bartkowiak A.

Przemysł Chemiczny

|

2017

|

T. 96, nr 2

375--379

PL

Przeprowadzono próby zwiększenia przenikalności tlenu i ditlenku węgla folii z polilaktydu (PLA). Granulat modyfikowano poprzez mieszanie PLA z polimerami biodegradowalnymi lub wprowadzanie napełniaczy mineralnych. Badania miały na celu otrzymanie materiału opakowaniowego, który pozwoli wydłużyć czas przechowywania produktów oddychających, np. świeżych, krojonych owoców i warzyw. Wykazano znaczny wzrost przenikalności gazów dla folii otrzymanej z PLA, do której wprowadzono 10% bentonitu oraz dla blendy polimerowej PLA/PBAT (50/50).

EN

Polylactide (PLA) film was studied for O2 and CO2 permeability. The PLA pellet was modified by blending with other biodegradable polymers or by adding mineral fillers. The packaging film was found suitable for packaging fresh cut fruits and vegetables. The incorporation of 10% bentonite into PLA matrix and prepn. of a blend of PLA with poly(1,4- -butylene-co-terephthalate-1,4-butylene adipate) (50/50) resulted in a significant increase in gas permeability.

3

Przydatność oleju lnianego jako substancji modelowej do testowania barierowości UV folii opakowaniowych

Bienkiewicz G., Hrebień-Filisińska A., Weronis M., Mizielińska M., Krudos A., Pankowski J., Malka M., Lisiecki S., Bartkowiak A.

Przemysł Chemiczny

|

2017

|

T. 96, nr 6

1325--1328

PL

Dokonano oceny barierowości dla promieniowania UV 4 folii opakowaniowych stosowanych w przemyśle spożywczym. Założono, że wyniki powszechnie stosowanych testów chemicznych dla olejów roślinnych mogą być cennym wskaźnikiem do oceny nie tylko samego produktu, ale również właściwości materiału opakowaniowego, a olej lniany będzie spełniał wymagania substancji modelowej w takich testach. Wskaźnik TOTOX, będący miarą całkowitego poziomu utlenienia, okazał się najlepszym narzędziem oceny barierowości folii względem promieniowania UV.

EN

The UV barrier properties of 4 packaging films used in food industry were studied by using chem. tests for linseed oil. Peroxide and anisidine values, total oil-oxidn. index and oil colour were detd. by std. methods. The detn. of oil-oxidn. index was found the most efficient method for evaluation of the film quality.

4

Badanie antymikrobiologicznych właściwości folii otrzymanych w próbach przemysłowych

Mizielińska M., Ordon M., Pankowski J., Bienkiewicz G., Malka M., Lisiecki S., Bartkowiak A.

Przemysł Chemiczny

|

2017

|

T. 96, nr 6

1322--1324

PL

Analizowano właściwości przeciwdrobnoustrojowe powlekanej folii opakowaniowej otrzymanej w próbach przemysłowych. Uzyskane w warunkach laboratoryjnych ekstrakty roślinne dodawano do lakieru nitrocelulozowego. Laminat folii PE/PET powlekano nośnikiem powłokotwórczym z ekstraktem w warunkach przemysłowych. Stwierdzono, że największą aktywnością względem komórek S. aureus charakteryzowała się powłoka zawierająca etanolowy ekstrakt z odpadu z kokosa. Dla pokrytego tą powłoką laminatu zaobserwowano spadek liczebności bakterii z 1,43E+04 do 1,95E+03 log jtk/mL. Najmniejszą aktywnością charakteryzowała się powłoka zawierająca ekstrakt z zielonej herbaty. Dla tego układu odnotowano wzrost ilości S. aureus z 1,43E+04 do 2,18E+04 log jtk/mL. Ekstrakty z zielonej herbaty znajdujące się w powłoce wykazywały najmniejszą aktywność także względem komórek E. coli. Liczba pałeczk spadła z 3,41E+06 do 6,40E+05 log jtk/mL. Najlepsze wyniki odnotowano dla ekstraktu z papryki, dla którego zaobserwowano spadek liczebności bakterii z 3,41E+06 do 3,95E+05 log jtk/mL. Żadna z powłok nie działała na B. cinerea.

EN

The plant exts. were prepd. in lab. scale, added to an nitrocelulose varnish and used for coating a polyethylene/ polyethylene terephatale film under industrial conditions (up-scaling). The coatings contg. an EtOH ext. of coconut waste showed an antimicrobial action against S. aureus cells. In contrary, the ext. of green tea supported the growth of Gram-positive cells. It showed only a low activity against E. coli. In the case of E. coli, the best results were obtained when a pepper ext. was used. The exts. were not active against B. cinerea cells.

5

Classic and convex non-negative matrix visualization in clustering two benchmark data

Bartkowiak A.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2017

|

R. 93, nr 1

53--59

EN

Both the classic and the convex NMF (Nonnegative Matrix Factorization) yield a parsimonious, lower rank representation of the data. They may yield also an indication on a soft clustering of the data vectors, We analyze two sets of diagnostic data, wine and sonar, for which the classic and convex nonnegative matrix factorization (NMF) behave differently when indicating group membership of the data vectors. The data are given as mxn matrices, with columns denoting objects, and rows - their attributes. We assess the clustering by multivariate graphical visualization methods.

PL

Dla wybranych danych ’wine’ i ’sonar’ znajdujemy – za pomoc¸a NMF (nieujemna faktoryzacja macierzy) – ukrytą strukturę tych macierzy oraz wskazania co do klasteryzacji obiektów przedstawianych w kolumnach danych. Otrzymaną klasteryzację potwierdzamy trzema metodami wielozmiennej wizualizacji wektorów danych.

6

Improvement of barrier properties of glycol modified poly(ethylene terephthalate) based nanocomposites containing graphene derivatives forms

Paszkiewicz S., Szymczyk A., Pawlikowska D., Irska I., Piesowicz E., Jotko M., Lisiecki S., Bartkowiak A., Sieradzka M., Fryczkowski R., Kochmańska A., Kochmański P., Rosłaniec Z.

Polimery

|

2017

|

T. 62, nr 11-12

868--874

EN

The development and further studies on several types of graphene nanoplatelets (GNP) have enabled manufacture of electrically conductive and reinforced polymer nanocomposites with enhanced gas barrier performance at extremely low loading. Herein, we present the synthesis process, morphology and gas barrier properties of the glycol modified poly(ethylene terephthalate) (PETG) based nanocomposites. For the first time, we compared how different types of GNPs, at the same nanofiller's content of 0.5 wt %, affect the properties of polymer matrix obtained by in situ polymerization.

PL

Opracowano nanokompozyty polimerowe (PETG) na bazie poli(tereftalanu etylenu) (PET) modyfikowanego glikolem cykloalifatycznym z niewielkim dodatkiem wybranych typów płytek grafenowych (GNP). Zbadano morfologię PETG oraz ich właściwości barierowe. Oceniono wpływ dodatku różnego typu nanopłytek grafenowych na właściwości osnowy polimerowej w nanokompozytach otrzymanych metodą polimeryzacji in situ. Stwierdzono, że otrzymane, wzmocnione nanocząstkami grafenu i elektrycznie przewodzące kompozyty PETG odznaczały się zwiększoną barierowością w stosunku do par i gazów.

7

Available and potentially available zinc in arable black earths (gleyic chernozems) under conventional soil management

Dąbkowska-Naskręt H., Jaworska H., Bartkowiak A.

Environment Protection Engineering

|

2017

|

Vol. 43, nr 3

181--188

EN

Based on a seven step sequential extraction procedure, available and potentially available fractions of zinc in agricultural soils classified to black earths (gleyic chernozems) being under conventional soil management were separated, it was found that zinc is present mostly in non available fractions and the content of labile zinc is scant. The total contents of Zn ranged from 22.7 to 221.0 mg/kg. The exchangeable Zn was low accounting for less than 7% of the total in most soils. Zinc availability is restricted due to fixation of metal to soil components: iron oxides and organic matter. Zinc was also found in significant amounts in residual fraction, which refers to metal tightly bound in crystal lattice of primary minerals. The study shows that in majority of analyzed soils, available zinc is below the deficit limit. It is necessary to recognize the scale of the problem due to possible application of Zn fertilizer.

8

Assessment of physicochemical and biochemical factors of urban street dust

Bartkowiak A., Dąbkowska-Naskręt H., Lemanowicz J., Siwik-Ziomek A.

Environment Protection Engineering

|

2017

|

Vol. 43, nr 3

155--164

EN

Studies concerned the composition of street cleansing residue (municipal waste with code 20 03 03) collected and accumulated on mound. The contents of macro- (C, P, S) and microelements (Zn, Cu, Pb, Ni, Cr, Mn, Fe) as well as enzymatic activity (dehydrogenase, catalase, alkaline and acid phosphatase, arylsulfatase) were determined in order to consider this material as a source of nutrients in agriculture. The study showed that the stored material consists mainly of mineral particles, poor in organic matter (mean content 2.905 g/kg) and fine fraction (particles of diameter less than 2 mu m did not exceed 2 wt. %), with alkaline pH. Elevated levels of heavy metals (Cu, Pb, Ni, Cr, Mn and Fe) indicate that street cleaning residue is contaminated with these metals. In spite of relatively high content of phosphorus (mean 52.08 mg/kg) analyzed material should not be used for soil amendment as a source of P for plants, because of the accumulation of heavy metals, and also high contents of S-SO42- (mean 56.38 mg/kg). Furthermore, low biological index fertility (BIF) calculated on the base of enzymatic activity of the collected waste, indicates that analyzed material has low ability to fulfil nourishing plant needs and might be a threat to the environment.

9

Metale ciężkie, węgiel i fosfor oraz aktywności katalazy i fosfatazy kwaśnej w glebie pod niekontrolowanym wysypiskiem śmieci

Bartkowiak A., Lemanowicz J.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2016

|

Vol. 25, No. 1

52--60

PL

Przedstawione badania dotyczyły oddziaływania niekontrolowanego wysypiska śmieci na zawartość węgla organicznego, fosforu przyswajalnego, ołowiu i niklu oraz aktywność katalazy i fosfatazy kwaśnej w glebie. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej (w programie Statistica 10,0), która posłużyła do oceny zagrożenia wynikającej z nielegalnego deponowania odpadów na obrzeżach miasta Bydgoszczy. Stwierdzono, że odpady składowane na terenie badanego wysypiska nie wpłynęły znacząco na zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi, jednak ich podwyższona zawartość w porównaniu do kontroli spowodowała obniżenie aktywności badanych enzymów, z których katalaza, na podstawie obliczonego współczynnika odporności (RS 0,580), okazała się być bardziej odporna na stres środowiskowy niż fosfataza kwaśna (RS 0,372).

EN

The research presented concerned the effect of uncontrolled landfill site on the content of organic carbon, available phosphorus, lead and nickel as well as the activity of catalase and acid phosphatase in soil. The results were exposed to the statistical analysis (applying Statistica 10.0 software), which will facilitate the evaluation of the threat resulting from illegal waste deposition on the outskirts of the city of Bydgoszcz. It was found that waste damped at the landfill site investigated did not have a considerable effect on pollution with heavy metals, however their increased content, as compared with the control, decreased the activity of the enzymes in which catalase, based on the calculated resistance coefficient (RS 0.580), turned out to be more resistant to environmental stress than acid phosphatase (RS 0.372).

10

Assessment of soil phosphatase activity, phosphorus and heavy metals content depending on the mineral fertilization

Lemanowicz J., Bartkowiak A.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2016

|

Vol. 25, No. 2

116--129

EN

The paper presents the results of research into the activity of alkaline and acid phosphatase, the content of available phosphorus, heavy metals and total organic carbon, against in soil with mineral fertilization only. The first experimental factor was phosphorus, potassium, magnesium, calcium and sulphur fertilization in six fertilizer combinations: 1: (PKMgCaS), 2: (KMgCaS), 3: (PMgCaS), 4: (PKCaS), 5: (PKMgS), 6: (PKMgCa). The second factor was made up of nitrogen fertilization at the rates of: 0, 50, 100, 150, 200, 250 kg·ha-1 of N. Increasing nitrogen rates and a lack of liming increased the soil acidity inhibiting alkaline phosphatase, decreasing the content of available phosphorus in soil. A lack of phosphorus fertilization resulted in an intensive increase in the activity of both alkaline and acid phosphatase in soil. Due to the experimental factors applied, the content of the heavy metals assayed was as follows: zinc> copper> lead> cadmium.

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań nad aktywnością fosfatazy zasadowej i kwasowej, zawartość przyswajalnego fosforu, metali ciężkich i węgla organicznego w glebie nawożonej wyłącznie mineralnie. Pierwszym czynnikiem doświadczenia było nawożenie fosforem, magnezem, wapniem i siarką w sześciu kombinacjach nawozowych: 1 (PKMgCa S), 2: (KMgCaS), 3: (PMgCaS), 4: (PKCaS), 5: (PKMgS), 6: (PKMgCa). Czynnikiem drugim - nawożenie azotem w dawkach: 0, 50, 100, 150, 200, 250 kg N·ha-1. Wzrastające dawki azotu i brak wapnowania spowodowały wzrost kwasowości gleby powodując inhibicje fosfatazy alkalicznej, zmniejszenie zawartości fosforu przyswajalnego w glebie. Brak nawożenia fosforem spowodował intensywny wzrost aktywności zarówno fosfatazy alkalicznej jaki i kwaśnej w glebie. Pod wpływem zastosowanych czynników doświadczalnych, zawartość metali ciężkich, kształtowała sie w sposób następujący: cynk> miedź> ołów> kadm.

11

Bioactive silica enriched HAp coating on titanium with nanopatterned TiO2 intermediate layer

Bartkowiak A., Zarzycki A., Suchanek K., Szaraniec B., Marszałek M.

Engineering of Biomaterials

|

2016

|

Vol. 19, no. 138 spec. iss.

103

12

Wpływ modyfikacji warstwy adhezyjnej na przenikalność tlenu przez laminaty z folii polietylenowej

Krudos A., Pankowski J., Karłowicz M., Lisiecki S., Bartkowiak A.

Przemysł Chemiczny

|

2015

|

T. 94, nr 11

2042-2045

PL

Przedstawiono wyniki badań modyfikacji warstwy adhezyjnej/klejowej biopolimerami (etyloceluloza, zeina) oraz napełniaczami mineralnymi (bentonity) dokonanej w celu poprawy właściwości barierowych laminatów zawierających folię polietylenową. Stwierdzono, że 10-proc. dodatek substancji barierowej do układu adhezyjnego pozwala na zmianę przenikalności tlenu przez laminaty o 34–42% w porównaniu z wyjściową folią polietylenową. Zawartość tlenu w opakowaniach przygotowanych na bazie zmodyfikowanej warstwy adhezyjno-barierowej uległa zmianie, co pozwoliło na zmianę barierowości o 6–27% w odniesieniu do opakowania kontrolnego (bez modyfikacji kleju). Dodatek etylocelulozy oraz bentonitów do warstwy adhezyjnej spowodował poprawę wytrzymałości folii na delaminację o 10–29%, podczas gdy dodatek zeiny przyczynił się do całkowitego rozwarstwienia otrzymanych laminatów.

EN

Surface of polyethylene (PE) film was modified by covering with an adhesive consisting of biopolymers (Et cellulose, zein) and mineral fillers (bentonites) to improve its barrier properties. The 10% addn. of the barrier material to the adhesive system resulted in an increase in the O₂ barrier properties of laminates by 34–42% compared to the initial PE film. The O₂ content in the packagings prepd. by using the modified adhesive layer decreased by 6–27% as compared to the unmodified adhesive control. The addn. of Et cellulose and bentonite to the adhesive layer resulted also in improving the mech. properties of the PE film by 10–29%, while the addn. of zein resulted in the film delamination.

13

Właściwości antybakteryjne folii polilaktydowych pokrytych powłokami z nanocząstkami ZnO

Mizielińska M., Lisiecki S., Jotko M., Chodzyńska I., Bartkowiak A.

Przemysł Chemiczny

|

2015

|

T. 94, nr 7

1205-1208

PL

Prowadzono próbę pokrywania folii polilaktydowej zawierającymi nanocząstki ZnO hydrofilowymi powłokami na bazie metylohydroksypropylocelulozy (MHPC) oraz hydrofobowymi powłokami na bazie glutenu. Stwierdzono, że hydrofobowa powłoka glutenowa ograniczyła wzrost tylko bakterii Gram-dodatnich. Powłoka z MHPC nie wykazywała aktywności względem Staphylococcus aureus oraz Escherichia coli. W przypadku powłok zawierających ZnO zaobserwowano całkowite zahamowanie wzrostu obu gatunków mikroorganizmów, zarówno dla nośnika MHPC, jak i glutenowego. Przeprowadzone doświadczenia pozwoliły uzyskać uniwersalną i skuteczną powłokę o właściwościach antybakteryjnych.

EN

Polilactide film was coated with ZnO nanoparticles on methylhydroxypropylcellulose (MHPC) and gluten carriers and studied for antimicrobial activity against Staphylococcus aureus and Escherichia coli strains. Pure MHPCcontg. coating was not active against E. coli and S. aureus strains while hydrophobic gluten-contg. coating showed very good activity against S. aureus. The ZnO nanoparticles both on MHPC and on gluten showed complete retardation of the S. aureus and E. coli strains growth.

14

Przenikalność tlenu przez laminaty PE/PE ze zmodyfikowaną warstwą klejową

Krudos A., Pankowski J., Karłowicz M., Lisiecki S., Bartkowiak A.

Przemysł Chemiczny

|

2015

|

T. 94, nr 12

2240-2243

PL

Przedstawiono wyniki badań modyfikacji warstwy adhezyjnej poli(chlorkiem winylidenu) (PVDC), dokonanej w celu poprawy właściwości barierowych laminatów zawierających folię polietylenową. Stwierdzono, że 53- i 89-proc. dodatek substancji barierowej do układu adhezyjnego pozwala na zmianę przenikalności tlenu przez laminaty z folii PE o 42–85% w porównaniu z laminatem kontrolnym (bez modyfikacji kleju). Niezależnie od stężenia stosowanego dodatku PVDC zmniejszenie przenikalności tlenu przez laminaty z folii PE następowało wraz ze wzrostem grubości warstwy klejowej/adhezyjnej.

EN

Surface of polyethylene film was modified by covering with an adhesive consisting of poly(vinylidene chloride) (PVDC) to improve its barrier properties. The 53% and 89% addn. of PVDC to the adhesive system resulted in increase in the O2 barrier properties of laminates by 42–85% compared to the unmodified adhesive. An increase in thickness of adhesive layer resulted in a decrease in O2 permeability of the laminates, regardless of the PVDC content.

15

Nawozy o kontrolowanym uwalnianiu składników mineralnych otrzymywane z zastosowaniem wodnych dyspersji biodegradowalnych kopoliestrów alifatycznych

Lubkowski K., Smorowska A., Wróbel R., Romanowska-Osuch A., Bartkowiak A.

Przemysł Chemiczny

|

2015

|

T. 94, nr 7

1190-1195

PL

Omówiono badania dotyczące preparatyki i właściwości materiałów nawozowych o wydłużonym działaniu, otrzymanych przy udziale biodegradowalnych kopoliestrów alifatycznych. W preparatyce wykorzystano wodne dyspersje kopoliestru polibursztynianu i polisebacynianu butylenowego oraz estru butylenowego nasyconego dimeru kwasu linolowego. Wykazano, że uwalnianie fosforanów z materiałów powlekanych wodnymi dyspersjami kopoliestrów jest wolniejsze w porównaniu z nawozem wyjściowych, niemniej jednak otrzymane materiały nie spełniają kryteriów wskazanych w normie dotyczącej nawozów o kontrolowanym uwalnianiu składników mineralnych.

EN

Aq. dispersions of polybutylene succinate-co-dilinoleate (PBSu/DLA) and polybutylene sebacinate-co-dilinoleate (PBSe/DLA) copolyesters were used for prodn. of modified fertilizers by an immersion method. By using repeated cycles of dipping-drying coating, modified fertilizers with mass ratios of polymer-fertilizer 0.08–0.16 for PBSe/DLA and 0.10–0.21 for PBSu/DLA were obtained. Mech. properties of the coated granules were definitely better than that of initial fertilizers. The amt. of phosphate release from the fertilizer materials was significantly lower (by 29–89% within 24 h) than that of the original fertilizers (100% after 60 min).

16

Zmienność aktywności fosfataz oraz zawartości fosforu i węgla w wierzchniej warstwie gleby rok po pożarze lasu

Lemanowicz J., Bartkowiak A.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2015

|

Vol. 24, No. 2

145--154

PL

Celem pracy była ocena zmian aktywności fosfatazy alkalicznej i fosfatazy kwaśnej oraz zawartości węgla organicznego (Corg) i fosforu przyswajalnego dla roślin (PE-R) w glebie rok po pożarze wywołanym niekontrolowanym wypalaniem traw. Stwierdzono niewielki wzrost (14%) węgla organicznego w glebie rok po pożarze, w porównaniu z kontrolą, a także 84% wzrost zawartości przyswajalnego fosforu. Na podstawie wyników aktywności fosfomonoesteraz obliczono współczynnik inhibicji (IN) dla tych enzymów. Stwierdzono dużą inaktywację fosfatazy alkalicznej (–54,4%) i fosfatazy kwaśnej (–41,5%) w glebie rok po pożarze. Uzyskano istotnie dodatnią wartość współczynnika korelacji między zawartością węgla organicznego i przyswajalnego fosforu (r = 0,403, p < 0,05) oraz istotnie dodatnią zależność między aktywnością fosfatazy alkalicznej zawartością węgla organicznego (r = 0,691, p < 0,05) oraz ujemną korelację między aktywnością kwaśnej fosfatazy i przyswajalnego fosforu (r = –0,877, p < 0,05).

EN

The aim of the paper has been to evaluate the changes the activity of alkaline and acid phosphatase and the content of organic carbon (Corg) and phosphorus available to plants (PE-R) in forest soil caught by fire due to an uncontrolled spring grass burning. The fire resulted in a slight increase (14%) in the content of carbon of organic compounds, as compared with the control (the place not covered by fire) as well as 84% increase in the content of available phosphorus. Based on the results of the activity of phosphomonoesterases, there was calculated the index of inhibition (IN) of those enzymes. It was found that in the soil sampled from the area a year after the fire there was a high inactivation of alkaline (–54.4%) and acid phosphatase (–41.5%). There were received significant positive coefficients of the line between the content of carbon of organic compounds and available phosphorus (r = 0.403, p < 0.05). There was found a significant positive dependence between the activity of alkaline in burnt soil and the content of organic carbon (r = 0.691, p < 0.05) and negative coefficients between the of acid phosphatase and available phosphorus (r = –0.877, p < 0.05).

17

Zawartość wybranych makroskładników i metali ciężkich oraz aktywność fosfomonoesteraz w glebie poddanej oddziaływaniu niekontrolowanego wysypiska odpadów

Lemanowicz J., Bartkowiak A.

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska

|

2015

|

Vol. 17, nr 3

19--26

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań wpływu niekontrolowanego wysypiska odpadów na zmiany zawartości węgla, fosforu, potasu, magnezu, cynku i miedzi oraz aktywności fosfatazy alkalicznej i kwaśnej. Glebę pobrano z głębokości 0-20 cm z północno-wschodniej części Bydgoszczy, dzielnicy Piaski (centralna Polska, woj. kujawsko-pomorskie). Próby pobrano spod nielegalnie składowanego wysypiska odpadów. Punkt kontrolny (K) usytuowany była poza oddziaływaniem wysypiska. W glebie spod niekontrolowanego wysypiska stwierdzono większą zawartość węgla organicznego, fosforu, potasu oraz magnezu w porównaniu do kontroli. Zawartość analizowanych metali ciężkich pozwoliła zakwalifikować badane próbki glebowe do gleb o podwyższonej zawartości tychże metali. Stwierdzono, że składowane odpady miały znaczny wpływu na inhibicję fosfomonoesteraz, przy czym fosfataza alkaliczna, w oparciu o współczynnik oporności (RS=0,497), okazała się być bardziej odporna na oddziaływanie środowiska, niż kwaśna fosfataza (RS=0,402). Analiza korelacji wykazała, że materia organiczna była szczególnie powiązana z aktywnością fosfatazy alkalicznej i kwaśnej oraz zawartości cynku. Stwierdzono również istotnie ujemną korelację pomiędzy zawartością frakcji ilastej, a zawartością cynku i miedzi.

EN

The present research aimed at assessing the influence of uncontrolled landfill site on changes in the content of carbon, phosphorus, potassium, magnesium, zinc and cooper and the activity of alkaline and acid phosphatase. Soil was sampled from horizon: 0-20 cm in the south-eastern part of the city of Bydgoszcz in the area of the Piaski residential area (central Poland, the Kuyavian and Pomeranian Province). The samples were collected directly under an illegally deposited landfill site. The control point was located far from the determined waste landfill sites and beyond the range of their effect. In the soil from the landfill there was observed a higher phosphorus, potassium and magnesium content. The soils analyzed, based on the content of the heavy metals, were classified as enriched in those metals. It was found that the waste damped at the landfill site had a considerable effect on the inhibition of the enzymes in which alkaline phosphatase, based on the calculated resistance coefficient (RS= 0.497), turned out to be more resistant to environmental stress than acid phosphatase (RS=0.402). Statistical analysis of simple correlations showed clearly that organic matter was particularly implicated in the activity of alkaline and acid phosphatase and the content of zinc. The significantly negative correlation between the content of clay content and the content of zinc and copper was also found.

18

Ocena możliwości wykorzystania odpadu komunalnego o kodzie 20 03 03 na podstawie jego właściwości fizykochemicznych i biochemicznych

Lemanowicz J., Bartkowiak A.

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska

|

2015

|

Vol. 17, nr 4

79--86

EN

The paper presents the results of municipal waste collected from the streets of the cities and villages near Bydgoszcz. The waste was deposited in a heap with a length of 103 m and a height of 5m in Bydgoszcz at the Municipal Services Company. The Landfill was built between 2010 to 2012. The samples were collected from five different depths. A high content of phosphorus was found (average for the collected heap 67.39 mg/g), which indicates proper use of the material in order to provide this particular component to plants. However, due to increased content of the heavy metals (Cu, Pb, Ni, Cr, Mn, Fe) analyzed we can assume that it is contaminated with these elements with different degrees of contamination. Digestibility coefficient (AF) for bearing heavy metals is set in the following order: Zn > Cu > Pb > Mn > Ni > Cr > Fe. A low organic matter content was obtained, which was not correlated with the activity of the enzymes. The greatest variability of the enzymes measured by the coefficient of variation (CV) was obtained for the results of catalase (CV 40.74 %), followed by alkaline phosphatase (CV 18.01%) and acid (CV 15.34%). The enzyme rate calculated pH (0.92-1.18), value of which confirmed the alkalinity of the test method for the potentiometric waste measured in H2O and KCl .

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań hałdy odpadu komunalnego zebranego z oczyszczania ulic miasta i gminy Bydgoszcz. Odpad został zgromadzony na pryzmie o długości 103 m i wysokości 5m w Bydgoszczy na terenie Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych. Hałda powstała w latach od 2010 do 2012 roku. Próby pobrano z pięciu głębokości. Stwierdzono wysoką zawartość fosforu przyswajalnego (średnio dla pobranej hałdy 67,39 mg/g), co może sugerować dobre wykorzystanie odpadu w celu dostarczenia tego składnika pokarmowego roślinom. Jednak ze względu na podwyższone całkowite zawartości analizowanych metali ciężkich (Cu, Pb, Ni, Cr, Mn, Fe) możemy uznać, że jest on zanieczyszczony tymi pierwiastkami przy różnym stopniu skażenia. Wartość współczynnika przyswajalności (AF) dla oznaczonych metali ciężkich układała się w następującym szeregu: Zn > Cu > Pb > Mn > Ni > Cr > Fe. Uzyskano niską zawartość materii organicznej, która nie była skorelowana z aktywnością badanych enzymów. Największą zmienność wartości badanych enzymów mierzoną za pomocą współczynnika zmienności (CV) uzyskano dla wyników katalazy (CV 40,74%), następnie fosfatazy alkalicznej (CV 18,01%) oraz kwaśnej (CV 15,34%). Wyliczono enzymatyczny wskaźnik poziomu pH (0,92-1,18), którego wartości potwierdziły alkaliczny odczyn badanego odpadu mierzony metodą potencjometryczną w H2O i KCl.

19

Fosfor i metale ciężkie w glebach pod wpływem niekontrolowanych wysypisk śmieci

Bartkowiak A., Lemanowicz J.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2014

|

Vol. 23, No. 2

185--194

PL

W pracy przedstawiono wyniki dotyczące oddziaływania niekontrolowanych wysypisk śmieci zlokalizowanych na glebach piaszczystych województwa kujawsko-pomorskiego na zawartość rozpuszczalnych form fosforu i wybranych metali ciężkich (Zn, Cu, Ni i Cr) oznaczonych w wyciągu 0,01 M CaCl2. Stwierdzono, że nielegalne składowanie odpadów przyczyniło się do wzrostu pH badanej gleby oraz miało wpływ na zawarto- ści form aktywnych niklu, chromu i cynku. W poziomach powierzchniowych gleb znajdujących się 100 m od wysypisk, bezpośrednio pod warstwą zdeponowanych odpadów odnotowano większe zawartości węgla, fosforu i miedzi. Odpady składowane na obszarze badanych wysypisk nie wpłynęły znacząco na zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi. Przeprowadzona analiza wariancji wykazała istotny wpływ badanych czynników (obiekty oraz głębokość pobierania prób) na zmiany zawartości Corg, P, Zn, Cu, Cr oraz Ni. Bardzo duże wartości współczynników zmienności (CV%) badanych parametrów wykazały dużą niejednorodność uzyskanych wyników. Zawartość oznaczonych metali ciężkich układa się w następującym szeregu: Cr > Zn > Ni > Cu.

EN

The paper presents the results on the effect of uncontrolled garbage damps located on sandy soils of the Kujawy and Pomorze Province on the content of phosphorus and selected heavy metals (Zn, Cu, Ni and Cr) assayed in the extract of 0.01 M CaCl2. It was found that illegal damping resulted in the changes in the physicochemical properties of the soils analysed. In the soil surface horizons waste 100 m distance from the waste dump there were higher contents of organic carbon, phosphorus and cooper. The waste stored in the area of the damps investigated did not show a considerable effect on the contamination of soils with heavy metals and their content was connected with the biogeochemical cycle in nature. The analysis of variance showed a significant effect of the factors studied (objects and soil sampling depth) on the changes in the content of Corg, P, Zn, Cu, Cr as well as Ni. High values of the coefficients of variation (CV%) of the parameters showed a high heterogeneity of the results. With the factors applied the content of the heavy metals assayed comes in a following series: Cr > Zn > Ni > Cu.

20

Wpływ intensywności uprawy roślin na zawartość i rozmieszczenie fosforu oraz metali ciężkich w wybranych profilach gleb płowych

Lemanowicz J., Bartkowiak A.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2013

|

Vol. 22, No. 3

273--280

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań nad całkowitą zawartością fosforu i jego wybranych form na tle właściwości chemicznych gleby płowej przy uprawie roślin o technologii średnio intensywnej (sI) i intensywnej (sII). W glebie oznaczono pH w KCl, zawartość węgla w związkach organicznych (TOC), fosforu ogółem (Pog), fosforu organicznego (Porg), fosforu mineralnego (Pmin), CaCO3, oraz formy całkowite Zn, Cu i Ni, Pb, Cr. Stwierdzono, że zastosowane technologie uprawy roślin wpłynęły na zmianę odczynu, zawartości węgla organicznego, fosforu i jego form. Badane parametry korzystniej kształtowały się w glebie, gdzie zastosowano średnio intensywną technologię uprawy. Stosunek Corg : Porg w poziomach glebowych profilu sI był większy niż w poziomach profilu sII, co świadczy o mniejszym tempie mineralizacji organicznych połączeń fosforu. Największą koncentrację cynku, miedzi, niklu, ołowiu i chromu stwierdzono w poziomach wzbogacenia badanych profili, co było determinowane procesem płowienia. Na podstawie obliczonego wskaźnika dystrybucji (DI) stwierdzono wpływ technologii uprawy roślin zarówno na rozmieszczenie fosforu ogółem, jak i jego form w badanych profilach glebowych.

EN

The paper presents the results of research into the total content of phosphorus and its selected forms against the chemical properties of Luvisol due to plant growing technologies applied: medium intensive (sI) and intensive (sII) technologies. In the soil the following were determined: pH in KCl, total organic carbon (TOC), total phosphorus (Pog), organic phosphorus (Porg), mineral phosphorus (Pmin), content of CaCO3, as well as the total contents of Zn, Cu and Ni, Pb, Cr. It was found that the plant growing technologies applied changed the reaction, total organic carbon, phosphorus and its forms. The macronutrients for the plants were more favourable in the soil with the medium intensive growing technologies used. The value of the ratio Corg : Porg in the soil horizons of profile sI was higher than in the horizons of profile sII, which demonstrates a lower rate of mineralization of organic phosphorus bonds. The highest content of the zinc, copper, nickel, chrome and lead investigated was recorded in horizons B of the profiles studied, which was determined by the process of soil washing. Drawing on the distribution index (DI) calculated, there was identified an anthropogenic effect on the distribution of total phosphorus and its forms in the soil profiles investigated.